«Νόμιζα πως φοβόμουν την αρρώστια αλλά τελικά φοβάμαι τη στιγμή που δεν θα μ’ αγαπούν». Αυτό ήθελε σε όλη της τη ζωή η Μελίνα Μερκούρη που έφυγε σαν σήμερα (6/3/1994), έχοντας κερδίσει όχι μόνο την αγάπη αλλά και τον θαυμασμό, και την εκτίμηση, όχι μόνο αυτών που την γνώρισαν ή συνεργάστηκαν μαζί της, αλλά όλου του κόσμου. «Κάνε ό,τι θες, αρκεί να είναι πολύ» έλεγε. Και το έκανε πράξη.
Η Μελίνα Μερκούρη (Αθήνα, 18 Οκτωβρίου 1920 – Νέα Υόρκη, 6 Μαρτίου 1994) καταγόταν από οικογένεια πολιτικών. Ηθοποιός βραβευμένη με διεθνή βραβεία και παγκόσμιας ακτινοβολίας προσωπικότητα, διετέλεσε υπουργός Πολιτισμού όλων των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ.
Το Σεπτέμβρη του 1938 γίνεται δεκτή στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου με συμμαθητές, μεταξύ άλλων, τη Δέσπω Διαμαντίδου, την Αλέκα Παΐζη, τον Ανδρέα Φιλιππίδη, τον Αλέξη Δαμιανό κ.ά. Πρωτοεμφανίζεται στη θεατρική σκηνή το 1944 στο Θέατρο Βρετάνια με το θίασο των Γιώργου Παππά και Αντώνη Γιαννίδη, με το έργο του Αλέξη Σολομού «Το μονοπάτι της Λευτεριάς». Από το 1951 αρχίζει να πρωταγωνιστεί παράλληλα και στην Γαλλική θεατρική σκηνή, όπου έγινε μούσα ενός από τους μεγαλύτερους θεατρικούς συγγραφείς, του Μαρσέλ Ασάρ. Συνεχίζει την παράλληλη πορεία της και στις δύο σκηνές.
Το 1960 παίζει με το θέατρο Τέχνης το «Γλυκό πουλί της νιότης» με τον πρωτοεμφανιζόμενο τότε Γιάννη Φέρτη. Επόμενος σημαντικός σταθμός στην θεατρική της καριέρα είναι το «Illya Darling» που ανεβάζει, με προπωλημένα όλα τα εισιτήρια των παραστάσεων και με συμπρωταγωνιστή τον Νίκο Κούρκουλο, στο Broadway στις ΗΠΑ, ενώ είχε ήδη κάνει περιοδεία σε ολόκληρες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το έργο είναι η θεατρική διασκευή του κινηματογραφικού έργου «Never on Sunday» (Ποτέ την Κυριακή), που της είχε χαρίσει παγκόσμια αναγνώριση.
Βρισκόταν στην Νέα Υόρκη, όταν έμαθε για το πραξικόπημα. Την ενημέρωσε ο Μάνος Χατζιδάκις. Δεν έχασε στιγμή. Μίλησε στα αμερικανικά ΜΜΕ, κάνοντας δηλώσεις εναντίον της Χούντας. Ως αντίποινα οι πραξικοπηματίες, μέσω του Παττακού, της αφαίρεσαν την ελληνική ιθαγένεια. Ως απάντηση, έλαβε την εξής ιστορική φράση: «Εγώ γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα. Ο Παττακός γεννήθηκε φασίστας και θα πεθάνει φασίστας».
Το 1975 και ενώ έχει επιστρέψει στην Ελλάδα, ανεβάζει στο θέατρο Κάππα με τον Νίκο Κούρκουλο την «Οπερα της πεντάρας», το 1976 την «Μήδεια» με το ΚΘΒΕ, ενώ το 1978 το «Συντροφιά με τον Μπρεχτ» από το Ελληνικό θέατρο του Μάνου Κατράκη, παράσταση για την οποία γράφτηκε από το Θάνο Μικρούτσικο το «Αννα μην κλαις», για να τραγουδηθεί από τη Μελίνα Μερκούρη και τον Γιάννη Κούτρα.
Τέλος το 1980 ξανανέβασε το «Γλυκό πουλί της νιότης» με τον Γιάννη Φέρτη και έκλεισε ουσιαστικά την θεατρική της καριέρα με το «Ορέστεια», στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου από το Θέατρο Τέχνης.
Σημαντική ήταν και η πορεία της στον διεθνή και ελληνικό κινηματογράφο. Της χάρισε αρκετά βραβεία με κορυφαίο το βραβείο πρώτης γυναικείας ερμηνείας του Φεστιβάλ των Καννών και επίσης μία υποψηφιότητα για Οσκαρ για το «Ποτέ την Κυριακή», το οποίο έχασε απ’ την Ελίζαμπεθ Τέιλορ το 1960. Το κινηματογραφικό της ντεμπούτο έγινε με ένα θεατρικό έργο που είχε γραφτεί από τον Ιάκωβο Καμπανέλλη ειδικά για τη Μελίνα Μερκούρη , το «Στέλλα με τα κόκκινα γάντια», που στην ταινία είχε τον τίτλο «Στέλλα» (1955). Το 1956, συνεργάζεται με το μεγάλο έρωτα της ζωής της, τοv Ζιλ Ντασσέν και γυρίζουν την ταινία «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» βασισμένη στο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη και ακολούθησαν πολλές ακόμη. Διετέλεσε υπουργός Πολιτισμού κατά τα χρονικά διαστήματα 1981-1989 και 1993-1994 θέση από την οποία ξεκίνησε την εκστρατεία για την επιστροφή των κλεμμένων μαρμάρων της Ακρόπολης από τον Ελγιν, ενώ δημιούργησε το θεσμό των δημοτικών περιφερειακών θεάτρων (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.) με σκοπό την πολιτιστική ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας αλλά και τον θεσμός «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», με πρώτη την Αθήνα το 1985. Έδωσε έμφαση στην αναστήλωση των μνημείων της Ακρόπολης, καθώς και στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Επίσης ανέθεσε τη μελέτη για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας (ιστορικό κέντρο της Αθήνας) ώστε να δημιουργηθεί ένα αρχαιολογικό πάρκο.
