Ένα ανοιχτό «παζάρι» με στόχο το «στρογγύλεμα» των θέσεων για τυχόν κυρώσεις (που ουσιαστικά απομακρύνονται) στην Τουρκία βρίσκεται σε εξέλιξη επί ώρες στις Βρυξέλλες καθώς πολλά κράτη μέλη δεν θέλουν να διαταραχθεί η «στρατηγική σχέση» της ΕΕ με την Τουρκία. Η ελληνική κυβέρνηση που έχει εναποθέσει τη διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας στους «συμμάχους» της ΕΕ και του ΝΑΤΟ μένει εκτεθειμένη και έρμαιο των διαθέσεων του Βερολίνου.
Ενδεικτικό επίσης της κατάστασης είναι το γεγονός ότι την ίδια στιγμή που οι ηγέτες της ΕΕ υποτίθεται ότι θα συζητούσαν κυρώσεις ή μέτρα κατά της τουρκικής προκλητικότητας το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε ότι Ελλάδα και Τουρκία συμφώνησαν στην υιοθέτηση ενός μηχανισμού «απεμπλοκής» (deconfliction mechanism) μετά από εργώδεις διαβουλεύσεις τις τελευταίες βδομάδες. Ωστόσο το ΝΑΤΟ δεν δίνει πληροφορίες για το τι προβλέπει ο μηχανισμός υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για «απόρρητες» λεπτομέρειες…
Αυτά στο ΝΑΤΟ. Αλλά και στην Σύνοδο Κορυφής τα πράγματα φαίνεται πως οδεύουν βάσει των ίδιων σχεδιασμών με τη Γερμανία να κινεί τα νήματα. Η καγκελάριος Μέρκελ ξεκαθάρισε ότι δεν πρέπει να υπάρξει αναφορά σε κυρώσεις και μάλιστα επικαλέστηκε μεταξύ άλλων τη συμφωνία που ανακοινώθηκε νωρίτερα περί μηχανισμού απεμπλοκής μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ.
Η Ελληνική και η κυπριακή κυβέρνηση, εξέφρασαν ενστάσεις για το πρώτο κείμενο συμπερασμάτων, λόγω απουσίας αναφορών που ήθελαν κατά της Αγκύρας. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας, σε δηλώσεις του, είπε ότι το κείμενο Συμπερασμάτων που προωθείται «θέλει πολλή δουλειά» για να γίνει αποδεκτό από την κυβέρνηση, ζητώντας «πιο αυστηρές και πιο σαφείς τοποθετήσεις απέναντι στην Άγκυρα, όχι απλά να “χαϊδεύει”, αλλά να εμπεριέχει πολύ περισσότερο μαστίγιο και λιγότερο καρότο».
Μετά την έκφραση των αντιρρήσεων από Αθήνα και Λευκωσία, η Σύνοδος διεκόπη για μία ώρα, προκειμένου να γίνουν οι «απαραίτητες» συναντήσεις για να επιτευχθούν οι συμβιβασμοί. Σε αυτό το πλαίσιο πραγματοποίηθηκε και η τετραμερής τετραμερής συνάντηση με τη συμμετοχή των Άνγκελα Μέρκελ, Εμανουέλ Μακρόν, Κυριάκο Μητσοτάκη και Νίκο Αναστασιάδη, με τη συμμετοχή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την εξεύρεση συμβιβασμού για τη διατύπωση των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής σε σχέση με την Τουρκία, μετά την απόρριψη του πρώτου προσχεδίου από την ελληνική πλευρά.
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, ο Σαρλ Μισέλ κατέθεσε το νέο κείμενο για το προσχέδιο συμπερασμάτων. Το νέο κείμενο βασίζεται στα δύο προηγούμενα και προσθέτει την έντονη καταδίκη της ΕΕ για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, σημειώνει ότι η ΕΕ «είναι πλήρως δεσμευμένη στην επίλυση του κυπριακού», διατηρεί τη φράση για «χρήση όλων των μέσων» σε περίπτωση μονομερών ενεργειών της Τουρκίας, δεσμεύει το Συμβούλιο για αποφάσεις ως το Δεκέμβρη και περιλαμβάνει την ελληνική φράση για «οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών».
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΣΚΑΙ, η ελληνική πλευρά επιμένει ότι η αναφορά σε μελλοντικό διάλογο με την Άγκυρα πρέπει να εξισορροπηθεί με αναφορά σε κυρώσεις σε περίπτωση που η αποκλιμάκωση αποδειχθεί προσχηματική.
Κάτι που ωστόσο δεν επιθυμεί το Βερολίνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Μέρκελ ήδη από την άφιξή της στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, τάχθηκε κατά της επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία για τη συμπεριφορά της στην ανατολική Μεσόγειο.
Το πρώτο προσχέδιο
Σύμφωνα πληροφορίες το απορριφθέν προσχέδιο ανέφερε μεταξύ άλλων:
Η ΕΕ είναι έτοιμη να «χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της» για να διασφαλίσει τον σεβασμό της κυριαρχίας της Ελλάδας και της Κύπρου, σημειώνει το προσχέδιο συμπερασμάτων σχετικά με την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με το Politico.
Ωστόσο, σημείωνε: «Υπό την προϋπόθεση ότι διατηρούνται εποικοδομητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση θεμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο», οι ηγέτες της ΕΕ συμφωνούν να «δρομολογήσουν μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και τη διευκόλυνση του εμπορίου» καθώς και «υψηλού επιπέδου διαλόγους »και «συνεχή συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης σύμφωνα με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας για το 2016». Πολλά από αυτά τα σημεία ήταν μεταξύ των βασικών αιτημάτων της Άγκυρας.
Το προσχέδιο ζητούσε επίσης «πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο» και αναθέτει στον ανώτατο διπλωμάτη της Ζοζέπ Μπορέλ να επεξεργαστεί τις λεπτομέρειες. Το κείμενο «χαιρετίζει επίσης τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία».
