Λάβαμε και δημοσιεύουμε το κείμενο της αναγνώστριας του «Ημεροδρόμου», Τζίνας Κοντογεώργου με τίτλο «Τυφώνας Κατρίνα – Νέα Ορλεάνη: Το φυσικό φαινόμενο και οι φυσικοί αυτουργοί ενός εγκλήματος».
Οι ΗΠΑ έχουν μια θλιβερή επέτειο! Ο τυφώνας Κατρίνα και η «υποδομή» που είχαν φροντίσει οι πετρελαϊκές και οι κατασκευαστικές εταιρίες για την υποδοχή του, με την ανοχή του κράτους και την αδιαφορία του ως προς την οχύρωση της Νέας Ορλεάνης, προκάλεσαν μια πρωτοφανή τραγωδία με εκατοντάδες νεκρούς, αλλά και με τις ακριβότερες καταστροφές στην ιστορία των ΗΠΑ.
O τυφώνας Κατρίνα σχηματίζεται στις 23 Αυγούστου του 2005 στις Μπαχάμες και στις 25 Αυγούστου χτυπά τη Φλώριντα αφήνοντας 4 νεκρούς και τεράστιες υλικές ζημιές. Στις 28 Αυγούστου ενισχύεται στον κόλπο του Μεξικού και στις 29 κτυπά τις ακτές της Λουιζιάνα. Άνεμοι με ταχύτητα 220 χιλιομέτρων την ώρα, σε συνδυασμό με ισχυρότατη βροχόπτωση βυθίζουν το 80% της Νέα Ορλεάνης στο νερό, προκαλώντας καταστροφές σε υποδομές και σπίτια, ενώ οι νεκροί που επιπλέουν στους δρόμους και τα χωράφια είναι πάνω από 1.800. Εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία φτωχοί Αφροαμερικανοί, εγκαταλείπουν την πόλη λόγω της ανεργίας και της καταστροφής των σπιτιών τους, μειώνοντας έτσι τον πληθυσμό στο 50%.
Κάποιοι θεώρησαν ότι η θέση της Νέας Ορλεάνης, καθώς και το γεγονός ότι βρίσκεται κάτω από το επίπεδο της θάλασσας, την καθιστούσαν ευάλωτη στις πλημμύρες [1]. Πολλοί μάλιστα, μετά την καταστροφή, αναρωτήθηκαν γιατί η πόλη χτίστηκε χαμηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας, ενώ η θάλασσα ήταν πολύ κοντά. Κανείς δεν ήξερε ή δε μπορούσε να φανταστεί ότι, όταν οι Γάλλοι άποικοι έκτιζαν στα 1718 τα πρώτα τους σπίτια, ο κόλπος του Μεξικού ήταν αρκετά μακριά από την περιοχή τους. Όπως και κανείς από τους πρώτους κατοίκους δεν μπορούσε να φανταστεί ότι, περίπου δύο αιώνες μετά την εγκατάστασή τους, στα 1901 [2], η ανακάλυψη πετρελαίου και φυσικού αερίου και οι εγκαταστάσεις για την απαιτούμενη αναρρόφηση και μεταφορά τους, θα προκαλούσαν τις γεωμορφολογικές διεργασίες, που θα επιτάχυναν την καταβύθιση του εδάφους, με αποτέλεσμα το «σύρσιμο» του κόλπου προς την πόλη.
Για τις ανάγκες εξόρυξης και μεταφοράς του μαύρου χρυσού και του φυσικού αερίου, απαιτήθηκε ο τεμαχισμός της γης και η διάνοιξη ενός δαιδαλώδους δικτύου καναλιών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή των φυσικών φραχτών από κυπαρισσώνες, την καταστροφή των ορυζώνων και την εξαφάνιση ομοιογενούς έκτασης λιβαδιών-ελών και υγροτόπων, ενώ τα εναπομείναντα ισχνά κομμάτια γης, καταβροχθίστηκαν από την αλμύρα των παλιρροϊκών κυμάτων, φέρνοντας το Κόλπο του Μεξικού πιο κοντά στη Νέα Ορλεάνη. Σύμφωνα με το έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Scientific American, βάση των προβλέψεων των επιστημόνων του LSU, αν δεν παρθούν μέτρα, το Δέλτα θα εξαφανιστεί μέχρι το 2090, καθώς υπολογίζεται ότι ένα στρέμμα εδάφους χάνεται κάθε 24 λεπτά [3]. Και αυτό είναι αποτέλεσμα της αδηφάγας καταστρεπτικής αδιάφορης πολιτικής απέναντι στους πολίτες και υπέρ της βιομηχανίας πετρελαίου.
Τα στοιχεία τα οποία δίνει ο Γκρεκ Πάλαστ και αφορούν τα στρέμματα των υγρότοπων που εξαφάνισαν οι πετρελαϊκές εταιρείες στην πολιτεία της Λουιζιάνα, είναι συγκλονιστικά:
Conoco Phillips 13,3 εκατομμύρια στρέμματα
Chevron Texaco 10,9 εκατομμύρια στρέμματα
Exxon Mobil 8,5 εκατομμύρια στρέμματα
Shel Oil 5,2 εκατομμύρια στρέμματα
BP 947.000 στρέμματα [4]
Οι πετρελαϊκές εταιρείες, στον καπιταλιστικό κόσμο, καθώς λειτουργούν με γνώμονα το λιγότερο δυνατόν κόστος και αδιαφορώντας προς οτιδήποτε δε συνάδει με το δικό τους βασικό στόχο που είναι το κέρδος, δε σταμάτησαν ασφαλώς στη διάτρηση του εδάφους και στην αλλοίωση της γεωμορφολογίας του. Στη δεκαετία του 1950, προκειμένου να διευκολυνθούν τα δεξαμενόπλοια και να συντομεύσουν τη διαδρομή Νέας Ορλεάνης και Κόλπου, διαμορφώθηκε και εγκρίθηκε από το Κογκρέσο σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης που αφορούσε τη διάνοιξη διώρυγας, η οποία θα ξεκινούσε από τον κόλπο του Μεξικού και θα έφθανε στην καρδιά της πόλης. Την υλοποίηση του έργου ανέλαβε το Μηχανικό τμήμα του Στρατού, το οποίο ολοκλήρωσε τις εργασίες το 1968.
Για τη διάνοιξη της διώρυγας MR-GO (Mississippi River-Gulf Outlet Canal), μήκους 120 χιλιομέτρων και αρχικό πλάτος 650 πόδια (198,07m), ξεκληρίστηκαν οι κυπαρισσώνες, καταστράφηκαν 20.000 στρέμματα υγροτόπων, ενώ το αλμυρό νερό που διείσδυσε στην ενδοχώρα κατέστρεψε επιπλέον βιότοπο, επιτρέποντας έτσι τη διάβρωση, η οποία έως το 2005 επέκτεινε το πλάτος της διώρυγας, φθάνοντας σε ορισμένες περιοχές τα 3000 πόδια (914.35m). Η επέκταση αυτή σε ορισμένα σημεία το έφερε σε άμεση γειτνίαση με το φράγμα προστασίας τυφώνων [5].
Κατά τον καθηγητή Βαν Χίρντεν, η MR-GO άνοιξε το δρόμο προς την απόλυτη καταστροφή. Eκτός από τις σοβαρές τεχνικές αδυναμίες των αναχωμάτων, κάποια απ’ τα οποία ήταν σε χαμηλότερο επίπεδο από την MR-GO, υπήρχε ένα πολύ πιο κρίσιμο ζήτημα. Στο σημείο όπου η MR-GO συναντά την Ενδοπαραλιακή Υδάτινη Αρτηρία προς τη λίμνη Borgne, σχηματίζεται μια τεράστια χοάνη που έχει άνοιγμα προς την πόλη. Η χοάνη αυτή σε περίπτωση τυφώνα θα πολλαπλασίαζε το εύρος και τη δύναμη των κυμάτων, πράγμα που ακριβώς συνέβη με τον τυφώνα Κατρίνα [6]
Κατά τον Πάλαστ, όταν ο τυφώνας χτύπησε τη Νέα Ορλεάνη «δύο κύματα καταιγίδας στριμώχθηκαν σε μια δίοδο που οδηγούσε κατευθείαν στην Ένατη Περιφέρεια της Νέας Ορλεάνης. Τα δύο κύματα, ύψους δυόμισι μέτρων, συνδυάστηκαν τότε σε ένα κύμα ύψους πέντε μέτρων. Ο υδάτινος τοίχος προχωρούσε πιο γρήγορα από ατμομηχανή» και σάρωνε την πιο πυκνοκατοικημένη συνοικία Αφροαμερικανών απ’ όλες τις αντίστοιχες συνοικίες των ΗΠΑ [7]
Επί σειρά ετών οι επιστήμονες από το κέντρο Τυφώνων του Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα, αλλά και κάποιοι από το Μηχανικό, προειδοποιούσαν κάθε κυβερνητική υπηρεσία της πολιτείας αλλά και το Λευκό Οίκο, τόσο για την καταστροφή που μπορούσε να προκαλέσει η MR-GO , όσο και για την ανεπάρκεια των αναχωμάτων να επιτελέσουν το ρόλο τους [8].
Η τελευταία προειδοποίηση του Βαν Χίρντεν ήταν τον Ιούλιο του 2005 (ένα μήνα πριν την επέλαση του Κατρίνα), σε ένα ντοκιμαντέρ της βρετανικής τηλεόρασης για τη Νέα Ορλεάνη. Όμως, ο Βαν Χίρντεν δεν ήταν εμπλεκόμενος δήμαρχος, διευθυντής τράπεζας, εμπλεκόμενος 
βουλευτής, διευθύνων σύμβουλος πετρελαϊκής εταιρείας, ούτε μεγαλομέτοχος κατασκευαστικής εταιρείας γι αυτό και αγνοήθηκε. Ο Ιβόρ Βαν Χίρντεν (Ivor van Heerden), ήταν αναπληρωτής διευθυντής του κέντρου Τυφώνα του κρατικού πανεπιστημίου της πολιτείας της Λουιζιάνα, και ένας κορυφαίος επιστήμονας στον τομέα του [9]. Οι εκκλήσεις του για άμεση παρέμβαση του κράτους, πυροδότησε την αποπομπή του από το Πανεπιστήμιο, μέσω της μη χρηματοδότησης της θέσης του, αλλά και της μη χρηματοδότησης πλέον ολόκληρου του Κέντρου Τυφώνα της Λουιζιάνα!!! Με λίγα λόγια ΕΚΛΕΙΣΑΝ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΥΦΩΝΑ [10].
Ωστόσο, παρά τις αντιδράσεις και τις αμφισβητήσεις προς τους ισχυρισμούς των επιστημόνων, παρά την αποπομπή του Χίρντεν από το πανεπιστήμιο και το κλείσιμο του αρμοδιότερου φορέα για τις ακραίες καιρικές συνθήκες, 
η φραγή της MR-GO από τόνους βράχων, ώστε να αποτραπεί μια εκ νέου τραγωδία, αλλά και να προστατευθούν οι υγρότοποι πιστοποιεί την ενοχή των φυσικών αυτουργών, που δεν ήταν άλλοι από τις πετρελαϊκές εταιρείες και το κράτος, το οποίο ιδιωτικοποιούσε την έρευνα και χρηματοδοτούσε μόνο ότι εξυπηρετούσε το μεγάλο κεφάλαιο.!
Το κλείσιμο του Κέντρου Τυφώνα πιθανόν να αφήνει άφωνους εμάς, όχι όμως και εκείνους που όχι μόνο είχαν προβλέψει το τι επρόκειτο να συμβεί, αλλά είχαν αναπτύξει, με μηδαμινό κόστος, σχέδιο εκκένωσης της πόλης, το οποίο η τότε κυβέρνηση Μπους το απέρριψε. Μια σειρά κρατικά μέτρα που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις από μια θεομηνία είχαν κοπεί. Ο λόγος περικοπής των κονδυλίων για τα αντιπλημμυρικά έργα ήταν ο πόλεμος στο Ιράκ.
Ωστόσο, το 2004, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Διαχείρισης Έκτακτων Καταστάσεων ανέθεσε στην ιδιωτική εταιρεία Innovative Emergency Management (IEM), με σύμβαση 500.000 δολαρίων, την εκπόνηση σχεδίου αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων. Παρ’ ότι το τελικό ποσό που πήρε η IEM ανήλθε στο 1.000.000 δολάρια, δεν ενεργοποιήθηκε κανένας μηχανισμός, δεν εφαρμόστηκε κανένα απολύτως σχέδιο, είτε γιατί δεν υπήρχαν περεταίρω κονδύλια για να το θέσουν σε εφαρμογή, είτε γιατί δεν υπήρχε καν σχέδιο. [11]
Ακόμα και αν υπήρχε σχέδιο διαφυγής των κατοίκων με ιδιόκτητα μέσα σε ασφαλείς περιοχές, ένας διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός του πληθυσμού, όπως προειδοποιούσε το National Geographic ένα χρόνο πριν, πάνω από 200.000 ανήμποροι, φτωχοί, ασθενείς και μη έχοντας αυτοκίνητο θα παρέμεναν αμετακίνητοι [12]. Αυτοί ούτως ή άλλως θα αποτελούσαν τις παράπλευρες απώλειες του τυφώνα: «σαρώνουμε ότι μας είναι άχρηστο»!
Όσον αφορά το Κέντρο Τυφώνα που έκλεισε λόγω περιορισμών στο προϋπολογισμό, τρεις μήνες αργότερα αντικαταστάθηκε από ένα νέο φορέα, το «Κέντρο Υγροτόπων». Το «Κέντρο Υγροτόπων» χρηματοδοτήθηκε με μια επιταγή ύψους 300.000 δολαρίων, η οποία δόθηκε από τη περιβαλλοντική οργάνωση America’s Wetland (Υγρότοποι Αμερικής-AW). Η America’s Wetland που υποστηρίζεται από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Πετρελαίου, έχει ως χορηγό κλιματικής αειφορίας τη Chevron, ενώ παγκόσμιοι χορηγοί της είναι η Shell oil, η Exxon Mobil, και η BP!!!
Ακριβώς! Οι εταιρείες, των οποίων οι πετρελαϊκές εγκαταστάσεις τους είχαν κατασπαράξει 25,5 εκατομμύρια στρέμματα υγροτόπων, ήταν οι χορηγοί περιβαλλοντικής οργάνωσης που είχε βαλθεί να περισώσει τους υγροτόπους. Επιπλέον χορηγός της εν λόγω πράσινης οργάνωσης και πράσινων αλόγων ήταν και η Show Construction, η οποία είχε αναλάβει την κατασκευή αμμοδόχων (τείχος άμμου) για την προστασία (sic) των υγροτόπων από τυχόν διαρροή πετρελαίου. Φυσικά μοναδικός υποστηρικτής των αμμοδόχων η περιβαλλοντική οργάνωση η America’s Wetland, της οποίας πρόεδρος είναι ο Ρ. Κινγκ Μίλινγκ (R. King Milling).[13]. Ο Μίλινγκ όμως υπήρξε και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του υποκαταστήματος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα στη Νέα Ορλεάνη. Επιπλέον ο Μίλινγκ είναι διευθυντής της Εταιρείας Χρηματοδότησης Λιμενικής Ακτοπλοϊας για την Προστασία και Αποκατάσταση. [14]
Μια περιβαλλοντική οργάνωση λοιπόν, η America’s Wetland, η οποία έσερνε από πίσω της τους φυσικούς αυτουργούς της καταστροφής και όσους τους προστάτευε ήθελε να «διορθώσει» την καταστροφή. Μόνο που η όποια διόρθωση θα σήμαινε επιβολή τεράστιων προστίμων στους υπεύθυνους, για αποκατάσταση των υγροτόπων και την αποφυγή ενός νέου εγκλήματος που θα είχε θύματα αθώες ψυχές..
ΑΝΤΙΘΕΤΩΣ! η America’s Wetland αυτό που επιδίωκε ήταν να πληρώσουν την καταστροφή οι φορολογούμενοι πολίτες και όχι οι πετρελαϊκές εταιρείες, και αυτό βεβαίως κατάφερε. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Λουιζιάνα απάλλαξε τις πετρελαϊκές εταιρείες από οποιαδήποτε ευθύνη [15].
Όσο για τον Ο Ιβόρ Βαν Χίρντεν, σύμφωνα με τον δικηγόρο και καθηγητή Δικαίου στο πανεπιστήμιο Τουλέιν της Νέας Ορλεάνης James A. Cobb, ο οποίος υπήρξε και δικηγόρος υπεράσπισης των κατοίκων που υπέβαλαν μήνυση στο Μηχανικό τμήμα της MR-GO, κατέθεσε ως μάρτυρας, και η μαρτυρία του υπήρξε καταλυτική στη «δικαίωσή» τους. Μια «δικαίωση» όμως χωρίς αντίκρισμα, καθώς το ποσό που επέβαλε ο δικαστής για την πλήρη αποζημίωση των θυμάτων και την αποκατάσταση των σπιτιών τους δεν εγκρίθηκε ποτέ από το Κογκρέσο [16]
Τα εκατοντάδες θύματα και οι ανυπολόγιστες καταστροφές στη Νέα Ορλεάνη είχαν φυσικούς αυτουργούς ανώνυμες εταιρείες που λειτουργούν ανεξέλεγκτα εντός του καπιταλιστικού συστήματος, το οποίο ενδιαφέρεται για την ανθρώπινη ζωή και το περιβάλλον όσο ενδιαφέρονται και τα πράσινα άλογα. Το φυσικό φαινόμενο απλά πέρασε από το χαλί που του είχε στρωθεί.
Όταν πλέον ολοκληρώθηκε η καταστροφή, αυτή αποτέλεσε «λευκή σελίδα», μια ευκαιρία, όπως την αποκάλεσαν τα επιχειρηματικά λόμπι και οι φιλελεύθεροι πολιτικοί, για ιδιωτικοποιήσεις, φοροαπαλλαγές και ταχύτατες μεταρρυθμίσεις που καταβύθισαν στα τάρταρα οποιοδήποτε στοιχείο κοινωνικού κράτους. [17]
Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς γιατί θυμηθήκαμε τώρα το τι συνέβη στη Νέα Ορλεάνη το 2005. Η απάντηση βρίσκεται στο γιατί το τελευταίο διάστημα παρακολουθούμε με ενδιαφέρον μια φιλολογία που αναπτύσσεται γύρω από την κλιματική αλλαγή, ενώ παράλληλα είμαστε υπό την επήρεια της ανείπωτης τραγωδίας στην Ανατολική Αττική. Και όλα αυτά υπό τη σκέπη μιας πρωτοφανούς κοροϊδίας περί του τέλους των μνημονίων και ανοίγματος στις αγορές, όταν βρίσκεται υπό εξέλιξη το ξεπούλημα των βασικών υποδομών της χώρας μας και, ότι υπολείπεται απλώς απαξιώνεται για να έρθει η στιγμή να σερβιριστεί ως ανίκανο να λειτουργήσει και να δοθεί σε ιδιώτες.
Πολλά ειπώθηκαν και άλλα τόσα γράφτηκαν και θα εξακολουθήσουν να γράφονται περί πρωτόγνωρου φυσικού φαινομένου, περί Θεού που μας μισεί και μας εκδικείται, ενώ θα παραλείπεται η αναφορά στο σύστημα, στο καπιταλιστικό σύστημα, που παραχωρεί το δικαίωμα της αδιαφορίας προς τον άνθρωπο και τη φύση, προκειμένου το κεφάλαιο να αυξήσει τη κερδοφορία του. Όσο και αν καλλιεργείται η εντύπωση πως αυτό το σύστημα επιδέχεται αλλαγές και μπορεί να εμφανιστεί με ανθρώπινο πρόσωπο, δε μπορεί παρά να παραμείνει όνειρο θερινής νυκτός, μιας και θα πρέπει να εκχωρήσει μέρος των κερδών του, πράγμα που αντιβαίνει στη φύση του._
***
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/New_Orleans
[2] Για την ιστορία του αμερικανικού πετρελαίου στο: American oil & Gas Historical Sosiety : https://aoghs.org/petroleum-pioneers/first-louisiana-oil-well/
[3] Mark Fischetti, Drowning New Orleans, στην ιστοσελίδα του διεθνούς επιστημονικού περιοδικού Scientific American: https://www.scientificamerican.com/article/drowning-new-orleans-hurricane-prediction/
Βλέπε και: Greg Palast, Πικνικ για Γύπες, μια ιστορία πετρελαίου, μεγιστάνων και ρεπορτάζ, εκδ. Λιβάνη, Αθήνα, 2016, σ.σ 237-239
[4] στο ίδιο, σ.240
[5] Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από την ιστοσελίδα που δημιούργησε ο συνασπισμός 17 τοπικών και εθνικών περιβαλλοντικών οργανώσεων, του οποίου ο στόχος, σύμφωνα πάντα με δικές τους δηλώσεις, είναι η αποκατάσταση των υγροβιότοπων από τη διάνοιξη της MR_GO. Βλέπε: https://mrgomustgo.org/
Βλέπε και:Greg Palast, ό.π., σσ.245-246
Βλέπε και:
https://en.wikipedia.org/wiki/Mississippi_River%E2%80%93Gulf_Outlet_Canal
[6] Από ομιλία του αναπληρωτή διευθυντή του κέντρου Τυφώνα του κρατικού πανεπιστημίου της πολιτείας της Λουιζιάνα Ivor van Heerden στο: https://www.youtube.com/watch?v=wzaU2fMgN3g
[7] Greg Palast, ό.π. σ.247-248
[8] Mark Fischetti, ό.π.,
βλέπε και: Greg Palast, ό.π. σ.σ.247-248, 250
[9] https://en.wikipedia.org/wiki/Ivor_van_Heerden
Βλέπε και: Greg Palast, ό.π. σ.244
[10] στο ίδιο, σ.252
[11] Νίκος Μπογιόπουλος, Είναι ο Καπιταλισμός ηλίθιε, εκδ. Λιβάνης, 2011, σ.187
Βλέπε και:
Naomi Klein, Το Δόγμα του Σοκ, εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2010, σ.548
Greg Palast, ό.π. σσ 249- 250
[12] Νίκος Μπογιόπουλος, ό.π., σ.186,188
βλέπε και: Mark Fischetti, ό.π.,
[13] Greg Palast, ό.π., σ.σ 253-255, 257
[14] Πληροφορίες για τον κ. Μίλινγκ από το μεγαλύτερο φιλανθρωπικό ίδρυμα της Νέας Ορλεάνης στην ιστοσελίδα του: https://www.gnof.org/board_staff/r-king-milling/
[15] Greg Palast, ό.π. σ. 259
[16] Annette Sisco, Powerful interests wanted scientist out of LSU , στην ιστοσελίδα: http://blog.nola.com/letterstotheeditor/2009/04/powerful_interests_wanted_scie.html.
Βλέπε και:Greg Palast, ό.π. σ.251
[17] Εκτενείς αναφορές για το τι ακολούθησε στη Νέα Ορλεάνη, μετά το 2005 στα βιβλία:
Νίκος Μπογιόπουλος, Είναι ο Καπιταλισμός ηλίθιε, εκδ. Λιβάνης, 2011
Naomi Klein, Το Δόγμα του Σοκ, εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2010
