Το νομοσχέδιο[1] που κατατέθηκε την Τετάρτη 24/2[2] είναι μία απόπειρα παλινόρθωσης της σκληρής πατριαρχίας. Είναι η προσπάθεια για επαναφορά της κατάστασης που ίσχυε πριν ψηφιστεί ο ισχύον νόμος το 1983. Τότε που τα παιδιά άνηκαν στον πατέρα, που ήταν κτήματα και όχι άνθρωποι με δικαιώματα, τότε που -δια νόμου- συμφέρον των παιδιών θεωρούσαν το να είναι υπό τον πατέρα τους και όχι το να μεγαλώνουν με αγάπη και χωρίς τοξικότητα. Τότε που για τις γυναίκες ήταν πάρα πολύ δύσκολο έως αδύνατο να χωρίσουν, να ξεφύγουν από την ενδοοικογενειακή βία.
Τα παραπάνω φανερώνονται από τον σεξιστικό και μισογύνικο οχετό που ξερνάνε με ευκολία οι οπαδοί του ν/σ Τσιάρα παντού στο διαδίκτυο και όχι μόνο[3]. Με μια απλή αναζήτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί κάθε αναγνώστρια/ης να βρει άπειρες αναρτήσεις (στις δημόσιες ομάδες-φανταστείτε στις ιδιωτικές τι γίνεται) που βρίζουν τις γυναίκες επειδή χωρίζουν, επειδή τολμάνε να «αφήνουν τον πατέρα των παιδιών τους και να βρίσκουν γκόμενο», επειδή ζητάνε λεφτά για τη διατροφή των παιδιών «για να τα τρώνε με τον γκόμενο». Νέο κυνήγι μαγισσών.
Φανερώνονται όμως και από τις δηλώσεις Τσιάρα με τις οποίες ποινικοποίησε τις μονογονεϊκές οικογένειες και στιγμάτισε όσα παιδιά μεγάλωσαν σε αυτές ως προβληματικά και «παρεκκλίνοντα». Ο υπουργός ξεσήκωσε – δικαίως — θύελλα αντιδράσεων και μήνυση[4] με τον οίστρο του υπέρ της σκληρής βιολογικής πυρηνικής οικογένειας (μαμά-μπαμπάς-παιδί) ακόμα και αν αυτή είναι χωρίς αγάπη, τοξική ή και κακοποιητική. Αυτό είναι και το πνεύμα του ν/σ: αυτό το «ό,τι και να είναι (ακόμα και κακοποιητής ή παιδοβιαστής) είναι πατέρας σου!» που – κακώς — έλεγε παλιά ο λαός μας.
Κάποιες και κάποιοι καλοπροαίρετα μπερδεύονται γιατί σκέφτονται «θέλουν οι μπαμπάδες να συμμετέχουν και δεν τους αφήνουν» ή ακόμα περισσότερο «να περάσει η υποχρεωτική συνεπιμέλεια για να υποχρεώσουν τους πατεράδες να αναλάβουν τις ευθύνες τους επιτέλους»! Κανέναν πατέρα δεν υποχρεώνει το νομοσχέδιο να πάρει ή να φροντίσει το παιδί του αν δεν θέλει. Αντιθέτως το ν/σ λέει ρητά[5] ότι ο γονέας με τον οποίο διαμένει το παιδί (συνήθως η μάνα) υποχρεώνεται να δίνει στον άλλο γονέα το παιδί κατά 1/3 του χρόνου, εκτός αν ο γονέας αυτός (συνήθως ο πατέρας) ζητά μικρότερο χρόνο επικοινωνίας! Καμία υποχρέωση τέτοια λοιπόν για τον πατέρα. Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, γιατί δεν γίνεται με νόμο να υποχρεώσεις έναν γονιό (πατέρα ή μητέρα) να αγαπήσει ή να φροντίσει το παιδί του.
Άλλωστε οι ίδιες οι γυναίκες και όλες οι φεμινίστριες είναι αυτές που έχουν αγωνιστεί και συνεχίζουν να αγωνίζονται ώστε οι άντρες να συμμετέχουν στη ανατροφή των παιδιών τους και να είναι πιο φροντιστικοί, σε αντίθεση με ότι συνέβαινε αιώνες τώρα στον πλανήτη μας (ιδιοκτησία των παιδιών στον άντρα, ευθύνη φροντίδας στις μητέρες). Γιατί λοιπόν σύσσωμο το φεμινιστικό κίνημα της χώρας είναι ενάντια στο ν/σ; Γιατί παίρνουν αυτή τη θέση τα κόμματα της αντιπολίτευσης[6]; Γιατί τέτοιες αντιδράσεις από το νομικό κόσμο, από πρώην υπουργούς (όπως ο έγκριτος κ. Σταθόπουλος[7] που έχει συνδέσει το όνομα του με την αφαίρεση του θρησκεύματος από τις ταυτότητες) και από την Εταιρία Οικογενειακού Δικαίου[8]; Γιατί καταγγέλλει η νομοπαρασκευαστική επιτροπή ότι πετάχτηκε στα σκουπίδια το πόρισμα της και στη θέση του ήρθε ένα κείμενο που περιείχε διατάξεις που είχαν συντριπτικά μειοψηφήσει[9]; Γιατί το περίφημο 1/3 (βλ. παρακάτω) το υπερψήφισαν μόνο δύο μέλη της νομοπαρασκευαστικής, δύο όχι τυχαία μέλη[10];
Μα γιατί αυτό το νομοσχέδιο δεν αφορά τις περιπτώσεις όπου η συνεπιμέλεια είναι εφικτή. Αυτές οι περιπτώσεις, που οι γονείς δεν θέλουν πλέον να είναι μαζί αλλά θέλουν και μπορούν να μεγαλώνουν μαζί τα παιδιά τους, καλύπτονται από τη Συναινετική Συνεπιμέλεια που υπάρχει και στον ισχύοντα νόμο. Και σε αυτές τις περιπτώσεις προτείνουμε πράγματι την συνεπιμέλεια, γιατί τότε –και μόνο τότε– έχει πράγματι πολύ ευεργετικά για το παιδί αποτελέσματα. Άλλωστε η επιτροπή γυναικείων και φεμινιστικών οργανώσεων που έχει δημιουργηθεί για το θέμα ονομάζεται «Επιτροπή Γυναικείων Οργανώσεων για το Οικογενειακό Δίκαιο και τη Συναινετική Συνεπιμέλεια».
Οι παραπάνω αντιδράσεις είναι γιατί το ν/σ αφορά τις περιπτώσεις εκείνες που υπάρχει πρόβλημα! Τις περιπτώσεις εκείνες που οι δικαστές μέχρι τώρα δεν δίνουν τη συνηθισμένη επικοινωνία αλλά λιγότερη γιατί κρίνουν ότι αυτό είναι το καλύτερο για το συγκεκριμένο παιδί. Και τώρα επιχειρείται να δεθούν τα χέρια του δικαστή δια νόμου. Έχετε ακούσει τις χιλιάδες περιπτώσεις ενδοοικογενειακές βίας που έχουν καταγγελθεί; Όλες αυτές τις περιπτώσεις τις αγγίζει αυτό το νομοσχέδιο. Ακόμα και αν ο πατέρας είναι παΤΕΡΑΣ και έχει καταδικαστεί πρωτοδίκως ή και στο εφετείο για ξυλοδαρμούς ή σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών του, θα έχει δικαίωμα να τα παίρνει! Και αυτό, γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη και ο Τσιάρας γράφουν: «Αποκλεισμός ή περιορισμός της επικοινωνίας είναι δυνατός μόνο για εξαιρετικά σοβαρούς λόγους, ιδίως όταν ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής»[11]. Προφανώς για τον κ. Τσιάρα και τον κ. Μητσοτάκη, η πρωτόδικη απόφαση για κακοποίηση ή σεξουαλική κακοποίηση του παιδιού σου δεν είναι εξαιρετικά σοβαρός λόγος για να μην το παίρνεις σπίτι σου! Αν ένας πα-ΤΕΡΑΣ κακοποιεί σεξουαλικά το 7χρονο παιδί του θα συνεχίσει να το παίρνει μέχρι το «αμετάκλητο», δηλαδή περίπου μέχρι τα 17 του! Αλλά είπαμε, «ό,τι και να σου έκανε, πατέρας σου είναι»! Μάλιστα, μέσα σε αυτό το κλίμα, όπου η κυβέρνηση κατηγορείται ότι έβαλε διευθυντή του εθνικού έναν κατά συρροή παιδοβιαστή, επέλεξαν να μετατρέψουν το «τελεσίδικη» των προηγούμενων διαρροών[12] σε «αμετάκλητη»! Ούτε για τα βασικά δεν μερίμνησαν. Που να μιλήσουμε για όλες αυτές τις γυναίκες που δεν έχουν καταθέσει μήνυση για το θύτη, είτε επειδή για ταξικούς, κοινωνικούς, έμφυλους λόγους δεν μπόρεσε να το κάνει, είτε επειδή η μία σφαλιάρα την ημέρα δεν αφήνει αποδείξεις.
Αλλά ακόμα και αν δεν πρόκειται για ένα σκληρά κακοποιητικό περιβάλλον αλλά για ένα απλά τοξικό κλίμα, όταν δύο άνθρωποι έχουν φτάσει σε οξεία σύγκρουση, δεν μπορεί να μπαίνει και ένα παιδί στη μέση της σύγκρουσης. Έγκριτες/οι ψυχίατροι[13] και η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία[14] έχουν γράψει για το θέμα. Για αυτούς τους λόγους, όταν δεν υπάρχει συναίνεση στη συνεπιμέλεια, το παιδί πρέπει να μείνει με τον καταλληλότερο γονέα και να έχει επικοινωνία με τον άλλο γονέα όσο ορίζει η/ο δικαστής κρίνοντας την κάθε περίπτωση ξεχωριστά (όπως ισχύει μέχρι τώρα). Καταλληλότερος γονέας συνήθως κρίνεται η μητέρα, όχι γιατί «στην Ελλάδα έχουμε μητριαρχία» (κατά το «στην Ελλάδα έχουμε ηγεμονία της Αριστεράς»), ούτε γιατί για κάποιο μεταφυσικό λόγο οι μανάδες είναι εξ ορισμού καταλληλότερες/καλές. Αλλά γιατί στην σημερινή κοινωνία, τα παιδιά εξακολουθούν να φροντίζονται κατά κύριο λόγο από τις μητέρες τους και πριν το διαζύγιο. Και γιατί η ενδοοικογενειακή βία έχει πρόσημο, έμφυλο πρόσημο.
Σε ένα τοξικό κλίμα λοιπόν, το να λέει το κράτος, ως άλλος ΟΗΕ, «βρείτε τα» ανάμεσα σε θύτη-θύμα, σε δυνατό-αδύναμο. Ξέρουμε πως λειτουργεί αυτό: υπέρ του ισχυρού, υπέρ του θύτη. Και ξέρουμε ποιος είναι ο δυνατός στον καπιταλισμό και την πατριαρχία, τι θα σημαίνει αυτό για μια γυναίκα, εργάτρια, μετανάστρια.
Είναι πολλά που πρέπει να ειπωθούν (όπως η νομοθέτηση απώλειας γονικής μέριμνας αν η μαμά κατηγορήσει το μπαμπά –και τον κακοποιητή μπαμπά– στο παιδί) αλλά καλύτερα να μην κουράσει άλλο η ανάγνωση του παρόντος. Πάντως κυκλοφορούν εξαιρετικές νομικές αναλύσεις[15].
Το τελευταίο που θα ήθελα να σημειώσω είναι το «γιατί όλα αυτά;». Ποιο θα είναι το χειροπιαστό αποτέλεσμα στις ζωές γυναικών και παιδιών; Ότι οι γυναίκες δεν θα επιλέγουν να χωρίζουν αν είναι να τα τραβήξουν (αυτές και τα παιδιά τους) όλα αυτά. Και φυσικά, ότι ανοίγει ο δρόμος να διεκδικούν μπαμπάδες να μην δίνουν διατροφή ή και να παίρνουν[16], εφόσον υπάρχει ΣΥΝ-επιμέλεια. Αλλά αυτό με τα λεφτά, αξίζει να συζητηθεί σε ξεχωριστό άρθρο.
Για όλα αυτά γύρω από το θέμα, μπορείτε να βρείτε αναλυτικές πληροφορίες στη σελίδα που συμμετέχω στο facebook, «Όχι, στην υποχρεωτική συνεπιμέλεια» . Μιας και εμάς δεν μας δίνουν άπλετο χρόνο και χώρο σε όλα τα μέσα, όπως κάνουν στην άλλη πλευρά μήνες τώρα! Δεν έχουμε λεφτά για ακριβές καμπάνιες εμείς. Δεν πίνουμε καφέ στου Τσιάρα εμείς. Δεν έχουμε άκρες σε κυβέρνηση και ΜΜΕ. Και δεν ανήκουμε σε λόμπι πλούσιων γόνων που θέλουν να μην δίνουν διατροφή σε αυτές που δεν έμειναν να τους υπομένουν, δηλαδή στα παιδιά τους. Δεν μπορούμε να βγαίνουμε σε στημένα βιντεάκια βράζοντας μακαρόνια και να λέμε την ιστορία μας και εμείς. Γιατί οι δικιές μας ιστορίες δεν είναι εύκολο να ειπωθούν. Πρόκειται για ιστορίες με κακοποίηση, φόβο, πόνο και στη μέση παιδιά.
*Η Σιαηλή Δήμητρα, είναι μέλος της σελίδας «Όχι στην υποχρεωτική συνεπιμέλεια»
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[3]Ενδεικτικά, Μαρούσι ύψος Κηφισίας 57, https://www.facebook.com/antistachef/posts/2780126402254435
[4]racistcrimeswatch.wordpress.com
[5]Προτεινόμενο άρθρο 1520 ΑΚ
[6]tomov.gr, tomov.gr, tomov.gr
[11]Προτεινόμενο άρθρο 1520 ΑΚ
[14]https://www.facebook.com/hscap/posts/2969704079931556
[16]Νέο άρθρο 1516 ΑΚ
