Η χρήση και εκμετάλλευση του κινηματογράφου από τους ναζί μέσα από συγκεκριμένα αποκαλυπτικά παραδείγματα. Μια ατέλειωτη λιτανεία από ρατσιστικά εθνικιστικά και αντισημιτικά στερεότυπα που αντικατοπτρίζουν την αποικιακή κουλτούρα ως την φασιστική ιδεοληψία.
Η καλλιτεχνική δημιουργία έχει την δυνατότητα να συμπορεύεται και να συνεπικουρεί την εξουσία , να τίθεται απέναντι ή να πιστεύει πως μπορεί να μείνει σε απόσταση, πως, καθησυχαστικά και αδιάφορα, θα έχει μόνο το ρόλο του παρατηρητή. Ακόμη η τέχνη είναι ικανή να εξαρτάται από την ένταση μιας στιγμής, σαν μια όμορφη γυναίκα που θέλει να ξεχωρίσει, να αποτυπώσει εικόνες εξαχρείωσης, έξαψης και βίας πολύ μακριά από κανόνες, πρότυπα και συμβάσεις∙ μπορεί να προκαλέσει φόβο στους πολλούς ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στην εξουσία, μπορεί να αποτελέσει μια πολύτιμη επιλογή.
Λένε, όμως, πως η έννοια της καλλιτεχνικής δημιουργίας είναι ρευστή∙ οπότε ποιος μπορεί να την ορίσει;
Για τον γράφοντα πάντως η τέχνη και γενικά η καλλιτεχνική δημιουργία είναι μια ιδιαίτερη μορφή κοινωνικής συνείδησης.
Για τον κινηματογράφο έχει λεχθεί ότι είναι η «τέχνη των τεχνών», διότι εκτός από τα δικά του εκφραστικά μέσα μπορεί να χρησιμοποιήσει και αυτά των άλλων τεχνών. Καμία αντίρρηση! Όμως ο κινηματογράφος έχει και δύναμη τέτοια, που του επιτρέπει να επινοεί συναισθήματα, χωρίς φραγμό να τα παριστάνει ή να τα μιμείται. Μια ταινία έχει την δύναμη να πλάθει, να μεταμορφώνει και να ελέγχει το νου. Ο δημιουργός έχει την δυνατότητα να συμπορεύεται και να συνεπικουρεί την εξουσία ή να τίθεται απέναντι.
Από το 1915 που ο σκηνοθέτης David Wark Griffith παρουσίασε το βουβό τρίωρο έπος «Η γέννηση Ενός Έθνους», μια αδιαμφισβήτητη καλλιτεχνική δημιουργία με πρωτοποριακές τεχνικές σκηνοθεσίας όπως: εξαιρετικά πανοραμικά και κοντινά πλάνα, μοντάζ, νυκτερινές λήψεις, άψογο σενάριο, ο κινηματογράφος έγινε ίσως το σπουδαιότερο «εργαλείο» για την «κατασκευή» του απόλυτου εχθρού.
Αυτό κατέστη δυνατό γιατί στην ταινία κυριαρχεί η φυλετική προκατάληψη του ιδιοφυή D. Griffith έναντι των εχθρών της λευκής φυλής, τους «νέγρους», οι οποίοι παρουσιάζονται από τον ιδιοφυή σκηνοθέτη με τέτοιο τρόπο, ώστε ο θεατής νομίζει πως ο «νέγρος» είναι ένα ζώο που δημιουργήθηκε για να βιάζει λευκές γυναίκες. Ταυτόχρονα, η ταινία νομιμοποιεί και αποθεώνει τις καθαρά πολεμικές επιχειρήσεις σε βάρος των «νέγρικων ζώων» από τους «ιππότες» της ρατσιστικής-φασιστικής οργάνωσης Κου Κλουξ Κλαν, οι οποίοι απεικονίζονται ως ήρωες της λευκής ανώτερης φυλής.
Αυτός ο αριστοτεχνικά δοσμένος «αποπροσδιορισμός» της ανθρώπινης υπόστασης των «νέγρων», έκδηλος κατά τη διάρκεια της ταινίας, αφενός ωθεί τον θεατή να πιστεύει πως σε αυτά τα ζώα αξίζουν μόνο τα δεσμά, ο βούρδουλας και ο θάνατος αφετέρου βγαίνοντας, μετά από τρεις ώρες από την αίθουσα, είναι σίγουρος πως η γένεση του έθνους των ΗΠΑ έχει φυλετική ταυτότητα! Η εν λόγω θεματική της ταινίας γνωρίζει μεγάλη διάδοση και αποφέρει κέρδη δέκα-εννέα εκατομμυρίων στον δημιουργό και στην εταιρία παραγωγής…
Η ταινία, ωστόσο, δεν έκανε τίποτε άλλο από το να επιβεβαιώνει την κοινωνική συνείδηση της «μεγάλης χώρας των λευκών» που κινδυνεύει από την ανερχόμενη πλημμυρίδα της άγριας φυλής των νέγρων. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο Griffith χρησιμοποίησε λευκούς ηθοποιούς για να υποδυθούν μαύρους…
Οι εν λόγω στάσεις και αντιλήψεις τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα ήταν κανόνας στις ΗΠΑ. Ήταν η χειρότερη περίοδος για τους μαύρους μετά τον αμερικανικό εμφύλιο. Οι δολοφονίες, τα βασανιστήρια και τα λιντσαρίσματα γίνονταν κάθε εβδομάδα, σχεδόν καθημερινά.
Η ταινία ,επίσης, καθιερώνει τον κινηματογράφο ως την πιο προσιτή μορφή τέχνης που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για πολιτικούς και προπαγανδιστικούς σκοπούς. Από τους πρώτους που πολύ πρώιμα αντιλήφθηκε τη δύναμη του κινηματογράφου ως μαζικού μέσου διαμόρφωσης της κοινής γνώμης και της συλλογικής κουλτούρας ήταν ο δόκτορας φιλοσοφίας Joseph Goebbels, πολύ πριν καταλάβει την θέση του υπουργού Δημόσιας Διαφώτισης και Προπαγάνδας, καθώς από το 1923 είχε αναλάβει τα ηνία της προπαγάνδας του ναζιστικού κόμματος NSDAP και του Αδόλφου Χίτλερ.
Ο J. Goebbels θεωρούσε την πολιτική αισθητικό έργο και συνάθροιση ενός συνόλου πολιτιστικών συμβόλων. Επιχείρησε, όσο και αν δεν αρέσει, να πραγματοποιήσει μια πολιτιστική (αντιδραστική) επανάσταση, ώστε με τους κατάλληλους συναισθηματικούς χειρισμούς και δίνοντας βάση σε ψυχολογικά αρχέτυπα με μετα-ιστορικές μυθολογίες και μεταφυσικές αξίες- γη, αίμα, φυλή θέληση, βούληση, θυσία-να δημιουργήσει την νέα γερμανική ψυχή. Ο Goebbels όλο αυτό το αποκαλούσε «ατσαλένιο ρομαντισμό». (filmcomment: Triumph of the Will https://www.filmcomment.com/article/triumph-of-the-will/)
Τα κατάλληλα μέσα για να διεξάγει αυτήν την πολιτιστική επανάσταση ήταν η σκηνοθεσία την καθημερινής ζωής και ο κινηματογράφος.
Η σκηνοθεσία της καθημερινής διεργασίας ήταν απαραίτητη για να γίνει πράξη η πεμπτουσία της ναζιστικής ιδεολογίας, η οποία συνίστατο στην ταύτιση του Führer και του «κινήματος» με τον Γερμανό πολίτη, με τον τρόπο όμως του μυστικιστικού δεσμού. Δεν ήταν μόνο η σχεδόν καθημερινή οργάνωση και σκηνοθεσία φολκλορικών βραδιών πατριωτικού χαρακτήρα και εθνικού μεγαλείου μέσω μιας ιδιάζουσας αισθητικής, αλλά και ο φετιχισμός των συμβόλων, των στολών, των σημαιών, των ρωμαϊκών λαβάρων, των συχνών παρελάσεων με δάδες, των ιστορικών μνημόσυνων, των αρχαίων αγαλμάτων, του ψυχρού δωρισμού και του νεοκλασικισμού, των μαζικών εκδηλώσεων στη Νυρεμβέργη αλλά και της ωμής δύναμης και του όπλου.
Οι εκδηλώσεις «περιλάμβαναν πολύωρες παρελάσεις όλων των κομματικών διαβαθμίσεων, ναζιστικών συλλόγων αλλά και της Βέρμαχτ, με νυκτερινές συγκεντρώσεις στα διασταυρωμένα φώτα των αντιαεροπορικών προβολέων που η λάμψη τους έφτανε μέχρι τα 200χλμ.μακριά»(Wolfgang Benz: Εξουσία και κοινωνία. Η σκηνοθεσία της έκστασης Ελευθεροτυπία 27 Ιανουαρίου 2000).
Όλα αυτά εξελίσσονταν με βάση την ύπαρξη συγκεκριμένων κανόνων που τηρούνταν με συνέπεια καθημερινά και μετέβαλαν την ρουτίνα της ζωής σε μια ακολουθία ναζιστικών γεγονότων που διαμόρφωναν την κοινωνική καθημερινότητα.
Θα σας πάρει λίγο χρόνο αλλά παρακολουθήστε το:
***
Ο απανταχού παρών υπουργός Προπαγάνδας και Διαφωτίσεως J. Goebbels κατάλαβε πως ο κινηματογράφος θα μπορούσε να έχει παρόμοια αποτελέσματα στην καθαρή, άρια γερμανική ψυχή. Στην διάθεσή του γι’ αυτόν τον σκοπό είχε ένα σπουδαίο και ιδιοφυές όπλο: Leni Riefenstahl!
Πρώτος σταθμός το 1934 : Ο Θρίαμβος της θέλησης (Triumph des Willens) Ένα πολυβραβευμένο ντοκιμαντέρ σε Ηνωμένες Πολιτείες, Γαλλία, Σουηδία, κερδίζει το πρώτο βραβείο στο φεστιβάλ της Βενετίας. Η ταινία παρουσίαζε τους φασίστες με δύναμη, βούληση και ωραίους. Πλένονται, γυμνάζονται, παίζουν σαν μικρά παιδιά και το βράδυ διοργανώνουν μεγαλειώδεις νυχτερινές πομπές με δαυλούς σε σχηματισμούς που θυμίζουν Ρωμαϊκές Λεγεώνες. Όλο αυτό η L. Riefenstahl το παρουσίασε αριστοτεχνικά σαν να ήταν φυσικός νόμος. Βλέπεις την ταινία, τα πλάνα, γενικά την τεχνική, νιώθεις την αρτιότητα της σκηνοθεσίας και καταλαβαίνεις ότι τα πλήθη που την είδαν μέθυσαν από την τρομακτική έκλυση ενέργειας, κάτι σαν μέθη, που όμως στην ουσία καλλιεργούσε την ατομική απομόνωση και την υποταγή στον Führer. Όλοι βυθίστηκαν στο υπέροχο και ταυτόχρονα τρομακτικό άσκοπο της ταινίας…
Δεύτερος σταθμός το 1936: Olympia. Ταινία που η L. Riefenstahl καταφέρνει να υποδείξει με παιδαγωγική μέριμνα την «υπαρκτή» εναλλακτική λύση απέναντι στην εκθηλυσμένη, φλύαρη και βυθιζόμενη εποχή.
Ποια ήταν η εναλλακτική;
Μα η νόμιμη ανάκτηση της ινδογερμανικής κληρονομιάς!
Αυτό επιτυγχάνεται από τον συμβολισμό της πρώτης αφής της ολυμπιακής φλόγας στις 20 Ιουλίου 1936 στην αρχαία Ολυμπία, του μακροβιότερου και ανοιχτά φασιστικού καταλοίπου ως σήμερα, μα και από την ονομασία του σταδίου του Βερολίνου. Ειρήσθω εν παρόδω, στην Γερμανική κυβέρνηση είχε ξεσπάσει μεγάλη αντίθεση για το πώς θα ονομαστεί το στάδιο που θα φιλοξενούσε τους αγώνες. Οι αθλητικοί παράγοντες επιθυμούσαν την ονομασία Deutsch Kampfbahn, δηλαδή «Γερμανική Αρένα Μάχης». Όμως ο J. Goebbels πρότεινε το ελληνοπρεπές όνομα Olympia Stadion! Από τότε όλα τα μοντέρνα μεγάλα στάδια έτσι ονομάζονται! Άλλο ένα φασιστικό κατάλοιπο μαζί με την ολυμπιακή φλόγα…
Δέκα οχτώ μήνες χρειάστηκε η Riefenstahl για την επεξεργασία της ταινίας, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν δυο μέρη, «Η Γιορτή των λαών» και «Η γιορτή της ομορφιάς». Άλλα τα τεχνολογικά άρτια στούντιο της UFA-Film GmbH, η οποία ως το 1940 συνεργαζόταν με τα αμερικανικά στούντιο Paramount και Metro-Goldwyn-Mayer, προσέφεραν στην Riefenstahl τις υπηρεσίες τους.
Ωστόσο, η ταινία ήταν μια υπόμνηση της ιστορίας της Γερμανικής «φυλής» και του κοινού πνεύματος που ενώνει απευθείας την αρχαία ελληνική κουλτούρα με την σύγχρονη γερμανική κουλτούρα και που δεν μπορεί παρά να βασίζεται σε μια κοινή φυλετική ουσία. Ο συμβολισμός και η σκηνοθεσία είναι με μαεστρία δοσμένα στον θεατή. Στα ερείπια της Ολυμπίας τα αγάλματα των αρχαίων Ελλήνων ξυπνούν σιγά-σιγά, ζωντανεύουν και δια μέσου των αιώνων και της ολυμπιακής φλόγας μεταφέρονται στο σάρκινο άριο γερμανικό σώμα!
Σπουδαίο επίτευγμα και μνημονική σκηνοθεσία από την Riefenstahl:
Αρχαία ελληνικότητα σε σύνδεση με τη νεωτερική γερμανικότητα!
Ο J. Goebbels προσέδωσε με την δύναμη της εικόνας σχέση συμβολαίου στον «δεσμό» της αρχαίας Ελλάδας με την ινδογερμανική κληρονόμο της.
***
Αξίζει να σημειωθεί, ότι στην Γερμανία, όπου ο ορισµός της κοινότητας γινόταν µε βάση την ανοησία της φυλετικής βιολογίας, υπήρχε ένας βάκιλος, ένα μικρόβιο υπολειμματικού φυλετικού τύπου, με αλλογενή φυλετικά χαρακτηριστικά. Άρα το Γερμανικό άριο κράτος έπρεπε να μετατραπεί σε πειθήνιο βοηθό της φύσης και χρησιμοποιώντας την εξολοθρευτική βιολογία να εξαφανίσει τον φυλετικό ελαττωματικό βάκιλο.
Ο βάκιλος αυτός ήταν οι Εβραίοι! (Είναι χρήσιμο να θυμόμαστε πως ο Εβραίος ως φιλάργυρος και συνωμότης καπιταλιστής προϋπάρχει του Εβραίου αιμοβόρου και άθεου μπολσεβίκου στο συλλογικό θυμικό).
Οπότε το ευρωπαϊκό, νεωτερικό, πολιτισμένο και άριο έθνος έπρεπε να τον εξοντώσει. Μην αμελούμε πως ο γερμανικός φασισμός ήταν κληρονόμος του ευρωπαϊκού ιµπεριαλισµού, µε τη διαφορά ότι µετέφερε από τις αποικίες στην καρδιά της Ευρώπης το µοντέλο της βρετανικής αυτοκρατορίας και των ΗΠΑ, αντιμετωπίζοντας τους Σλάβους, τους Εβραίους, τους τσιγγάνους, τους κομμουνιστές, τους ανάπηρους κ.α. σαν να ήταν Αφρικανοί, Ινδοί, Αβοριγίνες ή Ινδιάνοι.
Πάντως ο J. Goebbels για την βιολογική αναμόρφωση της Γερμανίας χρησιμοποίησε ξανά τον κινηματογράφο, προσφέροντας στις μάζες κάθε αυθεντική συγκινησιακή αντιμετώπιση των υποτιθέμενων σταθερών και απαράλλακτων γνωρισμάτων της εβραϊκής φυλής, τόσο βιολογικών όσο και ψυχικών!
Το φιλμ Der Ewige Jude “Ο Αιώνιος Εβραίος” είναι ίσως η γνωστότερη φασιστική ταινία, στην οποία κατηγορούνται οι Εβραίοι ως άσχημοι, βρώμικοι και άθλιοι, ενώ ο Αϊνστάιν αναφέρεται ως “ψευτοεπιστήμονας”. Στην ταινία βλέπουμε φιγούρες Εβραίων σχεδιασμένες επιδεικτικά δύσμορφες και απωθητικές. Η αφήγηση, τοποθετημένη στη βιολογική αναµόρφωση που πρεσβεύει η Γερμανική κυβέρνηση, δημιουργεί στους θεατές την αίσθηση ότι ο Εβραίος δεν έχει ανθρώπινη φύση, όντας δείγμα ενός υπολειμματικού φυλετικού τύπου. Επιπλέον, τα κοντινά πλάνα και ο κατάλληλος φωτισμός εντείνει τα στερεότυπα του αντισημιτισμού όπως την μοχθηρία, την διπλοπροσωπία, την διάθεση εκμετάλλευσης και εξαπάτησης κ.α.
Η σκηνοθεσία ήταν του Fritz Hippler και το σενάριο του Eberhard Taubert. Μετά τον πόλεμο ο F. Hippler, αφού πρώτα ξεπλύθηκε στην αντικομουνιστική κολυμβήθρα, προσελήφθηκε από τον στρατό των Η.Π.Α. ως μεταφραστής, ενώ ο E Taubert αξιοποιήθηκε στις αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες γράφοντας προπαγανδιστικής φύσεως κείμενα στα ΜΜΕ ενάντια στην «κομμουνιστική απειλή», αλλά και ως σύμβουλος του ΝΑΤΟ στον τομέα του ψυχολογικού πολέμου…
Και πολύ καλά έκαναν οι Αμερικανοί γιατί η μαεστρία των δυο άριων δημιουργών είναι αδιαμφισβήτητη!
Αρκεί να δούμε την σεκάνς, όπου κοπάδια αρουραίων που τρέχουν σε υπονόμους εναλλάσσονται με εκείνες που δείχνουν ορδές Εβραίων να ξεχύνονται από την Παλαιστίνη ή ακόμα και τις άρτια σκηνοθετημένες σκηνές της τελετουργικής σφαγής βοδιών με το αίμα να κυλάει από τον μεσοκομμένο λαιμό, και θα καταλάβουμε πως όλα αυτά εγκαταστάθηκαν στο συλλογικό φαντασιακό όχι μόνο των Γερμανών αλλά και όσων άλλων παρακολούθησαν την ταινία, μιας και αυτή προβλήθηκε σε όλη την Ευρώπη. Με την ιδιοφυή καθοδήγηση των δύο δημιουργών, ο θεατής μπορούσε εύκολα να συμπεράνει ποια ήταν η «θεραπεία» που υποδεικνυόταν στον εβραϊκό βάκιλο…
Μικρό δείγμα:
Υπό την υψηλή εποπτεία του J. Goebbels, γυρίστηκε και η πιο εντυπωσιακή παραγωγή αντισημιτική της φασιστικής Γερμανίας. Ήταν η ταινία ο «Süss ο Εβραίος» (Jud Süss). Ο Süss ο Εβραίος ξυρίζει τη γενειάδα του, φορά χριστιανικά ρούχα και αφού πρώτα κερδίζει την εμπιστοσύνη του Γερμανού πρίγκιπα Κάρολου Αλέξανδρου, έπειτα ανοίγει τις πύλες της χώρας στους Ιουδαίους, αποσπά χρήματα με πονηρά τεχνάσματα και βιάζει υπέροχες ξανθές νεαρές Γερμανίδες…
Σε όλη την διάρκεια της ταινίας οι Εβραίοι είναι η κύρια εκφυλιστική δύναμη, η οποία σαν μολυσματικός ιός προσβάλλει το σώμα της κοινότητας. Πριν να είναι αργά όμως, το γερμανικό πνεύμα αφυπνίζεται, ο Süss συλλαμβάνεται και εκτελείται. Οι υπόλοιποι Εβραίοι διώκονται από την Γερμανία και μαθαίνουμε πως πίσω από την κακία του Süss βρισκόταν ο ακόμα πιο κακόβουλος καθοδηγητής του, ο ραβίνος Loew.
Η ταινία προβλήθηκε στο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Βενετίας και βραβεύτηκε με τον «Χρυσό Λέοντα». Ο σκηνοθέτης Michelangelo Antonioni, ο οποίος θεωρείται μία κορυφαία προσωπικότητα για τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό του 20ού αιώνα, έγραψε με χαρά: «Πρόκειται για μια δυνατή, τολμηρή και εξαιρετικά εντυπωσιακή ταινία[…] Η ταινία δεν κάνει κοιλιά ούτε στιγμή, δεν υπάρχει ούτε ένα επεισόδιο σε δυσαρμονία με κάποιο άλλο, τίποτα δεν διασπά την ενότητα και την ισορροπία της[…] Το επεισόδιο του βιασμού της νέας από τον Süss έχει γυριστεί με αξιοθαύμαστη μαεστρία» Eric Rentschler The Ministry of ILLusion Nazi Cinema and its Afterlife 1996 σελ 153 -154 διάβασε και Saul Friedlander Η Ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι Εκδόσεις Πόλις.)
Η ταινία Süss ο Εβραίος έκοψε σε όλη την Ευρώπη 20.300.000 εισιτήρια!
Όπως μας θυμίζει ο Laurence Rees στο βιβλίο του ” Άουσβιτς. Οι Ναζί και η τελική λύση” (Εκδόσεις Πατάκη), ο «Γιοζεφ Γκαίμπελς ήταν ο μάστορας της χιτλερικής προπαγάνδας […] και μάλλον ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον κινηματογράφο για την ενίσχυση των υπαρχουσών προκαταλήψεων. Ο Γκαίμπελς πίστευε πως είναι προτιμότερο να ενισχύσει κανείς τις υπάρχουσες προκαταλήψεις των ανθρώπων παρά να δοκιμάσει να αλλάξει το μυαλό τους. Στις περιπτώσεις που ήταν απαραίτητο να αλλάξει την άποψη των Γερμανών, η τεχνική του ήταν να κινείται όπως ένα κομβόι (πάντοτε με την ταχύτητα του πιο αργού σκάφους) και διαρκώς να επαναλαμβάνει, με μικρές αλλαγές, το μήνυμα που ήθελε να περάσει. Για να το πετύχει αυτό, σχεδόν δεν έλεγε τίποτα. Απλώς έδειχνε εικόνες και έλεγε ιστορίες που οδηγούσαν τους απλούς Γερμανούς να εξαγάγουν τα συμπεράσματα που εκείνος ήθελε, κάνοντάς τους να πιστέψουν ότι τα είχαν σκεφτεί μόνοι τους. Παρά το ότι ο Γκαίμπελς ήταν διαβόητος για την κινηματογραφική ταινία Ο αιώνιος Εβραίος, στην οποία μεταξύ των σκηνών που παρουσιάζουν Εβραίους παρεμβάλλονται εικόνες με αρουραίους, ο ίδιος προτιμούσε ταινίες όπως Ο Εβραίος Suss όπου, ένα όμορφο άριο κορίτσι βιάζεται από έναν Εβραίο».
Μπορούμε ασφαλώς να θεωρήσουμε, καθώς σήμερα κατανοούμε εύκολα τη δύναμη των εικόνων αφού ζούμε σ’ έναν κόσμο που κατακλύζεται από αυτές, πως χτίστηκε με την ανοχή των πολλών η εξόντωση τόσων ανθρώπων.
Μα ας μην προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε το αίνιγμα της «τελικής λύσης», δηλαδή της απόλυτης φρίκης, όπως και αυτό των στρατοπέδων συγκέντρωσης, που ουδόλως διαφέρουν από τα παραπήγματα που στήνονταν από τις εταιρείες για να κοιμούνται οι εργάτες πλην των φούρνων, μόνο με την προπαγάνδα.
Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν βρίσκονταν έξω από την ευρωπαϊκή κουλτούρα των εκτεταμένων δικτύων των wogkhouses στα οποία εγκλείονται εκατοντάδες χιλιάδες φτωχοί και άποροι: άνδρες, γυναίκες, παιδιά που με αντάλλαγμα ένα πιάτο φαί δούλευαν σε καταναγκαστική εργασία στα εργοστάσια των βιομηχάνων.
Ο φασισμός ήταν κληρονόμος του ιμπεριαλισμού, του καπιταλισμού, του παγγερμανισμού, του εθνικισμού, της ευγονικής, και του ευρωπαϊκού αντισημιτισμού και ρατσισμού. Ο φασισμός πρόσθεσε μόνο τον αντικομουνισμό σε αυτήν την σαλάτα της ανοησίας!
Αλλά αυτό το τελευταίο είναι κατανοητό αν αναλογιστούμε τον τρόμο και το σοκ που προκάλεσε στις κυρίαρχες τάξεις την πρώτη εικοσαετία του 20ου αιώνα η κυβέρνηση των Σοβιέτ..
Αυτό είναι το θέμα της νέας εργασίας μου…
