Τις επόμενες δύο εβδομάδες η κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ θα μοιάζει – εκτός απροόπτου – με τη νηνεμία πριν την καταιγίδα. Η περίοδος των θερινών διακοπών φαίνεται να γίνεται αντιληπτή ως ένα άτυπο «μορατόριουμ» από όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές στο εσωτερικό, οι οποίες μάλιστα φαίνεται να …πληθαίνουν. Άλλωστε για την περίοδο αυτή δεν έχει προγραμματιστεί η συνεδρίαση κανενός οργάνου, αφού η επόμενη Κεντρική Επιτροπή του κόμματος θα πραγματοποιηθεί είτε στα τέλη Αυγούστου, είτε στις αρχές του Σεπτέμβρη. Έτσι τα «επιτελεία» θα έχουν την δυνατότητα να καθορίσουν τους στόχους και τις τακτικές τους.
Από εκεί και πέρα όμως η κατάσταση αναμένεται εξαιρετικά περίπλοκη. Αυτό γιατί ενώ μέχρι πρόσφατα τα «στρατόπεδα» έμοιαζαν να είναι δύο (όσοι συσπειρώνονται γύρω από τον Στέφανο Κασσελάκη και η λεγομένη «Φρουρά του Αλέξη Τσίπρα») πλέον τα πράγματα έχουν αλλάξει. Βασικός λόγος γι αυτό ήταν η ρήξη που φάνηκε να επέρχεται ανάμεσα στον Στέφανο Κασσελάκη και τον Παύλο Πολάκη.
Την κατάσταση «μπερδεύει» ακόμη περισσότερο η εξέλιξη της παραίτησης του βουλευτή Επικρατείας, Όθωνα Ηλιόπουλου. Ο ομογενής βουλευτής ζήτησε να αντικατασταθεί από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανο Κασσελάκη, επικαλούμενος όμως την …ομογενειακή και όχι την προεδρική ιδιότητα του τελευταίου. Είναι πολύ πιθανό το θέμα της αντικατάστασης να αποτελέσει αφορμή για αντιπαράθεση ανάμεσα στην ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και το περιβάλλον του Αλέξη Τσίπρα. Να σημειωθεί ότι στο ψηφοδέλτιο επικρατείας του 2023 – που καταρτίστηκε από τον πρώην πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ – έχει στην 9 θέση τον Στέφανο Κασσελάκη, ενώ πιο πάνω υπάρχουν στενοί συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού όπως η Πόπη Τσαπανίδου και ο Μιχάλης Καλογήρου. Επίσης, υπάρχουν πρόσωπα που είχαν προσκληθεί από τον ίδιο να συμμετάσχουν, όπως ο η Τζ.Λιβαδάρου και ο Θ.Τζάκρης. Αυτά ενώ στον χώρο της Νέας Αριστεράς κινείται μία ακόμη επιλαχούσα μέχρι την θέση του Στέφανου Κασσελάκη, η Ζωρζέτα Λάλη.
Η ρήξη
Η διαγραφή του Παύλου Πολάκη με απόφαση του Στέφανου Κασσελάκη στις 25 Ιουλίου με αφορμή το φραστικό επεισόδιο ανάμεσα στον βουλευτή Χανίων και συνεργάτιδα του Άδωνι Γεωργιάδη στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής «επισημοποίησε» μια συνθήκη που υπέβοσκε. Γιατί μπορεί ο Παύλος Πολάκης να ήταν το πρόσωπο που ουσιαστικά «σύστησε» πριν τις εκλογές του 2023 τον Στέφανο Κασσελάκη στον ΣΥΡΙΖΑ και στην συνέχεια έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εκλογή του, όμως η τροπή που έλαβαν τα πράγματα ήταν διαφορετική στην συνέχεια.
Ο βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ αν και αρχικά ορίστηκε «Υπερτομεάρχης» στην Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ, ύστερα από τη διάσπαση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης τον Δεκέμβριο του 2023, διεκδίκησε για τον εαυτό του έναν πιο αυτοτελή και διακριτό ρόλο.
Αυτό έγινε σαφές αρχικά με τις διαφοροποιήσεις που είχε για την στάση του ΣΥΡΙΖΑ σε νομοσχέδια όπως αυτό για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών ή σε διαφωνίες για την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στα θέματα των εξοπλισμών. Ειδικά μάλιστα το δεύτερο αυτό στοιχείο τον έφερε σε ευθεία αντίθεση με τον στενό συνεργάτη του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Ευάγγελο Αποστολάκη. Το πρόσωπο, δηλαδή, που φέρεται να έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στο να μην τηρεί ο ΣΥΡΙΖΑ …ούτε τα προσχήματα, όταν πρόκειται για ζητήματα συναίνεσης σε ζητήματα που σχετίζονται με τις «υποχρεώσεις» προς το ΝΑΤΟ και τη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Στην συνέχεια ο Παύλος Πολάκης – πάντα στο πλαίσιο της ατομικής του τακτικής – είχε φραστικές συγκρούσεις, αξιοποιώντας το γνωστό του ύφος, με στελέχη της Ν.Δ όπως αυτή με την γραμματέα της Πολιτικής Επιτροπής της Ν.Δ Μαρία Συρέγγελα, στις οποίες «κρεμάστηκε» από την Κουμουνδούρου. Δηλαδή ο επίσημος ΣΥΡΙΖΑ εξέφρασε την αντίθεσή του για τους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποιεί στις αναρτήσεις του ο εν λόγω βουλευτής.
Η ρήξη κορυφώθηκε με την διαγραφή του Παύλου Πολάκη από την Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ. Ύστερα από την …γνωστή ιστορία στην οποία καθοριστικό ρόλο έπαιξε η συγγνώμη που ζήτησε εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ η βουλευτής του Αθηνά Λινού. Μόλις λίγες ώρες – θυμίζουμε- μετά την διαγραφή Πολάκη, ο Στέφανος Κασσελάκης, υπαναχώρησε και φρόντισε στην Κ.Ο που συνεδρίασε την ίδια μέρα να διασαφηνίσει πως «ο Παύλος ανήκει στον ΣΥΡΙΖΑ». Την ίδια στιγμή που ο βουλευτής Χανίων δήλωνε πως «μόνο ο λαός διαγράφει», υποστηρίζοντας πως το θέμα αυτό θα λυθεί στο οργανωτικό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ που είναι προγραμματισμένο για τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου.
Η νέα κατάσταση
Παρότι ο Στέφανος Κασσελάκης επιχείρησε να «μαζέψει» τη διαγραφή Πολάκη αλλά η …ζημιά έχει γίνει. Αρχικά για υπήρξαν εντονότατες αντιδράσεις από το στενό πυρήνα των οπαδών του για την κίνηση αυτή. Πράγμα λογικό και αναμενόμενο μιας και οι υποστηρικτές του Στέφανου Κασσελάκη, στο στενό κομματικό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ, ταυτίζονται σε πολύ μεγάλο ποσοστό με τους υποστηρικτές του Παύλου Πολάκη.
Επιπρόσθετα, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, φοβούμενη το κόστος, δεν ολοκλήρωσε την διαγραφή του Παύλου Πολάκη και σε κομματικό επίπεδο, αντικειμενικά, ενδυνάμωσε την επιρροή του βουλευτή Χανίων. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που οι γνωρίζοντες τα εσωτερικά του ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν πλέον ως πιο πιθανή εξέλιξη ο Παύλος Πολάκης, όχι μόνον να αμφισβητήσει αυτή την πρωτοβουλία του Στέφανου Κασσελάκη, αλλά να διεκδικήσει στην συνέχεια την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ!
Με δεδομένους τους συσχετισμούς στο σώμα των συνέδρων του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και την εκλογική κι οργανωτική συρρίκνωση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης μετά τις ευρωεκλογές, θεωρείται πως ο Παύλος Πολάκης έχει την δυνατότητα να διαμορφώσει συσχετισμούς στο οργανωτικό συνέδριο. Θέτοντας, μάλιστ, συγκεκριμένα ζητήματα σε ψηφοφορίες – μεταξύ αυτών και την διαγραφή του- οι οποίες θα οδηγήσουν σε ήττα τις αντίστοιχες προτάσεις του Στέφανου Κασελλάκη με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τον επικεφαλής ενός κόμματος.
Η πόλωση αυτή ανάμεσα στους δύο πρώην συμμάχους δεν είναι φυσικά ο μόνος …επιμερισμός στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Τη δική τους αυτόνομη παρουσία θα έχουν, αμέσως μετά τις θερινές διακοπές, και όσοι αντιτάχθηκαν στην ηγεσία Κασσελάκη στο έκτακτο Συνέδριο του περασμένου Φεβρουαρίου.
Ο «χώρος» αυτός έχει οργανωτικά αποκρυσταλλωθεί σε 8 μέλη της Πολιτικής Γραμματείας, ενώ εκφράστηκε και με επιστολή 87 στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που εναντιώθηκαν στις προτάσεις του Στέφανου Κασσελάκη για οργανωτικές αλλαγές που περιλαμβάνει κατάργηση της Κεντρικής Επιτροπής, της Πολιτικής Γραμματείας και των Οργανώσεων Μελών. Επίσης τάχθηκαν υπέρ των άμεσων διεργασιών για σύμπραξη με τον χώρο του ΠΑΣΟΚ αλλά και της Νέας Αριστεράς.
Στα αξιοσημείωτα στοιχεία είναι πως στην ευρύτερη επιρροή του εν λόγω «χώρου», φέρεται να βρίσκεται ικανός αριθμός βουλευτών ώστε, σε τυχόν απόσχιση, ο ΣΥΡΙΖΑ να χάσει τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Επίσης, εκκρεμεί το ζήτημα της διαγραφής του πρώην υπουργού Μεταφορών του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστου Σπίρτζη, για το οποίο η Επιτροπή Δεοντολογίας του ΣΥΡΙΖΑ θα συνεδριάσει στις 23 Αυγούστου.
Τι παίζεται
Το πιο ενδιαφέρον ερώτημα στην όλη υπόθεση πάντως είναι το «τι παίζεται», σχετικά με τον μελλοντικό ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αυτό, ιδίως από τη στιγμή που για ένα σημαντικό διάστημα (δύο ή ακόμη και τριών ετών) η κυβέρνηση Μητσοτάκη φαίνεται να επιδιωκει να εξαντλήσει την τετραετία. Άρα, δεν τίθεται θέμα εθνικών εκλογών.
Σε ένα πρώτο επίπεδο διαφαίνεται πως η σημερινή ηγεσία επιδιώκει απλά την …επιβίωσή της, αφού το 14,9% των ευρωεκλογών αποσαφηνίζει πως δεν τίθεται ζήτημα να παίξει ο ΣΥΡΙΖΑ τον ρόλο της «εναλλακτικής» στο πολιτικό σκηνικό. Στην ίδια λογική εντάσσονται και οι όποιες φιλοδοξίες του Παύλου Πολάκη. Ως εκ τούτου αναμένεται μια μεταξύ τους αντιπαράθεση μηχανισμών.
Από εκεί και πέρα αρκετά θα κριθούν από την ευρύτερη κινητικότητα που υπάρχει στον λεγόμενο χώρο της «κεντροαριστεράς», μιας και το ΠΑΣΟΚ θα κάνει τις εσωκομματικές εκλογές του ταυτόχρονα με το οργανωτικό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ.
Το σύνολο των σχηματισμών, που εμπλέκονται σε αυτή τη διαδικασία, μπορεί να διαμορφώσει κοινή πλατφόρμα, αφού θεωρείται δεδομένη η σύμπλευση σε στρατηγικά ζητήματα, όπως η «ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας», η διατήρηση της Ελλάδας «στη Δύση» και η αναγκαιότητα της μόνιμης δημοσιονομικής προσαρμογής στις «νόρμες» της ευρωζώνης. Παράλληλα, όμως είναι εξαιρετικά αμφίβολο το εαν ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι τελικά το κόμμα που θα «χριστεί» ως ο καταλύτης εξελίξεων.
