Επιμέλεια: Εύα Νικολαΐδου
Την Πέμη τη θυμάμαι από την δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου, από το 1980-83, όπου παρακολουθούσα ως ακροάτρια κάθε μέρα τα μαθήματα. Με εντυπωσίαζε πόσο εύκολα συντόνιζε τη θαυμαστή κίνηση, τον ρυθμό του σώματός της, την ελευθερία κινήσεων, με τις πολυδιάστατες εναλλαγές στους ρόλους της. Χρόνια τώρα δεν χάνω τις παραστάσεις της και διαπιστώνω κάθε φορά ότι αναζητά και αναβλύζει σταθερά το θεατρικό φως. Είχαν δίκιο οι δασκάλες της Μαίρη Αρώνη και Ελένη Χατζηαργύρη που την αγαπούσαν ιδιαίτερα.
«Είναι πολύ παλιά η ταινία που είδα, ψάχνοντας τις φωτογραφίες, αλλά την ίδια στιγμή είναι σαν μια βουτιά στα πιο χρωματιστά, ταραχώδη και αισιόδοξα νερά, αυτά της εφηβείας. Χρόνια της απορίας και της προσμονής. Πολύ τυχερός άνθρωπος αυτός που έχει κάποιον να θαυμάζει και να εμπιστεύεται, κάποιον που βγαίνει νικητής από τις αλλεπάλληλες συγκρούσεις με την εφηβική αντιδραστικότητα. Νικητής που σε κάνει να τον σέβεσαι για τη βαθειά μόρφωση, την ευφυΐα και την ενσυναίσθησή του.
Ήμουνα τυχερή. Είχα αρκετούς τέτοιους δασκάλους εκείνα τα καθοριστικά χρόνια. Είχαμε ξεχωρίσει τρείς: τον Δημάρατο (φιλόλογος), τον Παναγιωτόπουλο (μαθηματικός) και τον Ματθαίου (φυσικός). Τους είχαμε τα τρία τελευταία καθοριστικά χρόνια πριν από τις Εισαγωγικές (έτσι λέγονταν τότε) για το Πανεπιστήμιο. Τους είχαμε ονομάσει «η τριανδρία» γιατί έκαναν παρέα.
Το τμήμα μου ήταν θεωρητικής κατεύθυνσης, θα δίναμε Νομική/Φιλοσοφική. Ποτέ δεν κατάλαβα πώς κατόρθωσαν ο Παναγιωτόπουλος και ο Ματθαίου να μας βάλουν στο κεφάλι τα μαθηματικά και τη Φυσικοχημεία και να καταλήξουμε να τα αγαπήσουμε κι από πάνω! Κέφι και μεράκι; Μεταδοτικότητα; Αγάπη; Σίγουρα όλα αυτά. Ταλέντο τελικά. Α! και χιούμορ! Το απαραίτητο συστατικό που ξορκίζει και χαλαρώνει στα δύσκολα.
Άφησα τελευταίο τον Δημάρατο. Θα τον ευγνωμονώ πάντα γιατί με έκανε να λατρέψω τη γλώσσα. Τη γλώσσα από τη ρίζα της, τα αρχαία ελληνικά. Η γραμματική, το συντακτικό και η ετυμολογία ήταν ένα συναρπαστικό ταξίδι στη σκέψη, στη γέννηση των λέξεων, στις αξίες εκείνου του λαμπρού κόσμου. Μας κινούσε την περιέργεια να ανατρέξουμε στα ψιλά γράμματα των κανόνων και των εξαιρέσεων για να καταλάβουμε, για να μπορούμε να παίζουμε με τη γλώσσα! Θυμάμαι, κάποια στιγμή, ρώτησα κάτι στο διάλειμμα που δεν με αφορούσε και πήρα την απάντηση «κόμιζε τα σά έργα!», που σημαίνει «κάνε τη δουλειά σου!».
Ανατρέχοντας σε εκείνες τις μέρες, φέρνοντας όλη τη διαδρομή ξανά στο μυαλό, με τις εκδρομές και τις πλάκες, διαπιστώνω άλλη μια φορά ότι υπήρχε κάτι τότε που σήμερα σπανίζει. Μια σοφή δικλείδα ασφαλείας που κρατούσε απόλυτη ισορροπία: ο σεβασμός. Αυτός βάζει τα όρια σε όλες τις σχέσεις. Κι αυτόν μας είχαν διδάξει πρώτα και πάνω απ’ όλα.
Δεν υπήρχε το political correct τότε. Ούτε η επίσημη έννοια της συμπερίληψης. Αλλά σε μία συντηρητική εποχή και σε ένα συντηρητικό σχολείο αυτά ήταν αυτονόητα και πηγαία. Ήμασταν ανήσυχοι και δύσπιστοι όπως όλοι οι έφηβοι, αλλά δεν θυμάμαι ποτέ να νιώσαμε έλλειψη σεβασμού. Ούτε να ανησυχήσαμε για τα δικά μας όρια. Άλλες εποχές, ε;…
Αργότερα, στη Δραματική Σχολή του Εθνικού, αλλά και πιο μετά, στην επαγγελματική μου διαδρομή, συνάντησα κι άλλους σημαντικούς δασκάλους. Μοιράστηκαν μαζί μου – ή τους έκλεψα εν αγνοία τους – πολύτιμη γνώση. Αλλά ήμουν πια έτοιμη. Είχα διαλέξει ήδη το δικό μου αξιακό πλαίσιο. Από τότε, στα 15 μου».
