Πριν από μόλις ένα μήνα, βγήκε στη δημόσιοτητα η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με την οποία μέσα σε μόλις δύο χρόνια, το 2021 και 2022, έγινε ένα ασύλληπτο φαγοπότι, με πάνω από 314.000 απευθείας αναθέσεις ύψους 4,5 δισ. ευρώ.
Σήμερα, έρχονται νέα στοιχεία, αυτήν τη φορά από πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, τα οποία παρουσιάζει η Καθημερινή, σύμφωνα με τα οποία πάνω από τέσσερις στις δέκα δημόσιες συμβάσεις ανατίθενται ύστερα από διαδικασίες στις οποίες υπήρχε μόνο μία προσφορά, ενώ ακόμη και όταν υπάρχουν πάνω από μία προσφορές ο μέσος όρος ανά διαδικασία είναι μόλις 2,6 συμμετέχοντες.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι γίνονται… μιλημένοι διαγωνισμοί, όπου συγκεκριμένοι έχουν ήδη «πάρει» τον διαγωνισμό πριν αυτός γίνει. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση η χώρα μας εμφανίζει μεγάλο ποσοστό συμβάσεων στις οποίες έχει γίνει κατάτμηση –κάτι που συχνά υποκρύπτει «μοίρασμα» της αγοράς και απευθείας αναθέσεις– και πολύ χαμηλό ποσοστό δημοσίευσης συμβάσεων στην ευρωπαϊκή ηλεκτρονική πλατφόρμα για τις δημόσιες συμβάσεις, γνωστή ως TED (Tenders Electronic Daily). Την ίδια ώρα, η Ελλάδα αναδεικνύεται «πρωταθλήτρια» στην καθυστέρηση από τη λήψη της απόφασης για μια σύμβαση μέχρι την ανάθεσή της.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου το 42,8% των δημοσίων συμβάσεων (σ.σ. το ποσοστό είναι επί των διαδικασιών και όχι επί της αξίας των συμβάσεων) στην Ελλάδα ανατέθηκε έπειτα από διαδικασίες όπου υπήρχε μόνο μια προσφορά.
Πρόκειται για το τέταρτο υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε., ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το 2011 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν πολύ χαμηλότερο, 14,9%. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι ανοιχτοί ή κλειστοί διαγωνισμοί αφορούν στην πραγματικότητα απευθείας αναθέσεις, καθώς οι όροι της προκήρυξης είναι «φωτογραφικοί» έτσι ώστε να πληροί τις προϋποθέσεις συγκεκριμένη επιχείρηση και έτσι μόνο αυτή να καταθέτει προσφορά. (Να σημειωθεί ότι την παραπάνω παρατήρηση δεν την κάνουμε εμείς, αλλά η ίδια η Καθημερινή)!
Επιπρόσθετα, ακόμη δε και στις περιπτώσεις των συμβάσεων που ανατέθηκαν ύστερα από διαδικασίες κατά τις οποίες υπήρχαν περισσότερες της μιας προσφορές, ο αριθμός των προσφορών είναι πολύ χαμηλός. Σύμφωνα με την έκθεση το 2021 στην Ελλάδα ήταν 2,6 προσφορές ανά διαγωνισμό, έναντι 14,1 το 2011. Σε ορισμένες, μάλιστα, περιπτώσεις είναι συχνή η εμφάνιση μονίμως των ίδιων συμμετεχόντων σε διαφορετικούς διαγωνισμούς.
Να σημειωθεί, δε, ότι αν και η Ελλάδα εμφανίζει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά συμβάσεων που ανατέθηκαν σε εταιρείες κατόπιν διαδικασίας με διαπραγμάτευση, χωρίς να έχει προηγηθεί πρόσκληση υποβολής προσφορών, αυτό που κοινώς λέμε «απευθείας αναθέσεις» και δη 3,1% –αν και όπως προαναφέρθηκε γίνονται συχνά διαγωνιστικές διαδικασίες που μοιάζουν στην πραγματικότητα με απευθείας αναθέσεις– πολλές φορές δεν υπάρχει λόγος για να γίνουν.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ελληνικού Ελεγκτικού Συνεδρίου τη διετία 2021-2022 καταχωρίσθηκαν στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ) 314.006 συμβάσεις με απευθείας ανάθεση συνολικής αξίας 4,45 δισ. ευρώ, όπως ήδη αναφέραμε. Τέλος, στην Ελλάδα καταγράφεται ο μεγαλύτερος χρόνος από τη στιγμή που λαμβάνεται μια απόφαση μέχρι και την ανάθεση της σύμβασης. Ο μέσος χρόνος στην Ελλάδα, μη συμπεριλαμβανομένων των προσφυγών κατά των αποφάσεων ανάθεσης, είναι 232,6 ημέρες, ενώ στην Ε.Ε. είναι κατά μέσον όρο 96,4 ημέρες.
Δείτε τον πίνακα:
Με πληροφορίες από την Καθημερινή
