Οταν η ματιά των αρχαιολόγων, ακόμα και μέσα από ένα τυχαίο κοίταγμα, αναζητά πέρα από τον ύλη την ίδια την ιστορία να πάλλεται και να ξαναμιλάει τότε προκύπτουν τέτοιες μοναδικές, αποκαλυπτικές στιγμές σαν αυτή που περιγράφουν οι αρχαιολόγοι του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, Βασιλική Πλιάτσικα και Κώστας Πασχαλίδης (πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων):
“Ένα μεσημέρι του Φεβρουαρίου σταθήκαμε με τον Κώστα Πασχαλίδη τυχαία στην οδό Μπουμπουλίνας, στο πεζοδρόμιο πίσω από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Βρισκόμασταν κατά τύχη ακριβώς απέναντι από το τρίτο διάχωρο που διαμορφώνει ο τοίχος του Μουσείου κάτω από τα παράθυρα του ισογείου (μετρώντας το πρώτο από την οδό Τοσίτσα).
Έτυχε να είναι Φεβρουάριος, μήνας χειμωνιάτικος. Να είναι η μέρα όμορφη, γλυκιά και νά ‘χουμε σταθεί πάνω στη στιγμή που ο ήλιος πρόβαλε πίσω από τα κτήρια που κλείνουν τον ορίζοντα.
Εξίσου τυχαία έπεσε το βλέμμα μας στον τοίχο κι αποκαλύφθηκε το θαύμα: ένα μήνυμα χαραγμένο στον τοίχο του Μουσείου που ήταν αθέατο εδώ κι 81 χρόνια!
ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΟΛΟΙ ΣΤ[Α;]
ΠΑΛΛΑΙΚΑ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΑ
ΕΑΜ
Η επιγραφή αναδυόταν μπροστά στα μάτια μας σαν μαγική εικόνα, σαν να μιλούσε το Μουσείο για μια στιγμή.
*
Αθήνα Φεβρουάριος 1943. Κατοχή.
Η πόλη βοά και διαμαρτύρεται γιατί φυτοζωεί, πεθαίνει, αντιδρά στον κατακτητή, που ετοιμάζει την πολιτική επιστράτευση χιλιάδων Αθηναίων στα στρατόπεδα εργασίας στη Γερμανία.
Λίγοι θαρραλέοι αγωνιστές οργανωμένοι στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) έρχονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (ΕΑΜ) για να καλέσουν σε προσκλητήριο. Θα πατήσουν το πεζούλι που διαμορφώνεται στο διάχωρο και θα χαράξουν με κόπο αλλά κυρίως με θάρρος:
ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΟΛΟΙ ΣΤ[Α;]
ΠΑΛΛΑΙΚΑ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΑ
ΕΑΜ
Η πρόσκλησή τους απηχεί τα μεγαλειώδη συλλαλητήρια που διοργανώνονται από τις 23 Φεβρουαρίου ως τις 5 Μαρτίου 1943 με κορύφωση το Υπουργείο Εργασίας, στη συμβολή των οδών Τοσίτσα και Μπουμπουλίνας.
5 Μαρτίου σαν σήμερα. Οι δυνάμεις Κατοχής ανοίγουν πυρ και εκτελούν εν ψυχρώ 13 διαδηλωτές στα σκαλιά της εισόδου, όπου εργαζόμαστε 81 χρόνια μετά. Εκεί που σήμερα στέκεται ένα μικρό μνημείο με τα ονόματα των πεσόντων.
*
Η επιγραφή στον τοίχο του Μουσείου είναι ορατή μόνο το μεσημέρι του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου όταν έχει λιακάδα και σταθείς σε ένα συγκεκριμένο σημείο του πεζοδρομίου. Έτσι εξηγείται ότι κανείς δεν την είχε μέχρι τώρα προσέξει, αφού βεβαίως έκτοτε ο τοίχος έχει πολλάκις επιχρωματιστεί. Αλλά είναι εκεί.
Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο δεν είναι μόνον ένα ωραίο κέλυφος που στεγάζει την σημαντικότερη συλλογή ελληνικών αρχαιοτήτων στον κόσμο. Είναι η ζωντανή κιβωτός του χρόνου, που μέσα και γύρω της έχουν διαδραματιστεί τα σημαντικότερα επεισόδια της νεότερης ιστορίας μας. Η αθέατη και χαραγμένη επιγραφή του (καθώς και άλλες που διακρίναμε σε πλαϊνά διάχωρα, με τη σπάνια συνθήκη του χειμωνιάτικου ήλιου) είναι μια μαγική εικόνα κι ένα μνημείο των ψυχών που αναμένει να αναδειχθεί για τα χρόνια που θά ‘ρθουν, για όσα δεν έχουν ακόμα συμβεί.
Μια επιγραφή του ΕΑΜ επάνω στο ΕΑΜ, που αναδύεται για λίγο κάθε χρόνο.”
Η 5η Μάρτη 1943 είναι μια επική σελίδα της ελληνικής Ιστορίας. Είναι η ημέρα που μια σκλαβωμένη και υπόδουλη χώρα αλλά με έναν αδούλωτο λαό – η Ελλάδα της Αντίστασης – στέκεται ολόρθη απέναντι στον κατακτητή, αψηφά τη Βέρμαχτ, τη Γκεστάπο και τα Ες Ες, ανατρέπει τους σχεδιασμούς τους να αλυσοδέσουν τα παιδιά του λαού στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και τσακίζει τη θηριωδία τους.
Ήταν πριν από 77 χρόνια. Ήταν ακριβώς σαν σήμερα, όταν ο ελληνικός λαός ματαιώνει τα σχέδια του Χίτλερ για την επιστράτευση των Ελλήνων στα γερμανικά Νταχάου.
Για αυτή τη σπουδαία σελίδα που έγραψαν το ΚΚΕ και το ΕΑΜ διαβάστε εδώ.
