Το Σάββατο 17 Φεβρουαρίου, στις 7 το απόγευμα, στο Εργατικό Κέντρο Κέρκυρας, θα γίνει η παρουσίαση της νέας συλλογής του Κερκυραίου ποιητή Κώστα Ρούσσινου, με τίτλο «Πέμπτη 4 του Μπρυμαίρ».
“ΠΕΜΠΤΗ 4 ΤΟΥ ΜΠΡΥΜΑΙΡ” – ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΔΟΥΛΟΠΟΥΛΟ*
Κυκλοφόρησε αυτό τον μήνα από τις εκδόσεις «ΕΝΤΥΠΟΙΣ» το νέο δημιούργημα του Κερκυραίου ποιητή Κώστα Ρούσσινου, με τίτλο «Πέμπτη 4 του Μπρυμαίρ». Πρόκειται χωρίς υπερβολή, κατά τη γνώμη μου, για ένα πόνημα καθηλωτικό. Λυρικό χωρίς βερμπαλισμούς και επικό χωρίς μεγαλοστομίες. Διαβάζοντάς το πραγματικά ταξίδεψα. Το έργο περιπλανιέται στην “άμπωτη” του σημερινού κόσμου και στις “παλίρροιες” της σύγχρονης ιστορίας.
Στο αφήγημα του ποιητικού λόγου ο ήρωας του Ρούσσινου πιάνει το νήμα το χρόνου. Έτσι οι “μνήμες άποικοι των τραυμάτων” τον πηγαίνουν στα “χρόνια που άρχισε η άμπωτη”. Εκεί συναντάει την “ακτή της απόγνωσης”, τη δραματική και καθολική επικράτηση “της χειμωνιάς”, του κόσμο δηλαδή των πολέμων και της προσφυγιάς που ως “αγέλη σκοτάδι” εξαφανίζει “το χρώμα της άνοιξης”. Σε αυτό τον κόσμο, τον κόσμο μας, “το φως της αυγής” βγαίνει στα λιμάνια με “απλωμένους λυγμούς” καθώς κυριαρχούν το “ανάστροφο των ρευμάτων”, τα “λυγίσματα των καραβιών” και η άποψη ότι η “Ιθάκη είναι σκιά και αιθάλη στον χάρτη”. Αλλά και τα βράδια είναι πια “νύχτες κόπωσης”, στις οποίες η “βύθιση βλασταίνει καημούς”, οι “ασβοί γευματίζουν τη γη με νεκρούς” κι η “έφοδος στους ουρανούς ονομάζεται διαδρομή των τρελών κι ουτοπία δογμάτων”. Ο κόσμος αυτός προκαλεί στον ήρωα “φόβο” γιατί “εγκλωβίζει τον νου” και είναι “φίλος δοντιών της οχιάς”. Ωστόσο αυτόν τον φόβο, ως “επώαση άρνησης”, τον “αρνιέται ο αγώνας λαός” και “του ετοιμάζουνε βρόχο οι Χαντάλα του άφοβου κόσμου” κι ο “ξωμάχος αγέρας”. Ο τελευταίος αν και είναι σε “δούλα εποχή”, αντέχει “κρατώντας αστέρια και ρόδα απ’ το χέρι”, “ δεν φοβάται τις σφήκες” κι “οργανώνει σμάρια στρατούς” ώστε να “γυαλώσουν το φως το πρωί”. Άλλωστε οι “πλόες” στην εποχή της άμπωτης δεν είναι μόνο “πόνων με φωνές των Ορμπάν”, δεν έχουν μόνο “εφιάλτες και σύγχρονα Μπουχενβάλντ” και δεν χάνονται πάντα στη ασάφεια “της ομίχλης που θέλει κλειδιά”. Αντίθετα υπάρχουν και “πλόες ρόδα”, “γιοι του Οκτώβρη” και “ταξιδιώτες έφοδοι χρόνοι”. Χρόνοι όπου “στη γη της φωτιάς”, (στον Γράμμο), έκαναν “επίθεση στο γύπα τυφώνα” και την “Πέμπτη 4 του Μπρυμαίρ” (25 Οκτώβρη) έφεραν τη “θραύση του πάγου χειμώνα”.
Η ποιητική ιστορία του Ρούσσινου ολοκληρώνεται αισιόδοξα, με προβολή στο μέλλον (μας κοιτάζω στην πόρτα της άνοιξης) και την παλίρροια να νικά την άμπωτη. Έτσι “μελίσσια απλώνουν γύρης σπορές”, “νεράιδες μεθάνε λίμνες με φως” κι ο “ήλιος γελά σε μια βιόλα σοπράνο”. Η “παλίρροια” αυτή είναι ο “σεισμός” από την “έφοδο πλεύση των σκλάβων” που οδηγεί σε “έναν έφηβο κόσμο, κτήμα όλων κοινό”.
Το έργο «Πέμπτη 4 του Μπρυμαίρ» έχει βάθος, ιστορικότητα και τρυφερότητα, εξυψώνει τον αναγνώστη και αναδεικνύει ως αναπόδραστη την ανατροπή της σημερινής κοινωνικής βαρβαρότητας. Προσωπικά δεν γνωρίζω πολλές δημιουργίες, μετά το 1991, που έχουν ως φυσιογνωμικό τους στοιχείο την πίστη στην προοπτική μιας άλλης δίκαιης κοινωνίας. Τα τελευταία χρόνια αυτό που συναντά κανείς στην τέχνη στην καλύτερη περίπτωση είναι απλά η διαπίστωση. Από εκεί και πέρα κυριαρχούν η αλλοτρίωση με τη μορφή του ατομισμού και η υποστήριξη του status quo.
Ο Ρούσσινος με μια ακόμη ώριμη δημιουργία – μετά την «Ατέλευτη άνοιξη» (Εκδόσεις ΕΝΤΥΠΟΙΣ, 2020) και «Το αναπόδραστο της άνοιξης» (Εκδόσεις ΕΝΤΥΠΟΙΣ, 2022) – τροφοδοτεί τον αναγνώστη με ανατρεπτική διάθεση και αισιοδοξία αλλά και τον ωθεί να γίνει εκφραστής τους. Η γραφή του, συσσωματώνοντας τον υπερρεαλισμό με τον νατουραλισμό, την ανθρώπινη ψυχή με την ιστορία, τον φυσικό κόσμο με την κοινωνία και το συναίσθημα με τους νόμους της διαλεκτικής, είναι πραγματικά πρωτότυπη, με θεατρικότητα και ενδιαφέρουσα τεχνική στο επίπεδο του ρυθμού και της δομής. Συνιστώ ανεπιφύλακτα το έργο «Πέμπτη 4 του Μπρυμαίρ» ως έκφραση της τέχνης που έχουμε ανάγκη.
(Ο Γιώργος Δουλόπουλος είναι φιλόλογος)
