Αποκαλυπτικό δημοσίευμα του «Ριζοσπάστη»
Πολλά ερωτήματα και μεγάλη ανησυχία έχει προκαλέσει το γεγονός ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα τα Περιφερειακά Συμβούλια της χώρας καλούνται να συζητήσουν και να γνωμοδοτήσουν για ένα θέμα που και μόνο ο τίτλος του προκαλεί ανατριχίλα… «Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του σχεδίου επικαιροποιημένης στρατηγικής για τη διαχείριση των εξαντλημένων πυρηνικών καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων της Βουλγαρίας». Ηδη το θέμα αυτό έχει μπει σε συζήτηση σε διάφορα περιφερειακά συμβούλια (Ηπείρος, Κρήτη, Ιονίων Νήσων), ενώ έχει πάρει σειρά και αλλού, μιας και στο πλαίσιο της διαβούλευσης έχει ζητηθεί η γνωμοδότηση από τις 13 Περιφέρειες της χώρας αλλά και σε δήμους της Αττικής. Επιπλέον, η Περιφέρεια Αττικής έχει ζητήσει γνωμοδότηση και από δήμους του Λεκανοπεδίου.
Για το συγκεκριμένο θέμα γίνεται αναφορά σε ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος με ημερομηνία 5 Μάρτη 2024, στην οποία αναφέρει: «Στο πλαίσιο του άρθρου 8 της ΚΥΑ υπ’ αρ. 107017/2006 (Β’ 1225) για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ, όπως τροποποιημένη ισχύει, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θέτει σε διαβούλευση με το κοινό και τις δημόσιες Αρχές τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΠΜΕ) του σχεδίου επικαιροποιημένης στρατηγικής για τη διαχείριση των εξαντλημένων πυρηνικών καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων της Βουλγαρίας».
Είναι προφανές ότι το θέμα είναι ιδιαίτερα σοβαρό, μιας και αφορά στη διαχείριση πυρηνικών και ραδιενεργών αποβλήτων της Βουλγαρίας. Ενα θέμα για το οποίο, σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, θα πρέπει να τοποθετηθούν επισήμως όμορες χώρες που μπορεί να κινδυνεύσουν από τον τρόπο διαχείρισης που θα επιλεγεί για τα πυρηνικά και ραδιενεργά απόβλητα.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο «Ριζοσπάστης», πρόκειται για τη μελέτη με τις πληροφορίες που αναφέρονται στην περιγραφή του σχεδίου και κάθε πληροφορία σχετικά με τις ενδεχόμενες διασυνοριακές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τα προβλεπόμενα μέτρα για τον περιορισμό ή εξάλειψη των εν λόγω επιπτώσεων.
«Σημαντικές επιπτώσεις εντός ελληνικής επικράτειας»
Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι η ΣΠΜΕ είναι ένα ογκώδες κείμενο γραμμένο στα αγγλικά, ενώ η διαβούλευση του θέματος γίνεται με βάση οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που μεταξύ άλλων αναφέρει: «(…) Γίνονται διασυνοριακές διαβουλεύσεις σε περίπτωση που ένα κράτος – μέλος κρίνει ότι η εφαρμογή ενός εκπονούμενου σχεδίου ή προγράμματος, το οποίο αφορά την επικράτειά του, ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον σε άλλο κράτος – μέλος». Ουσιαστικά, δηλαδή, υπάρχει η παραδοχή ότι ο τρόπος διαχείρισης των πυρηνικών αποβλήτων από τα εργοστάσια σε Κοζλοντούι και Ελίν Περίν θα έχει επιπτώσεις στην Ελλάδα.
Επιπλέον, το επικαιροποιημένο σχέδιο το οποίο αφορά και η μελέτη, γίνεται επειδή πρόκειται να χωροθετηθούν και νέες εγκαταστάσεις σε Κοζλοντούι και Ελίν Περίν και συγκεκριμένα:
— Υπό κατασκευή Εθνικό Αποθετήριο Πυρηνικών Αποβλήτων στη θέση «Ραντιάνα» του χωριού Χάρλετς του Κοζλοντούι
— Εγκατάσταση αποτέφρωσης απορριμμάτων στο Κοζλοντούι
— Κατασκευή εγκατάστασης παραγωγής συσκευασιών από τον κρατικό φορέα «Πυρηνικά Απόβλητα» το 2025.
— Δύο νέες πυρηνικές μονάδες στο Μπέλενε και δύο στο Κοζλοντούι.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι σε έγγραφό του, ο αναπληρωτής προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στις 5 Μάρτη 2024, επισημαίνει τα εξής:
«Η πρόθεση της Ελλάδας στην εκτίμηση των διασυνοριακών περιβαλλοντικών επιπτώσεων του σχεδίου επικαιροποιημένης στρατηγικής για τη διαχείριση των εξαντλημένων πυρηνικών καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων, στο πλαίσιο του άρθρου 7 της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ γνωστοποιήθηκε στις αρχές της Βουλγαρίας βάσει του συμπεράσματός μας ότι το σχέδιο αυτό δεν αποκλείεται να προκαλέσει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις εντός της ελληνικής επικράτειας». Και αφού διαπιστώνει αυτό ζητά τις απόψεις από τις 13 Περιφέρειες, διευθύνσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τα υπουργεία Εξωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης, Τουρισμού, Ναυτιλίας, Υποδομών και Μεταφορών, την Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας.
Τα ερωτήματα είναι πολλά.
— Τι μέτρα έχει εξασφαλίσει η κυβέρνηση για την προστασία των κατοίκων και του περιβάλλοντος της χώρας από τους κινδύνους που σχετίζονται με τις παραπάνω δραστηριότητες (π.χ. σε περίπτωση ατυχήματος).
— Πώς εμπλέκεται η Ελλάδα, και οι 13 Περιφέρειές της, στον σχεδιασμό της Βουλγαρίας για τη διαχείριση των επικίνδυνων πυρηνικών και ραδιενεργών αποβλήτων της Βουλγαρίας;
— Θα υπάρξει μεταφορά και διέλευση μέσω της χώρας των επικίνδυνων αποβλήτων;
— Εχουν υπάρξει επαφές και διαβουλεύσεις ανάμεσα στην ελληνική και βουλγαρική κυβέρνηση για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα που αφορά νέες πυρηνικές εγκαταστάσεις, 500 χιλιόμετρα από τα Γιάννενα, στο Κοζλοντούι της Βουλγαρίας;
— Εχει υπάρξει υπεύθυνη ενημέρωση από την κυβέρνηση, εκτός από κάποια διαβιβαστικά για διαβούλευση, στις 13 Περιφέρειες, τα συμβούλια των οποίων καλούνται να γνωμοδοτήσουν για το θέμα;
*Στη φωτογραφία ο πυρηνικός σταθμός Κοζλοντούι στη Βουλγαρία
