Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Νερό: Κοινωνικό αγαθό

Ομάδα Όχι Παίζουμε/UrbanDig Project, Δίψα. Σκηνοθεσία: Γιώργος Σαχίνης. Θέατρο Φούρνος

Τα τελευταία χρόνια, η Ομάδα Όχι Παίζουμε/ UrbanDig Project δραστηριοποιείται γύρω από ζητήματα της σωστής και συλλογικής διαχείρισης του νερού, οργανώνοντας συμμετοχικές δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα με αντικείμενο το νερό, έχοντας ως επίκεντρο άλλοτε το Αδριάνειο Υδραγωγείο άλλοτε ζητήματα λειψυδρίας περιοχών όπως η Σίφνος.

Μία από τις καλλιτεχνικές δράσεις της πάνω στο θέμα αποτελεί και η παράσταση Δίψα. Πρόκειται για παράσταση που παίρνει ως αφορμή την προσπάθεια, έως κάποιες δεκαετίες πριν, μιας νησιωτικής κοινότητας να μεταφέρει νερό από μια απομακρυσμένη περιοχή, συγκεκριμένα από ένα άλλο νησί, που διέθετε πηγή τρεχούμενου γλυκού νερού.  

Η παράσταση αρχίζει με τη σύντομη αφήγηση της ιστορίας: μια ολόκληρη οικογένεια-κοινότητα, μη διαθέτοντας πόσιμο νερό, όριζε ένα μέλος της να ταξιδέψει ως το άλλο νησί με βάρκα, την οποία  θα γέμιζε ως βυτίο, με το πόσιμο νερό της πηγής. Πριν, ωστόσο, την αναχώρηση, έπρεπε να αξιολογηθούν οι καιρικές συνθήκες, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος από την ταραγμένη θάλασσα να εισχωρήσει αλμυρό νερό στη βάρκα-βυτίο και καταστρέψει το γλυκό νερό, ενώ ο «βαρκάρης» ακολουθούσε μια ολόκληρη ιεροτελεστία καθαριότητας, πριν μπει γυμνός στη βάρκα, ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος μόλυνσης του νερού που θα μεταφέρει.

Η παράσταση επιδιώκει να αναδείξει τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, με τα καιρικά φαινόμενα, τον αγώνα του διψασμένου ανθρώπου. Ως μορφή της παράστασης, ο σκηνοθέτης  Γιώργος Σαχίνης επέλεξε τη μουσικοχορευτική, με έντονα τα αλληγορικά, σχεδόν παραμυθικά στοιχεία. Πράγματι, τα πολύχρωμα κοστούμια των συμμετεχόντων περφόρμερ σε συνδυασμό με τα παράξενα ενδυματολογικά αξεσουάρ προσδίδουν μια διάσταση παραμυθιού. Ταυτόχρονα, στη σκηνή εισβάλλουν ακουστικά τα «παράξενα» ηχητικά τοπία του sound artist Ludwig Berger, ο οποίος έχει καταγράψει ήχους υδάτων, υπόγειων ή επιφανειακών, στεγνού χώματος και ξερικών φυτών της Σίφνου, δημιουργώντας ένα παράδοξο άκουσμα που διατρέχει την παράσταση και συνδιαλέγεται με την πρωτότυπη μουσική του Θάνου Κοσμίδη. Μουσική που οδηγεί σε τραγούδια, τα οποία, ομολογουμένως αποδίδουν με καταπληκτικές φωνές οι Καλλιόπη Γερακιανάκη, Ιωάννα Λέκκα και Χάρης Δήμος.

Η όλη παράσταση, ωστόσο, είναι ολοκληρωτικά χορογραφημένη από την Ειρήνη Αλεξίου, η οποία αναλαμβάνει και τον κυρίως ρόλο. Γύρω της, οι άλλοι τρεις περφόρμερ αναπαριστούν κινησιακά και φωνητικά κυρίως τα στοιχεία της φύσης, με τα οποία έχει να αντιπαλέψει ο εντεταλμένος από την οικογένεια να προμηθευτεί το πολυπόθητο νερό. Η προετοιμασία, το όλο ταξίδι, οι αντιξοότητες, ο άνεμος, ο ήλιος, η θάλασσα παρίστανται χορογραφικά, έως ότου ο εξασθενημένος ταξιδιώτης επιστρέψει και πάλι επιτυχώς στο νησί του, όπου θα τον υποδεχτούν και θα τον συνεφέρουν τα άλλα μέλη της κοινότητας.

Η Ειρήνη Αλεξίου κάνει έναν χορευτικό άθλο, όντας διαρκώς και σε συνεχή ένταση επί σκηνής, υποβοηθούμενη κυρίως από τον νεαρό, με ωραία σκηνική παρουσία και αναντίρρητες χορευτικές ικανότητες Χάρη Δήμο, με τον οποίο δημιουργεί όλα τα κινησιακά συμπλέγματα-πάλη του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης. Τα εντυπωσιακά-αλληγορικά κοστούμια είναι της Άννας Μαγουλιώτη. Οι υποβλητικοί φωτισμοί της Λίας Μιχάλη.

Η μόνη μου επιφύλαξη στο όλο αυτό εγχείρημα είναι ως προς το κείμενο της Παναγιώτας Πανταζή. Θέλοντας, ίσως, να μείνει στα αυστηρά πλαίσια της αρχικής ιστορίας, δημιούργησε ένα κείμενο ποιητικό, με λυρικές εξάρσεις, περιορισμένο σε στενά πλαίσια, τη στιγμή που το θέμα του νερού, ιδιαίτερα σήμερα, λαμβάνει νέες, κρίσιμες προεκτάσεις, με την εκμετάλλευση των υδάτινων πόρων, όχι μόνο σε χώρες της Αφρικής ή της Νότιας Αμερικής, αλλά και στις δυτικές χώρες. Η σύγχρονη ευαισθητοποίηση γύρω από τους υδάτινους πόρους ως κοινωνικού αγαθού, κατά της ιδιοποίησης και ιδιωτικοποίησής του είναι πλέον αναμφισβήτητο γεγονός. Υπό αυτή την οπτική, ο αγώνας των κατοίκων του μικρού νησιού του Αιγαίου, πριν δεκαετίες, για απόκτηση του ζωτικού νερού, με συνεχή αγώνα κατά των στοιχείων της φύσης, θα μπορούσε να προσλάβει προεκτάσεις στο σήμερα, ως σχόλιο για τους νέους κινδύνους που απειλούν ποικιλοτρόπως το πολυτιμότερο αγαθό για την επιβίωση του ανθρώπου. Πιστεύω ότι μια τέτοια διασύνδεση θα πρόσθετε στην πρόσληψη της ενδιαφέρουσας ούτως ή άλλως παράστασης, από-ουδετεροποιώντας την από ένα, εν τέλει, περιγραφικό παραμυθόδραμα.

 

*Ο Δημήτρης Τσατσούλης είναι  Ομότιμος Καθηγητής Σημειωτικής του Θεάτρου και Θεωρίας της Επιτέλεσης Παν/μίου Πατρών

 

Απόψεις