Από τον Ριζοσπάστη 11-12 Νοέμβρη 2023

Η κλιμάκωση της ισραηλινής γενοκτονίας στη Λωρίδα της Γάζας και τα πογκρόμ από τους εποίκους και τον στρατό κατοχής στη Δυτική Οχθη επαναφέρουν στο διεθνές προσκήνιο τη συζήτηση για την ανάγκη επίλυσης της ισραηλινο-παλαιστινιακής διένεξης στη βάση της λύσης δύο ανεξάρτητων κρατών. Ωστόσο, η αναφορά σε αυτήν τη λύση από τις ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, αλλά και την ελληνική κυβέρνηση, δεν έχει καμία σχέση με αυτό που διεκδικούν οι Παλαιστίνιοι, μαζί με τους λαούς όλου του κόσμου που βγαίνουν στους δρόμους εκφράζοντας την αλληλεγγύη τους, για ένα βιώσιμο, ελεύθερο παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα του 1967, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ, και επιστροφή των εκατομμυρίων προσφύγων στις εστίες τους.

«Τροχειοδεικτικό» το λεγόμενο σχέδιο «συμφωνία του αιώνα» επί Τραμπ

Η μεθόδευση που στηρίζουν οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ΗΠΑ – ΕΕ – ΝΑΤΟ, στο όνομα της «λύσης των δύο κρατών», ουσιαστικά νομιμοποιεί ως δεδομένη τη φριχτή πραγματικότητα που έχει διαμορφώσει η πολύχρονη ισραηλινή κατοχή, με την κλοπή της παλαιστινιακής γης και τους όλο και επεκτεινόμενους εποικισμούς.

Πρόγευση για μια τέτοια μεθόδευση έδωσε πριν τρία χρόνια το σχέδιο της κυβέρνησης των ΗΠΑ, τότε με Πρόεδρο τον Ντόναλντ Τραμπ, που ονομάστηκε «συμφωνία του αιώνα» για τη δήθεν επίλυση του Παλαιστινιακού. Ο γαμπρός του πρώην Προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ, που εμφανίστηκε ως ο βασικός αρχιτέκτονας του σχεδίου, και άλλοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ το παρουσίασαν ως μια πρόταση «για σύνδεση ορισμένων εδαφών (σ.σ. περικυκλωμένων από εβραϊκούς εποικισμούς, αληθινές πόλεις – κράτη) μεταξύ της Λωρίδας της Γάζας και της Δυτικής Οχθης με τούνελ, γέφυρες και αερογέφυρες»!

Το δήθεν «ειρηνευτικό» σχέδιο του Τραμπ για τη Μέση Ανατολή πρότεινε τότε ένα «αποστρατιωτικοποιημένο» παλαιστινιακό κράτος με πρωτεύουσα όχι την Ανατολική Ιερουσαλήμ, αλλά ένα απομακρυσμένο προάστιό της, το Αμπού Ντις, αφού προηγουμένως η Παλαιστινιακή Αρχή απέρριπτε μετά βδελυγμίας την «τρομοκρατία» (δηλαδή την ένοπλη πάλη για εθνική απελευθέρωση…). Δίνοντας στη δημοσιότητα κάποιους χάρτες, φαινόταν ότι το παλαιστινιακό κράτος θα διπλασίαζε τάχα το μέγεθος των εδαφών που θα έχει υπό τον υποτιθέμενο έλεγχό του.

Το υποτιθέμενο «ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος», που περιγράφεται στο σχέδιο αυτό, αποτελούσε ουσιαστικά το «περιτύλιγμα» μιας κρατικής οντότητας που θα περιβάλλεται από περιοχές προσαρτημένες στο Ισραήλ, δεν θα διαθέτει δικές της στρατιωτικές δυνάμεις, θα απαγορεύεται να συνάπτει συμφωνίες ή να συμμετέχει σε πολυμερείς οργανισμούς, δεν θα ελέγχει τον εναέριο χώρο της ή τα χωρικά της ύδατα και, τέλος, θα υπόκειται σε μια σειρά άλλων περιορισμών. Θα εξασφάλιζε επίσης στο Ισραήλ τη δυνατότητα άσκησης βέτο ακόμα και στο ποιοι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες θα μπορούν να εισέλθουν σε αυτό το παλαιστινιακό «κράτος», ενώ θα νομιμοποιούσε πλήρως όλους τους εβραϊκούς εποικισμούς, τάχα γιατί το σχέδιο βασιζόταν στην αρχή ότι «οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να μετακινηθούν για να επιτευχθεί ειρήνη». Το αντάλλαγμα; Το Ισραήλ δεν θα προχωρούσε σε νέους εποικισμούς για τέσσερα χρόνια (χωρίς τίποτε να εξασφαλίζει ότι δεν θα το έκανε μετά την τετραετία).

Επίσης, υποτίθεται ότι το Ισραήλ θα έπρεπε να πάρει μέτρα για να διασφαλίσει την πρόσβαση των Μουσουλμάνων στο τέμενος Αλ Ακσά στην Ιερουσαλήμ και να σεβαστεί τον ρόλο της Ιορδανίας στους Αγίους Τόπους, κάτι που στην πράξη παραβιάζεται καθημερινά τα τελευταία χρόνια, σε βάρος Μουσουλμάνων και Χριστιανών…

Το σχέδιο των ΗΠΑ μπορεί να μην αποδείχθηκε η «συμφωνία του αιώνα», ωστόσο έδειξε την επιδίωξή του: Την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με αραβικές ή μουσουλμανικές χώρες, μεταθέτοντας την ευθύνη για τη μη επίλυση του Παλαιστινιακού στην Παλαιστινιακή Αρχή, που δεν συναίνεσε στο εκτρωματικό σχέδιο για ένα (μη) κράτος – «σουρωτήρι». Ετσι φτάσαμε το φθινόπωρο του 2020 στις πρώτες «Συμφωνίες του Αβραάμ» του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μαρόκο.

Με βάση όλα αυτά, σήμερα, τρία χρόνια μετά, και ενώ κλιμακώνεται η σφαγή των Παλαιστινίων, όχι μόνο δεν προχωρά μια δίκαιη λύση για το Παλαιστινιακό αλλά διευρύνονται η κατοχή και οι εισβολές του ισραηλινού στρατού, όχι μόνο στη Γάζα αλλά και στις μεγαλύτερες πόλεις της κατεχόμενης Δυτικής Οχθης – Ναμπλούς, Τζενίν, Τουλκαρέμ κ.ά. – με ξεκάθαρο στόχο τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων.

Παραβιάσεις των όποιων συμβιβασμών ήδη από τη δεκαετία του ’90

Την τραγική σημερινή κατάσταση προετοίμασαν οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις εδώ και δεκαετίες και, παρ’ όλα τα κατά καιρούς κροκοδείλια δάκρυα όταν η σφαγή των Παλαιστινίων «βγάζει μάτι», «κρατάνε ζεστή» την πλάτη του κράτους – δολοφόνου Ισραήλ.

Ηδη μετά τις Συμφωνίες του Οσλο στις αρχές της δεκαετίας του ’90, την ίδρυση της Παλαιστινιακής Αρχής και την οριοθέτηση τριών ζωνών στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη (Α, Β, C, με την τελευταία να τελεί υπό την απόλυτη δικαιοδοσία του στρατού κατοχής), στις οποίες οι παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας θα είχαν υποτίθεται διαβαθμισμένη ισχύ και αρμοδιότητες, κουτσουρευόταν το δικαίωμα σε μια βιώσιμη πατρίδα. Το κράτος – δολοφόνος καταπατά συστηματικά ακόμα κι αυτές τις συμβιβαστικές Συμφωνίες του Οσλο, εμποδίζοντας στη συνέχεια – ειδικά (αλλά όχι μόνο) επί των κυβερνήσεων Νετανιάχου – εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία κάθε ουσιαστική ειρηνευτική, διπλωματική διαπραγμάτευση.

Και πάλι, η παρεμπόδιση κάθε διαπραγμάτευσης γίνεται με τη στήριξη των ΗΠΑ και της ΕΕ, αλλά και του λεγόμενου «Κουαρτέτου για τη Μέση Ανατολή» (ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ και ΟΗΕ) και άλλων διεθνών και περιφερειακών δυνάμεων, σε βάρος των δικαιωμάτων του παλαιστινιακού λαού, περιφρονώντας ουσιαστικά τις αποφάσεις του ΟΗΕ και κάθε έννοια του λεγόμενου «Διεθνούς Δικαίου», που εφαρμόζεται επιλεκτικά, στη βάση γεωπολιτικών επιδιώξεων.

Η υποκριτική αναφορά των ΗΠΑ στην ανάγκη ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους «την επόμενη μέρα» του πολέμου στη Γάζα δεν προϊδεάζει ούτε στο ελάχιστο για δίκαιη λύση. Αυτό φαίνεται, ιδίως τις τελευταίες μέρες, και από τη συναίνεση των ΗΠΑ στην επιδίωξη του Ισραήλ να αναλάβει την «ασφάλεια» (δηλαδή τον πλήρη και ουσιαστικό έλεγχο) της Λωρίδας της Γάζας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την εκμετάλλευση πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην παλαιστινιακή ΑΟΖ. Η «μεταβατική» περίοδος μιας νέας κατοχής του θύλακα από το Ισραήλ, με πιθανούς «τοποτηρητές» αραβικές ή ευρωπαϊκές χώρες ή την Τουρκία, προϊδεάζει και για το είδος της «λύσης» που σχεδιάζουν να επιβάλουν σε βάρος του πολύπαθου παλαιστινιακού λαού.

Για το είδος της «ανεξάρτητης και βιώσιμης Παλαιστίνης» που μαγειρεύουν διάφορα ιμπεριαλιστικά επιτελεία, μας λένε πολλά και οι αναφορές Αμερικανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων ότι π.χ. η Χαμάς «δεν θα πρέπει ποτέ ξανά» να διοικήσει τη Γάζα, απαγορεύοντας εκ προοιμίου στον παλαιστινιακό λαό να εκλέξει αυτούς που θα τον διοικήσουν, ενώ υποτίθεται ότι ομνύουν στις αξίες της δημοκρατίας, της ελευθερίας κ.λπ.

Οταν λοιπόν αναφέρονται στη λύση «δύο κρατών», είναι μέγα ζήτημα τι και ποια εδάφη επιφυλάσσουν για τη μελλοντική Παλαιστίνη, πίσω από αυτήν τη φράση – παγίδα. Κάποιοι σχετικά αισιόδοξοι αναλυτές (π.χ. ο Chris McGreal στον «Guardian», σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 6/11 με τίτλο «The two state solution could do with a rebrand») υποθέτουν ότι ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος θα μπορούσε να αρχίσει – ή να περιοριστεί – μόλις στο 22% της ιστορικής Παλαιστίνης (η οποία αποτελούσε βρετανική αποικία μετά το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μέχρι την απόφαση του ΟΗΕ στις 29 Νοέμβρη 1947 για τη διχοτόμησή της, με 33 ψήφους υπέρ, 13 κατά και 10 αποχές, κάτι που οδήγησε στην ίδρυση του Ισραήλ). Ακόμα κι αυτό, λένε, «θα ήταν μια τεράστια βελτίωση» στις δεκαετίες κατοχής και ισραηλινής κυριαρχίας, γιατί θα έδινε για πρώτη φορά «μια πραγματική παλαιστινιακή κυβέρνηση». Τι είδους «πραγματική» κυβέρνηση όμως είναι αυτή, που θα καλούνταν να διοικήσει ένα σύνολο διάσπαρτων και ασύνδετων εδαφικά περιοχών σε Λωρίδα της Γάζας και Δυτική Οχθη, που στον χάρτη θα έμοιαζαν πιο πολύ με …ελβετικό τυρί παρά με πραγματική χώρα;