Στις 27/4/1944 στην περιοχή των Μολάων Λακωνίας Διμοιρία του 8ού Συντάγματος του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού υπό τον Μανώλη Σταθάκη έστησε ενέδρα κατά του διοικητή της 41ης Μεραρχίας Οχυρών και Υποστράτηγου (Generalmajor) της Ναζιστικής Γερμανίας, Franz Krech. Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ εξόντωσαν τον Γερμανό Υποστράτηγο και μέλη της συνοδείας του[1]. Έτσι οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους οργισμένοι εξαπέλυσαν αντίποινα.
Σύμφωνα με την απολογία του Hellmuth Felmy στην Δίκη της Νυρεμβέργης ο οργανωτής των Ταγμάτων Ασφαλείας Πελοποννήσου, Δ. Παπαδόγγονας διέταξε για αντίποινα την εκτέλεση 100 πατριωτών αντιστασιακών, κυρίως μέλη του ΕΑΜ. Αυτό μάλιστα το έκανε αυτοβούλως χωρίς άνωθεν εντολή ! Ο Δ. Παπαδόγγονας ήταν φανατικός αντικομμουνιστής και εκτελούσε τα δοσιλογικά καθήκοντα του με ιδιαίτερη σκληρότητα και «θέρμη». Για τις υπηρεσίες του στο Γ΄ Ράιχ έλαβε συγχαρητήρια επιστολή από ίδιο τον Α. Χίτλερ. Σκοτώθηκε στα Δεκεμβριανά του 1944 όταν μαχόταν πλέον για λογαριασμό των Εγγλέζων και της ντόπιας αστικής τάξης. Αυτός ήταν τότε ο «πατριωτισμός» τον Ταγματαλητών. Αυτός είναι και σήμερα ο «πατριωτισμός» αυτών που φωνάζουν «Δόξα στους Ταγματασφαλίτες» και χαιρετάν ναζιστικά.
Οι κατακτητές όμως δεν «ξεδίψασαν» ήθελαν και άλλο αίμα. Ήθελαν με κάθε τρόπο να σπάσουν το ηθικό του αγωνιζόμενου Λαού και να αποτρέψουν δια του εκφοβισμού ανάλογα περιστατικά στο μέλλον. Αποφάσισαν έτσι να εκτελέσουν 200 Κομμουνιστές που ήταν κρατούμενοι στο Χαϊδάρι. Από αυτούς περίπου 170 ήταν πρώην κρατούμενοι στην Ακροναυπλία από την δικτατορία Μεταξά ακόμα και οι υπόλοιποι πρώην εξόριστοι στην Ανάφη. Οι αλύγιστοι της ταξικής πάλης είχαν παραδοθεί από το αστικό κράτος στους Χιτλεροφασίστες. Στην πλειοψηφία τους οι εκτελεσθέντες ήταν μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας και του ΕΑΜ. Ανάμεσα τους και το ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ και βουλευτής του Παλλαϊκού Μετώπου, Στέλιος Σκλάβαινας. Στους 200 ακόμα υπήρχε και ένας μικρός αριθμός Τροτσκιστών πιθανότατα 11. Μόλις έγιναν γνωστές οι προθέσεις των Ναζιστών οι οργανώσεις του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου και της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ κινητοποίησαν τις δυνάμεις τους σε συνδικαλιστικό και σπουδαστικό-φοιτητικό επίπεδο προκειμένου να διασώσουν τους 200 Κομμουνιστές, χωρίς όμως επιτυχία. Έγινε προσπάθεια επίσης για ένοπλη επέμβαση προς διάσωση των 200 από τον ΕΛΑΣ Αθηνών ο οποίος την Πρωτομαγία σηκώθηκε στο πόδι η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε. Ταυτόχρονα όμως στο Ανατολικό Μέτωπο διαγράφεται ξεκάθαρα η ήττα των «Χιτλερικών Ορδών».
Φτάνουμε λοιπόν στην Πρωτομαγιά του 1944. Πριν επιβιβαστούν στα αυτοκίνητα για να πάνε στον τόπο εκτέλεσης οι μελλοθάνατοι ψάλλουν τον Εθνικό Ύμνο, τραγουδούν το τραγούδι της Ακροναυπλίας. Την προηγούμενη νύχτα είχαν διοργανώσει ένα αποχαιρετιστήριο γλέντι. στο θάλαμο 1 του Μπλοκ 3. Έτσι αντιμετωπίζουν οι Κομμουνιστές τον θάνατο με γέλια και τραγούδια. Γιατί ξέρουν ότι ο Κομμουνισμός, η υπόθεση του Σοσιαλισμού είναι το πιο όμορφο πράγμα στον κόσμο.
Τα 200 παλικάρια φτάνουν μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα στην Καισαριανή. Τους χωρίζουν σε 20άδες. Μια πίσω από την άλλη. Τα αυτοκίνητα περίμεναν πλάι να πάρουν τα πτώματα τους. Υποχρεώθηκαν μάλιστα όσοι δεν είχε έρθει ακόμα η σειρά τους για εκτέλεση να μεταφέρουν τα πτώματα των συντρόφων τους. Θα εκτελούνταν ανα 20. Οι πρώτοι πήρανε τις θέσεις τους. Ο διερμηνέας, ο θρυλικός Ναπολέων Σουκατζίδης συνδικαλιστής και στέλεχος του ΚΚΕ που πρωτύτερα είχε αρνηθεί, με απαράμιλλο ηρωισμό και αυτοθυσία, να εξαιρεθεί από την εκτέλεση, διατάχθηκε:
– «Ρώτησέ τους αν έχουν τίποτε να πούνε».
Ο Σουκατζίδης μεταφράζει. Και τότε με μια φωνή οι μελλοθάνατοι απαντούν:
-«Ζήτω η Ελλάδα! Ζήτω η λευτεριά!»
-«Τίποτε άλλο ;»
-«Όχι τίποτε άλλο»
Το σύνθημα δόθηκε. Είκοσι παλικάρια θερίζονται μεμιάς. Με συγκίνηση, προσοχή και τρυφερότητα οι μελλοθάνατοι μετέφεραν τους νεκρούς τους συντρόφους στα φορτηγά. Η μακάβρια αυτή διαδικασία συνεχίστηκε μέχρι που εκτελέστηκαν όλοι. Έτσι σκοτώθηκαν για την ίδια την ζωή και έγιναν Αθάνατοι.
Λίγο πριν βρεθούν αντιμέτωποι με τα πολυβόλα του εκτελεστικού αποσπάσματος κατά τη μεταφορά τους στο Σκοπευτήριο, πολλοί από τους μελλοθάνατους κατάφεραν να γράψουν μερικές λέξεις αγαπημένα τους πρόσωπα και να πετάξουν τα σημειώματα στους δρόμους της Αθήνας. Ο εκτελεσμένος εκείνη την ημέρα Νίκος Μαριακάκης διαλεκτό στέλεχος του ΚΚΕ στο στερνό του γράμμα έγραψε «Καλύτερα να πεθαίνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά, παρά να ζει σκλάβος». Έζησαν και πέθαναν ως Κομμουνιστές, έζησαν και πέθαναν ως Άνθρωποι. Δεν λύγισαν και δεν μετάνιωσαν ποτέ. Ο Ν. Σουκατζίδης έγραψε στον πατέρα του: «Πατερούλη, πάω για εκτέλεση, να ‘σαι περήφανος για τον μονάκριβο γιο σου». Οι 200 Κομμουνιστές σήκωσαν στους ώμους τους με την επαναστατική. αντιφασιστική και την πατριωτική τους στάση την Ελλάδα. Την Ελλάδα της πλειοψηφίας, την Ελλάδα του αγώνα , του μόχθου και της εργασίας. Διότι υπήρχαν και κάποιοι άλλοι Έλληνες, αυτοί που επιδίδονταν στην οικονομική και πολιτική συνεργασία με τους Κατακτητές, αλλά και κάποιοι άλλοι που στην Μέση Ανατολή επιδίδονταν σε μηχανορραφίες έχοντας ως προτεραιότητα την διαιώνιση του καπιταλιστικού status quo στην χώρα μας και των πολύμορφων ιμπεριαλιστικών εξαρτήσεων μετά την απελευθέρωση. Αυτοί οι δυο τελευταίοι «τύποι» Ελλήνων με τις πλάτες των Βρετανών και των Αμερικάνων κυριάρχησαν μεταπολεμικά.
Οι 200 ήρωες της Καισαριανής όμως και σήμερα είναι παρόντες στους μικρούς και μεγάλους αγώνες μας, στους αγώνες της παγκόσμιας εργατικής τάξης και όλων των καταπιεσμένων λαϊκών στρωμάτων, διότι όπως διαμήνυε ο επίσης εκτελεσμένος Κομμουνιστής, ο Δ. Ρεμπούτσικας « Όταν ο άνθρωπος δίνει τη ζωή του για ανώτερα ιδανικά, δεν πεθαίνει ποτές». Οι 200 ήρωες έπεσαν για την Λευτεριά και την Λαϊκή Επανάσταση. Γεια σου, λοιπόν, αιματοβαμμένη Καισαριανή ! Θα σε τιμούμε και θα σε θυμόμαστε για πάντα.
“Μόνο θυμηθείτε το. αν η ελευθερία δε βαδίσει στα χνάρια του αίματός μας, εδώ θα μας σκοτώνουν κάθε μέρα. Γεια σας.”
Γιάννης Ρίτσος
*Ο Χάρης Σ. Πουλάκης είναι ιστορικός, τελειόφοιτος μεταπτυχιακός φοιτητής στο αντικείμενο της «Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας»
[1] O ΟSS (Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ) με την συνεργασία του ΕΑΜ άφησε σκοπίμως να διαρρεύσει ότι ο Κρέχ εκτελέστηκε από τους Γερμανούς ως αντιφρονούντας. Παράλληλα έδωσε στην δημοσιότητα πλαστογραφημένο γράμμα του Κρέχ που καλούσε τους γερμανούς στρατιώτες σε λιποταξία. Πηγή: Patrick K. O’Donnell 45 Operatives, Spies, and Saboteurs: The Unknown Story of the Men and Women of World War II’s OSS σελ 235-236
[2] Το χαρακτικό για τους 200 κομμουνιστές της Καισαριανής είναι έργο του Τάσσου.
