Οι τελευταίες εξελίξεις, τα σενάρια αλλά και τα παρασκηνιακά παζάρια γύρω από την εξεύρεση λύσης για την ονομασία της ΠΓΔΜ, φανερώνουν ότι οι επαφές ανάμεσα σε Αθήνα και Σκόπια, γίνονται με αποκλειστικό γνώμονα την επίσπευση της ένταξης της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ κι όχι την επίλυση των κρίσιμων ζητημάτων.
Παρά την προσπάθεια από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης κλίματος αισιοδοξίας, το οποίο ενισχύθηκε από το Μέγαρο Μαξίμου μετά τη συνάντηση Τσίπρα – Ζάεφ και τις δηλώσεις τους στη Σόφια, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική.
Τα σενάρια για έκτο όνομα δημιουργούν νέα δεδομένα
Παρότι τις τελευταίες μέρες από όλες τις πλευρές, γίνονταν αναφορά στην ύπαρξη πέντε προτάσεων για την σύνθετη ονομασία της ΠΓΔΜ, τα ΜΜΕ των Σκοπίων επικαλούμενα κυβερνητικές πηγές της χώρας τους, ανέφεραν ότι υπήρξε έκτη πρόταση από την πλευρά της ΠΓΔΜ για σύνθετη ονομασία, με το όνομα «Republika Ilindenska Makedonija», το οποίο στα ελληνικά μεταφράζεται ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ίλιντεν». Το συγκεκριμένο όνομα το οποίο πέρα από τον όρο Μακεδονία, προσθέτει ως συνθετικό του και το τοπωνύμιο Ίλιντεν, πυροδοτεί νέα δεδομένα.
Οι προτάσεις του Νίμιτς ως σήμερα ήταν:
Republika Nova Makedonija (Δημοκρατία της Νέας Μακεδονίας)
Republika Severna Makedonija (Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας)
Republika Gorna Makedonija (Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας)
Republika Vardarska Makedonija (Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη)
Republika Makedonija (Skopje) [Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια)]
Ωστόσο σύμφωνα με τα ΜΜΕ της ΠΓΔΜ, ο Ζόραν Ζάεφ κατέθεσε την πρόταση αυτή στον Αλέξη Τσίπρα στη Σόφια με την επισήμανση ότι μπορεί να υιοθετηθεί για όλες τις χρήσεις (erga omnes) προϋπόθεση που είναι επιτακτική για την ελληνική πλευρά. Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα, η εφημερίδα «Καθημερινή» επικαλούμενη επικοινωνία της με πηγή προσκείμενη στον πρωθυπουργό κ. Ζάεφ και τον υπουργό Εξωτερικών, κ. Δημητρόφ, αναφέρει ότι τις επισημάνθηκε ότι “οι δυο πλευρές έχουν έλθει κοντά σε συμφωνία στο όνομα “Republika Ilindenska Makedonija” που έχει αναφορά στο ιστορικό ορόσημο του Ίλιντεν (Αγίου Ηλία) και στην ένοπλη εξέγερση εναντίον των Οθωμανών του “μακεδονικού έθνους”, σύμφωνα με τα Σκόπια”.
Η νέα προτεινόμενη ονομασία, προβάλει κατεξοχήν αλυτρωτικές διαθέσεις, αφού δεν αποτελεί γεωγραφικό προσδιορισμό αλλά εθνοτικό, αφού οι εκάστοτε κυβερνήσεις της ΠΓΔΜ, έχουν αναγάγει την συγκεκριμένη ένοπλη εξέγερση, ως ορόσημο για να στηρίξουν τον αυτοπροσδιορισμό τους, ως «Μακεδονικό Έθνος».
Το συγκεκριμένο όνομα παραπέμπει στην εξέγερση του Ίλιντεν, που έλαβε χώρα το 1903. Ήταν επανάσταση σλαβοφώνων πληθυσμών που συντελέστηκε μέσα στο τότε γεωγραφικό χώρο της Μακεδονίας που οργανώθηκε και υλοποιήθηκε από την Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση ή Κομιτάτο των Σαντραλιστών τον Ιούλιο/Αύγουστο του 1903 ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το συγκεκριμένο ένοπλο κίνημα και η επανάσταση του, πρόβαλλε ως κύριο όχι την ενσωμάτωση σε κάποιο από τα ανερχόμενα αστικά έθνη – κράτη της περιοχής ούτε την αυτονομία της Μακεδονίας, αλλά την κοινωνική απελευθέρωση από την τυραννία των γαιοκτημόνων – τσιφλικάδων, που ταυτίζονταν τότε με την οθωμανική κυριαρχία.Η επανάσταση καταπνίγηκε στο αίμα από τους Τούρκους και το Επαναστατικό κίνημα διαλύθηκε. Ωστόσο στην πορεία η συγκεκριμένη επανάσταση επιχειρήθηκε να εμφανιστεί ως εξέγερση του «Μακεδονικού Έθνους» και στη βάσει αυτή, σήμερα γιορτάζεται στη πΓΔΜ ως εθνική επέτειος.
Είναι προφανές ότι το σενάριο για την ύπαρξη του συγκεκριμένου ονόματος, δεν πληρεί τις προϋποθέσεις περί γεωγραφικού προσδιορισμού, αφού φέρνει στην επιφάνεια, αλυτρωτικές διαθέσεις.
Τι απαντά το Μαξίμου
Με ανακοίνωσή του το Μέγαρο Μαξίμου απαντά στα δημοσιεύματα σχετικά με το έκτο όνομα που έχει πέσει στο τραπέζι στη διαπραγμάτευση με την ΠΓΔΜ.
Χωρίς να διαψεύδει τη συζήτηση των δύο πλευρών γύρω από τη συγκεκριμένη πρόταση, το δελτίο τύπου του πρωθυπουργικού γραφείο αναφέρει:
«Σε σχέση με τα όσα αναφέρονται σε σχετικά δημοσιεύματα στο διαδίκτυο, ο Πρωθυπουργός κατά τη χθεσινή συνέντευξη Τύπου μετά τις συναντήσεις με τον ομόλογό του από την ΠΓΔΜ υπογράμμισε πως “έχουμε διανύσει μεγάλο μέρος της απόστασης, αλλά υπάρχει ακόμα απόσταση να διανυθεί”.
Ως εκ τούτου, η συζήτηση για οποιοδήποτε όνομα είναι κενή περιεχομένου, εάν δεν έχουν πρώτα εκπληρωθεί οι δύο βασικές προϋποθέσεις, τις οποίες η κυβέρνηση έχει θέσει, ακολουθώντας την εθνική γραμμή, από την αρχή της διαπραγμάτευσης για το ονοματολογικό.
Δηλαδή ότι:
1. το erga omnes με συνταγματική αναθεώρηση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρξει συμφωνία.
2. η υλοποίηση της Συνταγματικής Αναθεώρησης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για ένταξη σε διεθνείς οργανισμούς (ΕΕ – ΝΑΤΟ)».
Σε κάθε περίπτωση η ελληνική κυβέρνηση, η οποία όλες τις προηγούμενες μέρες άφηνε να διαρρεύσει ότι τα δύο μέρη βρίσκονται κοντά στη λύση κινδυνεύει να βρεθεί προ επικίνδυνων τετελεσμένων.
ΗΠΑ και ΕΕ πιέζουν
Ειδικά με δεδομένο ότι ανέλαβε έναντι των ΗΠΑ να διευκολύνει την ένταξη των δυτικών Βαλκανίων στις ευρωατλαντικές δομές (Ε.Ε. – ΝΑΤΟ) στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Με πιο απλά λόγια, έτσι όπως εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις και όπως ορίζουν τα χρονοδιαγράμματα, η Αθήνα θα πρέπει να επιτρέψει την είσοδο της ΠΓΔΜ στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ πριν η πλευρά των Σκοπίων εφαρμόσει τα όσα συμφωνηθούν και υπογραφούν στη σύμβαση που διαπραγματεύονται οι δύο πλευρές.
Μπορεί το Μαξίμου και ο Τσίπρας να αναφέρουν ότι «η υλοποίηση της Συνταγματικής Αναθεώρησης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για ένταξη σε διεθνείς οργανισμούς (ΕΕ – ΝΑΤΟ)», αλλά η ΠΓΔΜ μπορεί να υιοθετήσει μια σύνθετη ονομασία με αλυτρωτικά χαρακτηριστικά και να καθυστερήσει την Συνταγματική Αναθεώρηση, την ίδια ώρα που Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες θα απαιτούν από την Αθήνα να επισπεύσει τις διαδικασίες επίλυσης του ζητήματος.
Δεν είναι τυχαίο ότι την Τετάρτη, η επικεφαλής της ΕΕ για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι. ξεκίνησε τριήμερη περιοδεία για την προώθηση του σχεδίου διεύρυνσης της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια, λίγες ώρες μετά την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της ΕΕ που προτείνει έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ, σε μια περίοδο κατά την οποία εντείνονται με την Ελλάδα συζητήσεις για την επίλυση του θέματος της ονομασίας, το οποίο θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξή της.
Μάλιστα η ίδια εξέφρασε την αισιοδοξία της ότι μπορεί να βρεθεί λύση στο ζήτημα της ονομασίας, μετά τη συνάντηση που είχε στα Σκόπια με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ. Πάντως η επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ δεν θέλησε να προεξοφλήσει την όποια απόφαση που θα μπορούσε να λάβει η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, στα τέλη Ιουνίου, σχετικά με το ενδεχόμενο να χορηγηθεί στην ΠΓΔΜ ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ.
Συνάντηση Παυλόπουλου – Τσίπρα
Μέσα σε αυτό πλαίσιο ο πρωθυπουργός το Σάββατο, θα ενημερώσει τον πρόεδρος της Δημοκρατίας, Πρ. Παυλόπουλο, σε συνάντηση που θα έχουν στον Προεδρικό Μέγαρο αλλά και τηλεφωνικώς τους πολιτικούς αρχηγούς για τις συζητήσεις που είχε στη Σόφια με τον Ζόραν Ζάεφ.
