Τους βαθύτερους προβληματισμούς της ευρωπαϊκής πολιτικής ηγεσίας και γραφειοκρατίας καταγράφει το περιοδικό Politico με ένα εκτενές άρθρο με τίτλο «Η ανατομία ενός σκανδάλου: Πώς η κρίση του Qatargate ταρακούνησε την ΕΕ στον πυρήνα της».
Το ενδιαφέρον με αυτό το άρθρο είναι ότι δεν επιδιώκει μόνο να κάνει μια σύνοψη των γεγονότων, των δεδομένων και των προσώπων που απασχόλησαν την προηγούμενη εβδομάδα με το σκάνδαλο διαφθοράς και χρηματισμού. Είναι, κυρίως, ότι προσπαθεί να εντάξει το σκάνδαλο στο ευρύτερο πλαίσιο που αφορά το λεγόμενο «μέλλον της Ευρώπης», σε συνδυασμό με την κρίσιμη γεωπολιτική και οικονομική συγκυρία. Για να καταλήξει: «Μήπως είναι ήδη πολύ αργά την Ε.Ε.;».
Άλλωστε, η κατακλείδα του κειμένου του Politico, είναι ίσως χαρακτηριστική: «Ό,τι κι αν ακολουθήσει στην έρευνα του Βέλγου εισαγγελέα, για ένα από τα θύματα της υπόθεσης – την τραυματισμένη αξιοπιστία της Ε.Ε. – ίσως είναι ήδη πολύ αργά…».
Πόλος έλξης για λομπίστες και εκπροσώπους συμφερόντων
Όταν το σκάνδαλο ξέσπασε, υπήρξε η αίσθηση ότι πρόκειται για μια κρίση που ήταν θέμα χρόνου να πυροδοτηθεί, σχολιάζει το Politico. Oι «υπερασπιστές» της διαφάνειας κρούουν «καμπανάκια» εδώ και χρόνια για χαλαρούς κανόνες, αλλά και αδυναμίες στην επιβολή και εφαρμογή τους.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί εδώ και καιρό πόλο έλξης για λομπίστες και εκπροσώπους συμφερόντων που θέλουν να ακουστεί η φωνή τους σε ένα από τα κέντρα εξουσίας της Ε.Ε. Αν και το ΕΚ έχει αναμφισβήτητα τη μικρότερη επιρροή από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, η ισχύς του έχει αυξηθεί από το 2009, όταν, υπό ένα νέο πλαίσιο, οι 705 νομοθέτες απέκτησαν την εξουσία να διαμορφώνουν τη νομοθεσία — συνήθως, μάλιστα, στα τελικά της στάδια. Και το σημαντικότερο, υπό τη σκιά των όσων αποκαλύφθηκαν και μένει να έρθουν στο φως, το ΕΚ προσφέρει ένα υψηλόβαθμο φόρουμ για τον δημόσιο διάλογο.
Το Politico αναφέρεται ιδιαίτερα στις επίμαχες δηλώσεις της Εύας Καϊλή, που είχε χαρακτηρίσει το Κατάρ (το οποίο εξακολουθεί να αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή) ως «πρωτοπόρο στα εργασιακά δικαιώματα».
Η τοποθέτηση της Ελληνίδας ευρωβουλευτή προκάλεσε ερωτηματικά και για τον ρόλο των ΜΚΟ. Ιδιαίτερα η οργάνωση «Fight Impunity», του γνωστού πλέον Πιερ Αντόνιο Παντσέρι, βρέθηκε στο προσκήνιο και ο ίδιος, όπως και η Καϊλή με τον σύζυγό της, Φρανσέσκο Τζόρτζι, κατέληξαν υπό κράτηση.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, το συγκεκριμένo think tank δεν βρισκόταν στο επίσημο μητρώο διαφάνειας, όσον αφορά το lobbying, αλλά κατόρθωσε να κερδίσει σημαντικές προσβάσεις, ιδιαίτερα μέσω της ειδικής υποεπιτροπής του ΕΚ για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Απειλή για το σύνολο της Ένωσης και της πολιτικής της
Ενώ στο σκάνδαλο τυπικά εμπλέκεται μόνον ένας θεσμός της Ε.Ε., η απειλή για σύνολο της Ένωσης και της πολιτικής της είναι ξεκάθαρος. Επιπλέον, συνεχίζει, το δημοσίευμα, το τάιμινγκ δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερο. Την Πέμπτη οι 27 ηγέτες συναντήθηκαν για την τελευταία Σύνοδο Κορυφής της χρονιάς. Η υπόθεση δεν βρισκόταν στην ατζέντα, ωστόσο το Qatargate εν τέλει, αναμενόμενα, επισκίασε τα πάντα. Όπως περιγράφει, μάλιστα, το ρεπορτάζ, όταν έκλεισαν οι πόρτες, μετά τα επίμονα ερωτήματα των δημοσιογράφων κατά την προσέλευση των ηγετών, «επικράτησε κλίμα τρόμου μεταξύ των προέδρων και πρωθυπουργών».
Η μεγαλύτερη ζημιά, άλλωστε, έχει να κάνει με τον ευρωσκεπτικισμό, που πάντοτε παραμένει (μέσω διάφορων εκπροσώπων) μια σταθερή τάση στην Ένωση. Με τις επόμενες ευρωεκλογές να είναι προγραμματισμένες για το 2024, υπάρχει μεγάλη ανησυχία στις Βρυξέλλες ότι το σκάνδαλο θα μετατρέψει τους εκπροσώπους της τάσης αυτής σε σκληρούς πυρήνες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τους ψηφοφόρους σε αντιευρωπαϊκά κόμματα.
Η ΕΕ αυξάνει την ενεργειακή της εξάρτηση από το Κατάρ
Επιπλέον, τονίζεται στο δημοσίευμα, θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν ένας ακόμη λόγος για τον το οποίο οι Ευρωπαίοι ηγέτες ίσως έχουν δεύτερες σκέψεις για άμεση δράση απέναντι στο σκάνδαλο: το γεγονός ότι η Ε.Ε. αυξάνει συνεχώς την εξάρτησή του από το Κατάρ όσον αφορά τις προμήθειες αερίου, σε μια περίοδο κατά την οποία αναζητεί απεγνωσμένα εναλλακτικές επιλογές έναντι της Ρωσίας.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ βρέθηκε πρόσφατα στα εγκαίνια της ευρωπαϊκής πρεσβείας στη Ντόχα και μίλησε για την ανάγκη «παραγωγικής συνεργσίας» με το Κατάρ. Αυτή την εβδομάδα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ υπογράμμισε ότι το Βερολίνο θέλει να διατηρήσει τις προμήθειες αερίου από την αραβική χώρα, παρά το ξέσπασμα του σκανδάλου. Πρόκειται, συνεπώς, για μια άσκηση ισορροπίας, εν πολλοίς μεταξύ ηθικής και σκληρής ενεργειακής πραγματικότητας.
