Η συζήτηση σχετικά με την εκτεταμένη χρήση αντιβιοτικών στις χώρες του δυτικού κόσμου είναι εκτεταμένη, και έχει ξεφύγει από τα επιτρεπόμενα πλαίσια, με επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Η άσκοπη χρήση τους οδηγεί σε αντοχή των μικροβίων με αποτέλεσμα τα αντιβιοτικά να μην είναι πια δραστικά. Έτσι, πολλές από τις λοιμώξεις που μέχρι σήμερα θεραπεύονταν χάρη στα φάρμακα αυτά, δεν μπορούν πλέον να αντιμετωπιστούν.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε στη χρήση αντιβιοτικών με το 20% να χορηγείται χωρίς ιατρική συνταγή. Τα διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με την ορθή χρήση τους ή την καταλληλότητα της επιλογής τους δεν είναι διαθέσιμα, αν και το υψηλό ποσοστό των αντιβιοτικών που αγοράζονται χωρίς μεσολάβηση ειδικού ιατρού, δεν προμηνύει αισιόδοξα.
Πρόσφατα στις ΗΠΑ δημοσιεύθηκε μία ανάλυση σχετικά με την καταλληλότητα των αντιβιοτικών που χορηγούνται εκτός νοσοκομείου. Τα αποτελέσματα είναι αποθαρρυντικά. 1 στις 4 συνταγές δεν είναι κατάλληλες, με την έννοια ότι είτε τα σκευάσματα που έχουν επιλεγεί δεν είναι εκείνα που ανταποκρίνονται στην αντιμετώπιση της εκάστοτε λοίμωξης, είτε δεν θα έπρεπε να χορηγηθούν σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά των ασθενών που τα έλαβαν.
Ο οικονομικός αντίκτυπος αυτού του φαινομένου είναι εξίσου σημαντικός. Την εξαετία 2010-2015 το συνολικό κόστος για αντιβιοτικά στις ΗΠΑ ήταν 56 δισεκατομμύρια δολάρια. Από αυτά, το 59,1% αφορούσε την εξωνοσοκομειακή δαπάνη, ήτοι 33 δισεκατομμύρια δολάρια.
Σε αναμονή κάποια μελέτης που θα υπολόγιζε το επιπλέον κόστος από την αλόγιστη χρήση αυτών των φαρμάκων, οι εταιρείες-κολοσσοί που τα εμπορεύονται, εφόσον το φάρμακο δεν θεωρείται κοινωνικό αγαθό, συνεχίζουν να χτίζουν μέρος της κερδοφορίας τους στην υπερβολική και ακατάλληλη χρήση των προϊόντων τους.
Πηγές:
- Antimicrobial resistance and causes of non-prudent use of antibiotics in human medicine in the EU. Publications Office of the European Union, 2017
- Appropriateness of outpatient antibiotic prescribing among privately insured US patients: ICD-10-CM based cross sectional study. BMJ 2019; 364
- Antibiotic Expenditures by Medication, Class, and Healthcare Setting in the United States, 2010-2015. Clin Infect Dis. 2018 Jan 6;66(2):185-190.
