«Ο Μότσαρτ και ο Διαφωτισμός»
ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ
Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2023
Ένας ακούραστος εργάτης της πέννας, λογοτέχνης και κοινωνικός παράγοντας Νίκος Παπαπερικλής, και ο οποίος υπήρξε στις οκτώ δεκαετίες της ζωής του υπόδειγμα ήθους, εργατικότητας, αξιοπρέπειας και κυρίως, συνεισφοράς και αγώνων για μία πιο δίκαιη κοινωνία και μία Ελλάδα δίχως αφέντες και «προστάτες». Μετά τη μεταπολίτευση, μέχρι το θάνατό του, στις 22 Ιανουαρίου 1988, υπέγραφε το χρονογράφημα του «Ριζοσπάστη», ως «Νίκος Φιλικός». -- του Σπύρου Κουζινόπουλου
Πριν 76 χρόνια, στις 19 Ιανουαρίου 1947, βυθίζονταν στα παγωμένα νερά του Νότιου Ευβοϊκού το επιβατικό ατμόπλοιο «Χειμάρα» που είχε ξεκινήσει από τη Θεσσαλονίκη. Ένας από τους ελάχιστους επιβάτες που σώθηκαν, ήταν ο κατοπινός δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Ντίνος Κοσμόπουλος. Το ναυάγιο του «Χειμάρα», αποκλήθηκε ο «Τιτανικός» της ελληνικής ακτοπλοϊας -- του Σπύρου Κουζινόπουλου
Μία από τις δραστηριότητες του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ, την περίοδο της βασιλείας του στην Ελλάδα, ήταν οι λυσσώδεις προσπάθειες που είχε καταβάλει κατά την προδικτατορική περίοδο για τη διάλυση της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, της μεγαλύτερης στα χρονικά νεολαιίστικης οργάνωσης της χώρας μετά την ΕΠΟΝ -- του Σπύρου Κουζινόπουλου
Ένα από τα στελέχη του κινήματος της Εθνικής Αντίστασης που συνέβαλαν αποφασιστικά στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί, στις 30 Οκτωβρίου 1944, βοηθώντας με όλες του τις δυνάμεις να διατηρηθούν η ηρεμία και η ασφάλεια στην πόλη και να αποτραπούν πράξεις αντεκδίκησης από τους συγγενείς των θυμάτων της κατοχής, ήταν ο μοίραρχος της χωροφυλακής Θωμάς Βενετσανόπουλος, διοικητής της Εθνικής Πολιτοφυλακής Θεσσαλονίκης
Λίγη ώρα πριν ο κόσμος αποχαιρετίσει το έτος 1950 για να υποδεχθεί το 1951, η Γενική Ασφάλεια Θεσσαλονίκης εξαπολύει ανθρωποκυνηγητό στην πόλη για να συλλάβει τα μέλη ενός ..... "σατανικού δικτύου κατασκόπων", όπως διατείνονταν, επικεφαλής του οποίου ήταν ένας 23χρονος νέος από το Παγκράτι Αθηνών, ο Νίκος Νικηφορίδης, και μέλη του καμιά εικοσαριά Θεσσαλονικείς μαθητές, οι περισσότεροι από αυτούς με κοντά παντελόνια -- του Σπύρου Κουζινόπουλου
Πότε αλήθεια η επίσημη πολιτεία πήρε μέτρα και κατέβαλε συστηματικά προσπάθειες για να μάθουν τα παιδιά μας σχετικά με τα δεινά που προκάλεσαν στη χώρα οι Ναζί του παρανοϊκού Αδόλφου Χίτλερ και οι φασίστες του Μπενίτο Μουσολίνι; -- του Σπύρου Κουζινόπουλου
Πως οι Άγγλοι (ΔΕΝ) απελευθέρωσαν την πρωτεύουσα της ελληνικής Μακεδονίας -- του Σπύρου Κουζινόπουλου
Κυριακή 4 Νοεμβρίου 1923. Στην πλατεία του Λευκού Πύργου πραγματοποιείται ογκώδης συγκέντρωση χιλιάδων λαού, με αίτημα την κατάργηση της μοναρχίας των Γλύξμπουργκ και την καθιέρωση ως πολιτεύματος της Δημοκρατίας. Κάποια στιγμή ανεβαίνει στο βήμα ο σοσιαλιστής γιατρός Γιάννης Πασαλίδης. Το πλήθος ξεσπάει σε χειροκροτήματα και κάποιοι από κάτω φωνάζουν "Ζήτω ο Ροβεσπιέρος του Πόντου" -- του Σπύρου Κουζινόπουλου
Μία από τις εφημερίδες που είχαν εκτεθεί πρόσφατα στο κτίριο Αρχιτεκτονικής του Δήμου Θεσσαλονίκης από την Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Μακεδονίας (ΕΔΙΑ), για να τιμηθεί η 30η Οκτωβρίου 1944, ημέρα απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί, δίνει αποστομωτική απάντηση σε κάποιες αναθεωρητικές φωνές που ανιστόρητα ακούγονται εσχάτως, αμφισβητώντας για το εάν όντως απελευθερώθηκε η πόλη με την είσοδο του ΕΛΑΣ το 1944, ή εάν οι Γερμανοί αποχώρησαν μόνοι από τη Θεσσαλονίκη
Σαν σήμερα πριν 70 χρόνια, στις 18 Νοεμβρίου 1952, πεθαίνει στο Παρίσι από καρδιακή προσβολή σε ηλικία μόλις 57 χρόνων, ένας από τους κορυφαίους Γάλλους ποιητές, ο Πωλ Ελυάρ. Ένα ελάχιστα γνωστό γεγονός, είναι η επίσκεψή του σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη στα τέλη της άνοιξης του 1946 και τα παρατράγουδα που υπήρξαν από σκουριασμένα μυαλά στην πρωτεύουσα της ελληνικής Μακεδονίας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που τα διάφορα παπαγαλάκια της ακροδεξιάς, προσπαθώντας να μειώσουν το μεγαλειώδες έπος αντίστασης των φοιτητών και της υπόλοιπης νεολαίας στο καταπιεστικό καθεστώς της επτάχρονης τυραννίας της χούντας, εκείνο το σημαδιακό Νοέμβρη του 1973, κάνουν λόγο για «νεκρούς-φαντάσματα του Πολυτεχνείου».
Η φωνή των αγωνιζόμενων φοιτητών του ΑΠΘ που είχαν κλειστεί μέσα, εκείνο τον σημαδιακό Νοέμβριο του 1973, έφτανε σε όλη την πόλη, χάρη στο ραδιοφωνικό σταθμό που στήθηκε εκεί από τη Συντονιστική Επιτροπή της κατάληψης
Είχε και η Θεσσαλονίκη το δικό της «Πολυτεχνείο», τις δικές της μεγάλες αντίστοιχες αντιδικτατορικές- και πολύ λίγο μέχρι σήμερα γνωστές- εκδηλώσεις. Βέβαια, τα γεγονότα στην Πολυτεχνική Σχολή Θεσσαλονίκης, εκείνο το σημαδιακό Νοέμβρη του 1973, δεν ήταν στην ίδια έκταση με τα αντίστοιχα της Αθήνας, ούτε είχαν τις ίδιες πανελλαδικές διαστάσεις. Παρ’ όλα αυτά όμως, η αντιδικτατορική εξέγερση και στο Πολυτεχνείο της πρωτεύουσας του Μακεδονικού Ελληνισμού, αποτέλεσε ένα σπουδαίο αντιφασιστικό γεγονός ενάντια στην ξενοκίνητη δικτατορία της χούντας
Δεκάδες χιλιάδες γυναίκες στρατεύθηκαν στα 3,5 χρόνια της σκλαβιάς 1941-1944 στο υπέροχο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης. Εκατοντάδες έδωσαν την ίδια τους τη ζωή στις μάχες που έγιναν στις πόλεις και τα βουνά για την αποτίναξη της ναζιστικής κατοχής. Πάνω από 50 γυναίκες μόνο στην πόλη της Θεσσαλονίκης στήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα από τους Γερμανούς ή κατακρεουργήθηκαν από τους ταγματασφαλίτες συνεργάτες τους
Σε μία εκδήλωση που έγινε πριν λίγα χρόνια στο Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, ρωτήθηκα από έναν από τους ακροατές γιατί ο ΕΛΑΣ άφησε τους Γερμανούς να φύγουν από τη Θεσσαλονίκη στις 30 Οκτωβρίου 1944 ανενόχλητοι, χωρίς μάχη. Και αναρωτήθηκε: «Μήπως εξαιτίας του συμφώνου που είχε υπογραφεί στο Λιβάδι Θεσσαλονίκης μεταξύ των Γερμανών και του ΕΛΑΣ»;