Είχε και η Θεσσαλονίκη το δικό της «Πολυτεχνείο», τις δικές της μεγάλες αντίστοιχες αντιδικτατορικές- και πολύ λίγο μέχρι σήμερα γνωστές- εκδηλώσεις. Βέβαια, τα γεγονότα στην Πολυτεχνική Σχολή Θεσσαλονίκης, εκείνο το σημαδιακό Νοέμβρη του 1973, δεν ήταν στην ίδια έκταση με τα αντίστοιχα της Αθήνας, ούτε είχαν τις ίδιες πανελλαδικές διαστάσεις. Παρ’ όλα αυτά όμως, η αντιδικτατορική εξέγερση και στο Πολυτεχνείο της πρωτεύουσας του Μακεδονικού Ελληνισμού, αποτέλεσε ένα σπουδαίο αντιφασιστικό γεγονός ενάντια στην ξενοκίνητη δικτατορία της χούντας
Δεκάδες χιλιάδες γυναίκες στρατεύθηκαν στα 3,5 χρόνια της σκλαβιάς 1941-1944 στο υπέροχο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης. Εκατοντάδες έδωσαν την ίδια τους τη ζωή στις μάχες που έγιναν στις πόλεις και τα βουνά για την αποτίναξη της ναζιστικής κατοχής. Πάνω από 50 γυναίκες μόνο στην πόλη της Θεσσαλονίκης στήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα από τους Γερμανούς ή κατακρεουργήθηκαν από τους ταγματασφαλίτες συνεργάτες τους
Τούμπα δεν είναι μόνο ο ΠΑΟΚ, αλλά και η ελάχιστα γνωστή λαμπρή αγωνιστική ιστορία που έγραψαν οι κάτοικοί της εδώ και τουλάχιστον ένα αιώνα. Δεδομένου ότι αυτή η συνοικία της Θεσσαλονίκης, υπήρξε όχι μόνο προσφυγομάνα, αλλά και άφησε παρακαταθήκες σημαντικών αγώνων στο πλευρό του δημοκρατικού και προοδευτικού κινήματος της χώρας κατά τις περιόδους του μεσοπολέμου, της Εθνικής Αντίστασης και της δικτατορίας της χούντας.
Σε μία εκδήλωση που έγινε πριν λίγα χρόνια στο Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, ρωτήθηκα από έναν από τους ακροατές γιατί ο ΕΛΑΣ άφησε τους Γερμανούς να φύγουν από τη Θεσσαλονίκη στις 30 Οκτωβρίου 1944 ανενόχλητοι, χωρίς μάχη. Και αναρωτήθηκε: «Μήπως εξαιτίας του συμφώνου που είχε υπογραφεί στο Λιβάδι Θεσσαλονίκης μεταξύ των Γερμανών και του ΕΛΑΣ»; -- του Σπύρου Κουζινόπουλου
Η δημοτικοποίηση το 1944 των λιγνιτωρυχείων Παπαντωνίου
Κυριακή 4 Νοεμβρίου 1923. Στην πλατεία του Λευκού Πύργου πραγματοποιείται ογκώδης συγκέντρωση χιλιάδων λαού, με αίτημα την κατάργηση της μοναρχίας των Γλύξμπουργκ και την καθιέρωση ως πολιτεύματος της Δημοκρατίας. Κάποια στιγμή ανεβαίνει στο βήμα ο σοσιαλιστής γιατρός Γιάννης Πασαλίδης. Το πλήθος ξεσπάει σε χειροκροτήματα και κάποιοι από κάτω φωνάζουν "Ζήτω ο Ροβεσπιέρος του Πόντου" -- του Σπύρου Κουζινόπουλου
Ο τρόπος που έζησε και πολιτεύθηκε ένας Ούγγρος πρωθυπουργός την περίοδο του μεσοπολέμου, δίνοντας τέλος στη ζωή του κατά τραγικό τρόπο όταν είδε να παραδίδεται η χώρα του στην αγκαλιά του Χίτλερ, αποτελεί παράδειγμα για τη στάση ζωής που πρέπει να ακολουθούν οι ασχολούμενοι με τα κοινά και την πολιτική διαχρονικά αλλά και στις μέρες μας. Και έχει ιδιαίτερη σημασία που ο πρωθυπουργός αυτός είχε ελληνικές ρίζες, με τη μητέρα του που κατάγονταν από την Κοζάνη -- του Σπύρου Κουζινόπουλου
Την αιμοσταγή του δράση και το δολοφονικό όργιο του Ναζί εγκληματία Φριτς Σούμπερτ στη Μακεδονία καθώς και την μνημειώδη απόφαση του δικαστηρίου εγκληματιών πολέμου που μετά τον πόλεμο τον καταδίκασε σε θάνατο, παρακολουθούμε στη συνέχεια της έρευνας αυτής. Στα τέλη Φεβρουαρίου του 1944 ο Σούμπερτ έφτασε με την ομάδα του, που πλέον απαριθμούσε γύρω στα 50 άτομα, τους διαβόητους "Σουμπερίτες", στα Γιαννιτσά, αρχίζοντας να σκορπά το θάνατο και στη Βόρεια Ελλάδα
Είναι η ώρα 5 το πρωί της 22ας Οκτωβρίου 1941. Οι ήρωες βαθμοφόροι της Χωροφυλακής, Βαμβέτσος και Κυριακόπουλος, στήνονται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Δεν φοβούνται το θάνατο. Αρνούνται να τους δέσουν τα μάταια.
Ο Φριτς Σούμπερτ υπήρξε ένας από τους χειρότερους εγκληµατίες πολέµου που έδρασαν στα Βαλκάνια, άτοµο µυθοποιηµένο όσο ελάχιστα, για την αιμοσταγή δράση στην κατοχική Ελλάδα, κυρίως στην Κρήτη και στη Μακεδονία. Το «Σώμα Κυνηγών», οι Σουμπερίτες, που συγκρότησε ο διαβόητος ο γερμανός επιλοχίας της Στρατιωτικής Αστυνομίας, Feldgendarmerie Σούμπερτ, στελεχώθηκε κυρίως από γερμανόφιλους δωσιλόγους αλλά και βαρυποινίτες από φυλακές της Κρήτης
Εκατοντάδες Άγγλοι στρατιώτες, που μετείχαν στο βρετανικό εκστρατευτικό σώμα το οποίο είχε διατεθεί για να βοηθήσει τον ελληνικό στρατό στην απόκρουση της γερμανικής επίθεσης κατά της χώρας μας, είχαν εγκλωβιστεί μετά την κατάληψη της Ελλάδας και έψαχναν απεγνωσμένα τρόπο φυγάδευσης και σωτηρίας. Πολλοί από αυτούς μετά τη σύλληψή τους από τους Γερμανούς κατακτητές φυλακίστηκαν στο στρατόπεδο "Παύλος Μελάς" στη Θεσσαλονίκη.
Το αντιστασιακό «Δίκτυο Βαμβέτσου» στη Θεσσαλονίκη και η δράση του, η φυγάδευση Άγγλων αιχμαλώτων πολέμου από το στρατόπεδο συγκέντρωσης “Παύλος Μελάς”, η σύλληψη των μελών της οργάνωσης από τους Ναζί, το ηρωϊκό τέλος των επικεφαλής της, βαθμοφόρων της Χωροφυλακής Στάθη Βαμβέτσου και Κώστα Κυριακόπουλου και ο συγκινητικός γάμος του τελευταίου στο Γεντί Κουλέ πριν οδηγηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα.
Άγνωστη στο ευρύ κοινό, παραμένει μία από τις πιο ηρωϊκές ενέργειες της περιόδου της τριπλής Κατοχής: η θυσία των στελεχών του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ στις όχθες του ποταμού Στρυμόνα, τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου 1941, από τους φασίστες Βούλγαρους κατακτητές, μετά την πολυαίμακτη κατάπνιξη της εξέγερσης στην περιοχή της Δράμας -- του Σπύρου Κουζινόπουλου
Η επέτειος του Ολοκαυτώματος της Κορμίστας Σερρών, με την ομαδική σφαγή των κατοίκων της, την 1η Οκτωβρίου 1941, φέρνει στο νου μία ακόμη από τις αγριότητες που διέπραξαν οι φασίστες Βούλγαροι κατακτητές στην Ανατολική Μακεδονία, για να «τιμωρήσουν» τον ελληνικό πληθυσμό όχι μόνο για τη συμμετοχή του στην εξέγερση της Δράμας, αλλά ακόμη και για την άρνησή του να υποταχθεί στην πολιτική αφομοίωσης που εφάρμοζαν
Η ιστορία είναι λίγο-πολύ γνωστή: Μία φούχτα πατριώτες, ξεσηκώνουν τη νύχτα της 28ης προς 29η Σεπτεμβρίου 1941 το λαό της Δράμας σε εξέγερση, κατά της φριχτής βουλγαρικής κατοχής. Για ένα 24ωρο περίπου, οι επαναστάτες καταλύουν την εξουσία των βουλγαρικών κατοχικών δυνάμεων, καταλαμβάνουν αστυνομικούς σταθμούς και κρατικά κτίρια, διώχνουν τους κατακτητές από πολλά χωριά της Δράμας. Η ηρωική αυτή πράξη αργότερα, μετά την απελευθέρωση και στη δίνη του Εμφυλίου πολέμου, θα συκοφαντηθεί ως "προβοκάτσια" -- του Σπύρου Κουζινόπουλου