Απ’ το Όρεγκον των ΗΠΑ και τις διαμαρτυρίες για τον νέο αγωγό φυσικού αερίου, στα χρηματοδοτημένα από ιδιωτικές εταιρείες μεταφοράς ενέργειας συνέδρια της τοπικής αστυνομίας κι από εκεί στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα του αμερικανικού στρατού και τον Ευτύχη Μπιτσάκη. Πώς συνδέονται όλα αυτά; Ακολουθούν οι απαντήσεις εντός…
Τον Νοέμβριο του 2018, σε ένα καζίνο στη μικρή παραθαλάσσια πόλη του North Bend, στο Όρεγκον των ΗΠΑ, ο Εθνικός Σύνδεσμος Σερίφηδων διοργάνωσε διημερίδα για τις μάχες προπαγάνδας εναντίον διαδηλωτών. Στην εκδήλωση συμμετείχε πλήθος αξιωματικών της αστυνομίας και μελών ιδιωτικών εταιρειών ασφαλείας. Το κόστος της εν λόγω διοργάνωσης, ήτοι 26.250 δολάρια, είχε καλύψει τότε η Pembina Pipeline Corp (PPC), η καναδική εταιρεία παροχής υπηρεσιών μεταφοράς ενέργειας που έχει αναλάβει την κυριότητα του έργου Jordan Cove (JC). Τον προτεινόμενο αγωγό φυσικού αερίου και τον τερματικό σταθμό που η κυβέρνηση Trump έχει θέσει ως μία από τις προτεραιότητές της σε θέματα υποδομής.
Εκτός από τη διημερίδα, τα κεφάλαια της PPC χρησιμοποιήθηκαν για νέο εξοπλισμό της αστυνομίας (όπως drone παρακολούθησης) ή και τη συντήρηση του ήδη υπάρχοντος (όπως το τεθωρακισμένο όχημα MRAP που αναπτύχθηκε αρχικά στα πεδία των μαχών του Ιράκ και του Αφγανιστάν και τώρα χρησιμοποιείται από τις δυνάμεις καταστολής στο εσωτερικό της χώρας, βλ. και dimitriskoulalis.wordpress.com , προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους αντιτιθέμενους στη λειτουργία του JC πολίτες). Στο κόλπο είχαν μπει και ιδιωτικοί πάροχοι υπηρεσιών ασφαλείας που μισθοδοτούνταν εξίσου από την PPC.
Σύμφωνα με το «Τhe Intercept» και το «Τype Investigations» η πολυεθνική εταιρεία παροχής συμβουλών Teneo, παρακολουθούσε και εκπονούσε τακτικά αναφορές σχετικά με τη δραστηριότητα των ατίθασων κατοίκων, τις οποίες στη συνέχεια μοιραζόταν με το FBI, το Υπ. Εσωτερικής Ασφάλειας και το τοπικό Γραφείο του Σερίφη. Ομοίως, η Tigerswan, η εταιρεία που προσελήφθη και για την προστασία του Dakota Access το 2016 και κατηγορήθηκε για σκληρή βία εναντίον των διαμαρτυρόμενων, πληρώθηκε για τη διοργάνωση αντισυγκεντρώσεων υπέρ του αγωγού, ενώ η Delve- επίσης με τα δολάρια της PPC στο παντελόνι- σύστησε ένα παρατηρητήριο απ’ το οποίο επόπτευε όλες τις κινήσεις διαμαρτυρίας στην περιοχή…
«Πρόκειται για μια αστυνομία εντός της οποίας έχει ανοίξει μια ιδιωτική πτέρυγα, χρηματοδοτούμενη από εταιρείες», λέει o Jeff Monaghan, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Carleton του Καναδά.
Και δεν έχει άδικο…
Το Jordan Cove Energy Project (στόχος η μεταφορά 438 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου ετησίως) άρχισε να σχεδιάζεται το 2005 κι έμελλε να γίνει το ιερό δισκοπότηρο της νίκης, τόσο για τους θηρευτές του ενεργειακού πλούτου, όσο και για τους κατοίκους που βλέπουν στο μεγάλο ενεργειακό σχέδιο όχι μόνο τη δική τους καταστροφή, αλλά «ολόκληρης της περιοχής».
Πριν λίγες μέρες, η Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας απέρριψε εκ νέου (είχε απορριφθεί και παλιότερα) το αίτημα της PPC για αδειοδότηση του έργου, επισημαίνοντας τον αρνητικό αντίκτυπο που αυτό θα έχει στους «παράκτιους φυσικούς πόρους, στα απειλούμενα είδη, την αλιεία και τη ναυσιπλοΐα». Η εταιρεία καλείται να ασκήσει έφεση εντός ενός μήνα, με το Υπουργείο Εμπορίου να αποτελεί ενδεχομένως ένα ασφαλές καταφύγιο για αυτή, σε περίπτωση απόρριψης της έφεσης, λαμβάνοντας υπόψη τα δύο νομοθετήματα που υπέγραψε τον περασμένο Απρίλιο ο Αμερικανός Πρόεδρος, βάσει των οποίων η Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας υποχρεούται να αναθεωρήσει τον νόμο για την καθαριότητα του νερού, το σημαντικότερο εμπόδιο μέχρι τώρα για την PPC και τα συμφέροντα που αυτή εκπροσωπεί. Η αναθεώρηση, βέβαια, ακόμη εκκρεμεί, ωστόσο, οι κακές γλώσσες λένε πως οι υπογραφές είναι έτοιμες να πέσουν.
Πάγια τακτική των εταιρειών εξόρυξης, επεξεργασίας και μεταφοράς των ορυκτών καυσίμων –πέρα απ’ τη στρατηγική συνεργασία με την αστυνομία για τη συλλογή πληροφοριών και την καταστολή των τοπικών κοινωνιών που αντιτίθενται στα σχέδιά τους- είναι το «οικολογικό» περιτύλιγμα με το οποίο αμπαλάρουν τέτοιες «μπίζνες». Είναι ο τρόπος «για να έρθουν πιο κοντά με τους πολίτες και να διαχειριστούν την εικόνα τους στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης», αναφέρουν αρκετοί αναλυτές.
Στο Όρεγκον, αλλά και στην περίπτωση του Coastal Gas Link (του δικτύου που σχεδιάζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο απ’ τη βορειανατολική Κολομβία στο Kikimat της βρετανικής Κολομβίας και τον σταθμό LNG Canada, το τεράστιο ενεργειακό Project πίσω από το οποίο βρίσκονται μεγαθήρια του κλάδου όπως η Shell, η Petronas, η PetroChina, η Mitsubishi και η Corean Gas),η επιβολή του αυταπόδεικτου «δικαίου» των γιγάντων που ενεργειακού πλουτισμού πέρνα μέσα από την τεχνική «καρότο και μαστίγιο».
Στις 5 Φεβρουαρίου, η αστυνομία συνέλαβε μέλη της κοινότητας αυτοχθόνων του Καναδά Wet’ suwet’ ey, καθώς αρνήθηκαν να παραδώσουν τη γη τους στον τιτάνα της Wall Street: Kohiberg Roberts & Co. (KKR) που κατέχει, από κοινού με την Alberta Investment Management Corporation (AMCO) το 65% του αγωγού. Είχε προηγηθεί η σχετική δικαστική εντολή για τον τερματισμό της παρεμπόδισης των εργασιών του Coastal Gaslink , την τελευταία μέρα του 2019.
Η ΚΚR έχει φυσικά το “know how”. Στις δημοκρατίες του χρήματος, άλλωστε, σαν αυτή των ΗΠΑ, τα δολάρια ανοίγουν πόρτες και κλείνουν (κρατικά) στόματα…
Το 2007, θυμάται ο γράφων, η ΚΚR συνεργάστηκε με το Ταμείο Περιβαλλοντικής Άμυνας (EDF) στο Πρόγραμμα Πράσινων Χαρτοφυλακίων, μέσω του οποίου οι συμμετέχουσες εταιρείες μπορούσαν- υποτίθεται- να αναπτύξουν προϊόντα και υπηρεσίες οικολογικής ωφέλειας, μα και τρόπους αύξησης των εσόδων τους μέσω περιβαλλοντικών βελτιώσεων. Το 2012, το περιοδικό Forbes (που δεν είναι γνωστό για τον ριζοσπαστικό του περιβαλλοντισμό) ξεχώριζε σε άρθρο του την KKR για τον τρόπο με τον οποίο διοχετεύει χρήματα σε εκτεταμένες υδραυλικές ρωγματώσεις (για τις συνέπειες των οποίων μπορείτε να διαβάσετε εδώ: dimitriskoulalis.wordpress.com ), φορώντας, όμως, οικολογικό μανδύα.
Ίσως να μην εκπλήσσει το γεγονός ότι ο πρόεδρος του Global Institute της KKR είναι ο David Petraeus, ο πρώην διευθυντής της CIA, ο οποίος υποστηρίζει ολόψυχα τις εξορύξεις.
Στην τελευταία έκθεση του KKR Global Institute, μάλιστα, (που δημοσιεύθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2020), η εταιρεία εξαίρει τον… εαυτό της για τη συνεργασία της με ομίλους «που μετριάζουν την κλιματική αλλαγή, ενισχύουν την ανθεκτικότητα της ανάπτυξης και προστατεύουν την ποιότητα των υδάτων» …
Την ίδια ώρα οι πολυεθνικές πίσω απ’ το LNG Canada ισχυρίζονταν ότι πρόκειται για ένα εργοστάσιο, το οποίο θα εκπέμπει λιγότερο άνθρακα και ότι οι εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου θα αντικαταστήσουν τα βρόμικα καύσιμα όπως ο άνθρακας. Ωστόσο, οι επικριτές της επένδυσης, όπως το Ινστιτούτο Pembina και το Καναδικό Κέντρο για τις Εναλλακτικές Λύσεις Πολιτικής αμφισβήτησαν την ευστάθεια του συγκεκριμένου επιχειρήματος , ιδίως λόγω των διαρροών μεθανίου που εμπεριέχονται στις διαδικασίες upstream, midstream και downstream που επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα περισσότερο ακόμη και από το διοξείδιο του άνθρακα.
«Την επόμενη φορά που κάποιοι πληρωμένοι ψεύτες της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων επιμείνουν ότι το εξορυγμένο αέριο βοηθά στην επίλυση της κλιματικής κρίσης», έλεγε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Stanford, Mark Jacobson, «θυμίστε τους ότι ένας και μόνο χώρος εξόρυξης της ΕxxonΜobil προκάλεσε μεγαλύτερη διαρροή μεθανίου σε είκοσι ημέρες από ό, τι σχεδόν το σύνολο των ευρωπαϊκών κρατών σε ένα ολόκληρο έτος ».
Αναμφίβολα, δεν πρόκειται για μια… ιδιόρρυθμη στάση των λήσταρχων των επενδυτικών και εξορυκτικών πεζοδρομίων του χρήματος, αλλά για έναν καλά οργανωμένο μηχανισμό (με τους «Βig Oil» πρωταγωνιστές) που ελέγχει τις κυβερνήσεις, όπως η μαφία την αστυνομία των ναρκοκρατών [TVXS, 10/7/2019, «Κλιματική Αλλαγή: Οι Δούρειοι Ίπποι των «Big Oil»].
Σύμφωνα με το Κέντρο Ερευνών για το Κλίμα, «τα λόμπι που εκπροσωπούν τους μεγαλύτερους ρυπαντές στον κόσμο έχουν στείλει χιλιάδες αντιπροσώπους τους στις διαπραγματεύσεις για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη», με το Vice να υπολογίζει ότι τουλάχιστον ένα τρισεκατομμύριο δολάρια δαπανήθηκαν από τα μεγαθήρια της ενέργειας για την άσκηση πιέσεων ενάντια στη Συμφωνία του Παρισιού, τη στιγμή που τα ίδια υπογράμμιζαν την πρόθεσή τους να σβήσουν σταδιακά τις καπνισμένες παρυφές αυτής της παγκόσμιας μεγάλης φωτιάς…
Άποψη της στήλης είναι ότι καμία ουσιαστική μεταρρύθμιση δεν πρόκειται να υπάρξει, όσο κινητήρια δύναμη (και) στην αγορά ενέργειας είναι το άμεσο- με κάθε περιβαλλοντολογικό κόστος- κέρδος.
Ήδη από τη δεκαετία του 1950, οι επιστήμονες, με προεξέχοντα τον καθηγητή φυσικής Έντουαρντ Τέλερ, προειδοποιούσαν το Αμερικανικό Πετρελαϊκό Ινστιτούτο ότι μια αύξηση 10% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα ήταν «αρκετή για το λιώσιμο των πάγων και τη βύθιση της Νέας Υόρκης κάτω από τη θάλασσα». Αλλά και αρκετές εσωτερικές μελέτες των ίδιων των πετρελαϊκών, σαν αυτή της Shell το 1988, κατέληγαν σε παρόμοια συμπεράσματα.
Οι πολιτικοί γνώριζαν.
Την ίδια χρονιά, ο επιστήμονας της Nasa Τζέιμς Χάνσεν επισήμαινε στη Γερουσία των ΗΠΑ την ανίχνευση του φαινομένου του θερμοκηπίου και την κλιματική αλλαγή. Παρόλα αυτά, και παρά τις περί του αντιθέτου εξαγγελίες του πατέρα Μπους, η πολιτική τάξη της υπερδύναμης αψήφησε τις προειδοποιήσεις σαν να επρόκειτο για ενοχλητική πιτυρίδα[ Εφ. Συν, 13/2/2020, «Κερδίζοντας από την καταστροφή»].
Πώς μπορείς, άλλωστε, να σκοτώσεις τη «χήνα με τα χρυσά αυγά» για την αμερικανική (αυτοκινητο)βιομηχανία, για να θυμηθούμε και την ατάκα ανώνυμου μέλους της Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος στους Τimes της Νέας Υόρκης…
Η επάνοδος της Μεγάλης Εταιρείας
Έπειτα από τη διάλυση της Standard Oil, του πρώτου μεγάλου παίκτη στην παγκόσμια πετρελαϊκή αγορά, τα παρακλάδια της επιβίωσαν ως αυτόνομες οντότητες: Exxon, Mobil, Chevron, Amoco, Sunoco, Conoco.
Στη δύση του 20ου αιώνα, καθώς η συζήτηση για το πετρέλαιο αυξανόταν διαρκώς, η Exxon και η Μοbil αποφάσισαν να αυξήσουν από κοινού ταχύτητα στο ράλλυ της υψηλής μπουρζουαζίας. Συγχωνεύτηκαν. Στα χνάρια τους βάδισαν και η Chevron με την Texaco. To στοιχειό του Ροκφέλερ ανασταινόταν. Η Μεγάλη Εταιρεία ήταν και πάλι στο παιχνίδι…
Το 2001, οι εταιρείες πετρελαίου ερεύνησαν τέσσερεις χιλιάδες πετρελαιοφόρα πεδία σε πάνω από ογδόντα χώρες, ελέγχοντας ταυτόχρονα το 1/6 της παγκόσμια οικονομίας. Ας σημειωθεί εδώ ότι, μόνο η ExxonMobil, ξέρετε, ο… φύλακας των εθνικών μας συμφερόντων στην Κύπρο, για μια τριακονταετία, κατέγραψε στον κύκλο εργασιών της έσοδα σχεδόν τριπλάσια από τα αντίστοιχα άλλων κορυφαίων εταιρειών.
Παράλληλα, το εγχώριο εμπόριο των ΗΠΑ βασιζόταν σχεδόν ολοκληρωτικά στα πετρελαιοφόρα φορτηγά, ενώ η μιλιταριστική έκφραση «ισχύος» της αυτοκρατορίας αγόραζε εκατοντάδες χιλιάδες βαρέλια πετρελαίου την ημέρα, προκειμένου να διδάξει στα πέρατα της γης το μάθημα του γεωστρατηγικού δικαίου ( μόνο το 2017, ο αμερικανικός στρατός ξηράς αγόραζε περίπου 269.230 βαρέλια/μέρα, εκπέμποντας περισσότερους από 25 χιλιάδες t/CO2 κατά την καύση των καυσίμων αυτών) [Ιnfowar, 14/07/2019, «Ο στρατός των ΗΠΑ μολύνει τον πλανήτη όσο 140 χώρες»].
Μέχρι το 1990,γράφει η δημοσιογράφος Σόνια Σαχ, η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία είχε τυπικά κορεστεί, αφού κάθε 3’’ κυκλοφορούσε στους δρόμους των ΗΠΑ ένα αυτοκίνητο, ενώ μόνο κάθε 8’’ ένα παιδί ερχόταν στον κόσμο.
Κι ο αριθμός των αυτοκινήτων ολοένα κι αυξανόταν…
Μαζί και η κατανάλωση πετρελαίου. Σύμφωνα με τα στατιστικά δεδομένα της αμερικανικής Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Μεταφορών, το 2000 σπαταλήθηκαν κατά μέσο όρο 506 γαλόνια βενζίνης αποκλειστικά από αυτοκίνητα ακινητοποιημένα στην κυκλοφορία.
Κι αν για εσάς, τους κοινούς θνητούς προτεραιότητα έχει η ατμοσφαιρική μόλυνση ως απόρροια της κερδοσκοπικής βουλιμίας μιας χούφτας κεφαλαιούχων, για τους έχοντες της εποχής το πρόβλημα ήταν άλλο: Το αγοραστικό κοινό έδειχνε να προτιμά τα πιο οικονομικά ιαπωνικά αυτοκίνητα.
Βλέποντας ότι δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την ασιατική απειλή, οι Αμερικανοί αυτοκινητοβιομήχανοι μετέτρεψαν τα υψηλά οχήματα που είχαν σχεδιαστεί για στρατιωτικούς σκοπούς σε τετρακίνητη ονειροπαγίδα πολυτέλειας σπορτίφ αστών και οικογενειών.
«Ρίχνεις λίγα περισσότερα δολάρια, το μεγαλώνεις και το πουλάς για πολύ περισσότερα χρήματα» έλεγε παλιότερα ένας διευθυντής πωλήσεων της Chrysler.
Το κόλπο έπιασε. Είχαν «πέσει» βλέπεις και στον τομέα της διαφήμισης 80 δισ. δολάρια…
Μεταξύ 1995 και 2001 τα αμάξια τύπου SUV διπλασιάστηκαν στις αμερικανικές λεωφόρους ενώ αυξήθηκε (πάνω από 20%) και η πώληση βαν και αγροτικών ημιφορτηγών.
Το Κογκρέσο είχε ταξινομήσει τα ενεργειοβόρα SUV στην κατηγορία των «ελαφρών φορτηγών» κι ως εκ τούτου εξαιρούνταν από τα μέτρα για την οικονομία στα καύσιμα που αφορούσαν τα επιβατικά αυτοκίνητα. Είμαστε σε θέση ωστόσο να ισχυριστούμε, λαμβάνοντας υπόψη τα σκάνδαλα των τελευταίων ετών και με δεδομένη την άσκηση πιέσεων στα υψηλότερα επίπεδα των αστικών κυβερνήσεων , ότι η αυστηροποίηση των προδιαγραφών για την κατανάλωση καυσίμων από τα SUV, θα «προσέκρουε» στα χρυσά τείχη της κεφαλαιακής συσσώρευσης των πετρελαϊκών.
Το 1865, αρκετοί πίστευαν ότι μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας των μηχανών, μέσω της τεχνολογικής προόδου, θα οδηγούσε στη σταδιακή μείωση της κατανάλωσης κάρβουνου. Στην πραγματικότητα, συνέβη ακριβώς τ’ αντίθετο.
Οι αναλυτές των θεμάτων ενέργειας ονόμασαν αυτό το φαινόμενο «παράδοξο του Jevon».
Όπως μου εξηγούσε παλιότερα ο σπουδαίος ακαδημαϊκός και συγγραφέας Ευτύχης Μπιτσάκης, στον καπιταλισμό «η γενικευμένη εμπορευματική παραγωγή είναι από τη φύση της ανταγωνιστική», με συνέπεια τη λεηλασία «των φυσικών αποθεμάτων (…), τη μόλυνση του περιβάλλοντος,(…) του νερού και της ατμόσφαιρας. (…) Η οξυμένη αντίθεση ανθρώπου- φύσης είναι παράγωγη της θεμελιώδους αντίθεσης του καπιταλισμού», ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία, υπό την έννοια ότι η φύση είναι το ανόργανο σώμα του ανθρώπου [dimitriskoulalis.wordpress.com].
Επομένως, μήπως τα κινήματα με αίτημα την αποκατάσταση μιας βιώσιμης και αξιοβίωτης σχέσης ανάμεσα στον άνθρωπο και το ανόργανο σώμα του, πρέπει παράλληλα να θέσουν στην προμετωπίδα των διεκδικήσεων τους και τον στόχο του κοινωνικού μετασχηματισμού; Μήπως , τελικά, η κοινωνική αυτοπραγμάτωση δεν είναι τόσο αποκομμένη απ’ την ίδια μας την ύπαρξη, όσο σε καθημερινή βάση προσπαθούν να μας πείσουν ότι είναι; Δεν ξέρουμε. Ευγενικά, ρωτάμε…
