Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

«Ωραία μου κυρία»: Μια διαρκής πορεία μεταμορφώσεων

Το «τέλειο μιούζικαλ», η Ωραία μου κυρία των Άλαν Τζέυ Λέρνερ και Φρέντερικ Λόου, ένα από τα πιο επιτυχημένα και δημοφιλή μιούζικαλ..

Το «τέλειο μιούζικαλ», η Ωραία μου κυρία των Άλαν Τζέυ Λέρνερ και Φρέντερικ Λόου, ένα από τα πιο επιτυχημένα και δημοφιλή μιούζικαλ στην ιστορία του Μπρόντγουεϊ, έχει ξεκινήσει να παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην ολοκληρωμένη μουσική μορφή του από την Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
 
Βασισμένο στο θεατρικό έργο του Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω Πυγμαλίων, το θρυλικό μιούζικαλ ανεβαίνει στην εγκεκριμένη εκδοχή για δύο πιάνα, σε μουσική διεύθυνση του Στάθη Σούλη και σε σκηνοθεσία του Γιάννου Περλέγκα, ο οποίος κρατάει και τον πρωταγωνιστικό ρόλο του καθηγητή Χίγκινς. Τα σκηνικά και κοστούμια της Λουκίας Χουλιάρα, με αλλεπάλληλες αναφορές από τους πίνακες του Τουλούζ-Λωτρέκ, τα βαριετέ των ταινιών του Φελλίνι και τα σκοτεινά καμπαρέ του Μπομπ Φόσσι, είναι ένας ισότιμος αφηγητής της ιστορίας.

Οι ανερχόμενες υψίφωνοι της ΕΛΣ Βάσια Ζαχαροπούλου και Χριστίνα Ασημακοπούλου ερμηνεύουν τον απαιτητικό ρόλο της Ελάιζας. Μαζί τους, ένα εξαιρετικό καστ μονωδών και ηθοποιών, οι Μιχάλης Τιτόπουλος, Βασίλης Δημακόπουλος, Ιωάννα Φόρτη, Έλλη Δαδήρα, Μαρία Γράμψα, Νικόλας Μαραζιώτης, Αθηνά Δημητρακοπούλου, Μαρία Αλεξάνδρου, Γιάννης Μανιατόπουλος, Χρήστος Ραμμόπουλος, Νικόλας Ντούρος, Αντώνης Αντωνιάδης, Μάγδα Καυκούλα, Ηλέκτρα ΦραγκιαδάκηΣτο πιάνο ο Στάθης Σούλης και η Βικτωρία-Φιοράλμπα Κιαζίμη.

Η μετάφραση στίχων είναι του Δημήτρη Δημόπουλου και η μετάφραση πρόζας της Μαρίας Κυριαζή και του Γιάννου Περλέγκα. Συνεργάτιδα στη σκηνοθεσία και χορογράφος της παράστασης είναι η Δήμητρα Ευθυμιοπούλου. Οι φωτισμοί είναι του Νίκου Βλασόπουλου.

Οι παραστάσεις έχουν ξεκινήσει και συνεχίζονται μέχρι και το τέλος του χρόνου. Οι ημερομηνίες των παραστάσεων τον Δεκέμβριο1, 5, 6, 7, 8, 12, 13, 14, 15, 19, 20, 21, 22, 24, 26, 27, 28, 29, 31 (Ώρα έναρξης: 20.00 (Κυριακές & 24, 26, 27/12 στις 19.00 , 31/12 στις 18.30).

***

Το μιούζικαλ Ωραία μου κυρία πρωτοπαρουσιάστηκε το 1956 στο Θέατρο Μαρκ Χέλλινγκερ του Μπρόντγουεϊ με τη δυναμικά ανερχόμενη Τζούλι Άντριους ως Ελάιζα Ντούλιτλ και τον αστέρα Ρεξ Χάρρισον ως καθηγητή Χίγκινς, σημειώνοντας τεράστια επιτυχία. Η παράσταση μεταφέρθηκε σε δύο ακόμα σκηνές του Μπρόντγουεϊ και κατέβηκε οριστικά στις 29 Σεπτεμβρίου 1962 μετά από 2.717 παραστάσεις, αριθμό ρεκόρ για την εποχή και με εισπράξεις της τάξεως των 10 εκατομμυρίων δολαρίων. Αντίστοιχα, η παράσταση που ανέβηκε στο λονδρέζικο Ντρούρυ Λέιν στις 30 Απριλίου 1958 με τους πρωταγωνιστές της αρχικής παραγωγής συμπλήρωσε 2.281 παραστάσεις.

Αντάξια της θεατρικής της φήμης και επιτυχίας υπήρξε και η κινηματογραφική του εκδοχή το 1964 σε σκηνοθεσία Τζωρτζ Κιούκορ, όπου για εμπορικούς λόγους την ακόμα άγνωστη Άντριους αντικατέστησε η Ώντρεϋ Χέπμπωρν. Στη δημοφιλή ηθοποιό δάνειζε τη φωνή της για τα τραγούδια η υψίφωνος Μάρνι Νίξον, ενώ την ορχήστρα διηύθυνε ο Αντρέ Πρεβέν. Η ταινία τιμήθηκε με οκτώ Όσκαρ, ανάμεσα στα οποία και αυτό της «Καλύτερης ταινίας της χρονιάς». Το μιούζικαλ αναβίωσε στο Μπρόντγουεϊ το 1976 για 377 παραστάσεις, το 1981 για 181 παραστάσεις, και πιο πρόσφατα το 1993 για 165 παραστάσεις στο Virginia Theatre με τον Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν στον ρόλο του καθηγητή Χίγκινς.

Το σκηνοθετικό σημείωμα του Γιάννου Περλέγκα 

ΕΛΑΪΖΑ: Σε καλύτερη θέση ήμασταν στο Κόβεντ Γκάρντεν. Πουλούσα λουλούδια. Δεν πουλούσα τον εαυτό μου. Τώρα που μ’ έκανες κυρία, δεν μου ταιριάζει να πουλήσω τίποτε άλλο.
Ωραία μου κυρία, Β΄ Πράξη, 1η Σκηνή

ΧΙΓΚΙΝΣ: Πίκερινγκ, τι νομίζεις ότι έκανα όλους αυτούς τους μήνες; Τι θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερη σημασία από το να πάρει κανείς ένα ανθρώπινο πλάσμα και να το μετατρέψει σε ένα διαφορετικό ανθρώπινο πλάσμα αναμορφώνοντας εκ νέου την ομιλία της; Γιατί γεμίζει το πιο βαθύ χάσμα, που χωρίζει τη μία τάξη από την άλλη και τη μία ψυχή από την άλλη. Έχει υπερβολική σημασία.
Ωραία μου κυρία, Α΄ Πράξη, 9η Σκηνή

ΝΤΟΥΛΙΤΛ: Η ηθική της μεσαίας τάξης απαιτεί και τα θύματά της.

Ωραία μου κυρία, Β΄ Πράξη, 3η Σκηνή

«Ζήσε σαν να πρόκειται να πεθάνεις αύριο, δούλεψε παριστάνοντας ότι δεν το κάνεις για τα χρήματα και χόρευε σαν να μη σε βλέπει κανείς».
Μπομπ Φος

«Life is a cabaret, old chum!» («Η ζωή είναι ένα καμπαρέ, φιλαράκο!»)
Φρεντ Εμπ / Τζων Κάντερ

Πριν τη σκηνοθετική εξαγγελία, αξίζει ίσως να αναφερθεί πως οι αρχικοί λόγοι για τους οποίους καταπιαστήκαμε ως δημιουργική ομάδα με το “Ωραία μου κυρία” ήταν δύο: αφενός μας ενδιέφερε η ενασχόληση με τον Πυγμαλίωνα του Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω, που καλώς ή κακώς είναι η πηγή του Ωραία μου κυρία, την οποία νιώσαμε ότι οφείλουμε να μελετήσουμε και να υπηρετήσουμε· αφετέρου μας προκάλεσε ιδιαίτερη περιέργεια η επιλογή να ακουστεί αυτό το πολυπαιγμένο και αρκετά, είναι η αλήθεια, κακοπαθημένο έργο –και στη χώρα μας– με μόνο δύο πιάνα. Ο Σω, λοιπόν, δύο πιάνα και οι φωνές και τα σώματα των ανθρώπων. Ένα μιούζικαλ για τον πόλεμο των φύλων και των τάξεων.

Και τώρα οι ερωτήσεις: Το “Ωραία μου κυρία” είναι μια διαρκής πορεία μεταμορφώσεων. Δυσκολεύομαι πάρα πολύ να μιλήσω για αυτό που κάνουμε με τη δημιουργική μας ομάδα. Δυσκολεύομαι ακόμα περισσότερο να μιλήσω για προθέσεις της σκηνοθεσίας. Η αλήθεια είναι ότι το βρίσκω και λίγο γραφικό. Σημασία έχει η ζύμωση και οι αναφορές των βασικών συντελεστών της παράστασης όλο αυτό το χρονικό διάστημα, η συνάντηση με τον θίασο τη δεδομένη χρονική στιγμή. Σημασία έχει τι ερωτήματα θέσαμε κατά την περίοδο της προετοιμασίας και τι προλάβαμε να απαντήσουμε κατά την περίοδο των προβών.

Τα βασικά ερωτήματα είναι: Αφήσαμε κάποια από τις παλιές βεβαιότητες πίσω μας; Αφεθήκαμε να επηρεαστούμε από τη συνάντηση αυτών των ανθρώπων τον Σεπτέμβρη του ’19 στη Λυρική στο ΚΠΙΣΝ; Είναι αλήθεια δυνατή μια τέτοια συνάντηση; Μέσα σε δύο μήνες; Μπορεί να μας αγγίξει εμάς, το 2019, το δράμα της πλανόδιας λουλουδούς του εδουαρδιανού Λονδίνου του 1912; Ή το δράμα του απόβλητου από την τάξη του μεγαλοαστού γλωσσολόγου Χίγκινς, ο οποίος παλεύει να αποδείξει στους ομογάλακτούς του την ταξικότητα της αγγλικής γλώσσας; Τα άλογα μαντρώνονται σε παχνιά και τα βγάζουν στον ιππόδρομο για κούρσες. Οι υπάλληλοι / συντελεστές / τραγουδιστές / ηθοποιοί βλέπουν / βιώνουν την παράσταση ως ιπποδρομία; Υπάρχει περιθώριο καλλιτεχνικής χαράς μέσα στην ντόπα της μουσικοθεατρικής ιπποδρομίας; Είμαστε υπάλληλοι ή καμπαρετζήδες και καμπαρετζούδες; Τι μας ώθησε όλους μας να κάνουμε τη δουλειά που κάνουμε; Η πνευματική, αισθητική συγκίνηση που μπορεί να μας χαρίζουν είτε η πρόζα του Μπέρναρντ Σω είτε οι μελωδίες του Φρέντερικ Λόου είτε οι στίχοι του Άλαν Τζέυ Λέρνερ ή μήπως το σαγηνευτικό, ξεμυαλιστικό Χόλλυγουντ μας έκανε να φανταζόμαστε τους εαυτούς μας ως τη νέα Ώντρεϋ Χέπμπωρν ή τον νέο Ρεξ Χάρρισον; Εμείς πόσο σοβαροί καλλιτέχνες είμαστε; Υπηρετούμε ένα σοβαρό ρεπερτόριο ή είμαστε καλλιτέχνες του βαριετέ και του τσίρκου; Είναι σοβαρό είδος το μιούζικαλ, όπως η όπερα; Αυτές οι σκέψεις έχουν κάποια χρησιμότητα τώρα τον Οκτώβρη του 2019 στην Αθήνα της καταστροφής;

Μόνο τέτοιου είδους σκέψεις μπορώ να κάνω ώστε να μην προδώσω με μεγαλόστομες σκηνοθετικές εξαγγελίες την προσπάθεια αυτών των ανθρώπων που σας παρουσιάζουν το Ωραία μου κυρία σήμερα – μιας μόνιμης πια ομάδας συντελεστών, που ασχολείται πυκνά με το έργο εδώ και εφτά μήνες, καθώς και της ευλογημένης αυτής ομάδας μονωδών και ηθοποιών που εδώ και δύο μήνες εμψυχώνει τις σκέψεις της δημιουργικής ομάδας με τη δύναμη, τη γνώση και το ταλέντο της. Η μόνη σκηνοθετική εξαγγελία που μπορώ να κάνω, τώρα, ένα μήνα πριν από την πρεμιέρα, είναι πως το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης, όποιο κι αν είναι, θα επιτρέψει στα μέλη αυτής της ομάδας –όπως ορθά επισήμανε ο μαέστρος μας Στάθης Σούλης– να μπορούν μετά την τελευταία παράσταση να τηλεφωνηθούν μεταξύ τους για να κανονίσουν να βγουν· θα προσθέταμε, πηγαίνοντας ακόμα και σε καμπαρέ.

Σύνοψη του έργου

Την περίοδο της βασιλείας του βασιλιά Εδουάρδου, στο Λονδίνο, η Ελάιζα Ντούλιτλ, είναι μια πλανόδια λουλουδού με βαριά, ακατάληπτη προφορά. Ο διακεκριμένος καθηγητής φωνολογίας Χένρυ Χίγκινς συναντά την Ελάιζα στο Κόβεντ Γκάρντεν, έξω από την Όπερα, και οικτίρει την τραχύτητα του γλωσσικού της ιδιώματος. Ο Χίγκινς την ίδια στιγμή γνωρίζει και τον Συνταγματάρχη Χιου Πίκερινγκ, ο οποίος επίσης ασχολείται με τη φωνολογία, προσφέροντάς του φιλοξενία στο σπίτι του.

Ο πατέρας της Ελάιζας, Άλφρεντ Π. Ντούλιτλ, εμφανίζεται την επόμενη ημέρα ζητώντας της χρήματα για ποτό. Αμέσως μετά, η Ελάιζα αποφασίζει να πάει στο σπίτι του Χίγκινς, απαιτώντας να της παραδώσει μαθήματα ορθοφωνίας επί πληρωμή, για να μπορέσει να βρει δουλειά ως πωλήτρια λουλουδιών σε κατάστημα. Ο Χίγκινς στοιχηματίζει με τον Πίκερινγκ ότι μπορεί μέσα σε έξι μήνες να καταφέρει να παρουσιάσει την Ελάιζα ως δούκισσα. Η Ελάιζα εγκαθίσταται στο σπίτι του Χίγκινς και ξεκινά τις διδασκαλίες. Υπομένει τα βασανιστικά μαθήματα γλωσσολογίας για μήνες και απογοητευμένη αρχίζει να φαντασιώνεται διάφορους τρόπους εξόντωσης του Χίγκινς. Τη στιγμή που ο Χίγκινς είναι έτοιμος να εγκαταλείψει τις ανώφελες διδασκαλίες, η Ελάιζα απαγγέλλει μια από τις ασκήσεις σε τέλεια αριστοκρατικά αγγλικά.

Ο Χίγκινς δοκιμάζει για πρώτη φορά την πρόοδο της Ελάιζας, πηγαίνοντάς την στις ιπποδρομίες του Άσκοτ και μάλιστα στο θεωρείο της μητέρας του. Παρασυρμένη από την κούρσα, η Ελάιζα ξεχνιέται και η αισχρή, λαϊκή προφορά της επανέρχεται, σοκάροντας τους πάντες, εκτός από τον Φρέντυ Έινσφορντ Χιλ, που την ερωτεύεται. Το ίδιο βράδυ ο Φρέντυ εγκαθίσταται έξω από το σπίτι του Χίγκινς, δηλώνοντας στην κυρία Πηρς ότι θα περιμένει την Ελάιζα, όσο κι αν χρειαστεί, μονάχα για να την ξαναδεί.
Η τελική δοκιμασία ορίζει να παρουσιαστεί η Ελάιζα ως κυρία στον χορό της Πρεσβείας. Οι παρευρισκόμενοι στην αίθουσα χορού θαυμάζουν τη λάμψη της. Ένας Ούγγρος φωνολόγος επιχειρεί να ανακαλύψει την καταγωγή της Ελάιζας. Ο Χίγκινς του επιτρέπει να χορέψει μαζί της.Ο χορός της Πρεσβείας στέφεται με επιτυχία· ο Πίκερινγκ και ο Χίγκινς θριαμβολογούν για τη νίκη τους, αγνοώντας την Ελάιζα. Εκείνη, προσβεβλημένη που δεν της αναγνωρίζουν το μερίδιό της στην επιτυχία, μαζεύει τα πράγματά της και εγκαταλείπει το σπίτι του Χίγκινς. Έξω από το σπίτι, συναντά τον Φρέντυ, ο οποίος της εξομολογείται τον έρωτά του.

Η Ελάιζα και ο Φρέντυ επιστρέφουν στα παλιά λημέρια της Ελάιζας, έξω από το Κόβεντ Γκάρντεν, όπου πουλούσε τα λουλούδια της· εκείνη όμως δεν νιώθει πλέον οικεία με την παλιά της ζωή. Συναντά τον πατέρα της, ο οποίος της ανακοινώνει ότι έλαβε ένα αναπάντεχο κληροδότημα από έναν Αμερικανό εκατομμυριούχο: το εισόδημα αυτό τον προβιβάζει στην αξιοσέβαστη μεσαία τάξη. Το επόμενο πρωί ο Χίγκινς ξυπνάει. Δεν μπορεί να πιστέψει ότι η Ελάιζα έφυγε. Αναρωτιέται γιατί το έσκασε μετά τον θρίαμβο του χορού και καταλήγει πως οι άντρες (και ειδικά εκείνος) είναι μακράν ανώτεροι των γυναικών. Ο Πίκερινγκ παρατηρεί την έλλειψη ευαισθησίας του Χίγκινς και φεύγει από το σπίτι για να τη βρει. Ο Χίγκινς, απελπισμένος, πηγαίνει στο σπίτι της μητέρας του, όπου πετυχαίνει την Ελάιζα. Εκείνη του δηλώνει ότι δεν τον έχει πλέον ανάγκη. Καθώς ο Χίγκινς γυρίζει στο σπίτι του, συνειδητοποιεί ότι έχει αρχίσει να συνηθίζει την παρουσία της Ελάιζας. Εκείνη ξαφνικά επιστρέφει. Καταπνίγοντας τη χαρά του, ο Χίγκινς, χλευάζοντας ή εκείνην ή τον εαυτό του, ρωτάει: «Ελάιζα, πού στο διάολο είναι οι παντόφλες μου;».

Σχετικά θέματα

Απόψεις