Σε όλη τη διάρκεια της κατοχής ο ελληνικός λαός, με μπροστάρηδες το ΕΑΜ και τους κομμουνιστές, αξιοποίησε και τις εθνικές επετείους του, 25 Μάρτη 1821 και 28 Οκτώβρη 1940, για να μαζικοποιήσει και να κλιμακώσει τους αγώνες του στη μάχη για την επιβίωση, για την απελευθέρωση από τους γερμανο – ιταλο – βούλγαρους φασίστες κατακτητές, την ανατροπή της κυβέρνησης – οργανέτου τους και την διεκδίκηση μιας καινούργιας Ελλάδας «της δουλειάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση, μ’ έναν πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό».
Στις 5 του Φλεβάρη 1942, σε κοινή σύσκεψη αντιπροσώπων της Κομμουνιστικής Νεολαίας (ΟΚΝΕ), της «Φιλικής Εταιρίας» Νέων, της «Λεύτερης Νέας» και της σπουδάζουσας νεολαίας αποφασίζεται η ίδρυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου Νέων (ΕΑΜΝ). Το κίνημα της νεολαίας στην Αθήνα και σ’ όλη την Ελλάδα περνά σε μια νέα, ανώτερη φάση. Με το χαιρετιστήριό του προς το λαό και το ΕΑΜ, το ΕΑΜ Νέων δηλώνει πώς θα σταθεί στο πλευρό του αγωνιζόμενου λαού μας κατά του κατακτητή και στις πρώτες γραμμές του μέχρι τη νίκη.
Οι εκδηλώσεις των φοιτητών στις 23 – 24 Μάρτη 1942 είναι οι πρώτες μεγάλες μαχητικές αντιπαραθέσεις που οργάνωσε το ΕΑΜ Νέων, μετά από πρόταση και απόφαση του Γραφείου της Σπουδάζουσας Νεολαίας της ΟΚΝΕ. Οι κινητοποιήσεις αυτές αμέσως αγκαλιάστηκαν από τον αθηναϊκό λαό και αποτέλεσαν το προοίμιο της μεγάλης παναθηναϊκής κινητοποίησης της επόμενης μέρας των γιορτασμών για την Επανάσταση του 1821 με χαρακτήρα ενάντια στην γερμανοϊταλική φασιστική κατοχή.
Όλες οι οργανώσεις της Πρωτεύουσας και του Πειραιά, πολλές μέρες πριν από τη γιορτή, ετοιμάζονται: Στις πρώτες γραμμές βρίσκονται οι φοιτητές και σπουδαστές κι όλοι οι νέοι κάτω από την καθοδήγηση του ΕΑΜ Νέων που έκανε την πρώτη επίσημη μαζική του εμφάνιση. Οι τοίχοι της Αθήνας γέμισαν από κόκκινα, πράσινα και γαλάζια πατριωτικά συνθήματα και με τα σύμβολα ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – ΕΑΜΝ, ενώ δεκάδες χιλιάδες προκηρύξεις, φεϊγβολάν, παράνομες εφημερίδες γεμίζουν τους δρόμους, ρίχνονται κάτω από τις πόρτες ή στα γραμματοκιβώτια, μοιράζονται από χέρι σε χέρι.
23 – 24 Μάρτη 1942
Εκείνο το διήμερο, Δευτέρα και Τρίτη 23 – 24 Μάρτη 1941, οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής γιορτάζουν με καταθέσεις στεφάνων και παρελάσεις στο κέντρο της Αθήνας του ιταλικού ιππικού, μηχανοκίνητων μονάδων και πυροβολικού, την 23 επέτειο από την ίδρυση (23.3.1919) του φασιστικού κόμματος του Μπενίτο Μουσολίνι, με την αρχική ονομασία «Πυρήνες του Αγώνα» (Fasci de Combattimento).
Το 1921 το κόμμα μετονομάζεται σε Εθνικό Φασιστικό Κόμμα και τον Οκτώβρη του 1922, μετά την περιβόητη «Πορεία προς τη Ρώμη» 100.000 μελανοχιτώνων, ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ΄ ορίζει τον Μουσολίνι Πρωθυπουργό.
Η ιταλική αυτή επίδειξη δύναμης δεν εμπόδισε εκατοντάδες φοιτητές, μέλη κυρίως του ΕΑΜ Νέων αλλά και άλλων οργανώσεων, να βγουν στους δρόμους αψηφώντας τις κατοχικές αρχές. Επί ένα διήμερο οργάνωσαν μικροδιαδηλώσεις και κατέθεταν στεφάνια σε αγάλματα ηρώων του 1821 και διαλύθηκαν από τους καραμπινιέρους με κοντακιές και πυροβολισμούς.
Το πρωί της 24 Μάρτη ομάδες φοιτητών και μαθητών κατεβαίνουν από τους μεγάλους δρόμους και τα στενοσόκακα στο Πεδίο του Αρεως. Το Πολυτεχνείο σύσσωμο (είχε τότε μόνο 1000 σπουδαστές), το ίδιο και η Ανωτάτη Εμπορική και το Πανεπιστήμιο, που βαδίζουν προς τα Εξάρχεια και τη Λεοφώρο Αλεξάνδρας. Το Πεδίο του Αρεως είναι μπλοκαρισμένο από αστυφύλακες, καραμπινιέρους και χαφιέδες. Ρίχνεται το σύνθημα «Ολοι στην πλατεία Κολωνακίου»! Χιλιάδες κόσμου, μαζεύεται σιγά σιγά και μπαίνει στην πορεία που αποκτά μεγάλο όγκο.
«Η πλατεία Κολωνακίου είναι γεμάτη από διαδηλωτές», καταγράφει ο Βασίλης Μπαρτζιώτας στο βιβλίο του «Η Εθνική Αντίσταση στην Αδούλωτη Αθήνα», Τη σημαία που πετάξανε από το μπαλκόνι της οδού Σόλωνος, την κρατάει ο φοιτητής Διονύσης Παπαδόπουλος, ο οποίος εκτελέστηκε αργότερα από τους κατακτητές.
Η πορεία προχωρεί μπράτσο με μπράτσο. Οι διαδηλωτές στεφανώνουν το άγαλμα (προτομή) του Ξάνθου. Ξαφνικά κάνουν επίθεση οι Ιταλοί. Τότε δίνεται το σύνθημα να γονατίσουν όλοι και να τραγουδήσουν τον εθνικό ύμνο. Οι Ιταλοί σταματούν για μια στιγμή – τόσο, όσο για να κερδηθεί καιρός και να πέσει το καινούργιο σύνθημα για πορεία προς τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου…
Οι διαδηλωτές έφτασαν στο Πανεπιστήμιο μπροστά στο άγαλμα του Ρήγα. Αρχίζουν να τραγουδούν. Ξαφνικά γεμίζει η πλατεία από αστυφύλακες που ετοιμάζονται να χτυπήσουν. Οι φοιτητές, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο, αναγκάζουν τους αστυφύλακες να σταθούν προσοχή και βρίσκουν την ευκαιρία να στεφανώσουν το άγαλμα του Ρήγα. Τότε πλακώνουν οι γκεσταμπίτες – αυτοί με τα πέταλα στο στήθος. Οι φοιτητές πετούν κάτω και ποδοπατούν έναν γκεσταμπίτη με πολιτικά και έπειτα δίνεται το σύνθημα της διάλυσης. Παρά το χτύπημα οι φοιτητές συνέχισαν τις διαδηλώσεις στις γειτονιές.
25 Μάρτη του 1942
Την επόμενη μέρα, Τετάρτη 25 Μάρτη, οι δρόμοι της Αθήνας από το πρωί είναι γεμάτοι κόσμο. Χιλιάδες λαού κατεβαίνουν στο κέντρο της πόλης και συγκεντρώνονται στο άγαλμα του Άγνωστου Στρατιώτη. Επικεφαλής ήταν οι ανάπηροι του ελληνo-ιταλικού πολέμου.
Όλη η Αθήνα είναι στο δρόμο και κατευθύνεται προς το κέντρο της πόλης. Με την ευκαιρία της εθνικής επετείου της Επανάστασης του 1821, πραγματοποιείται μεγάλη και μαχητική εκδήλωση του αθηναϊκού λαού ενάντια στη γερμανοφασιστική κατοχή. Ο λαός γιορτάζει την επέτειο της μεγάλης εθνικής γιορτής – εκδήλωση που μέσα στις συνθήκες της κατοχής αποκτούσε τεράστια σημασία.
Από πολλά παράθυρα ο κόσμος ρίχνει σημαίες στους διαδηλωτές και τους ραίνει με λουλούδια… Στην πλατεία Συντάγματος, μπροστά στα Παλιά Ανάκτορα, οι Ιταλοί καραμπινιέρηδες επιτίθενται στους διαδηλωτές και τους χτυπούν με τα κλομπς και τους υποκόπανους των όπλων τους. Οι διαδηλωτές όμως δεν διαλύονται. Μπροστά στην αποφασιστικότητά τους οι φασίστες λυσσομανούν και αρχίζουν να πυροβολούν στο ψαχνό. Τραυματίζονται αρκετοί. Οι συγκρούσεις να κρατούν μέχρι το απόγευμα.
Ο λαός της Αθήνας τίμησε επαναστατικά και επάξια ενός λεύτερου λαού την πρώτη επέτειο της 25ης του Μάρτη, κάτω από τη φασιστική κατοχή.
Το ΕΑΜ είχε Οργανώσει και πραγματοποιήσει όλες τις εκδηλώσεις στην Αθήνα, τον Πειραιά και όσες έγιναν σ’ όλη την άλλη Ελλάδα. Από τις 25 του Μάρτη 1942 το ΕΑΜ δεν είναι, μόνο μια εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση, αλλά η παράνομη παλλαϊκή – πανεθνική ηγεσία της Ελλάδας.
25 Μάρτη του 1943
Στις 5 του Μάρτη άρχισε η επική μάχη για την οριστική ματαίωση της επιστράτευσης. Είναι η ημέρα που μια σκλαβωμένη και υπόδουλη χώρα αλλά με έναν αδούλωτο λαό – η Ελλάδα της Αντίστασης – στέκεται ολόρθη απέναντι στον κατακτητή, αψηφά τη Βέρμαχτ, τη Γκεστάπο και τα Ες Ες, ανατρέπει τους σχεδιασμούς τους να αλυσοδέσουν τα παιδιά του λαού στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και τσακίζει τη θηριωδία τους. Αυτή τη μέρα κάνει και την επίσημη εμφάνισή της η ΕΠΟΝ, που μπαίνει στις πρώτες γραμμές της μάχης.
Είκοσι μέρες μετά ο λαός της Αθήνας ξεχύνεται κατά χιλιάδες στους δρόμους. Ο γιορτασμός της 25ης Μάρτη ήταν μια τεράστια λαϊκή αντιφασιστική κινητοποίηση σ’ όλη την Ελλάδα.
Τις προηγούμενες μέρες στην Αθήνα χιλιάδες συνεργεία του ΚΚΕ, του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ με χωνιά, συνθήματα στους τοίχους, αφίσες, προκηρύξεις και τρικ καλούσαν την εργατική τάξη και το λαό της Αθήνας σε συναγερμό. Για να γιορτάσει την επέτειο του 1821. Ενάντια στη χιτλερική πολιτική επιστράτευση.
Το σύνθημα «Κάτω η Πολιτική Επιστράτευση» παρέμενε ένα από τα κύρια συνθήματα και σ’ αυτή όπως και στις επόμενες παναθηναϊκές διαδηλώσεις, γιατί παρά την προσωρινή νίκη της 5 Μάρτη, οι καταχτητές δεν είχαν εγκαταλείψει τα σχέδιά τους να στείλουν την εργατιά της Ελλάδας στα χιτλερικά στρατόπεδα εργασίας. Δεν τολμούσαν να βάλουν πια ανοιχτά ζήτημα μαζικής πολιτικής επιστράτευσης. Όμως, στα μπλόκα που έκαναν αργότερα στις συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά, σκότωναν είτε έπιαναν ομήρους, που τους έστελναν στα χιτλερικά στρατόπεδα εργασίας. Γι’ αυτό όλες οι εκδηλώσεις και οι μεγάλες απεργίες της Αθήνας μέχρι το τέλος της κατοχής έβαζαν το σύνθημα ενάντια στη χιτλερική πολιτική επιστράτευση.
Εκείνη την ημέρα, παρά την απαγόρευση των επίσημων εορτασμών για την επέτειο, απ’ όλες τις συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά ξεκίνησε μια λαοθάλασσα. Από τις παρόδους χιλιάδες κόσμου προχωρούσε προς την Ομόνοια και τη Λεωφόρο Πανεπιστημίου με συνθήματα, ελληνικές σημαίες, πανό και τραγούδια.
Στην πλατεία Συντάγματος είχε στηθεί το ίδιο σκηνικό με το 1942. Δεκάδες θωρακισμένα οχήματα, άρματα μάχης και εκατοντάδες πάνοπλοι Καραμπινιέρι είχαν παραταχθεί μπροστά από το μνημείο. Οι διαδηλωτές που συνέρρεαν στην πλατεία, δεν δείλιασαν ούτε στιγμή. Το πλήθος έψαλε τον Εθνικό Ύμνο και βροντοφώναζε δεκάδες συνθήματα.
Αρχίζουν οι συγκρούσεις με την ιταλική καραμπινιερία και τους Γερμανούς. Κορμιά πέφτουν στους δρόμους, νεκροί και τραυματίες… Η διαδήλωση προχωρεί. Στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου ΕΠΟΝίτες και ΕΠΟΝίτισσες στεφανώνουν τις προτομές του Ρήγα και του Κοραή. Στο Πεδίο του Αρεως συγκεντρώνονται 50 χιλιάδες πατριώτες. Νέοι και νέες της ΕΠΟΝ στεφανώνουν τις προτομές των ηρώων του 1821 και τραγουδούν τον εθνικό ύμνο.
Δυστυχώς, οι δρόμοι της Αθήνας βάφτηκαν για ακόμη μία φορά με αίμα. Οι Ιταλοί έκαναν αλόγιστη χρήση βίας. Οι συγκεντρωμένοι, όμως, διαλύονταν πολύ δύσκολα.
Στην Αθήνα διαδήλωσαν πάνω από διακόσιες χιλιάδες λαού. Οι συγκρούσεις κράτησαν όλη την ήμερα.
Πάνω από 32 νεκροί και 180 τραυματίες είναι η προσφορά στη μεγάλη μέρα της 25ης του Μάρτη 1943.
Η 25 Μάρτη 1943 στάθηκε ανοιχτή πολιτική διαδήλωση του λαού της Αθήνας- Πειραιά και όλης της Ελλάδας ενάντια στους ξένους καταχτητές, ενάντια στη χιτλερική πολιτική επιστράτευση
25 Μάρτη του 1944
Σε όλη την Ελλάδα η επέτειος της 25 Μάρτη 1821 γιορτάστηκε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Η ΚΕ του ΕΑΜ στις 15 του Μάρτη συγκρότησε ειδική επιτροπή για το γιορτασμό. Στην Ελεύθερη Ελλάδα και τις ελεγχόμενες περιοχές έγιναν πανηγυρικές συγκεντρώσεις, θεατρικές παραστάσεις και λαϊκά γλέντια.
Στις κατεχόμενες πόλεις οι Οργανώσεις κυκλοφόρησαν χιλιάδες προκηρύξεις και άλλα έντυπα.
Στην Αθήνα, για πρώτη φορά στα χρόνια της κατοχής, το ΕΑΜ αποφάσισε να μην οργανωθεί γενική κεντρική εκδήλωση. Στο κέντρο της πρωτεύουσας είχαν συγκεντρωθεί ισχυρές και πολυάριθμες εθνοπροδοτικές δυνάμεις και γερμανικά μηχανοκίνητα, για να προστατέψουν την πρώτη επίσημη πανηγυρική εμφάνιση της συνασπισμένης αντιεαμικής αντίδρασης που θα γίνονταν με επικεφαλής τον κουΐσλινγκ Ράλλη και με σύνθημα «να σώσουν το καθεστώς»! Μια σύγκρουση του άοπλου λαού με τις πάνοπλες ορδές του εχθρού κρίθηκε ασύμφορη και το ΕΑΜ έδωσε εντολή ο γιορτασμός να γίνει στις λαϊκές συνοικίες.
Απ’ τα ξημερώματα, ομάδες της ΕΠΟΝ με εθνικά και Επαναστατικά τραγούδια, με μαντολινάτες και τύμπανα, διατρέχανε τους δρόμους και ξυπνούσανε τους πατριώτες για τον εθνικό γιορτασμό. Ανθρωποθάλασσα οι κεντρικοί δρόμοι των συνοικιών. Ο ΕΛΑΣ πήρε μέρος στο γιορτασμό με το όπλο στο χέρι. Έγιναν συγκεντρώσεις, μίλησαν στελέχη της αντίστασης, απαγγέλθηκαν ποιήματα, δόθηκαν θεατρικά σκετς, λαϊκές συναυλίες, χοροί και επακολούθησαν ολονύχτια γλέντια, σε πολλές συνοικίες κάτω από τούς κροταλισμούς των πολυβόλων.
Στην Καισαριανή πραγματοποιήθηκε παρέλαση των αντιστασιακών οργανώσεων με λάβαρα, πανό, «χωνιά», καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και χορούς. Ο ΕΛΑΣ παρέλασε με ένα μικρό ένοπλο τμήμα, με τη σημαία, τύμπανα και σάλπιγγες και ακόμη με δυο πιο μεγάλα τμήματα άοπλα, από τον εφεδρικό ΕΛΑΣ των δυο λόχων. Οι κύριες ένοπλες δυνάμεις μπήκαν σε επιφυλακή από το προηγούμενο βράδυ και πήραν θέσεις, με βάση το σχέδιο άμυνας της συνοικίας.
Ολόκληρη η Καισαριανή ήταν συγκεντρωμένη στην πλατεία της Καισαριανής μπροστά στην εκκλησία της «Παναγίτσας».
Η γιορτή τελείωσε το απομεσήμερο όταν εμφανίστηκαν στη λεωφόρο Υμηττού μερικοί «μπουραντάδες» που με τις πρώτες ριπές της περιφρούρησης του ΕΛΑΣ εξαφανίστηκαν.
Με ανάλογο τρόπο γιόρτασαν οι απελευθερωμένες συνοικίες. Στο Δουργούτι, την Κοκκινιά , το Φάρο, το Κατσιπόδι, τα Σφαγεία , την Καλλιθέα, χιλιάδες κόσμου τίμησαν τους αγώνες του 21 και πήραν κουράγιο για να συνεχίσουν τους δικούς τους αγώνες.
Στον Άγιο Νικόλαο οι μαθητές του Γυμνασίου έπαιξαν το έργο «Χορός του Ζαλόγγου».
Στη Θεσσαλονίκη φοιτητές ξεκινούν μαζικά από το πανεπιστήμιο και μπροστά από το σπίτι του καθηγητή Χ. Θεοδωρίδη έψαλαν γονατιστοί τον εθνικό ύμνο.
Στο Ηράκλειο της Κρήτης η 25η Μάρτη γιορτάζεται παλλαϊκά. Επονίτες καταθέτουν δάφνινο στεφάνι στο Ηρώο των πεσόντων, όπου γραφόταν «Η ΕΠΟΝ στους ηρωικούς νεκρούς».
Η πρώτη επέτειος της 25 Μάρτη στην μεταπολεμική Ελλάδα του 1945
Η πρώτη επέτειος της Επανάστασης της 25 Μάρτη 1821 που «γιορτάστηκε» στην μεταπολεμική Ελλάδα, μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και με το όργιο των δολοφονιών, τραμπουκισμών και εξευτελισμών, τρομοκράτησης και κυνηγητού από τους παρακρατικούς και τις κυβερνητικές δυνάμεις ενάντια στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και τους κομμουνιστές, μέσα σε ένα θλιβερά άθλιο περιβάλλον.
Ο Ριζοσπάστης της Κυριακής 25 Μάρτη 1945, σε άρθρο του στη πρώτη σελίδα αναφέρει:
«ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ 1821
Ποτέ η Ελλάδα δεν γιόρτασε την επέτειο του 1821 σε τόσο αξιοθρήνητες συνθήκες,. Ούτε μετά τη ντροπή του 1897 που μας έφερε η δυναστεία Γκλύξμπουργκ. Ούτε μετά τη τραγική συμφορά του 1922, το ολέθριο μα αναπόφευκτο εκείνο αποτέλεσμα του μεγαλοϊδεατικού τυχοδιωκτισμού. Γιατί ποτέ στο επίσημο ελληνικό κράτος δεν κυριαρχούσε τόση παραφροσύνη. Τόση παράκρουση στους σκοπούς και τις επιδιώξεις του, στην εκτίμηση, στις προοπτικές, στα μέσα αντιμετώπισης των κολοσσιαίων κάθε λογής προβλημάτων που συγκλονίζουν τον ελληνικό λαό. Ποτέ το επίσημο κράτος δεν εμφάνιζε τόση ασέβεια και βεβήλωση στους πόθους και λαχτάρες, μα και στις θυσίες και στο αίμα του έθνους, όση εμφανίζει σήμερα. Κι αυτό γιατί η φαυλοκρατική ολιγαρχία που κυβερνάει την Ελλάδα, με τη μακρόχρονη αντεθνική και αντιλαϊκή πολιτική έφτασε στο βούρκο του ξεπεσμού, μεταβλήθηκε σε μαύρη αντίδραση, έγινε συνεργός και πρωτεργάτης και 0οργανωτής της εθνοπροδοσίας, έγινε η ίδια δοσίλογος απέναντι στο έθνος και στην αντιφασιστική, δημοκρατική ανθρωπότητα. Και με το γιορτινό θόρυβο και τους αλαλαγμούς της ζητάει να ναρκώσει τις φοβερές ανησυχίες, τις αγωνιώδεις και ηρωικές προσπάθειες του ελληνικού λαού που με καθάρια εθνική και δημοκρατική συνείδηση, με καταπληκτική πίστη και αλύγιστη θέληση αναζητεί μοίρα στον ήλιο, γυρεύει να γίνει νοικοκύρης στον τόπο του και να φτιάξει την Ελλάδα πολιτισμένη και χαρούμενη και στοργική πατρίδα του.
***
Περάσαμε μια περίοδο που ανάστησε ολοζώντανο και μεγαλόπρεπο και συνταρακτικό το 1821. Είναι η δεύτερη μεγάλη απελευθερωτική και δημοκρατική εξόρμηση του έθνους. Δεύτερη επική ανάταση. Καταπληκτική και δημιουργική μαζί. Είναι το Κίνημα Αντίστασης. Είναι εθνικός επαναστατικός πόλεμος του λαού μας, που με τον ανταρτοπόλεμο του ΕΛΑΣ και με τα σαμποτάζ, τις απεργίες, τις ανθρωποθάλασσες των διαδηλώσεων του ΕΑΜ στις πόλεις, με τις θυσίες, με τα ολοκαυτώματα, με τους ασύγκριτους ηρωισμούς διεκδίκησε με δόξα και τιμή το δικαίωμα της Ελλάδας να ζήσει σαν ελεύθερη και ανεξάρτητη χώρα. Και με ισάξια λαϊκή δημοκρατική δημιουργία στην οργάνωση συγχρονισμένης λαϊκής δημοκρατικής διοίκησης, δικαιοσύνης, εκπαίδευσης, ασφάλειας, εθνικού λαϊκού στρατού, διατράνωσε στην πράξη την καταπληκτική πολιτική ωριμότητα να δημιουργήσει καινούργια Ελλάδα, δημοκρατική και λαοκρατούμενη. Να συμπληρώσει το έργο των πατέρων μας. Να ολοκληρώσει το 1821.
Η μαύρη αντίδραση με την ωμή βία των ξένων όπλων σταμάτησε προσωρινά τη φυσιολογική, την προοδευτική κίνηση της Ελλάδας. Την κίνηση που ακολουθούν όλες οι χώρες της Ευρώπης που θέλουν να ζήσουν και να προοδέψουν. Και σήμερα η αντίδραση γιορτάζει γιατί έριξε την Ελλάδα σε στιγμές που θυμίζουν το 1833. Τη μαύρη εκείνη εποχή που έβανε βαριά ταφόπετρα στο έργο του 1821. Που ο διαλεχτός του Πάλμερστον Οθωνας και η ξένη «ακρίδα» των Βαυαρών και ο Φαναριωτισμός έθαψαν τους δημοκρατικούς θεσμούς, επέβαλαν την απολυταρχία, μάραναν τους χυμούς και τη ζωτικότητα του λαού μας, γενίκεψαν τον κατατρεγμό του Κολοκοτρώνη, του Νικηταρά, του Μακρυγιάννη και των άλλων «ληστών» του 1821. Εποχή, που ξανάρχιζε η πολιτική σκλαβιά και το μαρτυρολόγιο του λαού και ο μακρινός πρόγονος του κ. Λήπερ, αποσύνθετε την ελληνική κοινωνία με το σατανικό δίκτυ των αποσυνθετικών του ραδιουργιών και μηχανορραφιών.
***
Για τη φαυλοκρατική ολιγαρχία, για την αντίδραση του δοσιλογισμού βρισκόμαστε ξανά στο 1833 και όχι στο 1945. Οι ελέω Σκόμπυ και νάνων και Ινδών «εθνικόφρονες» ιδρυτές και προστάτες των ταγμάτων ασφαλείας και οργανωτές της αλληλοσφαγής και των γεγονότων του Δεκέμβρη, ανασυγκροτούν το φασιστικό, το 4αυγουστιανό κράτος του Γλύξμπουργκ. Ολόκληρη η επίσημη και ανεπίσημη δράση τους αποτελεί όργιο της εθνοπροδοσίας, ξεπούλημα της εθνικής ανεξαρτησίας, ντρόπιασμα της ελληνικής τιμής και αξιοπρέπειας, αναίσχυντη πρόκληση στη μαχόμενη αντιφασιστική ανθρωπότητα, ύβρη στη δημοκρατική συνείδηση του λαού., άθλια προσπάθεια να χαρακτηρίσουν τους αγώνες και τις θυσίες του και να το ξαναρίξουν στα 1833.
Σε διωγμό το Κίνημα Αντίστασης, αυτή η ενσάρκωση της Ελλάδας, αυτό το ζωντανό 1821. Σε κατατρεγμό οι συνεχιστές του έργου του Κολοκοτρώνη, ο Μονέδας, ο Αυγέρης, ο Μαυροθαλασσίτης, όλοι οι μεγάλοι και μικροί αγωνιστές του σύγχρονου 1821. ΟΞω από το στρατό οι σύγχρονοι Καραϊσκάκηδες και Νικηταράδες – ο Παπασταματιάδης, ο Ματσούκας, ο Παλαιολόγος, ο Τσαμάκος, ο Πετρουλάκης όλοι οι αξιωματικοί του λαού, όλοι όσοι αγωνίστηκαν στο μεγάλο πόλεμο της λευτεριάς, στην αντιφασιστική παράταξη που αγωνίζονται ο Ζούκοφ και ο Αϊζενχάουερ. ΣΤΟΝ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ» ΣΤΡΑΤΟ ΠΟΥ ΠΑΡΕΛΑΥΝΕΙ ΣΤΗ ΦΕΤΕΙΝΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΟΥ 1821, ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΟΒΕΡΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ, ΣΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΔΙΑΡΚΕΙ ΑΚΟΜΑ Ο ΑΝΤΙΧΙΤΛΕΡΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ, ΦΙΓΟΥΡΑΡΟΥΝ ΞΑΝΑ οι Γερακίνηδες και οι Χίτες και οι ταγματασφαλίτες, όλοι οι μικροί και μεγάλοι μισθοφόροι του Σίμαναν. Και στην πολιτική της Ελλάδας έχουν ρυθμιστική γνώμη οι ίδιοι μαύροι φαυλοκρατικοί ηγέτες που ενέπνεαν το Ράλλη και τους άλλου Κουίσλιγκ. Το Κίνημα Αντίστασης, ο δημοκρατικός και αντιφασιστικός λαός με τις οργανώσεις και τον τύπο του βρίσκεται σε διωγμό, όπως πέρσι, όπως προπέρσι επί κατοχής, όπως πριν έξι και οχτώ χρόνια επί Μεταξά. Σε τέτοιο περιβάλλον παράφρονης φασιστικής κραιπάλης γιορτάζει φέτος η επίσημη Ελλάδα. Και η δοσίλογοι βγάνουν άναρθρες μεγαλοϊδεατικές κραυγές για «Μεγάλη Ελλάδα» πιο ουτοπιστικές από τα ηλίθια όνειρα του πιο ηλίθιου Οθωνα, που ζητούσε στα 1839 να του ετοιμάσουν ένα καράβι να πάει στην Πόλη να διαδεχθεί τον Σουλτάνο, που πέθαινε. Ανανδροι χουζουρλήδες και συνεργάτες των κατακτητών, όταν το έθνος με το ΚΚΕ και το ΕΑΜ πολεμούσαν για την εθνική ύπαρξη, είναι σήμερα κοινοί μικροπολιτικάντηδες και απατεώνες και εξαπατούν το λαό εν πλήρει γνώσει ότι τα μεγαλοϊδεατικά κηρύγματά τους μόνο καινούργιες συμφορές μπορούν να φέρουν και τίποτα άλλο.
***
Θα συνέρθει γρήγορα ο κόσμος της εθνοκαπηλίας και του δοσιλογισμού. Τα «εθνικιστικά» κηρύγματα είχαν πέραση κάποτε και βοήθησαν το Χίτλερ και το Μουσολίνι και τους Τσαγκώφ – Φίλωφ και Αβερέσκο να δημιουργήσουν φασιστικές καταστάσεις. Μα σήμερα στην εποχή της παγκόσμιας δημοκρατικής ανύψωσης και του αντιφασιστικού οργασμού οι ενέργειές τους είναι υστερικοί σπασμοί και πολύ περισσότερο, όταν τις οργανώνει ο διεφθαρμένος και σαπισμένος πολιτικός κόσμος της φαυλοκρατικής ολιγαρχίας των δοσιλόγων και ακόμα περισσότερο όταν τις απευθύνουν στον ηρωικό, τον αντιφασίστα, το μάρτυρα Ελληνικό λαό. Για τη δημοκρατική Ελλάδα δεν τέλειωσε ο απελευθερωτικός αγώνας. Το αίμα, τα πένθη, τα ερείπια δε θα πάνε στράφι. Τέλειωσε – η αντίδραση τον σταμάτησε – πρόωρα ο εθνικός αγώνας και οι Γερμανοί μένουν ακόμα στην Κρήτη και τα Δωδεκάνησα. Μα οι πολιτικοί αγώνες για τη λαϊκή δημοκρατία, για την καινούργια δημοκρατική Ελλάδα, τώρα μόλις αρχίζουν. Και σ’ αυτούς τους αγώνες για την καινούρια Ελλάδα, ο εθνικοαπελευθερωτικός, ο εαμικός αγώνας και η δημοκρατική του δημιουργία είναι πλούσιο, ανεξάντλητο κεφάλαιο. Το Κίνημα Αντίστασης δεν είναι μονωμένο επεισόδιο. Η τεράστια, η δημοκρατική δημιουργική του πλευρά είναι ελπιδοφόρα, χαρούμενη, ανοιξιάτικη χαραυγή. Είναι ζωογόνα πηγή καινούριας ζωής, αφετηριακός σταθμός για τη Νεοελληνική αναγέννηση. Εφιαλτική φάση, βραχνάς περαστικός είναι το τωρινό όργιο του φαυλοκρατικού δοσιλογισμού. Η μαρτυρική Ελλάδα, αυτός ο συμβολικός, ο δραματικός Προμηθέας, θα ελευθερωθεί απ’ τους βράχους που την κρατούν καρφωμένη οι δυνάμεις της βίας και ρουφάν το άγιο, το ακένωτο αίμα της ζεστής καρδιάς της τα όρνια της φαυλοκρατίας και του μαυραγοριτισμού.
Η συμπάθεια όλων των αντιφασιστικών χωρών, η δημοκρατική αλληλεγγύη των ειλικρινών, των προοδευτικών ανθρώπων όλης της ανθρωπότητας αποτελούν εγγύηση για τη νίκη της δίκαιης υπόθεσης του λαού μας. Η αναπτυγμένη εθνική πατριωτική συνείδηση, η πολιτική και δημοκρατική συνείδηση, η πολιτική και δημοκρατική ωριμότητα του λαού μας, η θέληση και ενότητά του στο μεγάλο ΕΑΜ αποτελούν πιο γερή και ακατάλυτη εγγύηση για εθνική, πολιτική, κοινωνική, πνευματική αναγέννηση της Ελλάδας, που η αναδημιουργία της άρχισε με τον αγώνα αντίστασης κατά των κατακτητών.
Τα διδάγματα για τις τύχες του 1821 είναι φωτεινός φάρος στον αγώνα για το ξερίζωμα του φασισμού, για τη νίκη της Δημοκρατίας, για την λαοκρατούμενη Ελλάδα.
Γ. ΖΕΒΓΟΣ»
Ιδαίτερα αξιοσημείωτο είναι ότι στο ίδιο φύλλο και στη πρώτη σελίδα δημοσιεύεται η αφήγηση του Μ. Γλέζου και του Απόστολου Σάντα, των δυο παλικαριών που κατέβασαν από την Ακρόπολη τη Γερμανική σημαία στις 31 Μάη του 1941.
Στο επόμενο φύλλο του Ριζοσπάστη (27.3.1945) δημοσιεύεται η είδηση:
Επιασαν το παλληκάρι που κατέβασε τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη!
Στην πλατεία Συντάγματος πιάστηκε στον προχθεσινό γιορτασμό της Εθνικής επετείου ο φοιτητής Μανώλης Γλέζος επειδή ζητωκραύγαζε υπέρ της δημοκρατίας. Πρόκειται για τον ΗΡΩΑ ΓΛΕΖΟ που μαζί με τονΑποστόλη Σάντα ΚΑΤΕΒΑΣΑΝ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ στις 31 του Μάη 1941. Αίσχος!
ΠΗΓΕΣ:
— «ΕΙΣΦΟΡΑ στο χρονικό της Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης στην Αθήνα», Σπύρου Α. Κωτσάκη – Σύγχρονη Εποχή
— «Η Μεγάλη Πενταετία», Πέτρου Ρούσου, Αθήνα 1982
— «Η Εθνική Αντίσταση στην Αδούλωτη Αθήνα», Βασίλη Μπαρτζιώτα – Σύγχρονη Εποχή
— «Ο ΕΛΑΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ», Ορέστη Μακρή – Σύγχρονη Εποχή
— «Η ΝΙΚΗΦΟΡΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ» Θανάση Χατζ, τόμοι 1ος, 2ος, 3ος – Δωρικός
— ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 25 και 27 Μάρτη 1945
