Μια από τις κορυφαίες μορφές της Εθνικής Αντίστασης, ο αντάρτης ιερωμένος Δημήτριος Χολέβας , ο Παπα-Χολέβας έδρασε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο «Παπαφλέσσας».
Ο Παπα-Χολέβας γεννήθηκε στις 26 Γενάρη 1907, στην Τσούκα, ένα χωριό στη Φθιώτιδα, και μεγάλωσε στη Μακρακώμη.
Σπούδασε Φιλολογία-Αρχαιολογία στα Πανεπιστήμια Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Το 1938 χειροτονήθηκε ιερέας.
Το 1942 οργανώθηκε στο ΕΑΜ και προσχώρησε στις τάξεις του ΕΛΑΣ από την πρώτη στιγμή του ένοπλου αγώνα, ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα του Αρη Βελουχιώτη, κατατάχτηκε ως στρατιωτικός ιερέας στη XIII Μεραρχία του ΕΛΑΣ.
Το 1943 αναλαμβάνει την οργάνωση του κλήρου, οργάνωσε συνέδριο στην Σπερχειάδα Φθιώτιδας με ιερείς και εκπροσώπους από σχεδόν όλες τις ελεύθερες περιοχές και συγκροτεί την Παγκληρική Ένωση Ορθοδόξου Κλήρου με 4.000 μέλη, στην οποία εξελέγη Γενικός Γραμματέας της, όπου μαζί με τους συναγωνιστές του έρχονταν σε αντίθεση με ιερωμένους (ενίοτε και υψηλόβαθμους) που ήταν φιλικά προσκείμενοι στους κατακτητές.
Το 1944 εκλέγεται εθνοσύμβουλος στην Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), της γνωστής Κυβέρνησης του Βουνού.
Ο παπα-Χολέβας έπαιξε ζωτικό ρόλο στην οργάνωση της Εθνικής Αλληλεγγύης, που έσωσε μεγάλο μέρος του πληθυσμού από την πείνα και το θάνατο!
Συμμετείχε σε αρκετές στρατιωτικές δράσεις π.χ. στην ανατίναξη του τρένου και της γέφυρας στο Δεριλί (περιοχή του Δομοκού Κεντρική Ελλάδα) κλπ.!
Σε εκείνα τα δύσκολα χρόνια οι περισσότεροι Ιεράρχες στάθηκαν απέναντι κι όχι στο πλάι του λαού. Μητροπολίτες, όπως ο Ιωαννίνων Σπυρίδων Βλάχος, Σερρών Κωνσταντίνος, Καστοριάς Νικηφόρος, Φθιώτιδας Αμβρόσιος, Κασσανδρείας Ειρηναίος κι άλλοι, συνεργάζονταν με τους κατακτητές και καλούσαν το λαό να πειθαρχήσει σ’ αυτούς, διακρινόμενοι ταυτόχρονα και για τα αντιΕΑΜικά, αντικομμουνιστικά κηρύγματά τους.
Υπήρξαν, όμως, και λαμπρές εξαιρέσεις. Οπως οι Μητροπολίτες Κοζάνης και Σερβίων Ιωακείμ και Ηλείας Αντώνιος που οργανώθηκαν στο ΕΑΜ και εξελέγησαν Εθνοσύμβουλοι. Αλλά και άλλοι, όπως οι Μητροπολίτες Σάμου και Ικαρίας Ειρηναίος, Χίου Ιωακείμ Στρουμπής, Χαλκίδας Γρηγόριος, Αττικής Ιάκωβος, Βόλου Ιωακείμ, Δρυινουπόλεως και Κονίτσης Δημήτριος, ο δεσπότης Λάρισας και Ελασσόνας Καλλίνικος, ο επίσκοπος Μήθυμνας Διονύσιος, που βοήθησαν με πολλούς και διάφορους τρόπους τον αγώνα. Μαζί τους και πολλοί από τον κατώτερο κλήρο στάθηκαν στο πλευρό του αγωνιζόμενου λαού.
Μετά την απελευθέρωση, όπως χιλιάδες αγωνιστές, ταλαιπωρήθηκε με διώξεις, φυλακίσεις και εξορίες.
Μετά το τέλος του πολέμου, το 1945, αντιμετωπίζει από το Συνοδικό Δικαστήριο διάφορες κατηγορίες που σχετίζονταν με τον ηγετικό του ρόλο στην Παγκληρική Ένωση, όπως αντιποίηση αρχής, εισαγωγή «καινών δαιμονίων» κλπ, με συνέπεια το εκκλησιαστικό δικαστήριο να τον καταδικάσει σε τριετή αποκλεισμό από τα ιερατικά του καθήκοντα.
Το 1947εξορίζεται στην Ικαρία, για λίγους μήνες, λόγω της συμμετοχής του στον ΕΛΑΣ και την Εθνική Αντίσταση.
Όταν έληξε ο αποκλεισμός του το 1948 διορίζεται καθηγητής στο Λαύριο, και την επόμενη χρονιά, το 1949, τον στέλνουν στη Λέρο, με δυσμενή μετάθεση, όπου παράλληλα με τα καθήκοντά του ως καθηγητής, αναπτύσσει έντονη κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα.
Στο Λακκί της Λέρου, από το 1950, πρωτοστάτησε στην ανοικοδόμηση του γκρεμισμένου από τους γερμανικούς βομβαρδισμούς του 1943, καθολικού ναού του Αγ. Φραγκίσκου. Τον Ιούλη του 1951 ο τότε Μητροπολίτης Λέρου Ισίδωρος Αηδονόπουλος τελεί τα εγκαίνια του ανακαινισμένου ναού. Από τότε ο ορθόδοξος πλέον ναός μετονομάζεται σε Άγιος Νικόλαος και είναι ο ενοριακός Ναός και πολιούχος της ευρύτερης περιοχής της πόλεως του Λακκιού.
Το 1954 «συνάδελφοί του» «αποκαλύπτουν» και καταγγέλλουν ότι ο Παπα-Χολέβας υπήρξε αντάρτης του ΕΛΑΣ τον καιρό της κατοχής και απαιτούν την απόλυσή του. Ο Παπα-Χολέβας παίρνει μια ακόμη δυσμενή μετάθεση για έναν χρόνο στο γυμνάσιο του Αρχαγγέλου στην Ρόδο, όπου δίνει αγώνα να πείσει τους Ροδίτες να αφήσουν τα παιδιά τους να συνεχίσουν το σχολείο και στο γυμνάσιο, πραγματοποίησε θεατρικές παραστάσεις με τους μαθητές και οργάνωσε την υποδοχή του Μακαρίου, που ήταν τότε Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, στο γυμνάσιο του Αρχαγγέλου.
Την επόμενη χρονιά μετατίθεται στη Νίκαια όπου, με δική του πρωτοβουλία και με τη στήριξη του τότε δημάρχου Κοκκινιάς Νίκου Τουντουλίδη (εξελέγη το 1954 με την ΕΔΑ), δημιουργήθηκε το Νυχτερινό Γυμνάσιο Νίκαιας, στο οποίο έγινε Διευθυντής για αρκετά χρόνια ώσπου απολύθηκε το 1973, με διαταγή της χούντας.
Από τη πτώση της χούντας και μέχρι το τέλος της ζωής του ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα σε πολλούς τομείς. Υπήρξε μέλος της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης, της Κίνησης για την Ειρήνη και Εθνική Ανεξαρτησία, του Εθνικού Συμβουλίου Ειρήνης. Ηταν μέλος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ) και επίσης εξελέγη Δημοτικός Σύμβουλος στον Δήμο Αγίων Αναργύρων Αττικής και οργανωτής του Πνευματικού Κέντρου της περιοχής.
Σημαντική ήταν και η συμμετοχή του στην επιτροπή παλινόστησης πολιτικών προσφύγων.
Τον Νοέμβρη του 2000, λίγους μήνες πριν από το θάνατό του, του απονεμήθηκε από την Ιερά Σύνοδο ο Χρυσός Σταυρός του Αποστόλου Παύλου και Ευεργετήριον Γράμμα, σε αναγνώριση των υπηρεσιών του στην πατρίδα.
Ο Δημήτριος Χολέβας, ο Παπα-Χολέβας, ο θρυλικός «Παπαφλέσσας» της Αντίστασης, πέθανε στις 16 Ιούλη 2001, πλήρης ημερών, σε ηλικία 94 ετών και κηδεύτηκε στη Μακρακώμη Φθιώτιδας.
ΠΗΓΕΣ:
— Ριζοσπάστης
— Με πληροφορίες και από Χρήστο Καρπαθάκη
