«Εδώ πέσαμε. Παιδιά του λαού. Γνωρίζετε γιατί./Γυμνοί: κατάσαρκα φορώντας σημαίες -/ η Ελλάδα τις έραψε με ουρανό και άσπρο κάμποτο. / Ακούσατε τις ομοβροντίες στα μυστικόφωτα αττικά χαράματα. / Είδατε τα πουλιά που πέταξαν αντίθετα στις σφαίρες / αγγίζοντας με τα φτερά τους τον ανατέλλοντα πυρφόρον./ Είδατε τα παράθυρα της γειτονιάς να ανοίγουν στο μέλλον. Εμείς / μερτικό δε ζητήσαμε. Τίποτα. Μόνο θυμηθείτε το: αν η ελευθερία / δε βαδίσει στα χνάρια του αίματός μας, / εδώ θα μας σκοτώνουν κάθε μέρα. Γεια σας» (Γιάννης Ρίτσος, «Σκοπευτήριο Καισαριανής»).
Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν τη Δευτέρα 6 Μάη 2019, οι τετραήμερες εκδηλώσεις τιμής για τους 200 κομμουνιστές που εκτελέστηκαν την Πρωτομαγιά του 1944 από τα ναζιστικά γερμανικά στρατεύματα στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, που διοργανώθηκαν από τους Δήμους Καισαριανής και Χαϊδαρίου, με τον ποδοσφαιρικό αγώνα ενάντια στο Φασισμό μεταξύ των παλαιμάχων του Εθνικού Αστέρα και του Απόλλωνα Ν. Σμύρνης, στο Δημοτικό Στάδιο Μ. ΚΡΗΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ.
Μετά από ένα δυνατό αγώνα, οι παλαίμαχοι του Εθνικού Αστέρα και του Απόλλωνα Σμύρνης αναδείχτηκαν ισόπαλοι με 2 – 2.
Πριν από το παιχνίδι χαιρέτησαν ο Δήμαρχος Καισαριανής Ηλίας Σταμέλος και ο παλαίμαχος ποδοσφαιριστής του Εθνικού Αστέρα, Γιάννης Γεωργαράς. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η ονομασία πέντε θυρών του Δημοτικού Σταδίου προς τιμή των 5 ποδοσφαιριστών του Εθνικού Αστέρα που έδωσαν τη ζωή τους: ΑΛΑΤΑΤΣΙΑΝΟ ΜΑΝΩΛΗ, ΚΕΧΑΓΙΑ ΝΙΚΟ, ΜΟΥΣΤΑΚΗ ΓΙΩΡΓΟ, ΜΕΣΑΔΟ ΜΙΧΑΛΗ, ΨΟΥΝΗ ΜΑΝΩΛΗ για τον αγώνα ενάντια στους κατακτητές από το 1940-1948.
Το προηγούμενο απόγευμα πραγματοποιήθηκε μέσα στο Μουσείο της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης Καισαριανής, μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα Εκδήλωση – Συζήτηση με θέμα: «Το ποδόσφαιρο στην Αντίσταση», με ομιλητές την Ιστορικό, υπ/νη Μουσείου ΕΕΑ, Φιλιώ Τόλια για την αθλητική δράση της ΕΠΟΝ. Τον Δημοσιογράφο Νάσο Μπράτσο, για τις πολιτικές στον αθλητισμό από τον μεσοπόλεμο μέχρι και την Κατοχή και τον Δημοσιογράφο Γιάννη Γεωργάκη, για τη διεθνή εμπειρία. Συντόνισε ο Νίκος Μάλλιαρης, παλαίμαχος ποδοσφαιριστής του Εθνικού Αστέρα.
Σάββατο 4 Μάη
Το Σάββατο πραγματοποιήθηκαν οι αγώνες ανώμαλου δρόμου προς τιμή του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, με τη συμμετοχή δεκάδων αθλητών όλων των ηλικιών.
Το ίδιο βράδυ, λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών, η συναυλία με τον Καισαριανιώτη αυθεντικό λαϊκό δημιουργό Βαγγέλη Κορακάκη έγινε στην κατάμεστη αίθουσα Εκδηλώσεων του Δήμου Καισαριανής.
Το ίδιο απόγευμα, στο Χαϊδάρι, πραγματοποιήθηκαν, με επιτυχία, οι εκδηλώσεις τιμής και μνήμης που διοργάνωσε ο Δήμος Χαϊδαρίου στο Μπλόκ 15.
Στην εκδήλωσε κατέθεσαν στεφάνι ο Δημάρχος Χαϊδαρίου Μιχάλη Σελέκου, ο Δήμαρχος Καισαριανής Ηλίας Σταμέλος, η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υποψήφια ευρωβουλευτίνα και εκπρόσωποι του παραρτήματος Χαϊδαρίου ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ.
Κυριακή 5 Μάη
Στον ιερό χώρο του Σκοπευτηρίου της Καισαριανής, στο ίδιο σημείο όπου οι ναζί εκτέλεσαν τους 200 ήρωες κομμουνιστές την Πρωτομαγιά του 1944, πραγματοποιήθηκε η μεγάλη εκδήλωση τιμής και μνήμης από τον Δήμο Καισαριανής.
Παραβρέθηκαν και κατέθεσαν στεφάνια οι δημάρχοι Καισαριανής και Χαϊδαρίου, το μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Θοδωρής Χιώνης, η Ζωή Χαχάμη, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ, αντιπροσωπίες από την ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ και τα παραρτήματά της, εκπρόσωποι της Περιφέρειας Αττικής, δημοτικές αρχές από τους γειτονικούς δήμους, εκπρόσωποι κομμάτων και δημοτικών παρατάξεων, αλλά και μαζικών φορέων, σωματείων εργαζομένων και συνταξιούχων. Λουλούδια κατέθεσε και ο σύμβουλος της Ρωσικής Πρεσβείας στην Αθήνα, Αλέγκ Μπρεντίχεν. Την εκδήλωση άνοιξε με σύντομο χαιρετισμό ο Κώστας Γαβριλάκης, Γραμματέας του Παραρτήματος Καισαριανής της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ. Την κεντρική ομιλία έκανε ο Δήμαρχος Καισαριανής και εκ νέου υποψήφιος με τη «Λαϊκή Συσπείρωση», Ηλίας Σταμέλος. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με το συγκλονιστικό προσκλητήριο νεκρών και το βροντερό «παρών» που ακούστηκε για κάθε έναν από τους 200 εκτελεσμένους κομμουνιστές.
Είχε προηγηθεί συγκέντρωση εκατοντάδων νεολαίων, όλων των ηλικιών, στο παλιό Δημαρχείο, στη λεωφόρο Υμηττού, από όπου ξεκίνησε η πικετοφορία στους δρόμους της Καισαριανής μέχρι το «Θυσιαστήριο της Λευτεριάς». Οι πικετοφόροι κρατούσαν πικέτες με τα ονόματα των 200 κομμουνιστών ηρώων, έριχναν γαρύφαλλα στη διαδρομής και φώναζαν συνθήματα.
Επικεφαλής της πορείας ήταν τα λάβαρα των Παραρτημάτων της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Χαϊδαρίου, Παγκρατίου, Καισαριανής, Ζωγράφου, Βύρωνα και Ηλιούπολης. Ακολουθούσαν νεολαίοι που κρατούσαν τα θρυλικά «χωνιά της Αντίστασης», του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ, που ζωντάνεψαν, με τις φωνές τους, τις μέρες του 1944:
«Προσοχή – Προσοχή! Σας μιλάει το ΕΑΜ! Όλοι στους δρόμους!», «Λαέ της Καισαριανής, οι γερμανοφασίστες κατακτητές δολοφονούν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής τους πατριώτες κομμουνιστές. Κατάρα στους φασίστες!».
Ανάμεσα στους πικετοφόρους η Ειρήνη, που συμμετέχει ανελλιπώς κάθε χρόνο στην πορεία και η οποία μας διηγήθηκε μια σύντομη ιστορία από μια προηγούμενη πικετοφορία:
«Εκείνο το πρωί έτρεξα και πήρα δυο πικέτες, με σκοπό να δώσω τη μία στον εγγονό μου που περίμενε λίγο παρακάτω. Ξαφνικά με πλησιάζει ένας καλοντυμένος άντρας, με κοιτάει στα μάτια, βάζει το χέρι του στη τσέπη του σακακιού του και βγάζει το πορτοφόλι του. Τάχασα, Τι θα κάνει τώρα αυτός; αναρωτήθηκα.
– Σας παρακαλώ, μου λέει, ζητώ να μου δώσετε να κρατήσω εγώ αυτή τη πικέτα που κρατάτε. Να, πάρτε τη ταυτότητά μου να δείτε. Εχουμε το ίδιο όνομα, Ηταν ο παππούς μου…
Ηταν μια συγκλονιστική στιγμή».
Επίσκεψη στο Μουσείο ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης
Μετά το τέλος της εκδήλωσης, εκείνη τη μέρα, αρκετοί συγκεντρωμένοι είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν το Μουσείο ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης της Καισαριανής, το οποίο αυτές τις μέρες κλείνει τρία χρόνια λειτουργίας. Όπως ανέφερε στην ομιλία του ο Δήμαρχος της Καισαριανής Ηλίας Σταμέλος, το Μουσείο το έχουν επισκεφτεί «πάνω από 37.000 επισκέπτες, ανάμεσά τους μαθητές από 174 σχολεία, ξένες αντιπροσωπείες, φορείς, σωματεία, εκπαιδευτικοί. Οι δεκάδες εκδηλώσεις και επιστημονικές ημερίδες με πλήθος κόσμου. Η αξιοποίηση των εκθεμάτων του μουσείου για επιστημονικές διατριβές και για την παραγωγή ντοκιμαντέρ».
Το Μουσείο, που εγκαινιάστηκε στις 9 Μάη του 2016, από την ίδρυσή του μέχρι και σήμερα, εμπλουτίζεται με νέα εκθέματα που συγκεντρώνονται συνεχώς, από νέες δωρεές των κατοίκων της Καισαριανής, των Ανατολικών Συνοικιών και άλλων περιοχών. Σεντούκια, πατάρια, αποθήκες, έχουν ανοιχτεί και καταφθάνουν συνεχώς ενθυμήματα, φωτογραφίες, επιστολές, αντικείμενα της εποχής. Μνήμες των οικογενειών από τα χρόνια της μεγάλης εποποιίας της Αντίστασης έρχονται στις αίθουσες του Μουσείου για να γίνουν στοιχεία της συλλογικής ιστορικής μνήμης της περιοχής. Ωρα την ώρα, μέρα τη μέρα, καινούργια αποκτήματα περιμένουν να βρουν τη θέση τους στις προθήκες του Μουσείου.
Ανάμεσα στα νέα αποκτήματα του Μουσείου είναι η στολή του Αξιωματικού του ΕΛΑΣ και Διοικητή Τάγματος, Γιάννη Κυριακίδη (Λευτέρης), προσφορά της κόρης του Πηνελόπης Κυριακίδου.
Το Μουσείο λειτουργεί από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή 07:00 – 14:00 και κάθε Δευτέρα και Πέμπτη τα απογεύματα 16:00 – 21:00.
