Με δεκάδες Ομοσπονδίες, Εργατικά Κέντρα και εκατοντάδες σωματεία του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα να οργανώνουν μαχητικά την πανελλαδική – πανεργατική απεργία στις 28 Φλεβάρη, τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο ειδικό ετήσιο τεύχος του πληροφοριακού συστήματος «Εργάνη» πολλαπλασιάζουν τους λόγους για να βγουν μαζικά στον δρόμο εργαζόμενοι και συνδικάτα από κάθε χώρο δουλειάς και κλάδο.
Πρόκειται για στοιχεία που έρχονται να επιβεβαιώσουν τη δραματική συρρίκνωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα και τη λεηλασία του εργατικού εισοδήματος την τελευταία 15ετία, προσθέτοντας άλλη μια χρονιά που οι ζωές των εργαζομένων γίνονται θυσία για τη θωράκιση της κερδοφορίας των ομίλων.
3 στους 10 εργαζόμενους με μισθό που δεν φτάνει ούτε για τα βασικά!
Ετσι, τουλάχιστον 3 στους 10 εργαζόμενους στα τέλη του 2023 είχαν μεικτό μισθό κάτω από 800 ευρώ, δηλαδή λιγότερο ή γύρω από τον κατώτατο μισθό, που ανέρχεται στα 780 ευρώ μεικτά, κι αυτό την ίδια στιγμή που ένα από τα βασικά επιχειρήματα της κυβέρνησης είναι οι αυξήσεις που έχει υπογράψει με τον νόμο Βρούτση – Αχτσιόγλου (βλ. σχετικό θέμα).
Οπως δείχνουν λοιπόν τα επίσημα στοιχεία, τέλη του 2023 από τους 2.296.845 εργαζόμενους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα, στο Δημόσιο ή στους ΟΤΑ, οι 700.712 μισθωτοί (30,9% του συνόλου) λάμβαναν μισθό κάτω από 800 ευρώ μεικτά. Από τα ποσά αυτά μάλιστα θα πρέπει να αφαιρεθεί ένα ποσοστό περίπου 15% που αντιστοιχεί στις ασφαλιστικές τους εισφορές.
Επίσης, 284.134 εργαζόμενοι (το 12,37%) είχαν μηνιαίο μισθό κάτω από 500 ευρώ μεικτά!
Χαρακτηριστικό της γενικής συμπίεσης του εργατικού εισοδήματος είναι επίσης το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες του περασμένου έτους πάνω από τους μισούς μισθωτούς, το 53,67% του συνόλου, είχαν μηνιαίο μισθό κάτω από 1.000 ευρώ μεικτά, δηλαδή κάτω από 850 ευρώ καθαρά! Και μόλις 1 στους 10 εργαζόμενους (9,8% του συνόλου) είχε μεικτό μισθό πάνω από 2.000 ευρώ.
Πέρα από την ανυπαρξία Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, σημαντικός παράγοντας για τη συμπίεση των μισθών παραμένει η «ευελιξία» στην αγορά εργασίας, καθώς σύμφωνα με το σύστημα «Εργάνη» 310.562 μισθωτοί (13,52%) απασχολούνταν κάτω από 20 ώρες τη βδομάδα, ενώ άλλοι 268.182 εργαζόμενοι (11,68%) απασχολούνταν από 20,1 ώρες έως 35 ώρες. Μάλιστα, μόλις το 74,8% είχε πλήρες ωράριο (πάνω από 35 ώρες τη βδομάδα).
Με τον μέσο μισθό του 2011 εν έτει 2023…
Ετσι, παρά τα παχιά λόγια και τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης για «αξιοπρεπείς μισθούς», οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να στενάζουν, καθώς ο μέσος όρος των μεικτών μηνιαίων αποδοχών περιορίστηκε στα 1.251 ευρώ το 2023, με την κυβέρνηση να πανηγυρίζει για την «αύξηση» που καταγράφεται από τα 1.176,4 ευρώ του 2022, την ίδια ώρα που η ακρίβεια λεηλατεί τα μίζερα και πολλές φορές αβέβαια εισοδήματά τους.
Δηλαδή καταγράφεται μια αύξηση κατά 74,6 ευρώ μεικτά τον μήνα (6,3% σε σύγκριση με το 2022) στον μέσο μεικτό μισθό, την ίδια στιγμή που ο πληθωρισμός σε τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης φτάνει σε διψήφιο ποσοστό, εξανεμίζοντας την «αύξηση» πριν μπει στην τσέπη του εργαζόμενου. Και όσα απομένουν από αυτήν άλλωστε τα ρουφάει η φορομπηξία, με το ίδιο το κράτος να πανηγυρίζει για την «περισσότερη φορολογητέα ύλη» που θα έχει να τσεκουρώσει το επόμενο διάστημα.
Για να υπάρχει και μια σύγκριση με το παρελθόν, αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος μισθός του 2011 ήταν στα 1.241 ευρώ! Δηλαδή μετά από 12 χρόνια, με τις κυβερνήσεις της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, ο μέσος μισθός κινείται στα ίδια ονομαστικά επίπεδα, ενώ την ίδια στιγμή οι ανατιμήσεις τινάζουν στον αέρα συνολικά το λαϊκό εισόδημα.
Ακόμα δε κι αυτή η «αύξηση» – ψίχουλα, σε σχέση με τον πληθωρισμό που καλπάζει, σε ένα μέρος της δεν οφείλεται σε πραγματική αύξηση των μισθών αλλά σε περισσότερες ώρες εργασίας, αφού περιλαμβάνει κάθε αμοιβή του μισθωτού, π.χ. υπερωριακή απασχόληση, εργασία τις Κυριακές κ.ά., που πλέον πολλές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν κατά κόρον, με βάση τους νόμους ξεχειλώματος του ωραρίου εργασίας.
Επιπλέον, αν τη μηνιαία δαπάνη των επιχειρήσεων τη συσχετίσουμε με το σύνολο των θέσεων εργασίας που κάλυψαν οι εργαζόμενοι μέσα στο 2023, και που σύμφωνα με το σύστημα «Εργάνη» ανέρχεται σε 2.419.220 θέσεις, τότε η μέση μηνιαία δαπάνη για κάθε θέση εργασίας διαμορφώνεται μόλις σε 1.187,7 ευρώ μεικτά!
Σε αντίθεση δε με τους πανηγυρικούς τόνους της κυβέρνησης για τη μείωση της ανεργίας και την αύξηση της απασχόλησης, τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» δείχνουν ότι η πραγματική αύξηση του αριθμού των εργαζομένων με εξαρτημένη σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου περιορίστηκε σε 47.246 (2,1%) ή από 2.249.599 το 2022 σε 2.296.845 το 2023.
Ονομαστικές «αυξήσεις» – πραγματικές μειώσεις
Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα αν δεν περιοριστούμε στις ονομαστικές τιμές των μισθών, αλλά τους συγκρίνουμε σε σχέση με τις μεγάλες αυξήσεις των τιμών σε βασικά είδη κατανάλωσης και υπηρεσίες.
Απ’ αυτήν την άποψη είναι χαρακτηριστική η διαπίστωση του ΟΟΣΑ ότι ο πραγματικός μισθός στην Ελλάδα το 2022 μειώθηκε κατά 7,4%.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, άλλωστε, ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΓΔΤΚ) τον Δεκέμβρη του 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020 παρουσίασε ρυθμό αύξησης, που ειδικά σε ό,τι αφορά τα αναγκαία έξοδα για τα λαϊκά νοικοκυριά αποδεικνύει τις πραγματικές μειώσεις, αφού μιλάμε για αύξηση κόστους στα τρόφιμα κατά 31,2% (!), στη στέγαση κατά 20,3%, στα είδη νοικοκυριού κατά 16,1%, στην Υγεία κατά 8,4%.
Ετσι φτάσαμε στο να «χρεοκοπούν» οι εργαζόμενοι στις 19 κάθε μήνα, αφού ο μισθός τους έχει εξαντληθεί.
Και η όψη των κερδών τους
Η παραπάνω τραγική κατάσταση για την εργατική τάξη είναι το τίμημα που πληρώνει για το «καλό κλίμα» που σύμφωνα με τον ΣΕΒ διαπιστώνουν κατά 53% ιδιοκτήτες και υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων, το υψηλότερο ποσοστό που καταγράφεται από το 2017!
Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι οι 500 πιο κερδοφόρες ελληνικές εταιρείες καταγράφουν π.χ. το 2022 αύξηση 75,5% στα κέρδη τους, φτάνοντας τα 25,1 δισ. ευρώ! Αντίστοιχα, οι όμιλοι των σούπερ μάρκετ ξεπέρασαν τα 11 δισ. κερδοφορίας το 2023 και οι ενεργειακοί όμιλοι είχαν πάνω από 1,6 δισ. κέρδη το 2022.
Ενώ, την ίδια στιγμή που το κράτος τρίβει τα χέρια του για τη φορομπηξία στον λαό, οι τράπεζες εδώ και 10 χρόνια δεν πληρώνουν φόρους, οι δε εφοπλιστές απολαμβάνουν τη γνωστή «εθελοντική φορολόγηση»!
Το μούφα «ξεπάγωμα των τριετιών»
Μπροστά σ’ αυτήν την κατάσταση, η κυβέρνηση επιχειρεί να ελιχθεί και υπόσχεται ότι από 1η Απρίλη θα δώσει νέα αύξηση στον κατώτατο μισθό, ενώ επιστρατεύει και το επιχείρημα ότι οι μισθοί θα ενισχύονται και με την «επαναφορά των τριετιών».
Σε ό,τι αφορά τον κατώτατο μισθό, ακόμα και μετά την προσαρμογή του λίγο πάνω από τον επίσημο πληθωρισμό (4% – 5%), όπως σχεδιάζεται, αυτή δεν θα καλύπτει ούτε τον ρυθμό αύξησης των τιμών των βασικών αγαθών και υπηρεσιών, που ανενόχλητα τραβάνε την ανηφόρα.
Οσο για τις τριετίες, πρόκειται για μία ακόμα προπαγανδιστική φούσκα της κυβέρνησης, καθώς αυτές αφορούν έναν πολύ μικρό αριθμό εργαζομένων και, κυρίως, ο τρόπος με τον οποίο ψηφίστηκε και εφαρμόζεται το μούφα «ξεπάγωμα» κλέβει από τους μισθωτούς 12 ολόκληρα χρόνια προϋπηρεσίας.
Για παράδειγμα, εργαζόμενος με 11 χρόνια προϋπηρεσίας, αντί να παίρνει σήμερα 1.014 ευρώ, θα πάρει 858 ευρώ το 2027, δηλαδή η κυβέρνηση απαλλάσσει την εργοδοσία από χιλιάδες ευρώ για κάθε μισθωτό εδώ και χρόνια. Επιπλέον, οι περιβόητες αυξήσεις στις τριετίες αφορούν μόνο όσους αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και όσους από 1/1/2024 καλύπτονται από εν ισχύ Συλλογική Σύμβαση, ενώ η όποια αύξηση δίνεται μέσω ΣΣΕ αφαιρείται από τα επιδόματα τριετιών. Ταυτόχρονα η διάταξη προβλέπει ότι η κυβέρνηση μπορεί να αναιρέσει το «ξεπάγωμα» των τριετιών το 2027 σε περίπτωση που η ανεργία ξεπεράσει ξανά το 10%. Επομένως, ακόμα κι όσοι εργαζόμενοι ξεκινούν τώρα να «χτίζουν» προϋπηρεσία, δεν αποκλείεται να τη χάσουν στο …νήμα, για να μη διαταραχθεί η «ανταγωνιστικότητα» των ομίλων, οπότε τα 12 κλεμμένα χρόνια να γίνουν 15 και βάλε…
(Αναδημοσιεύεται από τον «Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου», 10-11 Φλεβάρη 2024)
