Ο λογοτέχνης Αλέξης Πάρνης (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Σωτήρη Λεωνιδάκη) έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 99 ετών, στις 10 Μάρτη του 2023.

Ο Σωτήρης Λεωνιδάκης- όπως ήταν το πραγματικό όνομα του Αλέξη Πάρνη- γεννήθηκε στις 24 Μάη 1924 στον Πειραιά. Η Τριπλή Φασιστική Κατοχή τον βρήκε μαθητή Γυμνασίου.

Ο πατέρας του είχε ένα μικρό υφαντουργείο και στην κατοχή έκρυψαν την οικογένεια του Εβραίου συνεταίρου του, πράγμα που έγινε αιτία να συνδεθεί ο νεαρός Σωτήρης με το ΕΑΜ και με τον εφεδρικό ΕΛΑΣ. Για την πράξη τους αυτή τιμήθηκαν αργότερα, με τον τίτλο «Δίκαιος των Eθνών», από το Ίδρυμα Γιαν Βάνσεν.

Συμμετείχε, ως καπετάν Αλέξης, διοικητής λόχου, στην τελευταία μάχη με τους Γερμανούς, στα περιβόλια του Ροσινιόλ τον Σεπτέμβρη του 1944.

Σε ηλικία 20 ετών ο Aλέξης Πάρνης παίρνει μέρος ως καπετάνιος εφεδρικού ελασίτικου λόχου στην τελευταία μάχη εναντίον των Γερμανών στο Περιστέρι (Γέφυρα Kολοκυνθούς, 12 Σεπτέμβρη 1944).

Συμμετείχε στην αντίσταση ενάντια στους Αγγλους στα Δεκεμβιανά και τραυματίστηκε από θραύσμα χειροβομβίδας, έξω από το Εθνικό Θέατρο. Ο τραυματισμός θα κόστιζε και τη ζωή του, αν δε μεταφερόταν στο Ρουμπίκ της Αλβανίας, όπου θεραπεύτηκε.

Μετά την Αλβανία πέρασε ένα διάστημα στο Μπούλκες (Γιουγκοσλαβία), μαζί με άλλους καταδιωκόμενους ελασίτες. Εκεί άρχισε να γράφει για το θέατρο για τις ανάγκες των Ελλήνων του Μπούλκες.

Γύρισε στην Ελλάδα το 1948 και εντάχθηκε στον ΔΣΕ. Αγωνίζεται στην πρώτη γραμμή του μετώπου ως πολεμικός ανταποκριτής της εφημερίδας του Γενικού Αρχηγείου, «Προς τη Νίκη». Μετά την ήττα και υποχώρηση του ΔΣΕ στις Λαϊκές Δημοκρατίες, ο Αλέξης Πάρνης

έζησε στην Τασκένδη και μετά στη Μόσχα.

Από το 1949 έως το 1962 ζει στην ΕΣΣΔ. Φοιτά στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Μαξίμ Γκόρκι της Μόσχας.

Μετά την υποχώρηση του ΔΣΕ πήρε το δρόμο της πολιτικής προσφυγιάς και εγκαταστάθηκε στην Τασκένδη της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν. Το 1951 ξεκίνησε η φοίτηση του στο Λογοτεχνικό Πανεπιστήμιο Μαξίμ Γκόργκι της Μόσχας. Το 1954 δημοσιεύει στο λογοτεχνικό περιοδικό «Νόβι Μιρ» το μεγάλο επικό ποίημά του «Μπελογιάννης» και το 1955 τιμήθηκε με το Παγκόσμιο Βραβείο Ποίησης στο Φεστιβάλ της Βαρσοβίας για το επικό ποίημα του “Μπελογιάννης”.

Η κριτική επιτροπή που τον βραβεύει αποτελείται από τους Πάμπλο Νερούδα (πρόεδρος), Ναζίμ Χικμέτ, Νικόλα Γκιλιέν, Ουόρις Ίβενς κ.ά.

Έπειτα από τη δεξιά οπορτουνιστική στροφή του 20ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ, δεν αποδέχτηκε τις αποφάσεις της 6ης Πλατιάς Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ και την καθαίρεση του Νίκου Ζαχαριάδη, με τον οποίο συνδέθηκε με πολύχρονη φιλία, που αποτυπώθηκε και στο έργο του “Γεια χαρά, Νίκος”. Οι εξελίξεις αυτές τον έφεραν σε αντίθεση με το ΚΚΕ και γι’ αυτό διαγράφηκε.

Ο Αλέξης Πάρνης επαναπατρίστηκε το 1962, χάρη στη μεγάλη επιτυχία του θεατρικού έργου του «Το νησί της Αφροδίτης», στο Εθνικό Θέατρο (το έργο έγινε και ταινία, με πρωταγωνίστρια και πάλι την Κατίνα Παξινού), το οποίο αφιέρωσε στον αγώνα της Κύπρου κατά της αγγλικής κατοχής.

Στα χρόνια της «λευκής τρομοκρατίας», στα εμφυλιακά και μετεμφυλιακά, ο Α. Πάρνης έγραψε, μεταξύ άλλων, τα έργα: «Ξερόβραχος», «Το προχωρημένο φυλάκιο», «Μαχητής του ΔΣΕ», «Θωμάς Μπαρούτας», «Είμαστε αδέλφια», «Σοβιετική Γη», «Στο προγεφύρωμα», κ.ά. Εγραψε, επίσης, μυθιστορήματα και νουβέλες: «Διορθωτής», «Λεωφόρος Πάστερνακ», «Κινηματίας», «Μαφιόζος», «Σπορά Ελπίδας (ή «Φως Αυγερινού»), «Ο νεκροθάφτης του Κρεμλίνου 3.V.I.P», «Ωραία Κοιμωμένη», «Το κλουβί του Γιάγκη», κ.ά. Ποίηση: «Τα Λυρικά του Τυρταίου». Θεατρικά: «Το νησί της Αφροδίτης», «Φτερά Ικαρου», «Λευκή κηλίδα», «Ανοιχτός λογαριασμός», «Ιβάν και Τζων» κ.ά. Μεταφράσεις: Ρώσικη Ποίηση απ’ τον Πούσκιν έως τον Μαγιακόφσκι, έως τον Μπ. Πάστερνακ και τους νεότερους. Θέατρο – Β. Μαγιακόφσκι «Το μπάνιο». Τηλεοπτικές σειρές: «Λεηλασία μιας ζωής», «Φως Αυγερινού».

Άλλα λογοτεχνικά έργα

Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα η γραφή του προσανατολίστηκε προς το ψυχογραφικό μυθιστόρημα με στοιχεία από τον ρωσικό ρεαλισμό. Εκδόθηκαν τα έργα του το «Ο διορθωτής» (1978), «Λεωφόρος Πάστερνακ» (1979), «Μια Πράγα στον καθένα» (1979), «Ο μαφιόζος» (1980), και «Ο κινηματίας» (1990). Το 2009 εκδόθηκε το μυθιστόρημά του «Η οδύσσεια των διδύμων».

Το ποίημα του Αλ. Πάρνη «Σ’ έναν καινούριο σύντροφο», γράφτηκε στο Βουνό (ίσως στα τέλη του 1948) και περιλήφθηκε στη συλλογή «Τραγούδια της Αντίστασης» (εκδόσεις «Νέα Ελλάδα», Οκτώβρης 1951):

Σ’ έναν καινούριο σύντροφο

Απόψε στ’ αμπρί μας έγινε μια απλή τελετή.
Ενας καινούριος πάτησε στο κατώφλι του κόμματος.
Ηταν ένας πολεμιστής του Βίτσι
με το παράσημο της νιότης στην καρδιά
με το παράσημο του Γράμμου στα στήθια.

Απόψε στ’ αμπρί μας έγινε μια απλή τελετή.
Ενας Επίτροπος αρματωμένος με μάουζερ και φισεκλίκια
που ‘χε δει το κόκκινο λάβαρο
ν’ ανεμίζει στο κατάρτι της Ακροναυπλίας
όταν η μαύρη θύελλα μάνιαζε να το κουρελιάσει.

Ενας επίτροπος αρματωμένος με τη στερνή παραγγελιά των νεκρών μας
που ‘χε δει την Ανοιξη
στο γελαστό στόμα του μελλοθάνατου Σουκατζίδη.

Ενας επίτροπος με τα χέρια σημαδεμένα από τις χειροπέδες της ασφάλειας
που ‘χε είκοσι χρόνια θητεία
στο στράτευμα της λευτεριάς
άνοιξε σαν τις φτερούγες του αετού τα χέρια
έσφιξε το καινούριο ξεπεταρόνι στην αγκαλιά του
και είπε:

Καλώς όρισες σύντροφε!
Εδώ που ‘ρθες να ‘σαι δίκαιος σαν τον ήλιο
π’ ανατέλλει για όλους τους ανθρώπους.
Εδώ που ‘ρθες πρέπει να ‘χεις τα χέρια σαν τη βαριά
για να γκρεμίζεις τις Βαστίλλες.
Εδώ που ‘ρθες πρέπει να ‘χεις τα χέρια απαλά
για να χαϊδεύεις τις πληγές του λαού μας.

Καλώς όρισες σύντροφε!
Τώρα είσαι ένας τραγουδιστής στην πολύβοη χορωδία του κόσμου
όπου διευθύνει η μπαγκέτα της λευτεριάς
το μαχητικό εμβατήριο της ειρήνης.