«Είμαστε η μνήμη μας, είμαστε εκείνο το χιμαιρικό μουσείο των ασταθών σχημάτων, αυτός ο σωρός των σπασμένων καθρεφτών.» Χόρχε Λουίς Μπόρχες
O Johann Paul Friedrich Richter (Τζαν Πωλ) είχε πει «Η μνήμη είναι ο μόνος παράδεισος από τον οποίο δεν μπορούμε να αποβληθούμε». Αλλά τι συμβαίνει όταν κάποιος πλημμυρίζει αργά με λήθη; Τότε υπάρχει το δράμα της εξορίας, όχι εκείνο που πιθανότατα έζησαν στα νιάτα τους, αλλά ένα άλλο είδος εξορίας, αυτό των αναμνήσεων. Βρισκόμαστε πρόσωπο με πρόσωπο με μια από τις πιο δύσκολες ασθένειες τόσο για τον πάσχοντα όσο και για εκείνους γύρω του.
Μεταξύ 1.200.000 και 1.400.000 ανθρώπων πάσχουν από Αλτσχάιμερ και άλλες άνοιες μόνο στην Ισπανία. Πάνω από 40 εκατομμύρια υπολογίζονται παγκοσμίως. Λόγω έλλειψης πόρων και εναλλακτικών λύσεων, οι ανάγκες και η ποιότητα ζωής τους δεν ικανοποιούνται. Η φαρμακολογική θεραπεία είναι η ευρύτερα χρησιμοποιούμενη, με υψηλό κόστος και παρενέργειες (αυξάνει την απομόνωση και προκαλεί αύξηση στις συμπεριφορικές διαταραχές), καθώς και φυσικά στηρίγματα (ζώνες, ιμάντες κ.λπ.).
Μια ομάδα νέων μουσικών και ψυχολόγων επέλεξαν τη μουσική για να ελέγξουν την αναταραχή των ατόμων με Αλτσχάιμερ. Πρόκειται για το πρόγραμμα « Μουσική στην αφύπνιση», που έχει τη σφραγίδα τεσσάρων νέων ψυχολόγων και μουσικών της Γρανάδας.
«Η μουσική μνήμη και η ικανότητα να αισθάνεσαι τα συναισθήματα που προκαλεί η μουσική είναι τα τελευταία χαρακτηριστικά που θα χαθούν σε έναν εγκέφαλο που τραυματίστηκε από το Αλτσχάιμερ», εξηγεί ο Pepe Olmedo, ο κλινικός ψυχολόγος, υπεύθυνος της πρωτοβουλίας, που αναπτύχθηκε στο κέντρο Cáxar de la Vega de Cájar. Ακουστικά και ένα mp3 player που παίζει “η μουσική της ζωής του” αρκούν για να προκαλέσουν αντιδράσεις στους ηλικιωμένους, που γελούν, κλαίνε, μιλούν, τρώνε … σα να ξύπνησαν.
Ένα χρόνο μετά το θάνατό της Marta C. González πρώτης χορεύτριας του μπαλέτου της Νέας Υόρκης, στη δεκαετία του 1960 κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο ως αφιέρωμα ένα βίντεο με την Marta C. González, που νοσούσε από Αλτσχάιμερ, στο οποίο την βλέπουμε να χορεύει αρμονικά με τα χέρια της, σε μια ενότητα με τη μουσική από το μπαλέτο του Tchaikovsky “Swan Lake”, ενώ βρίσκεται στην αναπηρική καρέκλα. Το βίντεο γυρίστηκε λίγους μήνες πριν πεθάνει.
Η νέα κυκλοφορία του βίντεο λίγο περισσότερο από ένα χρόνο μετά την εγγραφή του, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της εκστρατείας ευαισθητοποίησης σχετικά με τη νόσο του Αλτσχάιμερ, το Música para Despertar, που κατάφερε να γνωρίσει τον κόσμο με μερικά από τα βίντεο προσεγγίζοντας εκατομμύρια ανθρώπους σε διαφορετικές χώρες (Ισπανία, Μεξικό, Αργεντινή, Βραζιλία, Εκουαδόρ, Χιλή, Βενεζουέλα, Ουρουγουάη, ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Περού, Πουέρτο Ρίκο, Ιαπωνία … συνολικά 170 χώρες).
Η Concha, 83 ετών που πάσχει από Αλτσχάιμερ, συνήθιζε να επικοινωνεί με τους θεραπευτές της μέσω χειρονομιών και περιστασιακών λέξεων. Αλλά την ημέρα που άκουσε ένα μπολερό από τον Los Panchos, το πρόσωπό της έλαμψε. Το βίντεο παρουσίασης του Music for Awakening ενθουσιάζει τον θεατή όσο και οι θεραπευτές της για να βλέπουν την Concha να χαμογελά και να μιλά ασταμάτητα, με τα ακουστικά της ενεργοποιημένα.
Η ακρόαση των τραγουδιών της ζωής τους με ακουστικά βελτιώνει σημαντικά τη ζωή των ασθενών με Αλτσχάιμερ και άλλες άνοιες, μειώνοντας επίσης τη θεραπεία με τα ναρκωτικά φάρμακα. Η μουσική αφύπνιση ανακαλύπτει πώς οι ασθενείς, όταν ακούνε τραγούδια μέσω ακουστικών, γίνονται πιο διαυγής, πιο προσεκτικοί, πιο κοινωνικοί, με πιο θετικά συναισθήματα. Με τη μουσική, παρατηρείται ότι οι διαταραχές της συμπεριφοράς και η διέγερση (επιθετικότητα, παράπονα, αρνητισμός, περιπλάνηση) μειώνονται και βελτιώνουν τη συνεργασία, την πρόσληψη τροφής, τη γλώσσα, και φυσικά τη διάθεσή τους, αλλά έχει επίδραση θετική και στους συγγενείς και εργαζόμενους με τους ασθενείς αυτούς.
Μελέτη διαπίστωσε ότι η παροχή προσωπικών λιστών αναπαραγωγής μουσικής στους ασθενείς είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση κατά 60% στην ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή. Ορισμένες άλλες μελέτες έχουν δείξει πώς η μουσική μπορεί να ωφελήσει εκείνους που πάσχουν όχι μόνο από το σύνδρομο απώλειας μνήμης, αλλά και από άλλες καταστάσεις.
Μια όμορφη στιγμή που μας θυμίζει πόσο βαθιά τρέχει η μουσική – στο μυαλό, το σώμα και το πνεύμα μας
Ο Ισπανός μουσικός Antonio Cadenas γιόρτασε τα 101α γενέθλιά του τον Μάιο. Είναι ένας άνθρωπος με αξιοθαύμαστη ιστορία και ταλέντο, που μιλά για τη βαθιά δύναμη της μουσικής. Ο Antonio που πάσχει από Αλτσχάιμερ, μπορεί ακόμα να θυμηθεί τη μουσική και την τεχνική του πιάνου. Παίζει Lagrimas y sonrisas , του Juan D’Arienzo. Μπορείτε να δείτε τη μουσική να ρέει μέσα από τα δάχτυλα της εκατονταετίας. https://www.classicfm.com/discover-music/instruments/piano/101-year-old-man-alzheimers-plays/
