Την στρατηγική επιλογή των ΗΠΑ για την ωμή παρέμβαση τους σε Αιγαίο και Μέση Ανατολή πρόταξε ο ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, σε συνέντευξη του στην ΕΡΤ.
Ο Πάιατ περιέγραψε τους στόχους της «διπλωματικής πρωτοβουλίας» των ΗΠΑ για τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας με στόχο την συνδιαχείρηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών σε Αιγαίο και Νοτιανατολική Μεσόγειο.
Σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο διαμεσολάβησης των ΗΠΑ μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, είπε χαρακτηριστικά: «Υπήρξαν εικασίες στον Τύπο για διαμεσολάβηση, για το πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αντιμετωπίσουν αυτό το θέμα στο μέλλον. Πάντοτε είμαστε αναμεμειγμένοι. Εργαζόμαστε μέσω των πρεσβευτών μας εδώ στην Αθήνα και στην Άγκυρα».
«Η απάντηση αν υπάρξει διπλωματική πρωτοβουλία, είναι ναι» ανέφερε ο Τζέφρι Πάιατ και σημείωσε πως «ασφαλώς και θα εμπλακούν οι ΗΠΑ, ασφαλώς θέλουμε να δούμε μια αποκλιμάκωση των εντάσεων Ελλάδας και Τουρκίας». Ανέφερε ακόμα ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε γνωστό «στον πρόεδρο των ΗΠΑ, τον αντιπρόεδρο, τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, στον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας πού είναι οι “κόκκινες” γραμμές για την Ελλάδα και πού η Ελλάδα ζητά την αμερικανική βοήθεια και εμπλοκή».
Δήλωσε ότι «δεν θέλουμε Ελλάδα και Τουρκία να φτάσουν σε κρίσιμο σημείο και έχουμε επέμβει ξανά στο παρελθόν. Η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει να είναι ενεργή και θα βοηθάει Ελλάδα και Τουρκία να επιλύουν τις διαφορές τους». Ανέφερε πως το μήνυμα που έστειλε ο Κυρ. Μητσοτάκης είναι ότι «οι διαφορές δεν θα λυθούν με στρατιωτικά μέσα, αλλά με βάση το Διεθνές Δίκαιο και το διάλογο» και έπλεξε το εγκώμιό του λέγοντας πως «μας έδωσε την αίσθηση ότι μπορούμε να τον εμπιστευτούμε και ότι μπορεί να δώσει λύσεις». Φαίνεται πως το σενάριο για προσφυγή στη Χάγη έχει ζητηθεί στις επαφές που έγιναν στην Ουάσιγκτον.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον ενεργειακό ρόλο της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή, χαρακτηρίζοντας τη χώρα μας ενεργειακό κόμβο στη Νότια Ευρώπη. Ουσιαστικά πίσω από τις …κορώνες του για το ρόλο της Ελλάδας πρόταξε τα συμφέροντα των αμερικάνικων ενεργειακών μονοπωλίων που θέλουν να παίξουν το ρόλο βασικού προμηθευτή της ΕΕ. «Ο πρωθυπουργός ορθώς τράβηξε την προσοχή στα εγκαίνια του αγωγού ΤΑΡ, στην κατασκευή του αγωγού IGB (Βουλγαρία), της επέκτασης της Ρεβυθούσας, την προοπτική της πρώιμης υλοποίησης του σταθμού FSRU στην Αλεξανδρούπολη. Όλα αυτά αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι η Ελλάδα αναδεικνύεται σε ενεργειακό κέντρο στη Νότια Ευρώπη», ανέφερε ο Πάιατ.
Επανέλαβε πως τα νησιά έχουν ακριβώς τα ίδια θαλάσσια δικαιώματα με τις ηπειρωτικές περιοχές, κάνοντας ειδική αναφορά στα μεγάλα νησιά όπως η Κρήτη. Η τοποθέτηση αυτή αφήνει εκτός κάδρου μικρότερα νησιά όπως π.χ. το Καστελόριζο που είναι στην αιχμή των διαφωνιών της Άγκυρας για την ελληνική ΑΟΖ. Άλλωστε το ζητούμενο για τις ΗΠΑ είναι να ελέγξουν τα αποθέματα και τους δρόμους μεταφοράς της Ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο υπό το πρόσχημα ότι «η Ανατολική Μεσόγειος πρέπει να είναι και ζώνη ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας», όπως ισχυρίστηκε ο Τζ. Πάιατ.
Για την Τουρκία είπε πως η Ουάσιγκτον δεν θέλει να είναι με τη Ρωσία και το Ιράν και ότι αυτό «είναι ένα θέμα στο οποίο Ελλάδα και ΗΠΑ εργάζονται μαζί». Κατέστησε σαφές πως η Τουρκία είναι ζωτικής σημασίας για τις ΗΠΑ και για αυτό ήταν πολύ προσεκτικός για το θέμα της Ανατολικής Μεσογείου όπου εμπλέκεται η Άγκυρα. Για τη Λιβύη και το μνημόνιο Τουρκίας και κυβέρνησης της Τρίπολης ανέφερε πως η νομική ερμηνεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι ότι είναι ασαφές. Στο ερώτημα αν για τις ΗΠΑ είναι «παράνομο» αυτό το μνημόνιο, δήλωσε ότι «δεν έχουμε αποδώσει ακόμα αυτόν το χαρακτηρισμό, μένουμε στο ότι είναι αντιπαραγωγικό και προκλητικό».
Για τα εξοπλιστικά ο Αμερικανός πρέσβης είπε πως σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα F35, ο διάλογος ξεκίνησε, αλλά θα είναι μακρύς και αυτό που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή είναι η αναβάθμιση των F16, την οποία χαρακτήρισε «πρώτο βήμα». Συμφωνίες από τις οποίες τα αμερικάνικα μονοπώλια όπλων θα κερδίσουν δισ. δολάρια.
