Τραγωδός, με μακρόχρονη ερμηνευτική αλλά και θεωρητική – ερευνητική αφοσίωση στο είδος και στις τεράστιες, πολύπλευρες ερμηνευτικές απαιτήσεις του, αγωνίστρια της ΕΑΜικής αντίστασης, η Ασπασία Παπαθανασίου, έφυγε από τη ζωή τη Δευτέρα, σε ηλικία 102 χρόνων.
Η Ασπασία Παπαθανασίου με μοναδική προσήλωση, ακάματη και εφ’ όρου ζωής ασκούμενη, υπηρέτησε το πνεύμα, το ήθος, τη ρυθμοποιία του τραγικού λόγου, αποδεικνύοντας τη μεγάλη τέχνη και πνευματικότητά της.
Γεννημένη στην Αμφισσα, το 1918, τέλειωσε τη δραματική σχολή του Εθνικού το 1940, με δασκάλους τον Δημήτρη Ροντήρη και τον Αιμίλιο Βεάκη. Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1941 με τους θιάσους της Μαρίκας Κοτοπούλη και της Κατερίνας. Το 1942 εντάσσεται ενεργά στην ΕΑΜική Αντίσταση και στον εφεδρικό ΕΛΑΣ. Μετά την απελευθέρωση, μια ομάδα ηθοποιών, Αλέκα Παΐζη, Ασπασία Παπαθανασίου, Αλέξης Δαμιανός, Τάσος Ζαχαρίας κ.ά με επικεφαλής τον Σεβαστίκογλου, συγκροτούν τον ΕΑΜικό θίασο του «Λαϊκού θεάτρου». Το πρώτο και τελευταίο έργο ήταν το «1941-1944» του Λυδάκη. Το θέατρο κλείνει βίαια και διαλύεται ο θίασος με την έναρξη των «Δεκεμβριανών».
Στη συνέχεια δημιουργείται ο θίασος των «Ενωμένων καλλιτεχνών» (1945-1946), με δύο κλιμάκια. Στο ένα με σκηνοθέτη τον Γιαννούλη Σαραντίδη συμμετέχουν οι ηθοποιοί Αιμίλιος Βεάκης, Αντώνης Γιαννίδης, Μιράντα Μυράτ, Γιώργος Γληνός, Θόδωρος Μορίδης, κ.ά. Στο άλλο κλιμάκιο συμμετέχουν οι Αλέκα Παΐζη, Ασπασία Παπαθανασίου, Αλέξης Δαμιανός, Τίτος Βανδής, Λυκούργος Καλλέργης, Δήμος Σταρένιος, Νάσος Κεδράκας κ.ά., με σκηνοθέτη πάντα τον Γιώργο Σεβαστίκογλου.
Με το Πειραϊκό Θέατρο του Δημήτρη Ροντήρη, περιοδεύουν σε 35 χώρες δίνοντας περισσότερες από 450 παραστάσεις, ενώ για τις ερμηνείες της δέχεται εγκωμιαστικές κριτικές και πολλά βραβεία. Οπως το Α’ Βραβείο του Φεστιβάλ του Θεάτρου των Εθνών (1960 για την «Ηλέκτρα»), το Χρυσό Μετάλλιο του Δήμου Αθηναίων (1962), το Αργυρό Μετάλλιο της Διεθνούς Θεατρικής Επιτροπής του Παλέρμο (καλύτερη Ευρωπαία ηθοποιός για το 1963), το Βραβείο Μαρίκας Κοτοπούλη (1964). Επιστέγασμα της μεγάλης προσφοράς της στο χώρο και στην τέχνη του θεάτρου και της τραγωδίας, ήταν μία ακόμη διεθνής αναγνώριση και βράβευση. Η γαλλική κυβέρνηση το 1991, της απονέμει μεγάλη τιμητική διάκριση, ανακηρύσσοντάς την “Officier”, της τάξεως των Τεχνών και των Γραμμάτων.
Το πραξικόπημα, βρίσκει την Α. Παπαθανασίου σε περιοδεία της στην πρώην Σοβιετική Ενωση. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, αυτοεξορίζεται και φεύγει στο Λονδίνο. Παίρνει ενεργό μέρος στις αντιδικτατορικές δραστηριότητες. Το Σεπτέμβρη του 1969, δίνει μια σειρά παραστάσεων για τα 100 χρόνια από το θάνατο του Μπερλιόζ, με τους «Τρώες». Μετά από πρόσκληση της Οπερας του Κόβεν Γκάρντεν, θα ερμηνεύσει το ρόλο της Ανδρομάχης. Στην Ελλάδα γύρισε το 1975. Ίδρυσε τους «Δεσμούς» και μετέπειτα (1991), το Κέντρο Αρχαίου Δράματος, με στόχο την προαγωγή της θεωρητικής μελέτης και της έρευνας του αρχαίου δράματος. Τελευταία εμφάνισή της στον «Οιδίποδα Τύραννο» με μορφή θεατρικού αναλογίου «ανάγνωση» – ερμηνεία (στο «Σχολείον», στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών) το 2009.
