Η αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης, η σημαντική ποιήτρια, συγγραφέας και μεταφράστρια Βούλα Δαμιανάκου, έφυγε από τη ζωή τη Δευτέρα 19 Σεπτέμβρη 2016, πλήρης ημερών, σε ηλικία 102 ετών. Γεννήθηκε στη Πάνιτσα Λακωνίας, το 1914. Υπήρξε σύντροφος του ποιητή, θεατρικού συγγραφέα και μεταφραστή, Βασίλη Ρώτα.
H Boύλα Δαμιανάκου είχε μεγάλη συμβολή στα σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, γράφοντας στα περισσότερα είδη γραπτού λόγου. Αναφέρουμε ορισμένα σημαντικά έργα της: «Γράμμα σε νεκρό», «Στην ανεμοζάλη», «Μοιρολόγια μιας Μανιάτισσας», «Παροιμίες και ρήτρες από το έργο του Σαίξπηρ», «Μνημόσυνο» (ποιητική συλλογή μαζί τον Βασίλη Ρώτα), «Ο Οτσαλάν στο σπίτι μου. Επιδρομή στη Γιουγκοσλαβία».
Αξίζει να σημειωθεί πως η Βούλα Δαμιανάκου φιλοξένησε στο σπίτι της στην Νέα Μάκρη τον διωκόμενο ηγέτη των Κούρδων Αμπντουλάχ Οτζαλάν στο πέρασμά του από την Ελλάδα και πριν τον παραδώσει η Κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη, με τους υπουργούς Εξωτερικών Θεόδωρο Πάγκαλο, Εσωτερικών Αλέκο Παπαδόπουλο, και Δημόσιας Τάξης Φίλιππο Πετσάλνικο, στους διώκτες του, από την Ελληνική Πρεσβεία στο Ναϊρόμπι της Κένυας, όπου τον έστειλε «για την ασφάλειά του», αφού αρνήθηκε να του παραχωρήσει πολιτικό άσυλο.
Η Βούλα Δαμιανάκου μετέφρασε έργα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, σε συνεργασία με τον κομμουνιστή λογοτέχνη Βασίλη Ρώτα, καθώς και Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Συνεργάστηκε με το περιοδικό Λαϊκός Λόγος (1966-1967), με τα ψευδώνυμα Αλκυόνα, Αλκυών, Ειρήνη Πεζοπόρου. Ξεχωριστά ασχολήθηκε με τα μοιρολόγια της Μάνης.
Αλιεύσαμε από το Αρχείο της ΕΡΤ ένα μικρό απόσπασμα από την εκπομπή της ΕΡΤ «Εποχές και Συγγραφείς» του Τάσσου Ψαρρά σε σκηνοθεσία του Λεωνίδα Βαρδαρού, σε ένα αφιέρωμα στην Ελλη Αλεξίου, όπου η Βούλα Δαμιανάκου μιλά για τα Δεκεμβριανά και την Ελλη. Το δανειστήκαμε από το facebook του Ξενοφώντα Βαρδαρού και σας το παρουσιάζουμε, προσπαθώντας να τιμήσουμε την μνήμη της:
Στο μικρό απόσπαμα των 4.20΄΄ η Βούλα Δαμιανάκου αναφέρεται στην Ελλη Αλεξίου, στο πως έζησε την 3η του Δεκέμβρη και τις μέρες που ακολούθησαν στο σπίτι της Ελλης, τους ανθρώπους των γραμμάτων που συνάντησε εκεί και ένα περιστατικό με ένα Αγγλο στρατιώτη που έχασε το δρόμο του και ζήτησε άσυλο.
«Είχε ’ρθεί μια μέρα εκεί στην Αλεξίου η Μπεάτα Κιτσίκη και πίσω της ένας Αγγλος – μέσα στο Δεκέμβρη τώρα αυτά, στα Δεκεμβριανά
— Είναι κάποιος Αγγλος τι να τον κάνω;’’
– Να του πεις ότι εμείς είμαστε εχθροί των Αγγλων και να φύγει. Είμαστε ΕΑΜ.
Πήγε η Μπεάτα και του το είπε και τότε ο Αγγλος λέει:
— Εγώ δεν είμαι εχθρός. Εγώ είμαι χαμένος. Εχασα τον προσανατολισμό μου και παρακαλώ αφήστε με να μείνω στον κήπο μέσα να μη με βρουν και με σκοτώσουνε. Φοβάμαι.
Και τότε η Ελλη λέει:
— Αντε ρε Μανιατάκι εσύ – για μένα — με την Ευριδίκη – μια άλλη κοπέλλα — να στρώσετε κάτω στο υπόγειο, έχει ένα ράντζο, βάλτε τον να περάσει τη νύχτα του, να μη πληρώσει αυτός τις αμαρτίες της Αλβιόνας!
Η εκπομπή «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ – Αφιέρωμα στην Ελλη Αλεξίου», παρουσιάστηκε στην ΕΡΤ το 2013.
