Ο Ernesto Che Guevara ήταν άνθρωπος. Ήταν άνθρωπος ακόμα και αν η ζωή του ήταν “η Ιστορία του Πληρέστερου Ανθρώπου στην Εποχή μας” όπως έλεγε ο Σαρτρ. O Che λοιπόν γεννήθηκε βιώνοντας την δοσμένη πραγματικότητα. Η ύλη «προηγείται» του πνεύματος και οι ιδέες δεν δημιουργούνται έξω από την κοινωνία. Ο Guevara αντίκρισε την φτώχεια, την εκμετάλλευσή, την καταπίεση. Αντίκρισε την αδικία και τον ανείπωτο πόνο που γεννάει το τέρας των τεράτων, ο Ιμπεριαλισμός. Στα ταξίδια του στην Λατινική Αμερική γνώρισε την αδυσώπητη εκμετάλλευση των Λαών της από Αμερικανικά Μονοπώλια όπως η United Fruit Company (σήμερα Chiquita) και από τους ντόπιους εκμεταλλευτές, είδε τον τρόπο που φέρονταν στους αρρώστους όπως οι λεπροί. Το 1954 αντίκρισε ένα , ακόμα, πραξικόπημα ενορχηστρωμένο από τις ΗΠΑ όταν η νόμιμα εκλεγμένη Κυβέρνηση της Γουετεμάλας, που ο ίδιος υποστήριξε, ανατράπηκε από την CIA επειδή έθιξε – και μάλιστα όχι ριζικά- τα συμφέροντα της ντόπιας οικονομικής ολιγαρχίας , των ΗΠΑ αλλά και των μονοπωλίων τους όπως η προαναφερθείσα U.F.CO. Αυτή άλλωστε είναι η πάγια τακτική των κεφαλαιοκρατών στις αστικές “δημοκρατίες” όταν διακινδυνεύονται τα συμφέροντα τους, και όταν αποτυγχάνει ο ιδεολογικός εκφοβισμός και η προπαγάνδα, η κυρίαρχη ιδεολογία που καλλιεργούν τα αστικά ΜΜΕ, το εκπαιδευτικό σύστημα κλπ, οι διάφοροι τρόποι ενσωμάτωσης των λαϊκών διεκδικήσεων αλλά και οι διάφοροι καλπονοθευτικοί εκλογικοί νόμοι και η συμβατική αστυνομική καταστολή. Αντικρίζοντας τα όλα αυτά ο Εrnesto γινόταν Che. Έτσι ο Guevara από την ίδια του την πείρα αλλά και μέσω της μελέτης καταλήγει σε μια σκληρή αλήθεια : «Ο μαρξισμός μου έχει βαθιές ρίζες και έχει εξαγνισθεί. Πιστεύω στην ένοπλη πάλη σαν μοναδική λύση για τους λαούς που αγωνίζονται για την απελευθέρωσή τους». Έτσι λοιπόν -σε τελική ανάλυση- την ένοπλη πάλη δεν την επιλέγουν οι καταπιεσμένοι. Τους την επιβάλουν οι καταπιεστές τους.
Από την Νικηφόρα Κουβανική Επανάσταση, μέχρι τον Κονγκό και την Βολιβία ο Che έδωσε τα πάντα , ακόμα και την ζωή του, για την Επανάσταση και τον Σοσιαλισμό. Έγινε ένα από τα μεγαλύτερα και πιο ανιδιοτελή παραδείγματα προλεταριακού διεθνισμού και αλληλεγγύης. Ο Guevara αγωνίστηκε για ένα σύστημα όπου τα μέσα παραγωγής ανήκουν στην κοινωνία, όπου η οικονομική ανάπτυξη έχει ως σκοπό την διευρυνόμενη κάλυψη των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών και όχι την συσσώρευση πλούτου από μια χούφτα παράσιτα. Αγωνίστηκε για τον Σοσιαλισμό, ένα σύστημα που βασίζεται στην ολόπλευρη και συνεχώς διευρυνόμενη, ουσιαστική και ζωντανή πολιτική συμμετοχή, στην πλατιά δημοκρατία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της. Όπως το έθεσε ο Comandante: «Δεν υπάρχει για εμάς άλλος ορισμός του Σοσιαλισμού πλην της κατάργησης της εκμετάλλευσης Ανθρώπου από Άνθρωπο».
Τελικά οι ΗΠΑ και CIA δεν κατάφεραν να σκοτώσουν τον Che. Ο Guevara θα μείνει ζωντανός και θα μας εμπνέει γιατί ζούνε ακόμα όσα τον δημιούργησαν[1]: H φτώχεια, η αδικία, ο πόλεμος, ο φασισμός η καταπίεση και η μήτρα τους ο καπιταλισμός. Δεν είναι μυστικό άλλωστε πως το 2017, για παράδειγμα, το 1% των πλουσιότερων ανθρώπων στην γη καρπώθηκε το 82% του πλούτου που δημιουργήθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο[2]. Παράλληλα 3,7 δις ανθρώπων δεν είδαν καμιά αύξηση στα εισοδήματα τους. Το 2018 έρευνες απέδειξαν πως μόλις 26 άνθρωποι στον πλανήτη διαθέτουν χρηματοοικονομικούς πόρους και περιουσιακά στοιχεία που ισούνται με τα εισοδήματα των φτωχότερων 3,8 δισεκ. κατοίκων του πλανήτη[3] . Παράλληλα, για το ίδιο έτος, οι δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη είδαν τον πλούτο τους να αυξάνεται αθροιστικά κατά 12 %. Αυτή η κατάσταση μόνο συγκυριακή δεν είναι εφόσον από το 1820 μέχρι σήμερα παρουσιάζεται αυξητική τάση των παγκόσμιων εισοδηματικών ανισοτήτων, αύξηση δηλαδή του ανοίγματος της ψαλίδας πλούσιων και φτωχών σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην πατρίδα την Ελλάδα έρευνες των τελευταίων ετών (2014) κατέδειξαν ότι το 1% του πληθυσμού κατέχει το 56,1% του εγχώριου πλούτου της χώρας μας. Παρατηρώντας όλα αυτά ο Che θα σχολίαζε: «Η ζωή ενός ανθρώπινου πλάσματος αξίζει ένα εκατομμύριο φορές περισσότερο απ’ την περιουσία του πλουσιότερου ανθρώπου στη Γη». O Che αντλούσε την δύναμη του από την αγάπη του για την Ανθρωπότητα. Όπως είχε πει άλλωστε: «Κινδυνεύοντας να φανώ γελοίος, επιτρέψτε μου να πω ότι ο αληθινός Επαναστάτης οδηγείται από μεγάλο αίσθημα Αγάπης. Είναι αδύνατο να σκεφτώ κάποιον πραγματικό Επαναστάτη χωρίς αυτό το ιδανικό».
Αυτό το τέρας όμως που λέγεται καπιταλισμός δεν «γεννά» μόνο φτώχεια, πείνα, δικτατορίες και κρίσεις. «Γεννά» ανταγωνισμούς, συγκρούσεις, πολέμους και θάνατο. Έτσι και σήμερα οι ενδοιμπεριαλιστικές αντιθέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας αλλά και Ρωσίας οξύνονται. Η Ε.Ε. δεν μένει έξω από τους ανταγωνισμούς. Οι εμπορικοί και οικονομικοί πόλεμοι φέρνουν μαύρα σύννεφα πάνω από την παγκόσμια οικονομία. Ταυτόχρονα οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις όπως στο παράδειγμα της Ουκρανίας αλλά και της Συρίας βρίσκονται σε στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ τους ακόμα και αν αυτό γίνεται «δια αντιπροσώπων».
Η αλληλεξάρτηση, για παράδειγμα, κινεζικών και αμερικανικών μονοπωλίων, η αλληλοδιείσδυση κεφαλαίων μεταξύ των δύο πλευρών και η ύπαρξη πυρηνικών όπλων και το συνακόλουθο δόγμα αμοιβαίας καταστροφής είναι μερικοί από τους βασικούς παράγοντες που αποτρέπουν μια γενικευμένη και άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ των δύο ιμπεριαλιστικών δυνάμεων Κίνας και ΗΠΑ. Ωστόσο οι ΗΠΑ αλλά και η Κίνα με την Ρωσία θερμαίνουν τις πολεμικές τους μηχανές. Ο πυρηνικός όλεθρος όμως δεν είναι ο μόνος φόβος για το τέλος της Ανθρωπότητας. Ο καπιταλισμός συνεχίζει να γεννοβολά «τέρατα». Έτσι όλες οι επιστημονικές ενδείξεις συνηγορούν πως ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης είναι υπεύθυνος για την αύξηση της θερμοκρασίας της Γής λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, που έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις όπως η αύξηση της στάθμης της θάλασσας. Ο καπιταλισμός είναι εξίσου υπεύθυνος και για τις σοβαρές κλιματικές αλλαγές. Η καπιταλιστική κερδοφορία ευθύνεται λοιπόν για την ξηρασία σε μεγάλο μέρος του πλανήτη, ευθύνεται για την καταστροφή της χλωρίδας και της πανίδας, για την μόλυνση των υδάτων. Ταυτόχρονα φυτοφάρμακα σκορπούν τον θάνατο. Επιπλέον με την περιβαλλοντική υποβάθμιση που προκύπτει μεταξύ άλλων από την γενική εμπορευματοποίηση της φύσης λαμβάνει χώρα και μια άνευ προηγουμένων μείωση τόσο ποσοτική όσο και ποιοτική των παγκόσμιων «κοινών αγαθών».
Φτώχεια, πείνα, εξαθλίωση, πόλεμος, περιβαλλοντική καταστροφή, θάνατος. Το δίλλημα πλέον είναι Σοσιαλισμός ή αφανισμός της Ανθρωπότητας. Και ο Che Guevara με όλη την δύναμη της φωνής του, με την ίδια την ζωή και τον αγώνα του κόντρα στις ΗΠΑ και στον παγκόσμιο Ιμπεριαλισμό βροντοφώναξε : ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ !
Η επικαιρότητα της επιστημονικής-θεωρητικής σκέψης και της επαναστατικής πρακτικής και δράσης του Comandante Che Guevara θα είναι φωτεινός οδηγός για όλους τους καταπιεσμένους επί της Γής. Ο Che ήταν, είναι και θα είναι μαζί μας μέχρι την Νίκη τον Σοσιαλισμό ! Και θα συνεχίσει να είναι μαζί μας και μετά την Νίκη, «για να φτιάξουμε έναν κόσμο στο μπόι των ονείρων και των ανθρώπων»
HASTA LA VICTORIA SIEMPRE !
* Ο Χάρης Σ. Πουλάκης ιστορικός, τελειόφοιτος μεταπτυχιακός φοιτητής στο αντικείμενο της «Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας»
[1]Νίκος Μπογιόπουλος ««Και για σένα πεθαίνω, ηλίθιε!»,Enikos, 11/10/2013 (https://www.enikos.gr/mpogiopoulos/181167/kai-gia-sena-pethaino-ilithie)
[2] Oxfam Annual Report ( https://s3.amazonaws.com/oxfam-us/www/static/media/files/2017-Oxfam-America-Annual-Report-web.pdf)
[3] Oxfam International (https://www.oxfam.org/en/even-it/5-shocking-facts-about-extreme-global-inequality-and-how-even-it-davos)
