Με την εγκύκλιο 135557/Ζ1, 1-11-2022 για την ενιαία και ορθή εφαρμογή των νέων διατάξεων» του εκτρωματικού νόμου-πλαίσιο για τα ΑΕΙ (ν. 4957/2022) που αφορούν τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, το υπουργείο Παιδείας γενικεύει τα δίδακτρα σε όλα τα ΠΜΣ. Η γενίκευση προκύπτει σαφώς από τον συνδυασμό των παραγράφων 1 και 4 του άρθρου 83 του ν. 4957/2022 «Διδάσκοντες Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών», όπως αναφέρει η εγκύκλιος του ΥΠΑΙΘ.
Συγκεκριμένα: Σύμφωνα με την παρ. 1 το διδακτικό έργο των ΠΜΣ ανατίθεται σε μέλη ΔΕΠ, ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ, κ.λπ. «με πρόσθετη απασχόληση πέραν των νόμιμων υποχρεώσεών τους, αν το Π.Μ.Σ. έχει τέλη φοίτησης». Ακολούθως, η παρ. 4 ορίζει ότι «Ολες οι κατηγορίες διδασκόντων δύνανται να αμείβονται αποκλειστικά από τους πόρους του Π.Μ.Σ. Δεν επιτρέπεται η καταβολή αμοιβής ή άλλης παροχής από τον κρατικό προϋπολογισμό ή το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων».
Συνδυάζοντας τις δύο παραγράφους, η εγκύκλιος του ΥΠΑΙΘ καταλήγει στα εξής: «Από τον συνδυασμό των ανωτέρω συνάγεται ότι όλοι οι διδάσκοντες των Π.Μ.Σ. δεν επιτρέπεται να αμείβονται από πόρους που προέρχονται από τον κρατικό προϋπολογισμό ή το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, παρά μόνο από τους λοιπούς πόρους των Π.Μ.Σ. της παρ. 1 του άρθρου 84. Περαιτέρω, τα μέλη Δ.Ε.Π., Ε.Ε.Π., Ε.ΔΙ.Π. και Ε.Τ.Ε.Π. των Α.Ε.Ι., δικαιούνται αμοιβής μόνο αν το Π.Μ.Σ. έχει τέλη φοίτησης, υπό την έννοια ότι η λειτουργία του Π.Μ.Σ. βασίζεται σε εξωτερική χρηματοδότηση».
Κοντολογίς, εφόσον προϋπόθεση αμοιβής των διδασκόντων στα ΠΜΣ είναι η «εξωτερική χρηματοδότηση», δηλαδή τα δίδακτρα («τέλη φοίτησης»), ακόμη και τα λίγα Μεταπτυχιακά Προγράμματα που ήδη λειτουργούν και τυγχάνει να μην έχουν δίδακτρα, τώρα θα τα επιβάλουν.
Γίνεται, λοιπόν φανερό, ακόμη και μέσα από αυτήν την επιμέρους πτυχή του νόμου-πλαίσιο, ότι αυτός είναι το όχημα για την πλήρη μετατροπή του δημόσιου Πανεπιστήμιου σε επιχείρηση ΑΕ.
Παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια
Με την ίδια εγκύκλιο αφαιρείται η παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια από ΠΜΣ που τη χορηγούσαν έως τώρα, εφόσον αυτά δεν πληρούν και τις απαιτήσεις του προτύπου της παρ. 5 του άρθρου 99 του ν. 4957/2022, αν και έχουν αξιολογηθεί επιτυχώς ως ΠΜΣ από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης- ΕΘ.Α.Α.Ε (η διαδικασία αξιολόγησης-πιστοποίησης από την ΕΘ.Α.Α.Ε πρέπει να ολοκληρωθεί το αργότερο έως 31/12/2024). Ετσι, σε περίπτωση που δεν πληρούν ταυτόχρονα και τις δύο παραπάνω προϋποθέσεις, εξακολουθούν μεν να λειτουργούν ως ΠΜΣ (εφόσον έχουν θετική αξιολόγηση από την ΕΘ.Α.Α.Ε) «αλλά οι φοιτητές που θα εισαχθούν από το αμέσως επόμενο ακαδημαϊκό έτος δεν δύνανται να λάβουν την παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια».
Υπενθυμίζουμε ότι η Κεραμέως με το άρθρο 99-καρμανιόλα του νόμου-πλαίσιο απέσπασε την παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια από το πτυχίο των καθηγητικών τμημάτων των ΑΕΙ. Η δε μεταβατική διάταξη που εισήγαγε (άρθρο 456 του ν. 4957/2022), σύμφωνα με την οποία τα «ειδικά προγράμματα σπουδών» που χορηγούν παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια «συνεχίζουν να λειτουργούν έως την 31η. 8.2023, οπότε και καταργούνται», είναι το τυράκι για να μη δουν οι φοιτητές τη φάκα που είναι αυτό καθαυτό το περιεχόμενο του βασικού άρθρου 99, καθώς είναι αυτό που δίνει πάντα τον τόνο, ενώ οι μεταβατικές διατάξεις μπορούν κάλλιστα να αλλάξουν στο μέλλον.
Σημείωση: Παραθέτουμε την παρ. 5 του άρθρου 99 του ν. 4957/2022, που αποτελεί τη δεύτερη προϋπόθεση, εκτός της θετικής αξιολόγησης του ΠΜΣ από την ΕΘ.Α.Α.Ε., ώστε να δύναται αυτό να χορηγεί παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια:
«5. α) Η έναρξη λειτουργίας του προγράμματος σπουδών πραγματοποιείται κατόπιν προηγούμενης πιστοποίησης του προγράμματος από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘ.Α.Α.Ε.) και σύμφωνης γνώμης του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.).
β) Γ ια την πιστοποίηση των προγραμμάτων παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας, η ΕΘ.Α.Α.Ε., σε συνεργασία με το Ι.Ε.Π. καταρτίζει και εκδίδει ειδικό πρότυπο αξιολόγησης και πιστοποίησης, που περιλαμβάνει κριτήρια που αφορούν ιδίως στα εξής:
βα) την ποιότητα και αποτελεσματικότητα του προγράμματος,
ββ) την καταλληλότητα και τη συνάφεια των μαθημάτων, τα οποία καλύπτουν θεματικές ενότητες σχετικές με την παιδαγωγική και ψυχοπαιδαγωγική, τη διδασκαλία και μάθηση, τη διδακτική και πρακτική άσκηση, καθώς και τη συνάφεια των μαθησιακών αποτελεσμάτων του προγράμματος με τις ανάγκες διδασκαλίας των προγραμμάτων σπουδών της εκπαίδευσης,
βγ) τα ειδικά επιστημονικά προσόντα των διδασκόντων του προγράμματος και τη συνάφειά τους με τα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα του προγράμματος,
βδ) τις εκπαιδευτικές και εργαστηριακές υποδομές του προγράμματος,
βε) την καταλληλότητα των συγγραμμάτων.
γ) Στις επιτροπές εξωτερικής αξιολόγησης και πιστοποίησης των προγραμμάτων που συγκροτεί η ΕΘ.Α.Α.Ε. για τον σκοπό αυτόν, συμμετέχει και εκπρόσωπος του Ι.Ε.Π.».
Πηγή: eksegersi.gr
