Στην αναζήτηση φοιτητικής στέγης έχουν ήδη ριχτεί οι οικογένειες των νεοεισαχθέντων φοιτητών, αντιμέτωπες με τα ενοίκια – φωτιά και τις διαρκείς αυξήσεις, σε συνθήκες ακρίβειας και ελλείψεων στη φοιτητική μέριμνα. Απέναντι σε αυτήν την απόγνωση, φοιτητικοί σύλλογοι υψώνουν τείχος αλληλεγγύης προς τους πρωτοετείς, διεκδικώντας από την κυβέρνηση άμεσα, συγκεκριμένα και ουσιαστικά μέτρα.
Τη χαρά του νέου που μετά από κόπους ετών κατάφερε να εισαχθεί στο πανεπιστήμιο, «πνίγει» η θηλιά του περιορισμένου λαϊκού εισοδήματος, ειδικά για εκείνους τους φοιτητές λαϊκών οικογενειών που πέρασαν σε κάποιο τμήμα μακριά από τον τόπο κατοικίας τους και είναι απαγορευτικό να ανταποκριθούν σε ένα τέτοιο κόστος διαβίωσης. Μάλιστα, σε συνθήκες οικονομικής ασφυξίας, η «γεωγραφία» των σχολών σε πολλές περιπτώσεις παίζει τον ρόλο της και στις επιλογές στο μηχανογραφικό δελτίο, με πολλούς να αναγκάζονται να προτάξουν το «πού» θα μπορούν να σπουδάσουν αντί για το «τι», με το κόστος των σπουδών μακριά από το σπίτι να αποτελεί με διάφορους τρόπους τροχοπέδη στο δικαίωμα στις σπουδές.
Αυξησεις πάνω στις αυξήσεις
Με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και πριν καν ξεκινήσουν οι εγγραφές, νέοι φοιτητές μαζί με τους γονείς τους φτάνουν στις πόλεις που έχουν εισαχθεί και ξεκινά ο «Γολγοθάς» της αναζήτησης φοιτητικού σπιτιού που θα πληροί και κάποια κριτήρια, όπως το πόσο αντέχει ο οικογενειακός προϋπολογισμός, η περιοχή και η εγγύτητα ή πρόσβαση στη σχολή.
Οπως προκύπτει, οι αυξήσεις είναι μεγαλύτερες στις περιοχές της Αθήνας, όπου το 70% των διαθέσιμων για ενοικίαση διαμερισμάτων έως 50 τ.μ. και πάνω από τον πρώτο όροφο, νοικιάζονται για πάνω από 400 ευρώ! Στο κέντρο της Αθήνας η τιμή ενοικίασης ανά τετραγωνικό φτάνει τα 9,52 ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 5,80% σε σχέση με τις περσινές έτσι κι αλλιώς αυξημένες τιμές.
Ετσι, στου Ζωγράφου, μία περιοχή που βρίσκεται κοντά στην Πανεπιστημιούπολη και την Πολυτεχνειούπολη, το κόστος ενοικίου σπιτιού έως 35 τ.μ. καταγράφεται από 340 έως 350 ευρώ. Για σπίτι 40 έως 50 τετραγωνικά, ξεκινά από 450 ευρώ και φτάνει έως 650 ευρώ!
Στη Θεσσαλονίκη, η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικής κατοικίας κυμαίνεται στα 9,2 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Μια ματιά σε αγγελίες δείχνει πως τα σπίτια που βρίσκονται άνω του 1ου ορόφου, έχουν επιφάνεια έως 50 τ.μ. και έχουν ενοίκιο έως 300 ευρώ, αποτελούν μόλις το 12,6% των διαθέσιμων σπιτιών με τα ίδια χαρακτηριστικά. Στην Πάτρα, η αύξηση των τιμών των ενοικίων υπολογίζεται σε 12% σε σχέση με πέρυσι. Η τιμή ενοικίασης για μία γκαρσονιέρα 25 τ.μ. κυμαίνεται από 250 έως 400 ευρώ και για λίγο μεγαλύτερα διαμερίσματα φτάνει ακόμα και στα 650 ευρώ.
Φωτιά παίρνουν τα νοίκια και σε περιοχές της περιφέρειας όπου βρίσκονται «φοιτητουπόλεις». Ενδεικτικά, για μια γκαρσονιέρα στο κέντρο του Ηρακλείου Κρήτης τα ενοίκια ξεπερνούν τα 400 ευρώ, ενώ για ένα δυάρι φτάνουν και τα 600. Ειδικά σε τουριστικές περιοχές, ρόλο σε αυτόν τον εφιάλτη παίζει και η «βραχυπρόθεσμη μίσθωση» κατοικιών από μεγάλες εταιρείες που έχει αποτέλεσμα την εκτίναξη των ενοικίων.
Τα παραπάνω έρχονται σε ένα έδαφος προηγούμενων αυξήσεων στις οποίες (είχε φτάσει και έχει ξεπεράσει το 30% σε περιοχές όπως το κέντρο της Αθήνας το 2022, σε σχέση με τα προηγούμενα έτη) καλούνται να ανταποκριθούν οι λαϊκές οικογένειες, στο 40% των οποίων, όπως πρόσφατα στοιχεία δείχνουν, τα ενοίκια και οι λογαριασμοί κατατρώνε το 50% των εσόδων τους.
Στο έδαφος αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι αναδύεται και άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα γύρω από τη φοιτητική στέγη, τα λεγόμενα «all-inclusive» διαμερίσματα, τα οποία απευθύνονται αποκλειστικά σε φοιτητές, αποτελώντας άτυπες ιδιωτικές «εστίες», όπου στο κόστος ενός – αυξημένου σε σχέση με τα υπόλοιπα διαμερίσματα – μισθώματος συμπεριλαμβάνονται και άλλες παροχές.
Λιγότεροι από ένας στους δέκα σε φοιτητικές εστίες
«Διαγωνισμός φτώχειας»: Είναι η έκφραση με την οποία, στο φόντο της παραπάνω εφιαλτικής κατάστασης, οι φοιτητές χαρακτηρίζουν τη διαδικασία εισαγωγής στις εστίες, καθώς τα διαθέσιμα δωμάτια είναι τόσο πίσω από τις ανάγκες που ακόμα και φοιτητές με πολύ χαμηλά εισοδήματα μένουν εκτός. Σήμερα, οι εστίες οριακά επαρκούν για το 9% των φοιτητών που σπουδάζουν σε άλλη πόλη ενώ 17 πόλεις δεν διαθέτουν καν εστία!
Τα δε «μέτρα» που υποτίθεται ότι παίρνει η κυβέρνηση εντάσσονται ακριβώς στη διαχείριση αυτής της φτώχειας, αφού στη γνωστή λογική των pass ανακοίνωσε «αύξηση του ετήσιου στεγαστικού φοιτητικού επιδόματος», το οποίο δίνεται με κριτήρια που αποκλείουν μεγάλο τμήμα φοιτητών, και τελικά αντιστοιχεί σε 83 ευρώ τον μήνα (!) ενώ καταβάλλεται στο τέλος της χρονιάς.
Στα μέτρα που εμφανίζει σαν «λύση» η κυβέρνηση είναι η παράδοση των νέων φοιτητικών εστιών σε ιδιώτες μέσω ΣΔΙΤ, κάτι που είχε δρομολογηθεί και από την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Με βάση αυτήν την πολιτική και την εμπειρία από την επιχειρηματική δράση στη φοιτητική μέριμνα, ο δρόμος ανοίγει για ενοίκια και στις εστίες, με ακόμα μεγαλύτερη υποβάθμιση των υπηρεσιών. Δηλαδή, πάνω στα ήδη διαμορφωμένα τεράστια εμπόδια που μπαίνουν στις σπουδές επιχειρηματίες τρίβουν τα χέρια τους για επενδύσεις προκειμένου και από εκεί να υπάρξει κέρδος.
Την ίδια στιγμή, η λογική την οποία εισάγει πιο αποφασιστικά στην Ανώτατη Εκπαίδευση ο νόμος – πλαίσιο, έχει ως αποτέλεσμα αντί να αξιοποιούνται κτίρια των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων για να καλυφθούν οι διευρυμένες ανάγκες στέγασης φοιτητών, όπως χρόνια τώρα ζητούν φοιτητικοί σύλλογοι, να υπάρχει στροφή στην εμπορική εκμετάλλευση των ακινήτων που είναι στην ιδιοκτησία τους.
Σε … boutique hotel μετατρέπεται ακίνητο του ΑΠΘ!
Μπορεί οι φοιτητές να μην έχουν πού να μείνουν, να συναντούν ανυπέρβλητα εμπόδια στις σπουδές τους λόγω της ανυπαρξίας εστιών και των ενοικίων – φωτιά, όμως κυβέρνηση και διοικήσεις των ΑΕΙ έχουν άλλες …προτεραιότητες, όπως αποδεικνύει η περίπτωση της επιχειρηματικής αξιοποίησης ακινήτου του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Πιο συγκεκριμένα, ως χώρος βραχυχρόνιας μίσθωσης τύπου boutique hotel θα λειτουργήσει ένα τέτοιο ακίνητο ιδιοκτησίας του Πανεπιστημίου, στην οδό Τάσκου Παπαγεωργίου 2 στη Θεσσαλονίκη, μετά από τη σχετική σύμβαση μακροχρόνιας μίσθωσης έναντι ανακατασκευής που υπέγραψε η Πρυτανεία του Ιδρύματος με ιδιώτη.
Το κτίριο αποτελεί κληροδότημα του Θωμά Παπαμιχαηλίδη, πολιτικού μηχανικού, το οποίο περιήλθε στην ιδιοκτησία του ΑΠΘ το 1964. Αποτελείται από ισόγειο κατάστημα, ημιώροφο και δύο πάνω από το ισόγειο ορόφους (αποτελούμενους από δύο διαμερίσματα ο καθένας) μαζί με οικόπεδο έκτασης 234,16 τ.μ., η δε όψη του έχει κριθεί διατηρητέα.
Σε ανακοίνωσή τους, οι εκλεγμένοι με την «Πανσπουδαστική ΚΣ» στα ΔΣ των Φοιτητικών Συλλόγων του ΑΠΘ σχολιάζουν: «Για ακόμη μια φορά αποδεικνύεται ποιο είναι το πανεπιστήμιο – επιχείρηση που έχουν διαμορφώσει όλα αυτά τα χρόνια οι κυβερνήσεις και η πολιτική που υπηρετούν».
Τονίζουν ότι την ίδια στιγμή που οι Φοιτητικές Εστίες του ΑΠΘ καλύπτουν μόνο το 2% των φοιτητών του και είναι και σε τραγική κατάσταση, χωρίς κλιματισμό το καλοκαίρι, με κοινόχρηστα μπάνια, κτίρια στην ιδιοκτησία του ΑΠΘ αντί να αξιοποιούνται για την κάλυψη των αναγκών των φοιτητών, δίνονται σε ιδιώτες που θα τα μισθώνουν.
«Είναι τουλάχιστον προκλητικό το γεγονός ότι την ίδια χρονιά που είδαμε φοιτητή να πέφτει από το παράθυρο λόγω συνωστισμού στην αίθουσα και ενώ οι φοιτητές μέσα από τους συλλόγους μας εδώ και χρόνια διεκδικούμε την αναβάθμιση των υποδομών του Ιδρύματος και την αξιοποίηση όλων των κτιρίων είτε για την ανέγερση νέων εστιών είτε για τη διεξαγωγή μαθημάτων, αυτό να μη συμβαίνει», αναφέρει η ανακοίνωση και σημειώνει: «Ειδικά φέτος, με τη συζήτηση που έχει ξεκινήσει για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων και την αναθεώρηση του άρθρου 16, η μίσθωση των εγκαταστάσεων του ΑΠΘ σε ιδιώτες εγείρει πολλούς προβληματισμούς.
Η λειτουργία του Πανεπιστημίου με τη λογική κόστους – οφέλους μάς αφήνει για ακόμη μια φορά έκθετους απέναντι στις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων και στέκεται ενάντια στις πραγματικές ανάγκες των φοιτητών να σπουδάζουμε σε σύγχρονα πανεπιστήμια με τον απαραίτητο υλικοτεχνικό εξοπλισμό, χωρίς φραγμούς και εμπόδια.
Καμία σκέψη για μίσθωση των υποδομών του ΑΠΘ σε ιδιώτες. Εδώ και τώρα να παραχωρηθούν όλα τα κτίρια του ΑΠΘ για τη διεξαγωγή μαθημάτων, την ανέγερση νέων εστιών».
Απάντηση με οργάνωση, αλληλεγγύη και διεκδίκηση
«Δεν δεχόμαστε να γνωρίζουμε ότι έστω και ένας συνάδελφός μας δεν βρίσκεται στο αμφιθέατρο λόγω οικονομικών προβλημάτων», λέει στον «Ριζοσπάστη» ο Μιχάλης Φαναρτζής, πρόεδρος του Φοιτητικού Συλλόγου Πανεπιστημίου Πειραιά, ενός από τους συλλόγους που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία φοιτητικών συλλόγων για έμπρακτη αλληλεγγύη και διεκδίκηση για τους νεοεισαγόμενους φοιτητές. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας συντονισμού, κάθε εισακτέος μπορεί να επισκεφτεί τη σελίδα στο Facebook «Φοιτητές Μαζί», όπου υπάρχουν αναρτημένα αναλυτικά τηλέφωνα επικοινωνίας με τους φοιτητικούς συλλόγους από ιδρύματα και σχολές.
Μια σειρά φοιτητικοί σύλλογοι έχουν ήδη να επιδείξουν παραδείγματα από διεκδικήσεις και αγωνιστικές παρεμβάσεις που έφεραν αποτελέσματα, αποκρούοντας π.χ. τις προσπάθειες να επιβληθεί χαράτσι για επίλυση προβλημάτων στις εστίες, για διάθεση περισσότερων δωματίων ώστε να καλυφθούν ανάγκες στις εστίες.
Οπως μας λέει ο Μ. Φαναρτζής, «το να βρεις διαμέρισμα στην Αθήνα σε τιμή μέχρι 300 ευρώ σε φοιτητικές περιοχές μοιάζει παιχνίδι τύχης, ενώ το ράλι των πανάκριβων ενοικίων σε Αθήνα και Πειραιά κυμαίνονται άνω των 400-500 ευρώ τον μήνα».
«Ηδη πολλοί φοιτητές απευθύνονται στους συλλόγους τους με το άγχος να κυριαρχεί. Η κυβέρνηση να πάρει τώρα μέτρα! Να μην εμποδιστεί κανείς να συνεχίσει τις σπουδές του λόγω οικονομικής δυσκολίας! Είναι αδιανόητο, μετά από τόσα εμπόδια που βρήκαμε μπροστά μας για να εισαχθούμε στο πανεπιστήμιο – βάζοντας βαθιά το χέρι στην τσέπη – να βρισκόμαστε απέναντι σε έναν διπλό κίνδυνο. ‘Η να μην πάμε στις σχολές μας ή να πάμε και να είμαστε αναγκασμένοι να δουλεύουμε υπό συνθήκες άγριας εκμετάλλευσης για να ανταποκριθούμε στα έξοδα των σπουδών μας», σημειώνει. Και συνεχίζει, μιλώντας για την οργάνωση της αγωνιστικής απάντησης:
«Αυτός είναι ο λόγος που την αλληλεγγύη την συνδυάζουμε με τη συλλογική διεκδίκηση: Να ανοίξουν από τις αρχές Αυγούστου οι αιτήσεις για τις εστίες, έτσι ώστε να ξεκινήσουν οι εισδοχές πριν τις αρχές του εξαμήνου. Ολοι οι φοιτητές που κάνουν αίτηση για δωμάτιο να εξασφαλίσουν τρόπο διαμονής στην πόλη σπουδών τους είτε στην φοιτητική εστία, είτε με την ενοικίαση από το ίδρυμα ξενοδοχείων και δωματίων για να καλυφθούν οι ανάγκες. Παράλληλα προτάσσουμε την ανάγκη γενναίας αύξησης του στεγαστικού επιδόματος στα 400 ευρώ τον μήνα για όλους τους φοιτητές που νοικιάζουν, υπολογίζοντας τα στοιχεία που δημοσιεύονται για τις αυξήσεις στις τιμές των ενοικίων».
