(*) Γράφει ο Ανδρέας Μπογιόπουλος – Ορθοπαιδικός χειρουργός
Ο πόνος στην πτέρνα, στο έσω και κάτω μέρος της, οφείλεται στην πελματιαία απονευρωσίτιδα. Στην φλεγμονή, δηλαδή, της ανατομικής δομής (ινώδης ταινία συνδετικού ιστού) που εκφύεται από την πτέρνα και φτάνει μέχρι την αρχή των δακτύλων, η οποία ονομάζεται πελματιαία απονεύρωση.
Η πελματιαία απονεύρωση έχει σαν κύρια λειτουργία την συγκράτηση της ποδικής καμάρας. Η υπερβολική χρήση του ποδιού (π.χ. ορθοστασία, βάδιση μεγάλων αποστάσεων, τρέξιμο, κτλ) προκαλεί ρήξεις της πελματιαίας απονεύρωσης στην έκφυσή της από την πτέρνα και κατά συνέπεια φλεγμονή και πόνο στην περιοχή.
Ο πόνος συνήθως εντοπίζεται στην έσω και κάτω επιφάνεια της πτέρνας, αρκετές φορές όμως επεκτείνεται σε όλο το πέλμα και είναι ιδιαίτερα έντονος στα πρώτα βήματα όταν το πόδι είναι κρύο, π.χ. το πρωί μετά την έγερση από το κρεβάτι ή την έγερση μετά από πολύωρη καθιστική θέση. Μετά τα πρώτα βήματα υποχωρεί σταδιακά σε μεγάλο βαθμό.
Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της πάθησης εκτός από την καταπόνηση του ποδιού είναι:
- Η κοιλοποδία: ποδική καμάρα πολύ υψηλή
- Η πλατυποδία: ποδική καμάρα χαμηλή
- Οι σφιχτές γάμπες (σφιχτοί μύες της γαστροκνημίας)
- Το αυξημένο βάρος (παχυσαρκία)
- Ο διαβήτης
- Η χρήση παπουτσιών που δεν στηρίζουν την ποδική καμάρα
- Ο τραυματισμός του ποδιού
Η διάγνωση γίνεται από τον Ορθοπαιδικό κυρίως με την λήψη ιστορικού και την κλινική εξέταση. Πολλές φορές ο ορθοπαιδικός σε ακτινολογικό έλεγχο του ποδιού ανακαλύπτει την ύπαρξη άκανθας πτέρνας.
Η «άκανθα πτέρνας» είναι οστέινος σχηματισμός (οστεόφυτο) στο κάτω μέρος του οστού της πτέρνας και είναι το αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενων φλεγμονών της πελματιαίας απονεύρωσης στο σημείο έκφυσής της από την πτέρνα.
Η θεραπεία είναι συντηρητική και πολύ σπάνια χειρουργική
Η συντηρητική θεραπεία γίνεται με:
- Ανάπαυση (αποφυγή αθλητικών δραστηριοτήτων)
- Χρήση κατάλληλων παπουτσιών και πελμάτων σιλικόνης
- Χρήση νυχτερινών ναρθήκων
- Ταινίες κινησιοθεραπείας (kinesiology tape)
- Παγοθεραπεία
- Διατάσεις της πελματιαίας απονεύρωσης και της γαστροκνημίας
- Αντιφλεγμονώδη φάρμακα ( μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη }
- Κρουστικούς υπερήχους
- Τοπική έγχυση κορτιζόνης
- Τοπικά έγχυση πλάσματος πλουσίου σε αιμοπετάλια-PRP
Η χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται μόνο εφόσον δεν λειτουργήσει η συντηρητική και αφού περιμένουμε τα αποτελέσματα της για πολλούς μήνες.
Ανδρέας Μπογιόπουλος – Ορθοπαιδικός χειρουργός
