Ήταν θέμα χρόνου να συμβεί. Το ΠΑΣΟΚ διένυσε μία περίοδο όπου η υπόθεση των υποκλοπών «κάλυψε» σε σημαντικό βαθμό τις ασάφειες για την μετεκλογική συμπεριφορά του. Πλέον, όμως, πιέζεται ασφυκτικά από τα κόμματα του «διπολισμού», Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ, για τη στάση που θα τηρήσει. Αναδεικνύονται έτσι οι «εργοστασιακές ρυθμίσεις» του κόμματος του Νίκου Ανδρουλάκη, ως παραπληρωματικό στοιχείο του πολιτικού συστήματος.
Το μαγικό διψήφιο ποσοστό
Εδώ και αρκετούς μήνες στην Χαριλάου Τρικούπη έχουν εγκαταλειφθεί οι υπέρμετρες φιλοδοξίες που καλλιεργήθηκαν στις αρχές του 2022, όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης κέρδισε στις εσωκομματικές εκλογές τον Γιώργο Παπανδρέου και αναδείχθηκε, με ένα εμφατικό ποσοστό της τάξης του 68%, πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Η φιλοδοξία της -σταδιακής έστω- «αντικατάστασης» του ΣΥΡΙΖΑ ως τον δεύτερο πόλο του πολιτικού συστήματος έχουν εγκαταλειφθεί. Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ διαθέτει πλέον πολύ πιο «ρεαλιστικούς» στόχους και δεν «ονειρεύεται» ποσοστά που θα προσεγγίζουν το 20%. Όπως δηλώνει ο Νίκος Ανδρουλάκης, ευκταίος εκλογικός στόχος είναι ένα «ισχυρό διψήφιο ποσοστό».
Τα στελέχη του κόμματος, πέριξ του προέδρου, εξειδικεύουν ακόμη περισσότερο αυτή την εκτίμηση θεωρώντας ότι τα απώτατο εκλογικό όριο του ΠΑΣΟΚ είναι το 15%, κάτι που στην πραγματικότητα σημαίνει πως οποιοδήποτε διψήφιο ποσοστό 10% θα γίνει αντιληπτό ως μία επιτυχημένη εκλογική επίδοση.
Έτσι λοιπόν στην Χαριλάου Τρικούπη αντιλαμβάνονται πως η ρητορική περί ενός «πρωταγωνιστικού ρόλου» του ΠΑΣΟΚ, είναι ίσως καλή ως προεκλογική ατάκα, όμως δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Αντιθέτως, αντιλαμβάνονται πως το ζήτημα την κατάθεσης στον πολιτικό διάλογο μιας σαφέστερης θέσης για την μετεκλογική του στάση ίσως αποδειχθεί ζωτικής σημασίας, προκειμένου να μην συρρικνωθούν τα εκλογικά ποσοστά στο μεσοδιάστημα των δύο εκλογικών αναμετρήσεων, εφόσον αυτές προκύψουν.
Υπάρχει έντονη φημολογία σχετικά με το ότι στα μέσα Φλεβάρη θα συνεδριάσει το Πολιτικό Συμβούλιο το ΠΑΣΟΚ με αυτό ακριβώς το αντικείμενο. Στόχος να εξαχθεί μία διατύπωση η οποία θα επιτρέπει στο κόμμα να «βγάλει την προεκλογική περίοδο». Μια πρόγευση επ’ αυτού έδωσε στην ομιλία του στην Κεντρικη Πολιτική Επιτροπή ο Νίκος Ανδρουλάκης, σημειώνοντας πως ζητούμενο είναι «ένα ισχυρό ΠΑΣΟΚ από την πρώτη Κυριακή, που θα μπορεί να διασφαλίσει τη σταθερότητα», προειδοποιώντας πως σε αντίθετη περίπτωση «θα μπούμε σε περιπέτειες αστάθειας». Επίσης υποστήριξε ότι «αυτή η παράταξη ήταν πάντα στην απέναντι όχθη, κρατώντας τη χώρα στη ζώνη του ευρώ» και πως «όταν η χώρα χρεοκοπούσε, βάλαμε το εθνικό συμφέρον πάνω από το κομματικό».
Ν.Δ και ΣΥΡΙΖΑ
Όμως η αναφορά του Νίκου Ανδρουλάκη σε… «κυβέρνηση από την πρώτη Κυριακή», έθεσε σε …συναγερμό τα επιτελεία Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ. Από την πλευρά του Μεγάρου Μαξίμου φαίνεται πως η συγκεκριμένη φράση ερμηνεύθηκε ως μία κίνηση – γέφυρα ώστε να υπάρξει μια σχετική αποκατάσταση των σχέσεων Χαριλάου Τρικούπη και Πειραιώς. Αυτό παρά το γεγονός ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης μόλις πριν μερικές εβδομάδες αποκάλεσε το ΠΑΣΟΚ «σοσιαλ-Καμμένους», προκαταλαμβάνοντας την μετεκλογική σύμπλευσή του με τον ΣΥΡΙΖΑ. Η μεταστροφή αυτή του Μεγάρου Μαξίμου γίνεται αντιληπτή και στον πολιτικό λόγο των στελεχών της Ν.Δ που αποτελούν τον «σκληρό πυρήνα» των υποστηρικτών του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε τηλεοπτικές δηλώσεις τους στελέχη όπως ο Δημήτρης Μαρκόπουλος, ο Μπάμπης Παπαδημητρίου ή ο Γιάννης Λοβέρδος, «προειδοποιούν» το ΠΑΣΟΚ για την προσπάθεια εκλογικής άλωσής του από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτά ενώ το «εσωτερικό» μέτωπο στο ΠΑΣΟΚ που θα επιθυμούσε μία συγκυβέρνηση με την Νέα Δημοκρατία παραμένει ενεργό με τον Ανδρέα Λοβέρδο να κάνει συνεχώς αισθητή την παρουσία του με επιθέσεις στον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ έχει προειδοποιήσει πως την προεκλογική περίοδο θα έχει σαφέστερο λόγο ως προς αυτό το ζήτημα, αφού έως τώρα ήταν …συγκρατημένος προκειμένου να μην δημιουργεί προβλήματα στον Νίκο Ανδρουλάκη. Πάντως το Νο 1 «αγκάθι» στις σχέσεις Νέας Δημοκρατίας – ΠΑΣΟΚ συνεχίζει να είναι το ζήτημα των παρακολουθήσεων, το οποίο προφανώς οξύνεται μετά τα στοιχεία που κατέθεσε η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών σχετικά με τις παρακολουθήσεις.
Στον ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη είναι εμφανές ότι …δεν αντέδρασαν ψύχραιμα στην διαφαινόμενη μεταβολή στις σχέσεις Ν.Δ – ΠΑΣΟΚ. Η δήλωση της εκπροσώπου τύπου της Κουμουνδούρου, Πόπης Τσαπανίδου, η οποία επισήμανε ότι μια ενδεχόμενη συγκυβέρνηση Ν.Δ- ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα εκβιασμού, πυροδότησε μία έντονη αντιπαράθεση ανάμεσα στα δύο κόμματα. Τουλάχιστον σε επίπεδο εκπροσώπων τύπου μια και ο ομόλογός της στο ΠΑΣΟΚ, Δημήτρης Μάντζιος, χρησιμοποίησε σκληρές εκφράσεις μιλώντας για «θεωρίες συνομωσίας» τις οποίες μάλιστα απέδωσε σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας πως αυτές διακινούν «η κ. Τσαπανίδου και οι κ.κ. Πολάκης και Βαξεβάνης».
Στο θέμα πάντως επανήλθε με επίσημο τρόπο στην συνέντευξη τύπου που παραχώρησε την Τρίτη ο Αλέξης Τσίπρας υποστηρίζονταας πως «βλέπω τις τελευταίες μέρες ότι ο κ. Ανδρουλάκης και το ΚΙΝΑΛ έχουν κάποιες επαμφοτερίζουσες θέσεις. Τη μία λένε ότι θέλουν σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση και τη Νέα Δημοκρατία, τη Δεξιά, στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, την άλλη είπαν χτες, «από την πρώτη Κυριακή κυβέρνηση χωρίς παζάρια για υπουργούς». «Δεν ξέρω αν όσο δεν διευκρινίζουν με ποιον θα γίνει αυτή η κυβέρνηση, έρχονται σε μια μεγάλη αντίφαση, γιατί σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση με τη Νέα Δημοκρατία του κ. Μητσοτάκη, που επιχείρησε να τους θέσει σε ομηρία, δεν μπορεί να συμβεί», είπε. Μάλιστα πιθανολόγησε ότι «η θέση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είναι ότι θα υπάρξει κυβέρνηση από την πρώτη Κυριακή με όποιον έρθει πρώτος».
Τα κριτήρια
Αν θελήσει κανείς πάντως να εντοπίσει ένα «εργαλείο» ανάλυσης της προεκλογικής συμπεριφοράς του ΠΑΣΟΚ είναι βέβαιο ότι δύσκολα θα «βγάλει άκρη», εστιάζοντας στις όντως αντιφατικές δηλώσεις των στελεχών του …ανά εβδομάδα. Πόσο δε μάλλον στις προγραμματικές η πολιτικές προϋποθέσεις που θέτει η Χαριλάου Τρικούπη για τις μετεκλογικές της συμμαχίες. Οι αναφορές σε όρους όπως «ο σεβασμός των δημοκρατικών αρχών», «η κοινωνική ειρήνη και ευημερία» ή το «εθνικό συμφέρον» είναι εμφανές ότι «χωράνε» τους πάντες.
Επίσης, το θέμα του να μην είναι πρωθυπουργός, είτε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, είτε ο Αλέξης Τσίπρας που προβάλλεται προεκλογικά από το ΠΑΣΟΚ, είναι ξεκάθαρο ότι δεν θα διατηρηθεί και μετεκλογικά. Αμφότερα τα δύο κόμματα έχουν αποσαφηνίσει ότι δεν θα μπουν σε διαλόγους αμφισβήτησης των ηγεσιών τους. Άλλωστε το ΠΑΣΟΚ έχει και …παρελθόν συγκυβέρνησης (κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου) όπου δεν αμφισβήτησε τον αρχηγό το πρώτου κόμματος, παρότι η Ν. Δ του Αντώνη Σαμαρά δεν είχε συγκεντρώσει κάποιο …εντυπωσιακό εκλογικό ποσοστό λαμβάνοντας μόλις 29,6%.
Το ΠΑΣΟΚ θα λάβει τις μετεκλογικές αποφάσεις με βάση το κριτήριο που -όπως προαναφέραμε- τονίζει συχνά ο Νίκος Ανδρουλάκης: Την σταθερότητα του συστήματος. Άρα, λοιπόν, θα συνδράμει σε λύσεις (είτε την πρώτη, αλλά κυρίως τη δεύτερη Κυριακή) που θα μπορούν να διασφαλίσουν τη μακρόχρονη παραμονή στην εξουσία, τη διατήρηση των βασικών αρχών προσήλωσης στις λογικές του «Μένουμε Ευρώπη» και τη διασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής συναίνεσης, στις σκληρές πολιτικές που προμηνύονται εξαιτίας της προοπτικής επαναφοράς στις ευρωπαϊκές συνθήκες σκληρής οικονομικής πειθαρχίας. Εξυπακούεται πως τέτοιες επιλογές θα έχουν την «ευλογία» του εγχώριου κεφαλαίου, με το οποίο η Χαριλάου Τρικούπη διαθέτει σταθερούς διαύλους επικοινωνίας.
