Αγωγοί κερδών και μεγάλων κινδύνων – «Ωρολογιακή βόμβα» στην ήδη επιβαρυμένη περιοχή του Θριασίου

Από τον «Ριζοσπάστη» – του Δημήτρη Μαβίδη

Για λογαριασμό της «HELLENiQ ENERGY» (πρώην ΕΛΠΕ), η κυβέρνηση προωθεί ένα έργο – «ωρολογιακή βόμβα» στην ήδη επιβαρυμένη περιοχή του Θριασίου. Δύο νέοι αγωγοί μεταφοράς αργού και «λευκών» προϊόντων διύλισης (βενζίνη, νάφθα, κηροζίνη, πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης) θα συνδέσουν τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις Ασπροπύργου και Ελευσίνας της «HELLENiQ ENERGY» και θα κατασκευαστούν κάτω από έναν νέο κλάδο του προαστιακού σιδηρόδρομου από τα Ανω Λιόσια έως τα Μέγαρα, σε μια παροπλισμένη σήμερα σιδηροδρομική γραμμή. Προκειμένου μάλιστα να χωρέσουν οι αγωγοί, θα γίνει αποξήλωση της διπλής γραμμής στο τμήμα Ελευσίνα – Ασπρόπυργος, μήκους 11,5 χλμ.

Αν και η κυβέρνηση επιχειρεί να παρουσιάσει το έργο ως «ωφέλιμο για τους εργαζόμενους και τον λαό», στην πραγματικότητα αποτελεί μια ξεκάθαρη απειλή για την ασφάλεια όλης της περιοχής, που ήδη αντιμετωπίζει υψηλή επικινδυνότητα Βιομηχανικών Ατυχημάτων Μεγάλης Εκτασης, για να στηριχτεί η κερδοφορία της «HELLENiQ ENERGY» και μάλιστα με «πριμ» από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σύμφωνα μάλιστα με την ιστοσελίδα της θυγατρικής της «HELLENiQ ENERGY» που ανέλαβε τη μελέτη, στο έργο, μαζί με τους δύο αγωγούς, προβλέπεται «προαιρετικά» και ένας τρίτος, που θα μεταφέρει υγραέριο (LPG)¹.

* * *

Αν και οι εμπνευστές του έργου μοιράζουν αφειδώς «εγγυήσεις» για την ασφάλειά του, τα ατυχήματα που σημειώνονται σε αγωγούς δεν είναι λίγα και όταν συμβαίνουν προκαλούν εξαιρετικά μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και καταστροφές στο δομημένο και το φυσικό περιβάλλον, με τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, όπου λειτουργεί ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα αγωγών, μόνο την περίοδο Γενάρη 2010 – Νοέμβρη 2018 έχουν σημειωθεί πάνω από 5.500 ατυχήματα, προκαλώντας περισσότερους από 125 θανάτους, σχεδόν 600 τραυματισμούς, πάνω από 800 πυρκαγιές και σχεδόν 300 εκρήξεις. Συνολικά, προκλήθηκαν ζημιές άνω των 4 δισ. δολαρίων και 30.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν, είτε μόνιμα είτε προσωρινά.

Σύμφωνα με έκθεση της οργάνωσης «FracTracker» το 2018, κατά μέσο όρο στις ΗΠΑ ένας αγωγός πιάνει φωτιά κάθε 4 μέρες. Με αυτήν την αιτία, έκρηξη προκαλείται κάθε 11 μέρες, τραυματισμός κάθε 5 μέρες και θάνατος κάθε 26 μέρες. Σύμφωνα με την έρευνα, οι αγωγοί επικίνδυνων υγρών προκαλούν την πλειονότητα των περιστατικών (64%) και ζημιών (64%), παρόλο που τα υγρά αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 8% της συνολικής έκτασης του δικτύου! Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι στους νεότερους αγωγούς, ηλικίας κάτω των 10 ετών, σημειώνονται περισσότερα περιστατικά από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα. Ενδεικτικό του χαρακτηρισμού «ωρολογιακή βόμβα» είναι και το εξής: Η Υπηρεσία Ασφάλειας Αγωγών και Επικίνδυνων Υλικών των Ηνωμένων Πολιτειών εκτιμά ότι μόνο το 5% των αγωγών φυσικού αερίου υπόκειται στους κανονισμούς ασφαλείας²!

* * *

Ατυχήματα φυσικά δεν συμβαίνουν μόνο σε αμερικανικούς αγωγούς. Το 2013, πάνω από 50 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Qingdao της Ανατ. Κίνας, όταν σημειώθηκε έκρηξη μετά από διαρροή σε αγωγό πετρελαίου της «Sinopec» που συνέδεε το διυλιστήριο με το λιμάνι και περνούσε μέσα από κατοικημένη περιοχή. Η έκρηξη προκάλεσε πυρκαγιά που χρειάστηκε αρκετές ώρες για να τεθεί υπό έλεγχο και έθεσε εκτός λειτουργίας το λιμάνι, έναν από τους μεγαλύτερους τερματικούς σταθμούς εισαγωγής αργού πετρελαίου της Κίνας. Οι έρευνες που ακολούθησαν, διαπίστωσαν την επικινδυνότητα που δημιουργεί η γειτνίαση αγωγών και κατοικημένων περιοχών.

Στη Γαλλία, το 2016, ένας υπόγειος αγωγός που συνδέει διυλιστήριο της «Total» στην πόλη Donges, με αποθήκη στο Ille-et-Vilaine της Βρετάνης, υπέστη ζημιά και προκάλεσε διαρροή 550.000 λίτρων μαζούτ. Το ατύχημα προκλήθηκε από εργασίες επίστρωσης, όταν μια μπουλντόζα χτύπησε κατά λάθος το σύστημα αγωγών³.

* * *

Ειδικά η γειτνίαση αγωγών πετρελαιοειδών και φυσικού αερίου με σιδηροδρομικές γραμμές, όπως το έργο που σχεδιάζεται στο Θριάσιο, προκαλεί μεγαλύτερες φθορές στα υλικά των αγωγών. Μελέτη στο επιστημονικό περιοδικό «Structure and Infrastructure Engineering», με τίτλο «Υπόγειοι αγωγοί και σιδηροδρομική υποδομή – συνέπειες και περιορισμοί αστοχίας», σημειώνει ότι η ρήξη σωλήνων σε τοποθεσίες όπου οι αγωγοί διασχίζουν τη σιδηροδρομική υποδομή είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία κατασκευαστικής αστοχίας τέτοιων αγωγών⁴.

Αντίστοιχη μελέτη, στο επιστημονικό περιοδικό «IOP Conference Series: Materials Science and Engineering», βασισμένη στα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Περιβαλλοντικής, Βιομηχανικής και Πυρηνικής Εποπτείας της Ρωσίας, καταδεικνύει μεγάλη συχνότητα ατυχημάτων στους αγωγούς, που χαρακτηρίζονται από σημαντικές υλικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές ζημιές. Ειδικά για τη «διασταύρωση» αγωγών και σιδηροδρομικών γραμμών, έχει εντοπιστεί πιο αυξημένος κίνδυνος σε σύγκριση με το γραμμικό τμήμα των αγωγών αερίου. Γι’ αυτό η μελέτη προτείνει, εκεί που υπάρχουν ήδη αγωγοί, την αύξηση των αποστάσεων απαγόρευσης οποιασδήποτε δραστηριότητας που μπορεί να επιδράσει στην ασφάλεια του σιδηρόδρομου από 350 έως και 550 μέτρα, ανάλογα με τη διάμετρο και τη λειτουργική πίεση του αγωγού⁵.

* * *

Ολα τα παραπάνω ενδεικτικά στοιχεία επιβεβαιώνουν πόσο δίκιο έχουν οι εργαζόμενοι και οι κάτοικοι της περιοχής που αντιδρούν στην κατασκευή του θηριώδους έργου, στην πίσω αυλή της Αττικής, που είναι ήδη πολύ επιβαρυμένη από τη δραστηριότητα τεράστιων βιομηχανικών μονάδων, εταιρειών logistics, διυλιστηρίων, εγκαταστάσεων ανακύκλωσης και βέβαια από τη λειτουργία της χωματερής. Το αίτημά τους να μην κατασκευαστεί το έργο στηρίζει το ΚΚΕ, μαζί με όλες τις άλλες διεκδικήσεις τους για να πάρουν ανάσα αυτοί και τα παιδιά τους στην πιο επιβαρυμένη περιβαλλοντικά περιοχή της Αττικής, όπου οι ανάγκες τους βρίσκονται ολοένα και περισσότερο «καβαλημένες» από τα κέρδη μιας χούφτας ομίλων, που στηρίζουν όλες διαχρονικά οι κυβερνήσεις.

Παραπομπές:

1. https://www.asprofos.gr/projects/neoi-agwgoi-elefsina/
2. https://www.fractracker.org/2018/12/pipeline-incidents-impact-residents/
3. https://www.leparisien.fr/environnement/loire-atlantique-importante-pollution-au-fioul-apres-la-rupture-d-un-pipeline-06-04-2016-5690753.php
4. https://doi.org/10.1080/15732479.2019.1666885
5. https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1757-899X/962/4/042040