«Την τριετία 2017 – 2019 (προηγούμενη διοίκηση) είχαμε 195 ατυχήματα, ενώ στη θητεία μας από το 2020 έως σήμερα 153», υποστήριξε κυνικά η δημοτική αρχή Θεσσαλονίκης, κατά τη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις 18 Ιούλη, σχετικά με τα οξυνόμενα προβλήματα στην υπηρεσία καθαριότητας.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του δήμου Θεσσαλονίκης, την 3ετία 2020 – 2022 σημειώθηκαν 120 εργατικά «ατυχήματα», δηλαδή περίπου 1 ανά 9 μέρες. Μάλιστα, έχουν σημειωθεί περιστατικά όπου το φταίξιμο έπεσε στα θύματα των «ατυχημάτων», αφού εργαζόμενοι δέχθηκαν και «αυστηρή επίπληξη», όπως οι δύο εργαζόμενες που τραυματίστηκαν σε απορριμματοφόρο τον περασμένο Φλεβάρη, από τον προϊστάμενο του τμήματος καθαριότητας δυτικού τομέα, προκειμένου να «ακολουθούν πιστά τις οδηγίες για την προσωπική τους ασφάλεια». Ωστόσο, στις εργαζόμενες δεν είχαν διατεθεί καν τα απαιτούμενα Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) και, μάλιστα, όπως κατήγγειλε η ΔΑΣ, μία μέρα πριν από το ατύχημα, όταν ο αντιδήμαρχος καθαριότητας ρωτήθηκε πότε επιτέλους θα τους χορηγηθούν αυτά, η απάντησή του ήταν «αγοράστε από τον μισθό σας»!
Παράλληλα με το ζήτημα των εργατικών «ατυχημάτων», η αποκομιδή των σκουπιδιών στις γειτονιές της Θεσσαλονίκης γίνεται όλο και πιο …βρώμικη δουλειά, καθώς τα σκουπίδια συσσωρεύονται.
Ο «Ριζοσπάστης» και ο 902.gr πραγματοποίησαν ρεπορτάζ στους χώρους δουλειάς και μίλησαν με εργαζόμενους στην υπηρεσία καθαριότητας του δήμου.
«Στην ουσία δεν υπάρχει αποκομιδή»
Στην εποπτεία Άνω Πόλης της υπηρεσίας καθαριότητας του δήμου Θεσσαλονίκης, κατά τη διάρκεια της συζήτησης με εργαζόμενες στην αποκομιδή και τη σάρωση, μία από αυτές είπε: «Στην ουσία δεν υπάρχει αποκομιδή εδώ στην Άνω Πόλη».
Όπως εξήγησαν οι εργαζόμενες, κάποτε γινόταν αποκομιδή περίπου 15 τόνων σκουπιδιών ανά μέρα, ενώ πλέον στην καλύτερη των περιπτώσεων συγκεντρώνονται 4 τόνοι/μέρα. «Τον Γενάρη είχαμε δύο απορριμματοφόρα για τους πράσινους κάδους και ένα για τους κάδους ανακύκλωσης. Τώρα έχουμε μόλις ένα για τους πράσινους κάδους, μικρό. Με περισσότερα οχήματα στην Άνω Πόλη περνούσαμε καθημερινά από τους δρόμους, τώρα υπάρχουν δρόμοι που μπορεί να περάσουν 3 μέρες χωρίς να εμφανιστεί απορριμματοφόρο». Μάλιστα, όπως ανέφεραν οι εργαζόμενες στη συζήτηση, η έλλειψη αυτή δυσχεραίνει ιδιαίτερα τις συνθήκες εργασίας, καθώς τα σκουπίδια παραμένουν για μέρες αμάζευτα μέσα στον καύσωνα, οι κάδοι ξεχειλίζουν και καθώς παραμένουν και χωρίς πλύσιμο, αποτελούν κίνδυνο για την υγεία τόσο των εργαζομένων όσο και των κατοίκων.
«Δεν βγαίνει έτσι η δουλειά», μας είπαν, «ειδικά όταν πρέπει να κουβαλήσεις κάδους μέσα στα καλντερίμια μέχρι και 30 μέτρα γιατί το απορριμματοφόρο δεν χωράει», ενώ παράλληλα αναγκάζονται να μαζεύουν από τον δρόμο σακούλες σκουπιδιών. Υπάρχουν περίπου 70 τέτοιοι κάδοι στην Ανω Πόλη, όπου δεν χωρά το απορριμματοφόρο.
Οι εργαζόμενες εξηγούν ότι αυτή η κατάσταση δημιουργεί μεγάλη πίεση για να βγει η δουλειά. Παράλληλα, λόγω της υποστελέχωσης, αναγκάζονται να αλλάζουν διαρκώς πόστα και πληρώματα, πράγμα που κάνει όλο και πιο δύσκολο για έναν εργαζόμενο να μάθει τη δουλειά, κάτι που εξηγεί και τα πολλαπλά εργατικά «ατυχήματα».
Οδοκαθαριστές με σακούλες σκουπιδιών αντί για αδιάβροχα
Η έλλειψη προσωπικού είναι ιδιαίτερα έντονη και στον τομέα της σάρωσης, των οδοκαθαριστών. «Για να καταλάβεις», σημειώνει μια εργαζόμενη, «όταν έχω ρεπό η μισή Κασσάνδρου μένει ασκούπιστη». Πλέον οι εργαζόμενοι από εκεί που καθάριζαν πριν από μια δεκαετία ο καθένας 1 από τις περίπου 30 περιφέρειες της Άνω Πόλης στη βάρδιά τους, καλούνται να καθαρίσουν 2, ακόμα και 3. Για τη μεταφορά από τη μία περιφέρεια στην άλλη δεν υπάρχει καμία μέριμνα από την υπηρεσία. «Παίρνω τον κάδο, τις σακούλες, τις σκούπες και ανεβαίνω στο λεωφορείο του ΟΑΣΘ για να πάω στο Γεντί Κουλέ. Πάλι καλά που δείχνουν κατανόηση οι οδηγοί και δεν μου ζητάνε εισιτήριο».
Την πολύ δύσκολη αυτή δουλειά οι οδοκαθαριστές την κάνουν στην πλειοψηφία χωρίς ΜΑΠ. «Πριν από χρόνια, την πρώτη μέρα που ξεκίνησα δουλειά, το μόνο που μου έδωσαν ήταν ένα ζευγάρι γάντια και ένα γιλέκο», αναφέρει η εργαζόμενη, και μαζί με άλλες εξηγεί πως από τότε δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα. «Πήραμε πρόσφατα γαλότσες, ωτοασπίδες, κράνη. Αυτά που χρειαζόμαστε περισσότερο όμως τα βάζουμε από την τσέπη μας, όπως μπουφάν, καπέλα, ενώ χρόνια έχουμε να πάρουμε αδιάβροχα. Μάσκες εννοείται βάζουμε δικές μας, ενώ τα γάντια που μας δίνουν είναι ακατάλληλα. Και δουλεύουμε όλη μέρα στα σκουπίδια. Έχει τύχει να πέσει ουροκαθετήρας πάνω μου ενώ κουβαλούσαμε κάδο»…
Οι εργαζόμενοι θεωρούν κοινή την αιτία τόσο των εργατικών «ατυχημάτων» όσο και της τραγικής κατάστασης στην καθαριότητα της πόλης. Η έλλειψη προσωπικού, των ΜΑΠ και του εξοπλισμού οδηγεί σε πίεση και εντατικοποίηση της δουλειάς, που με τη σειρά τους φέρνουν ατυχήματα. Αυτά και αρκετές ακόμα λεπτομέρειες της δουλειάς στο ίδιο πλαίσιο, όπως, για παράδειγμα, ότι αρκετές φορές καλούνται να χειριστούν μηχανήματα στα οποία δεν έχουν εκπαιδευτεί, που επιδιορθώνονται με πατέντες.
Πάρκινγκ ακινητοποιημένων απορριμματοφόρων το συνεργείο, ενώ οι ιδιώτες πλουτίζουν
«Στους πειραματισμούς όμως είμαστε …πρώτοι!», σχολιάζει περιπαιχτικά ο Σταύρος Δελιορίτης, μηχανικός στο συνεργείο οχημάτων που λειτουργεί στον Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων Δήμου Θεσσαλονίκης στον Φοίνικα.
Εκεί εργάζεται από το 1989 και όπως μας εξηγεί, σεμινάρια για τους μηχανικούς δεν έχουν γίνει ποτέ (!), κάτι που σε συνδυασμό με την τεράστια έλλειψη ανταλλακτικών στο συνεργείο του δήμου αναγκάζει τους μηχανικούς να πειραματίζονται στις επισκευές των οχημάτων.
Η έλλειψη και η καθυστέρηση εξασφάλισης των ανταλλακτικών είναι τεράστιες, πράγμα που σημαίνει πως πολλά οχήματα παραμένουν ακόμα και έναν μήνα σε ακινησία όταν εμφανίζουν βλάβες, ή διαφορετικά στέλνονται σε ιδιώτες για την επισκευή, πράγμα που κοστίζει εκατομμύρια στον δήμο.
Ο χώρος του συνεργείου είναι γεμάτος από ακινητοποιημένα οχήματα. «Τα βλέπεις όλα αυτά εδώ; Περιμένουν ανταλλακτικά. Σε ένα συνεργείο έξω μπορεί να χρειαστούν 1 – 2 ώρες για να φτάσουν τα ανταλλακτικά. Εδώ χρειάζονται 1 μήνα!», μας είπε ο Δημήτρης Σκενδέρης, μηχανικός στο συνεργείο του δήμου από το 2014. Και οι δύο ανέφεραν ότι τις προηγούμενες δεκαετίες το συνεργείο επισκεύαζε τη συντριπτική πλειοψηφία των βλαβών των οχημάτων, ενώ πλέον συνεχώς αυξάνονται τα οχήματα που πάνε για επισκευές στους ιδιώτες, με τη δημοτική αρχή να έχει δαπανήσει 9 εκατ. ευρώ σε τέτοιες συμβάσεις.
Ωστόσο, υποστηρίζουν ότι οι εγκαταστάσεις του συνεργείου, με τα κατάλληλα μηχανήματα, την προμήθεια ανταλλακτικών και την επαρκή στελέχωση, θα μπορούσαν να διατηρήσουν τον στόλο λειτουργικό.
Όσον αφορά την έλλειψη προσωπικού, ο Σταύρος ανέφερε, για παράδειγμα, ότι στο πόστο του, στον τόρνο, ενώ θα έπρεπε να εργάζονται 3 τεχνίτες, τον λειτουργεί μόνος του. Μόνος του στο πόστο του θα μείνει και ο Δημήτρης, που όταν ξεκίνησε δούλευε με 5 άτομα, ενώ ο τελευταίος που απέμεινε μαζί του θα συνταξιοδοτηθεί μέσα στους επόμενους μήνες. «Δεν έχει γίνει καμία αναπλήρωση των συνταξιοδοτήσεων», ανέφερε ο Δημήτρης. «Πέντε έχουν συνταξιοδοτηθεί το τελευταίο διάστημα, ενώ μέσα στον επόμενο χρόνο περιμένουμε ακόμα 5 – 6 συνταξιοδοτήσεις».
Συζητώντας μαζί τους για τα ΜΑΠ, ο Σταύρος απευθύνθηκε στον Δημήτρη: «Είχες προλάβει το ψάθινο καπελάκι που μας είχαν δώσει πριν από μερικά χρόνια;». Ο ίδιος ανέφερε ότι τις προηγούμενες δεκαετίες έπαιρναν ορισμένα πράγματα ανά 3 – 4 χρόνια, διάστημα που όλο αραιώνει. Ο Δημήτρης συμπλήρωσε πως όχι απλά δεν τους παρέχεται εξοπλισμός όπως φόρμες εργασίας και ΜΑΠ, αλλά ακόμα και μέσα στον καύσωνα μπουκαλάκια με νερό φέρνουν από μόνοι τους.
Τεράστιο ζήτημα οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν και με την υγιεινή στον χώρο εργασίας. Χαρακτηριστική είναι ακόμα και η έλλειψη καθαριστικών για τα γράσα κ.λπ. Μοιάζει πταίσμα μπροστά στο ζήτημα του καθαρισμού των απορριμματοφόρων στα οποία χρειάζεται να προχωρήσουν σε επισκευές. «Τη μια δεν λειτουργεί το πλυντήριο, την άλλη λειτουργεί αλλά δεν έχει ζεστό νερό», λέει ο Σταύρος, περιγράφοντας μια κατάσταση – ρημαδιό, και προσθέτει: «Γενικά, σε πολλές περιπτώσεις τα οχήματα έρχονται για επισκευές χωρίς να έχουν καθαριστεί από τα σκουπίδια.
Πριν από μια 20ετία είχαμε ζήτημα με ασθένειες, υπήρχαν περιπτώσεις που εργαζόμενοι εδώ κόλλησαν ηπατίτιδα. Αν συνεχιστεί έτσι αυτή η κατάσταση, υπάρχει περίπτωση αυτά τα περιστατικά να επιστρέψουν».
Β. Τομπουλίδης: Μεθοδευμένες ελλείψεις που καταδικάζουν τους εργαζόμενους του δήμου και τον λαό της πόλης
Με αφορμή το ρεπορτάζ στην υπηρεσία καθαριότητας, μίλησε ο Βασίλης Τομπουλίδης, υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης με τη «Λαϊκή Συσπείρωση»:
«Η διοίκηση του κ. Ζέρβα, με την εκλογή της πριν από 4 χρόνια, είχε διαβεβαιώσει τους πολίτες της Θεσσαλονίκης ότι θα λύσει το χρόνιο και τεράστιο πρόβλημα της καθαριότητας μέσα σε έναν χρόνο. Μετά από 4 χρόνια, η κατάσταση στην καθαριότητα της πόλης έχει χειροτερέψει δραματικά τόσο όσον αφορά την αποκομιδή όσο και κυρίως τα εκατοντάδες εργατικά “ατυχήματα” που πολλαπλασιάζονται μήνα τον μήνα. Τώρα, προεκλογικά, η παράταξη του δημάρχου υπόσχεται ότι θα λύσει ξανά το πρόβλημα σε …18 μήνες. Και γιατί δεν το έκανε 4 χρόνια; Γιατί δεν το έκαναν οι προηγούμενοι; Και δεν θα το κάνουν ούτε οι επόμενοι;
Γιατί η πραγματική αιτία είναι η αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ, που ακολουθούν πιστά και οι διοικήσεις των δήμων, όπως και η διοίκηση Ζέρβα στον δήμο Θεσσαλονίκης. Οι μεθοδευμένες ελλείψεις προσωπικού ή Μέσων Προστασίας καταδικάζουν τους εργαζόμενους σ’ αυτές τις συνθήκες δουλειάς και την πόλη στη δραματική χειροτέρευση της καθαριότητας. Στα σίγουρα καλλιεργούν το έδαφος ιδιωτικοποίησης και της καθαριότητας που προωθούν και η ΝΔ και οι δήμαρχοί της με τις “εμφανείς” προτάσεις τους και ο ΣΥΡΙΖΑ με τη “συγκαλυμμένη” πρόταση για ΚΟΙΝΣΕΠ (“εργολαβίες των ίδιων των εργαζομένων”).
Εδώ οδηγεί η γενικευμένη υποχρηματοδότηση των υπηρεσιών που καλύπτουν κρίσιμες λαϊκές ανάγκες, οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης που προωθεί τις ιδιωτικοποιήσεις και σ’ αυτόν τον τομέα, σε βάρος των εργαζομένων, του λαού που θα πληρώνει ακόμα ακριβότερα, σε όφελος των μεγαθηρίων – εργολάβων, όπως στη συντήρηση των οχημάτων.
Αλλά και οι προτάσεις και η κριτική των “νέων” υποτίθεται υποψήφιων δημάρχων (Αγγελούδης, Πέγκας) και των παρατάξεών τους που στηρίζονται από ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, κινούνται στις ίδιες αντιλαϊκές ράγες, δεν τολμούν να πουν τίποτα, πόσο μάλλον να διεκδικήσουν την επόμενη μέρα προσλήψεις μόνιμου προσωπικού από την κυβέρνηση, αύξηση της χρηματοδότησης. Οι “λύσεις” που προτείνουν είναι καταδικασμένες σε αποτυχία γιατί δεν στοχεύουν στην αιτία του προβλήματος.
Η “Λαϊκή Συσπείρωση” διεκδίκησε όλα τα προηγούμενα χρόνια, στο πλευρό των εργαζομένων, και θα συνεχίσει να παλεύει για προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στο ύψος των πραγματικών αναγκών του δήμου, κόντρα στην εργολαβοποίηση υπηρεσιών. Για να εκσυγχρονίσει, αναβαθμίσει και αξιοποιήσει πλήρως όλες τις υπάρχουσες τεχνικές δυνατότητες του δήμου για επισκευές οχημάτων, σε αντικατάσταση των εργολάβων. Για να αποδοθούν άμεσα όλα τα Μέσα Ατομικής Προστασίας στους εργαζόμενους, για την ουσιαστική προστασία τους. Για αύξηση της χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό».
