Η επιλογή για κατασκευή κλειστής ελεγχόμενης υπερδομής κράτησης προσφύγων και μεταναστών στην περιοχή Βάστρια στη Μυτιλήνη έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από κατοίκους και τοπικούς φορείς, που επικαλούνται τον κίνδυνο σοβαρότατων επιπτώσεων, τόσο περιβαλλοντικά όσο και λειτουργικά που καθυστερούν την παράδοση του έργου.

Πριν από λίγες μέρες το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Μυτιλήνης αποφάσισε ομόφωνα να ταχθεί κατά της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το έργο κατασκευής νέας δομής στη θέση Βάστρια. Το δημοτικό συμβούλιο έκρινε ότι επειδή μέρος του έργου διέρχεται εντός περιοχής NATURA, η Περιβαλλοντική Μελέτη που κατατέθηκε αφού είχε ξεκινήσει το έργο, είναι τεχνικά ανεπαρκής και ετεροχρονισμένη, επομένως η έγκρισή της θα ήταν παράνομη. Βέβαια, η αρνητική γνωμοδότηση του δημοτικού συμβουλίου δεν επηρεάζει την υλοποίηση του έργου, ένα μεγάλο μέρος του οποίου έχει ήδη ολοκληρωθεί.

Χτες την ίδια απόφαση πήρε και ο Δήμος Δυτικής Λέσβου.

Σήμερα πραγματοποιείται μια κρίσιμη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, για την κατασκευή της υπερδομής κράτησης προσφύγων στη θέση «Βάστρια», με αρνητική εισήγηση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού.

Η Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού στην αρνητική εισήγησή της, ανάμεσα στα άλλα, αναφέρει:

«Η περιοχή χωροθέτησης της δομής βρίσκεται εκτός ευαίσθητων περιοχών προστασίας της φύσης αλλά σε περιοχή γειτνίασης με την περιοχή SPA: GR4110011 “Όρος Όλυμπος Λέσβου’’ και εντός του Καταφυγίου Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) ‘Άγιος Χαράλαμπος’».

«Η προτεινόμενη χωροθέτηση δεν προβλέπεται στο εγκεκριμένο ΣΧΟΟΑΠ Λουτροπόλεως Θερμής (ΦΕΚ 140/ΑΑΠ/2-7-2018). Η χωροθέτηση της προτεινόμενης Δομής Μεταναστών δυναμικότητας 5.001 φιλοξενούμενων ατόμων αποτελεί μείζονος σημασίας παρέμβαση, που θα επηρεάσει σε μεγάλη ακτίνα τις χρήσεις γης της περιοχής (…) η επέμβαση θεωρείται μείζονος σημασίας και θα επηρεάσει τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας σε ολόκληρη την περιοχή.»

«2.– Περιοχές NATURA – KAZ

Το κυρίως έργο στο ανατολικό όριο του και η οδός πρόσβασης από το σημείο έναρξης της μέχρι περίπου τον κόμβο διαχωρισμού της σε δύο κλάδους, αναπτύσσονται σχεδόν εφαπτόμενα στα όρια της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) GR4110011 “Όρος Όλυμπος Λέσβου” και η περιοχή είναι σημαντικός αναπαραγωγικός τόπος ειδών της ορνιθοπανίδας μεταξύ άλλων του Μαυροπελαργού (Ciconia nigra) και του Πευκοτσοπανάκου (Sitta Krueperi).

Αναφορικά με τον Μαυροπελαργό σημειώνεται ότι η Λέσβος αποτελεί το μοναδικό νησί του Αιγαίου στο οποίο φωλιάζει και αναπαράγεται. Συνολικά αναπαράγονται 6-8 ζευγάρια στο νησί, σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας, και εκτιμάται ότι εντός του Καταφυγίου Άγριας Ζωής αναπαράγεται ένα (1) ζευγάρι στο ρέμα του Αγ. Ιωάννη το οποίο βρίσκεται σε γειτνίαση στο ανατολικό όριο της επί του θέματος δομή. Επιπρόσθετα, σε ότι αφορά τον Πευκοτσοπανάκο
σημαντικός πληθυσμός του αναπαράγεται εντός της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), ενώ η Λέσβος αποτελεί το μοναδικό μέρος στην Ευρώπη όπου το συγκεκριμένο είδος αναπαράγεται. Λόγω της εγγύτητας του εξεταζόμενου έργου στην προαναφερόμενη προστατευόμενη περιοχή του δικτύου Natura, η οποία συμπίπτει με το κεντρικό δασικό οικοσύστημα της Λέσβου, καθώς και της χωροθέτησης της εντός του οριοθετημένου Καταφυγίου Άγριας Ζώης, έχουμε την άποψη ότι θα επηρεάσει σημαντικά τις ανωτέρω περιοχές και θεωρούμε ότι θα έπρεπε να υποβληθεί και Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης ώστε να διασφαλιστεί η διατήρηση της ακεραιότητας της περιοχής.»

«4.– Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων

Οι εδαφικές και γεωλογικές συνθήκες της περιοχής δεν επιτρέπουν την διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων μέσω υπεδάφους διάθεσης καθώς τους χειμερινούς μήνες η περιοχή δεν έχει καθόλου απορροφητικότητα και όλα τα επεξεργασμένα λύματα θα καταλήγουν στον παρακείμενο χείμαρρο του Αγ. Ιωάννου που βρίσκεται εντός NATURA και εντός ΚΑΖ όπου η ρύπανση των υδατικών πόρων απαγορεύεται (παρ. 3 της υπ’ αρ. 625/6276/πε/6-8-2009 (ΦΕΚ 387 Δ’).»

«Μετά τα παραπάνω και το γεγονός ότι η χωροθέτηση και κατασκευή της δομής, με πληθυσμό που θα τη κάνει να είναι ο μεγαλύτερος οικισμός της Λέσβου μετά τη Μυτιλήνη, εντός ΚΑΖ, σε επαφή με προστατευταία περιοχή του Δικτύου Natura 2000
και στο κέντρο του μεγαλύτερου Δάσους του Νησιού, έγινε με επιτάχυνση και απλοποίηση των διαδικασιών σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων της Λέσβου

ΕΙΣΗΓΟΥΜΑΣΤΕ

Αρνητικά για την έγκριση της μελέτης.»

Ολόκληρη η εισήγηση:

Η ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ

Στη γνωμοδότησή της για την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου «Δομή Προσωρινής Φιλοξενίας του άρθρου 8 του Ν. 4375/2016, στη θέση Βάστρια Λέσβου», η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς — Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου επισημαίνει:

«…Η Εφορεία μας καλείται να γνωμοδοτήσει για ένα έργο που στο σύνολό του έχει αποπερατωθεί. Συγκεκριμένα οι εργασίες στο χώρο της Βάστριας άρχισαν στην αρχή του 2022, ενώ η μελέτη εκπονήθηκε μόλις τον Νοέμβριο του τρέχοντος έτους.

Η μεγαλύτερη περιβαλλοντική επίπτωση, κατά την άποψη της Εφορείας μας, έγκειται στις εκτεταμένες επεμβάσεις που έχουν γίνει στο περιβάλλον, με την εκσκαφή να ξεπερνά σε ορισμένα σημεία τα δέκα μέτρα βάθος και με συνέπεια το τοπίο να έχει αλλοιωθεί δραματικά. Άρα το περιβαλλοντικό αποτύπωμα στο χώρο της νέας δομής δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστεί ουδέτερο, όπως περιγράφεται στην μελέτη.

Η εν λόγω αλλοίωση του περιβάλλοντος αφορά άμεσα τις αρχαιότητες που για πρώτη φορά αποκαλύφθηκαν στη θέση αυτή. Πρόκειται για δύο παλαιοχριστιανικές βασιλικές, με κατάλοιπα ταφών και αρχιτεκτονικά μέλη στον περιβάλλοντα χώρο τους. Η απογύμνωση των αρχαιοτήτων από το περιβάλλον τους συνιστά ασφαλώς έμμεση βλάβη.

Η Εφορεία μας, ήδη με την έναρξη του έργου ενημέρωσε σχετικά τόσο το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, όσο και την ανάδοχο εταιρεία για την ύπαρξη αρχαίων καταλοίπων, ζητώντας επιτακτικά να αποσταλεί η μελέτη. Για το λόγο αυτό αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι στην υποβληθείσα μελέτη δεν γίνεται λόγος για την ύπαρξη των αρχαιοτήτων, ούτε για την τύχη τους, ενώ στα συνημμένα σχέδια η θέση, όπου χωροθετούνται, υπομνηματίζεται ως «αδιαμόρφωτος χώρος».

«…Ως εκ τούτου, η Εφορεία μας θα είναι σε θέση να γνωμοδοτήσει, εφόσον η μελέτη περίφραξης, κατόπιν έγκρισης από την Υπηρεσία μας, περιληφθεί στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του εν θέματι έργου και αυτή με τη σειρά της υποβληθεί προς εξέταση στο αρμόδιο Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων Βορείου Αιγαίου. Για την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου η προστασία των μνημείων αποτελεί προτεραιότητα και είναι αδιαμφισβήτητη».

Ολόκληρη η απάντηση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου:

Την ίδια ώρα εξελίσσονται νομικές διαδικασίες προκειμένου να ακυρωθεί το έργο, καθώς βρίσκεται μέσα σε προστατευόμενο δάσος, περιλαμβάνει Καταφύγιο Άγριας Ζωής και εφάπτεται σε περιοχή NATURA.

Κάτοικοι και φορείς προσέφυγαν τον περασμένο Δεκέμβριο στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο με την υπ’ αριθμόν 199/2022 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας, (22/12/2022)αποφάσισε να αναστείλει προσωρινά την κατασκευή της οδού πρόσβασης στη δομή, μέχρι να κριθεί η νομιμότητα της δομής, σημειώνοντας ότι οι επιπτώσεις της στο περιβάλλον από την χάραξη της θα είναι σημαντικές και μη αναστρέψιμες.

Η απόφαση αναστολής εργασιών οδοποιίας, για διάνοιξη δρόμου 2,5 χιλιομέτρων 8 και 10 μέτρων για βαρέα οχήματα, (και μάλιστα με εκχέρσωση δάσους 71,250 στρεμμάτων) βάζει φρένο προσωρινά στη Διοίκηση και το Υπουργείο Μετανάστευσης, για την κατασκευή δομής 5.000 ατόμων, στη θέση Βάστρια στη νήσο Λέσβο.

Μετά τα παραπάνω και το γεγονός ότι η χωροθέτηση και κατασκευή της δομής, με πληθυσμό που θα τη κάνει να είναι ο μεγαλύτερος οικισμός της Λέσβου μετά τη Μυτιλήνη, εντός ΚΑΖ, σε επαφή με προστατευταία περιοχή του Δικτύου Natura 2000
και στο κέντρο του μεγαλύτερου Δάσους του Νησιού, έγινε με επιτάχυνση και απλοποίηση των διαδικασιών σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων της Λέσβου

Με πληροφορίες και φωτογραφίες και από lesvosnews.net