Το 2022 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «ΕΝΤΥΠΟΙΣ» το τρίτο έργο του κερκυραίου ποιητή Κώστα Ρούσσινου, «Το αναπόδραστο της άνοιξης». Πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για ένα πόνημα που αξίζει προσοχής.
*(Ο Γιώργος Δουλόπουλος είναι φιλόλογος)
«Το αναπόδραστο της άνοιξης» εντρυφεί πάνω στην έννοια της απώλειας. Ο ήρωας της ποιητικής ιστορίας του Ρούσσινου ξεδιπλώνει τον συναισθηματικό αντίκτυπό της, τη δυσκολία του να διαχειριστεί τον “χειμώνα” του αλλά και την προσπάθειά του να βρει εκ νέου την “άνοιξη”.
Όλα αυτά βέβαια συμβαίνουν σε ένα πρώτο επίπεδο. Αυτό γιατί «Το αναπόδραστο της άνοιξης» δεν είναι ένα ποιητικό ψυχογράφημα ή μάλλον δεν είναι κυρίως αυτό. Από την προσεκτική μελέτη του προκύπτει ότι το έργο επικεντρώνεται θεματικά στο κορυφαίο κοινωνικοπολιτικό εγχείρημα του 20ου αιώνα, αυτό της απόπειρας δημιουργίας μιας κοινωνίας όπου ο άνθρωπος δεν θα είναι λύκος για τον άνθρωπο.
Στο ποιητικό του αφήγημα ο Ρούσσινος πιάνει το νήμα της ιστορίας από το τέλος (Πέμπτη 26 Δεκεμβρίου 1991, ελπίδων υποστολή). Ο ήρωας του βιώνει τις συγκλονιστικές αντεπαναστατικές ανατροπές (απώλεια) με τη μελαγχολική διαπίστωση πως “το φάντασμα, Φρίντριχ, δεν τρομάζει αυτή τη βραδιά το σκοτάδι”. Η αίσθησή του είναι πως προκύπτει “ασυνέχειας ξημέρωμα” και πως ο “Έρεβος που νικήθηκε κάποτε με ένα σεισμό επέστρεφε 74 χρόνια μετά”. Η παλινόρθωση του “μαύρου φεγγαριού” έχει ως αποτέλεσμα “την απόσυρση του ουρανού” και την επικράτηση “νέας νόρμας σκλαβιάς στο λιβάδι”. Ωστόσο παρά την “επίδραση των επιτάφιων γεγονότων” δεν παραιτείται. Η γνώση πως “δεν αποτρέπονται οι αυγές και δεν αντέχουν για πάντα οι αντιφάσεις” τον κρατούν όρθιο. Συνεχίζει λοιπόν να υπερασπίζεται το επαναστατικό εγχείρημα (νοσταλγώ τον Οκτώβρη, νοσταλγώ τον σεισμό και τ’ αστέρια). Η νοσταλγία όμως δεν απαντά στο γιατί “υπήρξε αδράνεια των ποιητών” και τελικά “το διάταγμα επιστροφής απ’ τον Άρη”. Η ανάγκη απαντήσεων έχει ως απότοκο την μελέτη με εστίαση “στις ακρωτηριασμένες ρωγμές”. Άλλωστε η επιθυμία μιας “αντάρας” που θα γίνει “ρίζες και ακμάζοντα φύτρα” προϋποθέτει τη γνώση της “κίνησης του νερού”, τον “θυμό για τη δέστρα”, τη βεβαιότητα ότι “κανένα σκοινί δεν μπορεί να θέσει φραγμούς στα ταξίδια” και ασφαλώς την ύπαρξη “γολέτας που έχει ανάστροφη νόρμα, σπαθιά για πανιά” και είναι ικανή να “γιαλώνει της φλόγας το κύμα”. Προϋποθέτει ακόμη σεβασμό στους ήρωες της πρώτης άνοιξης που “άντεξαν σε ειρκτές, ξερονήσια και ανήλια κελιά”, και τιμή στους αγώνες που έκαναν “οι κτίστες του ήλιου και το απείθαρχο, άλικο αστέρι”.
Το έργο του Ρούσσινου ολοκληρώνεται με ιστορικά αισιόδοξο τρόπο καθώς ο ήρωας του βλέπει τον κόσμο να “βρίσκει ξανά της νομοτέλειας τη διαδρομή” και να αρχίζει να “βλασταίνει θριάμβους στα φύτρα”. Ίσως “το αναπόδραστο της άνοιξης” να μην είναι πολύ μακριά. Ίσως να μπορέσουμε να δούμε σχετικά σύντομα “το χρώμα να διαδηλώνει τη νίκη παντού, τα μυρμήγκια να παρελαύνουν κρατώντας βιολιά, το ποτάμι να μεταφέρει ορμές, τους ζευγάδες να ετοιμάζουν καρπούς, τ’ αστέρια να επιστρέφουν στη γη και την ζωή να ξεριζώνει τη νύχτα”.
«Το αναπόδραστο της άνοιξης» είναι ένα έργο με βάθος, ιστορικότητα και τρυφερότητα. Ξεκινώντας από το νομοτελειακό χαρακτήρα της άνοιξης – επανάστασης περιπλανιέται με έναν ιδιαίτερο τρόπο στις καμπές του 20ου αιώνα και αναδεικνύει την βασανιστική διαδρομή από την ήττα στην αντεπίθεση. Προσωπικά δεν γνωρίζω άλλο ποιητικό δημιούργημα που να γράφτηκε μετά το 1991 και να υπερασπίζεται το εγχείρημα οικοδόμησης της αταξικής κοινωνίας. Ο Ρούσσινος με ένα ποιητικό, ιστορικό αφήγημα δέκα επεισοδίων και τετρακοσίων περίπου στίχων το κάνει με ένα μοναδικό τρόπο, τροφοδοτώντας παράλληλα τον αναγνώστη όχι απλά με αισιοδοξία αλλά και με τη διάθεση να γίνει εκφραστής της. Η γραφή του συσσωματώνοντας τον υπερρεαλισμό με τον νατουραλισμό, την ανθρώπινη ψυχή με την ιστορία, τον φυσικό κόσμο με την κοινωνία και το συναίσθημα με τους νόμους της διαλεκτικής είναι πρωτότυπη και με μια ενδιαφέρουσα τεχνική, ιδιαίτερα στο επίπεδο του ρυθμού και της δομής. Συνιστώ ανεπιφύλακτα «Το αναπόδραστο της άνοιξης» ως έκφραση της τέχνης που έχουμε απόλυτα ανάγκη και ως ένα σύγχρονο ποιητικό εγκόλπιο αυτών που αγωνίζονται για μια άλλη κοινωνία.
***
Ο Κώστας Ρούσσινος γεννήθηκε το 1968 στην Κέρκυρα, όπου και ζει. Σπούδασε στο τμήμα ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου και δραστηριοποιείται ως φιλόλογος στην ιδιωτική φροντιστηριακή εκπαίδευση. Στην ποίηση πρωτοεμφανίστηκε το 2016 συμμετέχοντας σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Το 2018 εξέδωσε το «Όνειρο την αυγή» και το 2020 την «Ατέλευτη άνοιξη». Το έργο «Το αναπόδραστο της άνοιξης» είναι η τρίτη ποιητική δημιουργία του η οποία εκδόθηκε το 2022.
