Η συμφωνία με τη Ρωσία για την εξαγωγή σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας λήγει σήμερα, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις για παράτασή της, γεγονός που ενδέχεται να επιφέρει επιπλέον αναταραχές στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.
Οι συμφωνίες για την εξαγωγή τροφίμων από την Ουκρανία συνήφθησαν στις 22 Ιούλη 2022 στην Κωνσταντινούπολη για 120 ημέρες και στη συνέχεια παρατάθηκαν τρεις φορές. Μία από τις συμφωνίες ρυθμίζει τη διαδικασία για την εξαγωγή σιτηρών από τα λιμάνια που ελέγχονται από το Κίεβο, ενώ το άλλο μέρος αφορά την πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές για τα ρωσικά αγροτικά προϊόντα και τα λιπάσματα. Σύμφωνα με τη Μόσχα, οι διατάξεις αυτές παραμένουν ανεκπλήρωτες μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα στην πραγματικότητα να εξάγονται μόνο ουκρανικά προϊόντα.
Το Κρεμλίνο έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά του, υποστηρίζοντας ότι μέχρι τώρα μόνο το ουκρανικό τμήμα της συμφωνίας εφαρμόζεται πλήρως, ενώ οι περιορισμοί στις εξαγωγές ρωσικών λιπασμάτων και τροφίμων δεν έχουν αρθεί. Όπως είπε μάλιστα ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, σε τέτοιες συνθήκες δεν υπάρχουν προϋποθέσεις για την παράταση της συμφωνίας των σιτηρών.
Αντίθετα, το Κίεβο υποστηρίζει να παραταθεί η συμφωνία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Στις 8 Ιουλίου, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε συνέντευξη Τύπου μετά τις συνομιλίες με τον Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, ζήτησε την παράταση της συμφωνίας, χωρίς να ληφθεί υπόψη η θέση της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Η Μόσχα έθετε πέντε ζητήματα ως «απαραίτητα» για την ομαλοποίηση των ρωσικών εξαγωγών: Την επανασύνδεση της ρωσικής Αγροτικής Τράπεζας στο διεθνές σύστημα SWIFT, την προμήθεια ανταλλακτικών για γεωργικά μηχανήματα, την επαναλειτουργία του αγωγού αμμωνίας Τολιάτι – Οδησσός, την επίλυση προβλημάτων με την επιμελητεία μεταφορών και την ασφάλιση καθώς και «ξεπάγωμα» τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι το ρωσικό μέρος «δεν εκτελέστηκε καθόλου» σε κανένα σημείο κατά τη διάρκεια όλων των μηνών της συμφωνίας για τα σιτηρά, ενώ η εξαγωγή ουκρανικών τροφίμων ήταν εξασφαλισμένη. Επιπλέον, τα σιτηρά από την Ουκρανία δεν κατέληξαν στις φτωχότερες χώρες, αλλά κυρίως στη Δύση.
Στις 13 Ιουλίου, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν προειδοποίησε ότι η Μόσχα θα μπορούσε να αναστείλει τη συμμετοχή της στη συμφωνία για τα σιτηρά έως ότου εκπληρωθούν όλες οι υποχρεώσεις βάσει αυτού του μηχανισμού.
