Μια επιβεβλημένη απάντηση στον ιστορικό αναθεωρητισμό.
Ιδιαίτερα μετά το 2012 και την είσοδο στο αστικό κοινοβούλιο της νεοναζιστικής συμμορίας της Χρυσής Αυγής ξεκίνησε σε όλο το πολιτικό φάσμα αλλά και ευρύτερα στην κοινωνία μια συζήτηση για τον φασισμό. Τις περισσότερες φορές αυτή η συζήτηση έγινε υπό την «ιδεολογική ηγεμονία» της αστικής τάξης που άλλωστε διαθέτει τα ΜΜΕ, το εκπαιδευτικό σύστημα, διάφορους καλοπληρωμένους «καθηγητές», δημοσιολόγους, ιστορικούς κλπ. Έτσι όλη αυτή η συζήτηση απέκρυψε την ουσία. Δηλαδή ότι ο φασισμός απλώς αποτελεί άλλη μια διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος.
Τόσο στην Γερμανία του Χίτλερ όσο και στην Ιταλία του Μουσολίνι ίσχυαν όλοι οι νόμοι, οι νομοτέλειες, οι τάσεις και οι αντίρροπες τάσεις που διέπουν το κεφαλαιοκρατικό σύστημα παραγωγής [1] και μάλιστα στο μονοπωλιακό του στάδιο. Για να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα στην Γερμανία για παράδειγμα ο Ναζισμός στήριξε και στηρίχτηκε από βιομηχανικούς κολοσσούς της Γερμανίας και όχι μόνο όπως οι όμιλοι «Κρουπς», «Ζήμενς», ITT, «General Motors» κ.ά., προκειμένου να εγκλωβίσει κυρίως τα μικροαστικά στρώματα αλλά και τμήματα της εργατικής τάξης που πλήττονταν από την καπιταλιστική κρίση του 1929-1933, Ενισχύθηκε προκειμένου να αναχαιτίσει την δύναμη του Γερμανικού Κ.Κ (KPD) που απειλούσε την εξουσία των μονοπωλίων.
Επιπλέον ο Ναζισμός χρησιμοποίησε μια ρατσιστική και εύπεπτη ρητορική που κατηγορούσε γενικά τους Εβραίου, τους ομοφυλόφιλους τους κομμουνιστές κλπ προκειμένου να θολώσει τα νερά και να κρύψει τους πραγματικούς εχθρούς του Γερμανικού λαού δηλαδή τους ντόπιους και ξένους καπιταλιστές. Ακόμα η ίδια η οικονομική πολιτική του Τρίτου Ράιχ ήταν ότι ακριβώς χρειαζόταν ο γερμανικός καπιταλισμός στην παρούσα φάση του οικονομικού κύκλου για να επιστρέψει σε ικανοποιητικά επίπεδα κερδοφορίας και να συνεχίσει την διευρυμένη αναπαραγωγή του. Και στην Ιταλία η αστική τάξη εναπόθεσε τις ελπίδες της στον Μουσολίνι, χαρακτηριστικό παράδειγμα η FIAT του Ανιέλλι. Η αστική τάξη λοιπόν έδωσε τα κλειδιά της κυβερνητικής εξουσίας στους Ιταλούς φασίστες το 1922. Βεβαίως και η φασιστική και ναζιστική διαχείριση του καπιταλισμού δεν μπορεί να αποτρέψει τον νόμο της πτωτική τάσης του μέσου ποσοστού κέρδους, δεν μπορεί να αποτρέψει τις κρίσεις που είναι στο DNA του καπιταλισμού.
Έτσι ο ναζιφασισμός δεν μπορεί να αποτρέψει για παράδειγμα την ανάγκη για εξαγωγή κεφαλαίων, για επενδύσεις με υψηλότερο ποσοστό κέρδους, την ανάγκη κατάκτησης νέων αγορών κλπ. Δεν μπορεί να αποτρέψει τον λυσσαλέο κεφαλαιοκρατικό ανταγωνισμό μέσα και έξω από τα σύνορα ούτε τον σκοπό της απρόσκοπτης καπιταλιστικής συσσώρευσης. Έναν ανταγωνισμό που στο μονοπωλιακό στάδιο του καπιταλισμού οδηγεί στο μοίρασμα και στο ξαναμοίρασμα του κόσμου. Έτσι το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Ιμπεριαλιστικού Πολέμου το 1939 υπογράμμισε το αναπόφευκτο των ενδοιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Μετά το τέλος του ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου σε Ιταλία και Γερμανία τα κλειδιά της οικονομίας και της πραγματικής εξουσίας έμειναν λίγο πολύ σε αυτούς που τα είχαν και πριν τον πόλεμο. Έτσι η ταξική ουσία του «ναζιστικού και φασιστικού κράτους» έμενε αστική όπως ήταν πριν την άνοδο των Μουσολίνι και Χίτλερ στην εξουσία όπως και παρέμεινε και μετά από τον πόλεμο.
Προφανώς και τα παραπάνω σπάνια αναφέρονται από την αστική προπαγάνδα. Απεναντίας παρουσιάζονται διάφορα ανιστόρητα ιδεολογήματα όπως η «θεωρία των δύο άκρων», η σχιζοειδής φυσιογνωμία των Χίτλερ και Μουσολίνι ή άλλες ερμηνείες του φασιστικού φαινομένου που σκοπό έχουν να αθωώσουν το σύστημα που γεννά το τέρας και να σπιλώσουν όσους αγωνίζονται ενάντια του. Αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά και έχουν απαντηθεί επαρκώς από όσους μένουν πιστοί στην αντικειμενική πραγματικότητα και έχουν τα εργαλεία να την αναλύσουν.
Σε αυτό το άρθρο θα ήθελα να αναφερθώ σε μια κατηγορία εναντίων των Κομμουνιστών που δεν έρχεται – υποτίθεται- από την αστική τάξη αλλά από δυνάμεις που αναφέρονται στην αριστερά. Αυτές οι δυνάμεις υποστηρίζουν ότι ούτε λίγο, ούτε πολύ το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την άνοδο του Χίτλερ στην κυβερνητική εξουσία έχει το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας, το KPD! Αιχμή του δόρατος της κριτικής τους είναι ότι το KPD αρνούνταν να οικοδομήσει κοινό μέτωπο με τους ολόψυχα – όπως παρουσιάζονται από τα συμφραζόμενα – αντιφασίστες Σοσιαλδημοκράτες. Μάλιστα παρά τον ανοιχτό αντικομμουνισμό του Χίτλερ, παρά τις αμέτρητες μάχες – πολιτικές αλλά και σώμα με σώμα- του «Κόκκινου Αγωνιστικού Μετώπου» και του Γερμανικού Κ.Κ. εναντίον των Ναζί ορισμένοι «καλοπροαίρετοι» υπαινίσσονται ότι υπήρχε συνεργασία μεταξύ των Ναζί και των Κομμουνιστών. Ας τους θυμίσουμε μερικά πράγματα:
Πρώτον το 1914 το SPD (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα) στήριξε την Γερμανική Αστική τάξη στον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο – ψηφίζοντας μεταξύ άλλων και την χρηματοδότηση του πολέμου στο κοινοβούλιο- και από τότε παρέμεινε κόμμα που έπινε νερό στο όνομα του κεφαλαίου.
Δεύτερον το 1919 οι Σοσιαλδημοκράτες ήτανε το σιδερένιο χέρι της αστικής τάξης. Αυτοί έπνιξαν στο αίμα την Γερμανική Επανάσταση την ουσιαστικότερη προοπτική αποτροπής του ναζισμού, αυτοί μακέλεψαν την γερμανική εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα χρησιμοποιώντας μάλιστα τα ακροδεξιά παραστρατιωτικά Freikorps για την καταστολή των επαναστατών.
Τρίτον οι σοσιαλδημοκράτες ευθύνονταν για τις δολοφονίες των κομμουνιστών ηγετών Ρόζα Λουξεμπουργκ και Καρλ Λίμπνεχτ.
Τέταρτον η Κυβέρνηση της Πρωσίας που έσφαξε 33 πρωτοπόρους κομμουνιστές την Πρωτομαγιά του 1929 ήταν Σοσιαλδημοκρατική. Από αυτό το γεγονός εξηγείται και η πράγματι – κατά την άποψη μου- λαθεμένη θέση του KPD υπέρ της συμμετοχής του σε δημοψήφισμα που οργάνωσαν οι Ναζί, και που το KPD ονόμασε «Κόκκινο» προσπαθώντας να του δώσει τα δικά του χαρακτηριστικά. Αυτή η θέση όμως δεν πάρθηκε από το Κ.Κ. Γερμανίας ούτε ελαφρά τη καρδία ούτε σε χαλαρές συνθήκες. Το να κατηγορείς το KPD αλλά να μην αναφέρεις ότι το 1929 οι Σοσιαλδημοκράτες αιματοκύλησαν την Πρωτομαγιά είναι το λιγότερο άδικο.
Πέμπτον Σοσιαλδημοκράτης ήταν ο Πρώσος Υπουργός Εσωτερικών, Σέβερινγκ ο οποίος απαγόρευσε το «Κόκκινο Αγωνιστικό Μέτωπο» (Roter Frontkämpferbund). Το «Κόκκινο Μέτωπο» ήταν η μαζική, ένοπλη, μαχητική προλεταριακή, αντιναζιστική ένοπλη οργάνωση που ο αιμοδότης του ήταν το KPD. Αναμφίβολα ήταν το μόνο αντίπαλο δέος, σε γειτονιές, χώρους δουλειάς και μόρφωσης στα ναζιστικά Ταγμάτα Εφόδου (Sturmabteilung) καθώς συγκρούονταν σφοδρότατα μαζί τους. Το «Κόκκινο Μέτωπο» υπήρξε η κραταιά ασπίδα προστασίας της γερμανικής εργατικής τάξης από τους δολοφονικούς κατασταλτικούς μηχανισμούς του γερμανικού αστικού κράτους και από την αστική τάξη (εμπόδιζε τους δικαστικούς κλητήρες να κάνουν εξώσεις, περιφρουρούσε απεργίες κλπ).
Έκτον οι σοσιαλδημοκράτες επέτρεψαν την υιοθέτηση του βαθιά κατασταλτικού «νόμου για την προστασία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης» μέσω του οποίου οι Κομμουνιστές δήμαρχοι ουσιαστικά καθαιρέθηκαν. Μέσω αυτού το νόμου η αστυνομία έκλεισε τα γραφεία του KPD.
Έβδομον το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) ψήφισε το άρθρο 48 -το οποίο αργότερα θα έδινε απόλυτες εξουσίες στον Α. Χίτλερ- και πρωτοστάτησε στην επανεκλογή το 1932 του στρατάρχη Πάουλ φον Χίντεμπουργκ ο οποίος ονόμασε τον Χίτλερ Kαγκελάριο λίγους μήνες αργότερα. Ο Χίντεμπουργκ συμφώνησε στο αναγκαστικό διάταγμα «του εμπρησμού του Ράιχσταγκ» βάσει του οποίου ο Χίτλερ εξουσιοδοτήθηκε να καταργήσει τα θεμελιώδη (αστικά) πολιτικά δικαιώματα των πολιτών.
Όγδοο στις 17 Ιούλη του 1932 στην Αλτόνα, (εργατική συνοικία του Αμβούργου), τα πολυβόλα της αστυνομίας που διοικούσε ο σοσιαλδημοκράτης Εγκερσταντ προσέτρεξαν σε βοήθεια μιας ναζιστικής διαδήλωσης που απειλούνταν από μια κομμουνιστική. Το αποτέλεσμα ήταν να σκοτωθούν 17 κομμουνιστές διαδηλωτές.
Ένατο οι Σοσιαλδημοκράτες υπονόμευσαν και αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στην γενική αντιχιτλερική πολιτική απεργία που προσπάθησε να οργανώσει το KPD. Μια απεργία που ο Γκέμπελς στο Ημερολόγιο του αποκάλυψε πως φόβιζε τους Ναζί όσο τίποτα περισσότερο.
Άλλη μια κατηγορία από την πλευρά των αναθεωρητών της ιστορίας είναι πως το ΚΚ Γερμανίας, δεν αναζήτησε συμμάχους στην παραστρατιωτική ομάδα των Σοσιαλδημοκρατών το «Σιδερένιο Μέτωπο» (Eiserne Front). Αυτό που αγνοούν οι φίλοι μας είναι ότι το Σιδερένιο Μέτωπο – κάτι το οποίο διαφαινόταν ακόμα και στο σήμα του τα τρία βέλη- ήταν δηλωμένα και ανοιχτά εκτός από αντιναζιστικό και αντιμοναρχικό και φανατικά αντικομμουνιστικό ! Πως θα γινόταν ενότητα ενός Κομμουνιστικού Κόμματος με μια αντικομμουνιστική παραστρατιωτική οργάνωση ; Επιπλέον αν και πολλοί σοσιαλδημοκράτες ηγέτες εκδιώχθηκαν, σύρθηκαν στα στρατόπεδα, στην εξορία, υπήρξαν αρκετοί άλλοι που συνεργάστηκαν με τους Ναζί ή παρέμειναν στις κρατικές θέσεις τους ανενόχλητοι.
Το ΚPD λοιπόν προφανώς και υπό τόσο δύσκολες συνθήκες έκανε λάθη. Το μεγαλύτερο λάθος του ήταν πως θεωρούσε ότι το Ναζιστικό Κόμμα δε θα μπορούσε να αντέξει στη δοκιμασία της κυβέρνησης. Το Κ.Κ. Γερμανίας πίστευε ότι μια Κυβέρνηση των Ναζί θα διαλυόταν λόγω της ταυτόχρονης αντίδρασης από την πλευρά της εργατικής τάξης, των εσωτερικών αντιθέσεων του ναζιστικού κινήματος σε συνδυασμό με την οικονομική δυσπραγία. Ωστόσο παρά τα όσα λέγονται το KPD επεδίωξε την ενότητα με την λαϊκή-εργατική βάση των σοσιαλδημοκρατών στα εργοστάσια τις συνοικίες κλπ, με ταυτόχρονο αγώνα κατά των σοσιαλδημοκρατικών ηγεσιών και οργανώσεων. Η πραγματοποίηση αυτής της πολιτικής ενός «ενιαίου μετώπου στην βάση» ήταν δύσκολη δεδομένης της πόλωσης.
Παράλληλα το KPD απέκλειε – πολύ ορθά κατά την άποψη μου- ως δεξιά παρέκκλιση μια συμμαχία κορυφής με το SPD. Έτσι διεξήγαγε σκληρή ιδεολογική διαπάλη ενάντια στην ρεφορμιστική ιδεολογία του SPD και την πολιτική του ηγεσία με στόχο τον απεγκλωβισμό των ανθρώπων του μόχθου από της τάξης του. Το KPD ορθά εκτιμούσε πως ο αντιφασιστικός αγώνας περνούσε από την εξάλειψη της ρεφορμιστικής επιρροής στο προλεταριάτο που ήταν απαραίτητη για την οικοδόμηση ενός πραγματικά αντιφασιστικού και αντικαπιταλιστικού μετώπου. Άλλωστε η αστική νομιμοφροσύνη του SPD το έκανε να μάχεται κυρίως κατά των Κομμουνιστών και παρά τα όσα λέγονται ποτέ δεν επεδίωξε ουσιαστική ενότητα με το Κομμουνιστικό Κόμμα. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το SPD ήταν ένας από τους βασικούς διαχειριστές του Γερμανικού Καπιταλισμού κατά την περίοδο της Βαϊμάρης. Όποιος θέλει να δει με τα ίδια του τα μάτια την πολιτική των Σοσιαλδημοκρατών δεν χρειάζεται να διαβάσει βιβλία. Αρκεί να ρίξει μια ματιά στις αφίσες του SPD της εποχής εκείνες για να δει το χυδαία αντικομμουνιστικό περιεχόμενο τους, την εξίσωση ναζισμού-κομμουνίσμου και την υπεράσπιση του αστικού status quo.
Η Ιστορία λοιπόν μας επιβεβαιώνει πως η μόνη συνεπής δύναμη απέναντι στον Χίτλερ και στους αφέντες του, το γερμανικό μονοπωλιακό κεφάλαιο, ήταν οι Κομμουνιστές και το Κόμμα τους[2]. Όπως και στην πατρίδα μας την Ελλάδα με τον ηρωικό αγώνα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ που είχε ως αιμοδότη το ΚΚΕ, οι κομμουνιστές έδωσαν τα πάντα στον αγώνα ενάντια στον Ναζισμό. Αυτό άλλωστε το γνώριζαν καλά από τότε και οι Ναζί. Για αυτό το πρώτο πράγμα που κάνανε όταν ανήλθαν στην κυβέρνηση είναι να θέσουν εκτός νόμου το KPD και να ξεκινήσουν μια ανηλεή προσπάθεια εξόντωσης όλων των Κομμουνιστών. Ας μην ξεχνάμε ότι και ο Γ.Γ. του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος Έρνστ Τέλμαν εκτελέστηκε από τα ανθρωπόμορφα ναζιστικά κτήνη στις 18 Αυγούστου του 1944 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ γενόμενος έτσι Αθάνατος.
[1] Στην Γερμανία του Χίτλερ και στην Ιταλία του Μουσολίνι ίσχυαν τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του καπιταλισμού: α) γενικευμένη εμπορευματική παραγωγή – παραγωγή για την αγορά, β)μονοπώληση των κύριων, βασικών και συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής από την καπιταλιστική τάξη γ) Ύπαρξη της μισθωτής εργασίας – η εργατική δύναμη ήταν και αυτή εμπόρευμα προς πώληση και αγορά. Παράλληλα ίσχυε ο νόμος της αξίας, της υπεραξίας, του ρυθμιστικού κεφαλαίου, του ανταγωνισμού, η τάση συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης κεφαλαίου, της πτωτικής τάσης του μέσου ποσοστού κέρδους, η σταθερή κατανομή του παραγόμενου προϊόντος υπέρ του κεφαλαίου, αυξητική τάση του ποσοστού εκμετάλευσης της εργασίας κλπ. Υπήρξε επομένως καπιταλιστική παραγωγή με κίνητρο το κέρδος και σκοπό την κεφαλαιοκρατική συσσώρευση κλπ κλπ.
[2] Για περισσότερες πληροφορίες αξίζει το βιβλίο του Βέλγου συγγραφέα Τ.Ντεμπρέτ «Κομμουνιστική Αντίσταση στη Γερμανία 1933-1945» που μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον αείμνηστο Τριαντάφυλλο Γεροζήση.
*Ο Χάρης Σ. Πουλάκης είναι ιστορικός, τελειόφοιτος μεταπτυχιακός φοιτητής στο αντικείμενο της «Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας»
