Όπως μας πληροφόρησε τόσο ο πρωθυπουργός με την ομιλία του στο Υπουργικό Συμβούλιο, όσο και οι αναλυτές των τηλεοπτικών δελτίων που έσπευσαν να την ερμηνεύσουν, το Μέγαρο Μαξίμου δεν εντόπισε ευθύνες προσώπων για το φιάσκο της διαχείρισης της κακοκαιρίας «Ελπίδα». Αντιθέτως διαπίστωσε χρόνιες παθογένειες και πολλά «διδάγματα» για το πώς εφεξής θα δομήσει το «επιτελικό κράτος» που έχει υποσχεθεί ότι θα λειτουργήσει από τον Αύγουστο του 2019 όταν ψηφίστηκε στην Βουλή το νομοσχέδιο για την δημιουργία του. Το πραγματικό ερώτημα όμως είναι αν …μπορούσε να διαπιστώσει ευθύνες προσώπων, η ακόμη και αν διαπίστωνε αν θα μπορούσε να κάνει κάτι γι αυτό.
Η απάντηση φαίνεται, εκ των πραγμάτων, να είναι αρνητική. Η απόδοση ευθυνών σε πολιτικά πρόσωπα, δηλαδή σε υπουργούς, θα ήταν το ευκταίο από την πλευρά του Μεγάρου Μαξίμου. Αφού έτσι θα επιτυγχάνονταν ο Νο 1 στόχος της διαχείρισης της υπόθεσης: Η διάσωση και η έξοδος από το κάδρο του Κυριάκου Μητσοτάκη. Πλην όμως οι συγκυρίες ήταν τέτοιες που όποιος από τους συναρμόδιους υπουργούς και αν «την πλήρωνε» ο αντίκτυπος στο πρόσωπο του πρωθυπουργού θα ήταν μεγάλος, υπονομεύοντας τον βασικό στόχο.
Ας δούμε αναλυτικά τα 3 σενάρια που υπήρχαν για την απόδοση ευθυνών και γιατί δεν μπορούσαν να υλοποιηθουν:
Σενάριο 1ο, αποπομπή Χρήστου Στυλιανίδη: Θα ήταν ίσως η πλέον εύλογη επιλογή, αφού ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Αλλαγής είναι ο άμεσα υπεύθυνος για τις περιπτώσεις κρίσεων. Έχοντας αντικαταστήσει τον Νίκο Χαρδαλιά που είχε ενταχθεί στο κυβερνητικό σχήμα προκειμένου να καλύψει τον ρόλο του «τεχνοκράτη-κομάντο» για δύσκολες αποστολές και κρίσεις πάσης φύσεως. Πλην όμως μια τέτοια απόφαση από τον πρωθυπουργό θα σήμαινε αυτόματα ομολογία αποτυχίας για τον ίδιο αφού ο Χρήστος Στυλιανίδης αποτελεί προσωπική επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Θυμίζουμε ότι ανέλαβε το συγκεκριμένο υπουργείο μετά το «φιάσκο» με την τοποθέτηση του Ευάγγελου Αποστολάκη στο συγκεκριμένο υπουργείο που τελικά δεν την αποδέχθηκε. Προκειμένου να διασκεδάσει τις εντυπώσεις ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνέστησε ειδικό υπουργείο Προστασίας του Πολίτη – Κλιματικής Αλλαγής όπου στις 6 Σεπτεμβρίου του 2020 τοποθετήθηκε ερχόμενος από την Κύπρο, ο Χρήστος Στυλιανίδης. Με «παράσημα» την τεχνοκρατική του αρτιότητα αλλά και την μη –δέσμευσή του στους κανόνες της τρέχουσας πολιτικής.
Στην πρώτη σύσκεψη που έγινε ανάμεσα στον πρωθυπουργό και το νέο υπουργό ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε πει χαρακτηριστικά πως «στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την κλιματική κρίση, τον πρώτο λόγο θα τον έχει το νεοσύστατο υπουργείο και έκανε λόγο» τονίζοντας ότι με τον Χρήστο Στυλιανίδη συνδέονται με «μακρά προσωπική σχέση και βαθιά εκτίμηση» δίνοντας έμφαση «στην σπουδαία του δουλειά ως επίτροπος και στη δημιουργία του rescEU». Ο Χρήστος Στυλιανίδης είχε ανταπαντήσει λέγοντας πως «για εμάς δεν χρειάζονται πολλά λόγια. Χρειάζονται πράξεις. Θα μιλάμε λίγο. Θα προσπαθούμε να κάνουμε πολλά». Εκ των πραγμάτων τίποτε από όλα αυτά δεν επιβεβαιώθηκε.
Έτσι ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατέληξε να δηλώσει ότι «δημιουργήσαμε το νέο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης. Εγώ θα εξακολουθώ να στηρίζω αυτή την επιλογή, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τις δομές και τις δυνατότητές του. Και φροντίζοντας η λειτουργία του Υπουργείου να γίνει αποτελεσματικότερη με την καλύτερη συνεργασία όλων των άλλων Υπουργείων».
Σενάριο 2ο, αποπομπή Τάκη Θεοδωρικάκου: Στον υπουργό Προστασίας του πολίτη σαφώς επιμερίζονται ευθύνες για τα τεράστια προβλήματα στην Αττική Όδο και την μη κινητοποίηση της τροχαίας ώστε να μην επιτρέψει την είσοδο των οχημάτων στον αυτοκινητόδρομο ταχείας κυκλοφορίας. Ο ίδιος πάντως δεν τις αποδέχεται έχοντας εξαρχής δηλώσει για την κατάσταση στην Αττική Οδό πώς «αμέσως μόλις έγινε το κλείσιμο του δρόμου, στις 15:00, έγινε άμεση κινητοποίηση όλων των δυνάμεων και στην συνέχεια έγινε χρήση του Στρατού, λόγω της κατάστασης». Επισης ήταν από τους πρώτους, αν όχι ο πρώτος εκ των υπουργών που κατέδειξε ευθύνες στην εταιρία «Αττική Οδό». Έτσι λοιπόν είναι σαφές ότι ο πρωθυπουργός δεν είχε απέναντί του ένα υπουργό που αναγνώριζε ότι διαθέτει πρωταρχική ευθύνη. Είναι σαφές λοιπόν ότι τυχόν προσπάθεια να του «φορτώσει» πολιτικές ευθύνες θα δημιουργούσε ένα (ακόμη) πρόβλημα στην σχέση με τον πρώην στενό του συνεργάτη. Ιδίως από την στιγμή που υπάρχουν ήδη προβλήματα από το παρελθόν, από τότε δηλαδή ο Τάκης Θεοδωρικάκος αποπέμφθηκε από το υπουργείο Εσωτερικών για να αντικατασταθεί από τον Μάκη Βορίδη.
Ο νυν υπουργός Πολιτικής Προστασίας ανέλαβε την σημερινή του θέση παραλαμβάνοντας μία κακή κληρονομιά από τον προκάτοχό του Μιχάλη Χρυσοχοίδη. Τον υπουργό που είχε στρέψει εναντίον του μεγάλο μέρος της κοινωνίας λόγω της έξαρσης της αστυνομικής καταστολής αλλά και των φαινομένων έξαρσης της εγκληματικότητας. Σε περίπτωση που ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεγε να τον αντικαταστήσει τότε αντικειμενικά θα είχε αλλάξει την ηγεσία του συγκεκριμένου υπουργείου δύο φορές τους τελευταίους 5 μήνες. Δεδομένο που και πάλι θα χρεώνονταν στον πρωθυπουργό Σε μία περίοδο μάλιστα που η κυβέρνηση επιδιώκει να υλοποιήσει με τις λιγότερες δυνατές αντιδράσεις το σχέδιο της εγκατάστασης της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας στον χώρο των ΑΕΙ.
Σενάριο 3ο, αποπομπή Κωνσταντίνου Αχ.Καραμανλή: Είναι μία κίνηση που – ίσως – ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιθυμούσε να κάνει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη. Θα είχε μάλιστα και κάθε τυπική νομιμοποίηση μια και ο υπουργός Μεταφορών έχει στην αρμοδιότητά του την επίβλεψη του οδικού δικτύου της χώρας Είτε αυτό ανήκει στο δημόσιο, είτε έχει παραχωρηθεί σε ιδιώτη.
Άλλωστε είναι το υπουργείο Μεταφορών που έχει αναλάβει να «τρέξει» την επιτροπή που θα εξετάσει το τι ακριβώς έγινε με την «Αττική Οδό» προκειμένου να παραδώσει το πόρισμά της σε 25 ημέρες και να λήφθούν τα κατάλληλα μέτρα. Θυμίζουμε μάλιστα ότι σε πρόσφατη νομοθετική πρωτοβουλία του το υπουργείο Μεταφορών άλλαξε την νομοθεσία σχετικά με την εποπτεία των υπό παραχώρηση υποδομών.
Όμως στην περίπτωση του Κ.Αχ.Καραμανλή ο Κυριάκος Μητσοτάκης «σκόνταψε» στα ζητήματα που αφορούν τις εσωτερικές ισορροπίες της Νέας Δημοκρατίας. Η «καραμανλική» πτέρυγα στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος μπορεί να μην ιδιαίτερα δραστήρια, ίσως ακόμη και ιδιαίτερα διακριτή. Πλην όμως είναι υπαρκτή, παρά τις αποστάσεις που τηρεί από τα τεκταινόμενα ο φυσικός ηγέτης της πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ως εκ τούτου μια «επιθετική» κίνηση απέναντι στο μέλος της κυβέρνησης που φέρει το συγκεκριμένο επώνυμο θα δημιουργούσε πιθανότατα αλυσιδωτές αντιδράσεις. Σε μία περίοδο μάλιστα ιδιαίτερα ευαίσθητή για την κυβέρνηση που ήδη έχει αρκετή εσωτερική αμφισβήτηση από την πλευρά του Αντώνη Σαμαρά για τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας (επίσης διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία της «κεντροδεξιάς» στην Ν.Δ) διαθέτει ένα πολύ ισχύρό προφίλ.
Μετά από όλα τα παραπάνω που συνιστούν -μαζί με το εύρος της αποτυχίας στην διαχείριση της κακοκαιρίας- το πολιτικό αδιέξοδο απέναντι στο οποίο βρέθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μπορεί κανείς να αποτιμήσει καλύτερα την αξία της «συγγνώμης» που ζήτησε…
