Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Βισκόντι, θεμελιωτής και βασικός εκφραστής του ρεύματος του ιταλικού νεορεαλισμού

Έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα 17 Μαρτίου του 1976

Παιδί αριστοκρατικής οικογενείας του Μιλάνου, ο Λουκίνο Βισκόντι γεννιέται στις 2 Νοεμβρίου του 1906. Νεαρός ήδη, ανακαλύπτει τη μουσική και..

Παιδί αριστοκρατικής οικογενείας του Μιλάνου, ο Λουκίνο Βισκόντι γεννιέται στις 2 Νοεμβρίου του 1906. Νεαρός ήδη, ανακαλύπτει τη μουσική και το θέατρο. Η γνωριμία του με τον Γάλλο σκηνοθέτη Ζαν Ρενουάρ στο Παρίσι, το 1935, η δημοκρατική πνοή του Λαϊκού Μετώπου, που κάνει την εμφάνισή του, οι ταινίες, που, λίγο αργότερα, είδε στην Ιταλία, των Σοβιετικών Πουντόβκιν και Αϊζενστάιν, και η απαγόρευση από τη φασιστική λογοκρισία να πραγματοποιήσει την πρώτη του κινηματογραφική δουλειά, καθόρισαν τη μετέπειτα ιδεολογική του στράτευση στην υπόθεση του κομμουνισμού και της επανάστασης. 

Το 1941, με ένα κείμενό του στο περιοδικό «cinema», με τίτλο «Τα πτώματα στο νεκροταφείο», στηλίτευσε το καθεστώς, κατακρίνοντας δριμύτατα και τους «πνευματικούς» υπηρέτες του…

Με την ταινία «Ossessione», μεταφορά του μυθιστορήματος του Τζέιμς Κέιν «Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές» (1942), ο Βισκόντι εγκαινιάζει τη γέννηση και την πορεία του ιταλικού νεορεαλιστικού κινηματογράφου και επιδρά στην εξέλιξη της κινηματογραφικής τέχνης, σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρά την αντίδραση της κατεστημένης κριτικής, που οδήγησε αργότερα στην καταστροφή του αρνητικού, η ταινία είχε πλατιά απήχηση.

«Η γη τρέμει»

Τρία χρόνια μετά, γυρίζει, με χρήματα του ΚΚΙ, την ταινία «Η γη τρέμει» (επεισόδιο της θάλασσας), ένα οδοιπορικό στο φτωχό σικελικό νότο και το πρώτο και το τελευταίο επεισόδιο μιας τριλογίας που δεν ολοκλήρωσε. Με την ταινία «Μπελίσιμα» (1951), ο σκηνοθέτης επιχειρεί να καταδείξει την απατηλότητα των μικροαστικών ονείρων μιας μάνας, που ονειρεύεται την κόρη της «πρωταγωνίστρια» του κινηματογράφου: Ενα δυναμικό σχόλιο για τις αυταπάτες και μια θερμή εικονογράφηση των λαϊκών συνοικιών της Ρώμης, με την Αννα Μανιάνι στο ρόλο της μητέρας.

«Οι λευκές νύχτες» (1957) του Ντοστογιέφσκι, δοσμένες με την οπτική του Βισκόντι σε μια σύγχρονη ιταλική εκδοχή, αποτελούν μια δυναμική υπογράμμιση για τη μοναξιά σε έναν κόσμο συμβολισμών και ποίησης. Με την ταινία «Ο Ρόκο και τα αδέλφια του» (1960), προβάλλει την αντίθεση Βορρά – Νότου και το δράμα της εσωτερικής μετανάστευσης. Με μια δραματουργία σχεδόν θεατρικής τεκμηρίωσης, επιστρέφει στο ρεαλισμό των πρώτων του ταινιών, ολοκληρώνοντας, έτσι, τον πρώτο κύκλο της κινηματογραφικής του περιπέτειας (Ειδικό Βραβείο στην 21η Μόστρα της Βενετίας).

Ο Γατοπόδαρος

Στην ταινία του «Η εργασία» (1962), υπονομεύει, γελοιοποιώντας, τον κόσμο της αριστοκρατίας και τη σχεδόν θρησκευτική προσήλωση στη δύναμη του χρήματος, ενώ με τον «Γατόπαρδο» (1963) επιστρέφει στην Ιστορία, αναβιώνοντας τη Σικελία των Βουρβόνων του 1860. Ταινία, που σκιαγραφεί την ηττημένη αριστοκρατία και την ανερχόμενη αστική τάξη. Παραδίδει μαθήματα της πάλης των τάξεων, ως Μαρξιστής. «Εμείς (οι αριστοκράτες) είμαστε οι λεοπαρδάλεις και τα λιοντάρια αυτού του κόσμου κι αυτοί (οι αστοί και οι έμποροι) που θα μας αντικαταστήσουν, θα είναι τα τσακάλια και τα πρόβατα και μετά, όσοι επιβιώσουμε, λεοπαρδάλεις, λιοντάρια, τσακάλια και πρόβατα, θα συνεχίσουμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας σαν το αλάτι της γης», εξομολογείται αυτοκριτικά ο πρίγκιπας της Σαλίνα (Μπαρτ Λάνκαστερ).

Οι καταραμένοι

Με φόντο τη Γερμανία της δεκαετίας του ’30, μέσα από το μικρόκοσμο μιας μεγάλης οικογενείας, ο Βισκόντι , στην ταινία του «Οι καταραμένοι» (1968), γελοιοποιεί την άνοδο του ναζισμού με τους κώδικες της τραγωδίας. Ένα επικό αριστούργημα, που θα βρει τη συνέχειά του στην ταινία «Θάνατος στη Βενετία» (1971). Ταινία, που περιστρέφεται, με θέμα τη μοναξιά ενός ποιητή, σε έναν κόσμο εχθρικό απέναντί του.

Το 1974 ο Βισκόντι, παρά την ήδη κλονισμένη υγεία του ολοκληρώνει μια ακόμα ταινία, τη Γοητεία της Αμαρτίας, που αποτελεί ίσως την πιο αυτοβιογραφική δημιουργία του. Δύο χρόνια αργότερα, από το αναπηρικό καροτσάκι, ήδη, διευθύνει τα γυρίσματα της ταινίας του Ο Αθώος (1976), βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Γκαμπριέλε ντ’ Ανούντσιο, που αποτελεί μια σκληρή κριτική της αριστοκρατίας και της αλαζονείας της εξουσίας. Οι δύο κεντρικοί ήρωες της ταινίας (Τούλιο και Τζουλιάνα) δεν αναπαριστούν απλώς την παρακμή της οικογένειας,  αλλά όπως ο ίδιος ο Βισκόντι δήλωσε: “αναπαριστούν μια συγκεκριμένη κοινωνία και μια συγκεκριμένη Ιταλία που ανήκει στη μεγαλοαστική τάξη η οποία είναι υπεύθυνη για την έλευση του Φασισμού”.

Με τον Αθώο που δεν ολοκλήρωσε το μοντάζ έκλεισε τον κύκλο της δημιουργίας του και της ζωής του. Πεθαίνει στις 17 Μαρτίου του 1976 στη Ρώμη.

Ο πολυβραβευμένος σκηνοθέτης, εκτός από τον κινηματογράφο, ασχολήθηκε με επιτυχία και στο θέατρο. Η πρώτη θεατρική παράσταση που ανέβασε ως σκηνοθέτης είναι το έργο Τρομεροί Γονείς του Κοκτώ, στο θέατρο Ελιζέο της Ρώμης τον Ιανουάριο του 1945. Η επαναστατική σκηνοθεσία του έργου, βασισμένη στο μοντέλο του νεορεαλισμού του Ossessione, προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση, Ακολούθησαν αρκετές θεατρικές παραστάσεις, κυρίως έργα Τσέχωφ, Σαίξπηρ, Ουίλιαμς, Μίλλερ, ενώ΄ανέβασε και την «Μήδεια» του Ευριπίδη το 1953.

Απόψεις