Πνευματικές ακροβασίες σε νεοφιλελεύθερο σχοινί κι ένα παράπονο που τα ΜΑΤ δεν επενέβησαν την Πρωτομαγιά
Ο ηθοποιός Χρήστος Λούλης που συμμετείχε στο σποτ της Πολιτικής Προστασίας, το οποίο αποσύρθηκε, αποφάσισε να πολιτικολογήσει και καλά έκανε. Η άποψη πως οι καλλιτέχνες δεν χρειάζεται να μιλάνε για την πολιτική είναι, κατά τη γνώμη μας, από ελιτίστικη μέχρι γελοία.
Ασφαλώς, η επιλογή του δημόσιου πολιτικού (και ιδεολογικού – ας το κρατήσουμε αυτό για τη συνέχεια) λόγου είναι επόμενο να κρίνεται. Αυτονόητα πράγματα. Ας δούμε, λοιπόν, τι υποστήριξε ο κύριος Λούλης, σε μια από τις παρεμβάσεις του στα ΜΜΕ και συγκεκριμένα στην ιστοσελίδα lifo.gr.
Πρώτα απ’ όλα να σημειώσουμε ότι όταν κλήθηκε να σχολιάσει τις εξαγγελίες του υπουργείου Πολιτισμού, για τη στήριξη των εργαζόμενων, τις χαρακτήρισε «κολοβές». Εξήγησε, μάλιστα, τον χαρακτηρισμό (ολόκληρη η συνέντευξη του εδώ), δείχνοντας ότι δεν φαίνεται να είναι εκτός πραγματικότητας, όσον αφορά τα μέτρα, «τα κολοβά», της κυβέρνησης.
Για τον τρόπο αντίδρασης των εργαζομένων στον Πολιτισμό έχει την έξης εκτίμηση: «Βγαίνω και μιλάω συνεχώς και συμμετέχω στα συνδικαλιστικά παρόλο που δεν θεωρώ όλα τα αιτήματα δίκαια. Δεν είμαι μέλος σωματείου αλλά βρίσκομαι κάθε μέρα στα κανάλια. Δεν είμαι εξοικειωμένος με τις πορείες στο Σύνταγμα, ούτε θεωρώ σοβαρή αντίσταση το να ποστάρω παντού τη φωτογραφία μου δηλώνοντας ότι στηρίζω τις τέχνες».
Δεν είναι «εξοικειωμένος», λοιπόν, με τις «πορείες στο Σύνταγμα» και δεν θεωρεί «σοβαρή αντίσταση» να ποστάρει κανείς τη φωτογραφία του δηλώνοντας «στηρίζω τις τέχνες». Μάλιστα. Είναι κι αυτή μια άποψη, απολύτως σεβαστή, με την οποία – φυσικά – μπορεί κανείς να διαφωνήσει. Αλίμονο.
Πάμε παρακάτω. Δεν καταλαβαίνει «γιατί μπορεί να θεωρήσουμε αντίσταση τη συγκέντρωση ανθρώπων εν μέσω πανδημίας και χωρίς να έχουμε καθαρίσει από αυτήν». Μάλιστα. Οποιαδήποτε συγκέντρωση, ακόμα κι αν τηρούνται τα απαραίτητα μέτρα προστασίας; Ας δούμε τη συνέχεια:
«Προφανώς με εξοργίζουν οι συγκεντρώσεις και στις πλατείες και στις εκκλησίες και στις παραλίες και στη διαδήλωση του ΠΑΜΕ, όπου δεν είδαμε επέμβαση των ΜΑΤ. Η κυβέρνηση είναι φανερό ότι δεν θέλησε να ακουμπήσει τις δύο μεγάλες εκκλησίες της χώρας: την ορθοδοξία και το ΚΚΕ. Αυτό που περισσότερο με ενοχλεί είναι η ιδεολογικοποίηση των πάντων. Όταν δεν έχεις καλή σχέση με την πραγματικότητα εύκολα καταφεύγεις στην ιδεολογικοποίηση των πραγμάτων, που είναι μια ανώδυνη και άμεση απάντηση. Αυτή για μένα όμως είναι η αρχή του φασισμού».
Οι νεοφιλελεύθερες ευκολίες (βαρετές, πια, είναι η αλήθεια) εξομοίωσης της εκκλησίας και του ΚΚΕ ανήκουν μάλλον στην κατηγορία «Δελφινάριο», όσον αφορά το επίπεδο πολιτικής κριτικής. Επίσης, βάζοντας στο ίδιο τσουβάλι τις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας (με όλα τα μέτρα προστασίας), την παρουσία πολιτών στις πλατείες (όπου η αστυνομία έδρασε με όρους «μπάτσου» και όχι για να προστατέψει – διαβάστε εδώ) και τις αντιδράσεις ορισμένων πιστών (ορισμένες φορές και με ακροδεξιά καθοδήγηση) αδικεί τα επιχειρήματα του, διότι δεν δείχνουν και τόσο σύνθετη αντίληψη της πραγματικότητας. Τέτοιους αυθαίρετους συμψηφισμούς θα τους έκανε και ο Τζήμερος.
Ας σταθούμε, όμως, στο παράπονο του κυρίου Λούλη. Δεν είδαμε, υποστήριξε, επέμβαση των ΜΑΤ στην (πρωτομαγιάτικη) διαδήλωση του ΠΑΜΕ. Κανένας δεν έχει πει τόσο ευθέως ότι θα έπρεπε να εμπλακούν τα ΜΑΤ να διαλύσουν την πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση του ΠΑΜΕ. Ακόμα και ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Ν. Χαρδαλιάς, πιο… κομψά το είπε. Υπενθυμίζουμε ότι ο υφυπουργός ισχυρίστηκε πως ήταν επιλογή της κυβέρνησης να μην παρέμβει η αστυνομία, για μη γίνει διασπορά του κορωνοϊού….
Δεν χρειαζόταν να είναι κανείς «εξοικειωμένος με τις πορείες στο Σύνταγμα» για να έχει παρατηρήσει τα απαραίτητα μέτρα προστασίας στην πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση του ΠΑΜΕ. Εκτός εάν συμβαίνει αυτό που λέει ο ίδιος ο κύριος Λούλης (με το οποίο εμείς διαφωνούμε καθέτως και οριζοντίως): «Όταν δεν έχεις καλή σχέση με την πραγματικότητα εύκολα καταφεύγεις στην ιδεολογικοποίηση των πραγμάτων, που είναι μια ανώδυνη και άμεση απάντηση. Αυτή για μένα όμως είναι η αρχή του φασισμού».
Παρεμπιπτόντως δεν δείχνει και τόσο καλή σχέση με την πραγματικότητα η εκτίμηση του ότι δεν είδαμε «ούτε πορείες, ούτε διαδηλώσεις, ούτε πύρινους λόγους στο Facebook» «τα τελευταία τεσσεράμισι χρόνια» για «τα πιο σκληρά μνημόνια», αλλά αυτό ας το αφήσουμε στην άκρη.
Η ιδεολογικοποίηση των πραγμάτων, όταν δεν είναι αποτέλεσμα εμμονών αλλά ιδεών, μόνο σχέση με την πραγματικότητα μπορεί να έχει. Κι όσο κι αν θέλουν να μας πείσουν διάφορες δήθεν μεταμοντέρνες θεωρίες περί της σχετικότητα των πάντων, η πραγματικότητα είναι πεισματάρα. Μια ματιά στη ζωή μας φτάνει για να το καταλάβουμε. Δεν βιώνουμε με τον ίδιο τρόπο όλοι τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης, αλλιώς τις ζει (και θα τις ζήσει) ο εργαζόμενος που θα χάσει τη δουλειά του κι αλλιώς εκείνος που θα έχει την πολυτέλεια να συνεχίζει να «αναστοχάζεται» διότι θα του το εξασφαλίζουν οι οικονομικές του συνθήκες.
Τα περί «αρχής του φασισμού», αυθαίρετα και δείγμα ημιμάθειας σε ένα τόσο σοβαρό θέμα, δείχνουν πάλι ευκολία στη χρήση των λέξεων. Και πάλι, όμως, εξηγείται ο κύριος Λούλης: «Δεν μου αρέσει να τραγουδάω για το αιώνιο θύμα, ούτε να παίζω σε έργα που γαργαλούν τα γρήγορα αντανακλαστικά του κοινού. Προτιμώ τη δραματοποίηση που απεικονίζει τη συνθετότητα της αλήθειας και της φύσης της ανθρώπινης ύπαρξης. Δεν μου αρέσει ο διχασμός της αριστεράς που είναι εύκολος, χοντροκομμένος, φανατισμένος».
Πάλι, «βαθιές κουβέντες», οι οποίες δεν θα μπορούσαν παρά να ολοκληρωθούν με πομπώδη τρόπο: «Δεν μπορείς να ταυτίζεις την ύπαρξή σου με τις ιδέες σου γιατί η ύπαρξή μας είναι το μόνο που έχουμε. Επίσης όταν λες ότι μπορείς να πεθάνεις για τις ιδέες σου σημαίνει ότι είσαι έτοιμος για μάχη μέχρις εσχάτων. Δηλαδή με την ευκολία που πεθαίνεις, σκοτώνεις κιόλας».
Μεγάλα τα θέματα και «βαριά», με αφορμή μόνο ένα σποτάκι όπου ο πρωταγωνιστής του (ο κύριος Λούλης) κουνούσε το δάχτυλο (και σεξιστικά) σε ένα λαό που, μόλις λίγο καιρό πριν, έπαιρνε τα εύσημα, ακόμα και από την «άριστη» κυβέρνηση, για την υπεύθυνη στάση του.
Μια σύντομη απάντηση στα περί της «συνθετότητας της αλήθειας και της φύσης της ανθρώπινης ύπαρξης» και άλλα τινά:
Ο σαρκασμός στο «αιώνιο θύμα» (μάλλον ανάξιο να είναι «άριστο» και να τα καταφέρνει στον όμορφο κόσμο), τα περί «διχασμού της αριστεράς» (ποιους «διχάζει» και γιατί δεν λέγεται, είναι τόσο αόριστο για να φαίνεται αρνητικό), και οι αναλύσεις περί ύπαρξης και ιδεών (ασύνδετες με την πραγματική ζωή) εμφανίζονται σαν «τέκνα υψηλής πνευματικής γέννας».
Αυτό το «τέκνα υψηλής πνευματικής γέννας» τώρα το σκέφτηκα. Δεν έχει «βάθος»; Όχι, δεν έχει. Μια κούφια μπαρούφα είναι εάν δεν γνωρίζουμε το περιεχόμενο. Στην περίπτωση των απόψεων του κυρίου Λούλη, περί ιδεών και ύπαρξης, γνωρίζουμε το περιεχόμενο. Για να δούμε, όμως, και πόσο απλά (όχι εύκολα, απλά) ανατρέπεται:
Όταν λες (κι έχεις φτάσει στο σημείο αυτό να μην είναι κουβέντα του αέρα) ότι «μπορείς να πεθάνεις για τις ιδέες σου σημαίνει ότι είσαι έτοιμος για μάχη μέχρις εσχάτων. Δηλαδή με την ευκολία που πεθαίνεις, σκοτώνεις κιόλας». Κι αυτό είναι απαραίτητα «κακό»; Είναι μόνο «έγκλημα»; Κάπως έτσι παρουσιάζεται. Εμείς μπορούμε να σκεφτούμε μια θετική εκδοχή του. Θα αναφερθούμε στον φασισμό, αφού διαπιστώσαμε και σχετικές ανησυχίες. Δεν θα μείνουμε, όμως, στην «αρχή» του. Θα πάμε εκεί που εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο τον πολέμησαν σε μια «μάχη μέχρις εσχάτων», δίνοντας την ίδια τους τη ζωή.
