Kαι τώρα τι γίνεται μετά την απόφαση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος να ταυτιστεί με το Φανάρι και να αναγνωρίσει την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας; Μόνο μια απάντηση μπορεί να δοθεί και αυτή θα είναι μονολεκτική: Μπάχαλο. Και μάλιστα γενικό λόγω και του ξεχωριστού ρόλου που παίζει η Εκκλησία της Ελλάδος στον ορθόδοξο κόσμο.
Με άλλα λόγια; Καλογέροι παλληκάρια γίνανε μαλλιά κουβάρια και καλά ξεμπερδέματα παναγιώτατοι, μακαριώτατοι, σεβασμιώτατοι πατριάρχες , αρχιεπίσκοποι και μητροπολίτες έτσι όπως τα έφτιαξαν με την Εκκλησία της Ουκρανίας.
Πίσω από τα μεγάλα εκκλησιαστικά γεγονότα κρυβόταν πάντα η πολιτική. Όμως πριν μπούμε στις τελευταίες εξελίξεις του συνεχιζόμενου πολέμου μεταξύ των πατριαρχείων της Κωνσταντινούπολης και της Μόσχας για την πρωτοκαθεδρία στο χώρο της Ορθοδοξίας ας κάνουμε θυμίσουμε ορισμένες διαχρονικές αλήθειες.
Όποιος έχει έστω και μια μικρή γνώση της εκκλησιαστικής ιστορίας μπορεί εύκολα να διακρίνει μια κόκκινη γραμμή που καθορίζει σημαντικές στιγμές του Χριστιανισμού. Από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου με την αναγνώριση του Χριστιανισμού και τη μετατροπή του από κίνημα των καταπιεζομένων σε ιδεολογικό στήριγμα του ρωμαικού κράτους και μέχρι σήμερα πίσω από κάθε μεγάλη εκκλησιαστική απόφαση, διάσταση ή κρίση κρύβεται η πολιτική και το παιχνίδι της εξουσίας.
Πίσω από το σχίσμα της Ανατολικής με τη Δυτική Εκκλησία το 1054 βρισκόταν η διαμάχη του πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριου και του βυζαντινού κράτους με τον Γερμανό πάπα Λέοντα Θ΄ για το ποιός θα εξουσίαζε τις πλούσιες επαρχίες της Μεσημβρινής Ιταλίας.
Πίσω από τις σταυροφορίες , αυτές τις εκστρατείες των κάθε λογής ρεμαλιών και τυχοδιωκτών της Δύσης με τις παπικές ευλογίες, δεν βρισκόταν η «απελευθέρωση των Αγίων Τόπων» από τους μουσουλμάνους αλλά οι χρυσοφόρες αγορές της Ανατολής. Κι όταν αυτά τα μπουλούκια των ρεμπεσκέδων και δολοφόνων το 1204 κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη με τις ευλογίες του πάπα Ιννοκέντιου Γ΄ δεν άφησαν κολυμπηθρόξυλο όρθιο προκαλώντας μεγαλύτερες καταστροφές από αυτές που έγινα στην άλωση της Πόλης από τον Πορθητή.
Η προσπάθεια αναζήτησης συμμάχων του βυζαντινού αυτοκράτορα Βασιλείου Β΄βρισκόταν πίσω από τον εκχριστιανισμό των Ρώσων που μετέτρεψε τη ρωσική γη σε επαρχία του πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης μέχρι το 1448.
Η Μόσχα το Φανάρι και η πρωτοκαθεδρία στην Ορθοδοξία
Από τότε και μέχρι τις μέρες μας διεξάγεται ένας ανειρήνευτος αγώνας, πολλές φορές ανοιχτός, άλλοτε υπόγειος, μεταξύ του πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης και του πατριαρχείου της Μόσχας που αμφισβητεί τα πρωτεία του Φαναρίου στον ορθόδοξο κόσμο.
Από τα τέλη του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι και τις μέρες μας αυτός ο εκκλησιαστικός πόλεμος αποτέλεσε μέρος είτε του ψυχρού πολέμου μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ, είτε τα χρόνια μετά το 1991 της αντιπαράθεσης Μόσχας και Ουάσινγκτον, με τις εκκλησιαστικές ηγεσίες να ταυτίζονται με τη μία ή την άλλη πλευρά.
Για το Φανάρι η πολιτική της εκάστοτε αμερικανικής κυβέρνησης αποτελούσε και αποτελεί βασικό μπούσουλα.
Από την άλλη μερηά βρίσκεται το πατριαρχείο της Μόσχας , η μεγαλύτερη Εκκλησία στον ορθόδοξο κόσμο, με τεράστια οικονομικά μέσα, βαθύτατα αντιδραστική (μέχρι και τον τελευταίο ο τσάρο Νικόλαο ανακήρυξαν όσιο) μια ξεκάθαρα κρατική Εκκλησία, όργανο της πολιτικής του Πούτιν.
Το μπερδεμένο εκκλησιαστικό κουβάρι της Ουκρανίας (με τρεις Εκκλησίες, μία και μεγαλύτερη, αυτόνομη , αλλά υπαγόμενη στη Μόσχα με το μητροπολίτη Ονούφριο, τη νέα Αυτοκέφαλη έργο του Φαναρίου και της κυβέρνησης Ποροσένκο με το μητροπολίτη Επιφάνιο και με ένα πατριαρχείο με επικεφαλής τον Φιλάρετο που μέχρι πρόσφατα δεν τον αναγνώριζε καμιά ορθόδοξη Εκκλησία), επέτρεψε στις ΗΠΑ να παρέμβουν και να το μετατρέψουν σε πιόνι στην αντιπαράθεσή τους με τη Μόσχα.Έτσι ξεκίνησαν όλα.
Το Μάρτιο του 2018 ο τότε Ουκρανός πρόεδρος , ο φιλοφασίστας Ποροσένκο πήγε στο Φανάρι και επίσημα ζήτησε από τον Βαρολομαίο να κηρύξει την Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Στη μέση μπήκαν και οι Αμερικανοί με συνεχείς παρεμβάσεις στο Φανάρι. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα και με τις δύο πλευρές (Φανάρι και Μόσχα) να ανταλλάσσουν βαρύτατες κατηγορίες και απειλές το πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης προχώρησε στην ανακήρυξη της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας στην Ουκρανία και σε μια Σύνοδο, υπό την προεδρία του μητροπολίτη Γαλλίας, που εξέλεξε ως επικεφαλής της τον μητροπολίτη Επιφάνιο.
Η οργή της Μόσχας και οι πανηγυρισμοί της Ουάσινγκτον
Η ρωσική εκκλησιαστική και πολιτική ηγεσία θεώρησε την κίνηση αυτή σαν μια έκφραση του γενικότερου σχεδίου της Ουάσινγκτον να απομονώσει και εκκλησιαστικά τη Ρωσία. Θεώρησαν (και μεταξύ μας δεν έχουν και άδικο, αν σκεφτούμε ανάλογες κινήσεις, διερευνητικές προς το παρόν, του Φαναρίου στη Βόρεια Μακεδονία και το Μαυροβούνιο) πως παράλληλα με την περικύκλωση της Ρωσίας και τον ασφυκτικό αποκλεισμό της από τις Βαλτικές χώρες έως τα Βαλκάνια, επιδιώκεται και η εκκλησιαστική απομόνωσή της. Και σαν πρώτο βήμα το πατριαρχείο της Μόσχας διέκοψε κάθε εκκλησιαστική επικοινωνία με το Φανάρι και τις μητροπόλεις του. Προχώρησε ακόμη και σε απόσχιση από το Οικουμενικό πατριαρχείο των ρωσικών ενοριών στη Δυτική Ευρώπη.
Αντίθετα στην Ουάσινγκτον είχαν χαρές και πανηγύρια. Αρκεί να διαβάσει κανείς τη δήλωση του ειδικού εκπροσώπου του Στέητ Ντηπάρτμεντ για θέματα της Ουκρανίας Κερτ Φόλκερ μόλις έγινε γνωστή η απόφαση του Φαναρίου:
«Ο διαχωρισμός της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας από το Πατριαρχείο Μόσχας, θα τονίσει το γεγονός ότι, σε πολιτική διάσταση, ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχασε την Ουκρανία».
Και συνέχισε αποκαλύπτοντας όλους τους στόχους που επεδίωκε η Ουάσινγκτον με το ζήτημα της Αυτοκεφαλίας στην Ουκρανία:
«Οι Ρώσοι ηγέτες απομακρύνουν τον ουκρανικό λαό από τις ιστορικές σχέσεις του με τη Ρωσία. Η Ουκρανία σήμερα είναι πιο ενωμένη, περισσότερο εθνικιστική και πιο προσανατολισμένη προς την Ευρώπη, το ΝΑΤΟ και τη Δύση από ποτέ άλλοτε. Αυτό είναι άμεσο αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της δολοφονίας Ουκρανών».
Ωμά και απροκάλυπτα. Ούτε ιεροί κανόνες ούτε τα άλλα ταλμουδικά που ψελλίζουν οι εκκλησιαστικοί παράγοντες
Καθαρά πράγματα: Ποιοί ιεροί κανόνες, ποιά εκκλησιαστικά ταλμουδικά, ποιες κανονικές σχέσεις Εκκλησιών και «λίαν αγαπητών εν Χριστώ αδελφών»; Με δεδομένο το ιστορικό βάρος της Ορθοδοξίας στους σλαβικούς λαούς προέχουν τα σχέδια του Τραμπ, του ΝΑΤΟ, της Δύσης, της Ευρωπαικής Ένωσης για την ενσωμάτωση της Ουκρανίας. Και το κυριώτερο: η πολιτική, οικονομική , στρατιωτική και τώρα εκκλησιαστική περικύκλωση και απομόνωση της Ρωσίας του Πούτιν .
Και σ’ αυτή την ιστορία στο εκκλησιαστικό της μέρος
το Φανάρι έπαιξε καθαρά το ρόλο του ατζέντη των ΗΠΑ του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαικής Ένωσης και του φιλοφασιστικού ουκρανικού καθεστώτος του Ποροσένκο.
Και η Εκκλησία της Ελλάδος στο πολιτικό εκκλησιαστικό παιχνίδι
Σ’ αυτό το παιχνίδι μπήκε, έστω και καθυστερημένα μετά τη συνεδρίαση της Ιεραρχίας της το περασμένο Σάββατο και η Εκκλησία της Ελλάδος. Εξέλιξη αναμενόμενη, όχι όμως και εύκολη. Είχαν προηγηθεί οι αφόρητες πιέσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη που καλούσε προσωπικά στο Φανάρι κάθε μητροπολίτη « ύποπτο διαφωνούντα». Πώς λέμε στην πολιτική ορολογία των ημερών « ο αρχηγός κάλεσε τους διαφωνούντες βουλευτές για μασάζ»; Κάπως έτσι έγινε και στην περίπτωση των μητροπολιτών. Στα παραπάνω μπορούν να προστεθούν και οι διακριτικές κυβερνητικές πιέσεις. Και δεν μιλάμε μόνο για την σημερινή κυβέρνηση αλλά και την προηγούμενη που είχε ταχθεί στο πλευρό του Βαρθολομαίου.
Έτσι φτάσαμε στην Ιεραρχία του περασμένου Σαββάτου όπου σχεδόν η πλειοψηφία των μητροπολιτών ( 39) το έπαιξαν Πόντιοι Πιλάτοι και δεν μίλησαν, 24 μίλησαν και υποστήριξαν την εισήγηση του αρχιεπισκόπου και 10 που διαφώνησαν ( οι τέσσερεις από αυτούς μίλησαν). Όσο για την απόφαση που ανακοινώθηκε οι διαφωνούντες επιμένουν πως δεν ελήφθη με ψηφοφορία είτε μυστική είτε ανοιχτή όπως ορίζει ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας. Λένε πως απλώς ο αρχιεπίσκοπος είπε το «Δι’ ευχών» κλείνοντας τη σύνοδο και μετά ορισμένοι μητροπολίτες έφτιαξαν ένα κείμενο που το εμφάνισαν σαν απόφαση.
Η πρώτη αντίδραση από τη ρωσική Εκκλησία ήταν πιο ήπια από αυτήν που εξέφρασε όταν αποφάσισε το Φανάρι πριν από ένα χρόνο:
-Κατηγορεί την Εκκλησία της Ελλάδος ότι «απειλεί την Πανορθόδοξη ενότητα».
– Δηλώνει πως θα συνεχίσει τις σχέσεις με τους Ελληνες ιεράρχες που τάχθηκαν ή θα ταχθούν κατά της αναγνώρισης του Ουκρανικού Αυτοκέφαλου.
-Αντίθετα διακόπτει κάθε σχέση με τους μητροπολίτες που δέχθηκαν ή θα δεχθούν να λειτουργήσουν με εκπροσώπους της υπό τον Επιφάνιο Εκκλησίας στην Ουκρανία.
-Προειδοποιεί τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο ότι αν σε λειτουργία μνημονεύσει κάποιον από τους αρχηγούς των Ουκρανικών Εκκλησιών που δεν υπάγονται στη Μόσχα ή «αναλάβει άλλες πρωτοβουλίες , που θα επιμαρτυρούν την γενομένη από αυτόν αναγνώριση του ουκρανικού εκκλησιαστικού σχήματος» τότε θα διακόψουν και τη μνημόνευση του δικού του ονόματος.
-Δηλώνει πως δεν θα «δώσει την ευλογία» της σε επισκέψεις Ρώσων τουριστών σε εκκλησιαστικούς χώρους στην Ελλάδα ( εκκλησιαστικός τουρισμός που σημαίνει και απώλεια μεγάλων χρηματικών ποσών).
Κι όλα αυτά την ώρα κατά την οποία στην Ουκρανία επικρατεί ένα απερίγραπτο εκκλησιαστικό μπάχαλο.
-Η νέα Εκκλησία που κηρύχτηκε αυτοκέφαλη διασπάστηκε από την πρώτη μέρα γιατί ο μέχρι πέρσυ επικεφαλής της Φιλάρετος ανακήρυξε τον εαυτό του πατριάρχη και αποκήρυξε τον μητροπολίτη Επιφάνιο, τον οποίο ο ίδιος είχε προτείνει.
– Σε πολλές περιοχές σημειώνονται επεισόδια με την αστυνομία και οργανωμένες ομάδες κυρίως φασιστών να επιτίθενται και να προσωρούν σε κατασχέσεις εκκλησιών που ανήκουν στην υπό τον μητροπολίτη Ονούφριο Εκκλησία του πατριαρχείου της Μόσχας.
Οι υπόλοιπες ορθόδοξες Εκκλησίες
Όσο για τις υπόλοιπες ορθόδοξες Εκκλησίες ( 14 μέχρι την ανακήρυξη του Αυτοκέφαλου της Εκκλησίας στην Ουκρανία) η κατάσταση είναι θολή.
Το σερβικό πατριαρχείο είναι ξεκάθαρα κατά του Αυτοκέφαλου γιατί φοβάται πως το Φανάρι θα του ανοίξει πληγές στο Μαυροβούνιο και τη Βόρεια Μακεδονία. Κατά ( για ευνόητους λόγους) είναι και το πατριαρχείο Αντιοχείας που στηρίζει την κυβέρνηση της Συρίας.Τα πατριαρχεία της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας θα κινηθούν στη γραμμή των φιλοαμερικανικών κυβερνήσεών τους.
Οι Εκκλησίες στην Τσεχία και την Πολωνία έχουν ταχθεί υπέρ της Μόσχας. Στην Κύπρο η μικρή αλλά πανίσχυρη οικονομικά Εκκλησία τηρεί μέχρι στιγμής ουδετερότητα. Ο αρχιεπίσκοπος της Χρυσόστομος όπως και ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος ( και οι δύο αρχιεπίσκοποι έχουν ασκήσει προσεκτική κριτική στους φαναριώτες) προσφέρθηκαν να μεσολαβήσουν για να βρεθεί μια λύση με συναίνεση όλων των Εκκλησιών. Όμως ο Βαρθολομαίος τους αποθάρρυνε. Στο πατριαρχείο Αλεξανδρείας συνεδρίασε η Ιεραρχία του αλλά δεν συζητήθηκε το Ουκρανικό. Ο πατριάρχης Θεόδωρος είναι σαφώς υπέρ της Μόσχας , αλλά υπάρχει και μια ισχυρή μερίδα μητροπολιτών που έχει διαφορετική άποψη.
Με δυο λόγια έχουμε μπροστά μας ένα πολιτικοεκκλησιαστικό κουβάρι που κανείς δεν μπορεί να προδικάσει πως θα εξελιχθεί. Ο μόνος που θα μπορούσε να δώσει λύσει στο ζήτημα είναι ο Θεός όλων αυτών των ρασοφόρων. Αλλά πούντος;
