Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Μαλλιά κουβάρια στον ορθόδοξο κόσμο με αφορμή το ουκρανικό ζήτημα

Δίπλα στις φλόγες του πολέμου στην Ουκρανία υπάρχει και μια άλλη φωτιά. Εκκλησιαστική, αυτή τη φορά, που απειλεί να τινάξει στον αέρα την έστω και χαλαρή ενότητα στο χώρο των ορθοδόξων Εκκλησιών. Για να ακριβολογούμε το ουκρανικό ζήτημα με τις εκκλησιαστικές παραμέτρους του έχει κάνει μαλλιά κουβάρια τις δεκατέσσερις ορθόδοξες Εκκλησίες με κύριους πρωταγωνιστές τους πατριάρχες της Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίο και της Μόσχας Κύριλλο.

Δίπλα στις φλόγες του πολέμου στην Ουκρανία υπάρχει και μια άλλη φωτιά. Εκκλησιαστική, αυτή τη φορά,  που απειλεί να τινάξει στον αέρα την έστω και χαλαρή ενότητα στο χώρο των ορθοδόξων Εκκλησιών. Για να ακριβολογούμε το ουκρανικό ζήτημα με τις εκκλησιαστικές παραμέτρους του έχει κάνει μαλλιά κουβάρια τις δεκατέσσερις ορθόδοξες Εκκλησίες με κύριους πρωταγωνιστές τους πατριάρχες της Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίο και της Μόσχας Κύριλλο. Ο καθένας από τους δυο έχει διαλέξει το στρατόπεδο του. Ο ένας , ο της Μόσχας πιστό φιλαράκι του εντολέα του Πούτιν . Ο άλλος , ο της Κωνσταντινούπολης έχει διαλέξει εδώ και αρκετά χρόνια στρατόπεδο: Ουάσινγκτον και πάσης Οικουμένης. Και η μάχη; Μέχρις εσχάτων κι ο Θεός τους να βάλει το χέρι του… 

Ας ξεκινήσουμε θυμίζοντας εν συντομία ποια ήταν η κατάσταση στον χώρο των ορθόδοξων Εκκλησιών μετά την εμφάνιση του Ουκρανικού εκκλησιαστικού ζητήματος και την ανακήρυξη  του αυτοκέφαλου ενός τμήματος της Ουκρανικής ορθόδοξης Εκκλησίας από το πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. Μέχρι τότε η Ουκρανική Εκκλησία ήταν αυτόνομη συνδεδεμένη με το πατριαρχείο της Μόσχας. Ο πατριάρχης Βαρθολομαίος λειτουργώντας στην ουσία ως ατζέντης των ΗΠΑ στον εκκλησιαστικό χώρο παραχώρησε το Αυτοκέφαλο σε ένα τμήμα , το μικρότερο της Ουκρανικής Εκκλησίας υπό τον μητροπολίτη Επιφάνιο. Το μεγαλύτερο μέρος παρέμεινε στη δομή υπό τον μητροπολίτη Ονούφριο. Το πατριαρχείο της Μόσχας και ο πατριάρχης Κύριλλος ,  (στενά δεμένος με τον Πούτιν  που το παίζει θρησκευάμενος,  και το καθεστώς του),   αντέδρασαν οργισμένα παγώνοντας κάθε σχέση με την Κωνσταντινούπολη. Με τη θέση του πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης συντάχτηκαν άλλες τρεις από τις δεκατέσσερις ορθόδοξες Εκκλησίες, το πατριαρχείο Αλεξανδρείας και οι Εκκλησίες της Ελλάδας και της Κύπρου. Αντίθετα οι άλλες διατήρησαν και διατηρούν κανονικές σχέσεις με τη Μόσχα. 

Με την όξυνση των σχέσεων Μόσχας-Κιέβου, που οδήγησαν στην εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία τα πράγματα στον εκκλησιαστικό χώρο πήραν το χαρακτήρα ενός ανοιχτού «εκκλησιαστικού πολέμου». 

Οι πατριάρχες Βαρθολομαίος και Κύριλλος σε εποχές που επικρατούσε ακόμη η «ειρηνική συνύπαρξη», που κάλυπτε την υπόγεια σύγκρουση για την πρωτοκαθεδρία στον ορθόδοξο κόσμο.

 

Το πατριαρχείο της Μόσχας «εισβάλλει» στην Αφρική 

 

Μια από τις σοβαρότερες «μάχες» σ’ αυτόν τον «εκκλησιαστικό πόλεμο» διαδραματίζεται τους τελευταίους μήνες στην Αφρική, όπου μέχρι πρόσφατα την ορθοδοξία εκπροσωπούσε το πατριαρχείο Αλεξανδρείας. Όταν ο πατριάρχης Θεόδωρος αναγνώρισε την αυτοκεφαλία του τμήματος της  Ουκρανικής Εκκλησίας Εκκλησίας υπό τον μητροπολίτη Επιφάνιο, η Μόσχα αντέδρασε έντονα χωρίς ωστόσο να προχωρήσει για μερικούς μήνες  σε συγκεκριμένα αντίμετρα. Όμως με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Το πατριαρχείο της Μόσχας διόρισε έξαρχο του (σ.σ. αντιπρόσωπο) στην Αφρική και άρχισε με μεγάλη οικονομική δύναμη τον προσεταιρισμό κληρικών και πιστών. Το πατριαρχείο Αλεξανδρείας αντέδρασε στην αρχή με οργισμένες ανακοινώσεις, καλώντας την Μόσχα να σταματήσει την «εισπήδηση» (σ.σ. στην παπαδίστικη ορολογία ορίζεται η επέμβαση μιας Εκκλησίας στον χώρο μιας άλλης). Η Μόσχα έγραψε τις διαμαρτυρίες στα παλιά της τα παπούτσια και συνέχισε τη δράση της στην Αφρική. Στις 22 του μήνα το πατριαρχείο της Αλεξάνδρειας προχώρησε σε ένα ακόμη βήμα. Η Ιερά Σύνοδός του συνεδρίασε και αποφάσισε να καθαιρέσει τον ρώσο έξαρχο στην Αφρική μητροπολίτη Κλιν Λεωνίδα Γκορμπατσώφ και να τον υποβιβάσει από δεσπότη σε απλό καλόγερο. Παράλληλα αποφάσισε να μην μνημονεύει στις λειτουργίες το όνομα του πατριάρχη Κύριλλου. 

Η Ιερά Σύνοδος του πατριαρχείου Αλεξανδρείας που αποφάσισε  την διακοπή της μνημόνευσης του πατριάρχη Μόσχα Κύριλλου.

Και οι δυο αποφάσεις δεν έχουν καμία  σημασία, ούτε πρακτικό αποτέλεσμα, γιατί απλούστατα ο Λεωνίδας ανήκει σε άλλη Εκκλησία ενώ για τη Μόσχα η απόφαση για διακοπή μνημόνευσης του πατριάρχη Κύριλλου δεν σημαίνει τίποτα  εκεί που έφτασαν τα πράγματα, και η δράση της εξαρχίας της στην Αφρική συνεχίζεται κανονικά. 

 

Διωγμοί των πιστών στην Ουκρανία που ακολουθούν το πατριαρχείο της Μόσχας 

 

Στην Ουκρανία με την εισβολή των ρωσικών δυνάμεων οι πιέσεις στην υπό τον μητροπολίτη Ονούφριο Εκκλησία άρχισαν να παίρνουν τη μορφή ανοιχτών διωγμών. Η αρχή έγινε από τις επαρχιακές ενορίες όπου με τη συνδρομή της αστυνομίας δεκάδες ενορίες υποχρεώθηκαν να ενταχθούν στην υπό τον Επιφάνιο (άλλο  μπουμπούκι αυτός, τσιράκι των αμερικάνων και του Ζελένσκι) Εκκλησία. Όμως τα πράγματα δεν έμειναν  εκεί. Στο Κίεβο τη δουλειά ανέλαβε η Κρατική Ασφάλεια του καθεστώτος Ζελένσκι, η περιβόητη  SBU, που εισέβαλε στο μοναστήρι της Λαύρας των Σπηλαίων στο Κίεβο , όπου εδρεύει η υπό τον μητροπολίτη Ονούφριο Εκκλησία που είναι συνδεδεμένη με το πατριαρχείο της Μόσχας.   

Άνδρες της Ουκρανικής Ασφάλειας έξω από το μοναστήρι της Λαύρας των Σπηλαίων στο Κίεβο, όπου εδρεύει η κορυφή της Εκκλησίας της Ουκρανίας, που είναι συνδεδεμένη με τη Μόσχα.

Ανάλογες επιδρομές για την «ανακάλυψη στοιχείων κατασκοπείας υπέρ της Μόσχας και ανατρεπτικών ενεργειών των ρωσικών ειδικών υπηρεσιών στην Ουκρανία» έγιναν και σε πολλά άλλα μοναστήρια. Σε όλες τις περιπτώσεις γύρω από τα μοναστήρια και τις εκκλησίες τοποθετήθηκαν φρουρές με ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά. Ακόμη σε ορισμένες περιοχές όπως του  Lvov απαγορεύθηκε κάθε δραστηριότητα των κληρικών και πιστών της υπό τον  Ονούφριο Εκκλησίας και άρχισε η κατάσχεση των περιουσιακών της στοιχείων. 

Κι όλα αυτά παρά το γεγονός πως η Σύνοδος  υπό τον Ονούφριο  καταδίκασε τον «πλήρους κλίμακας πόλεμο της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας» και «εξέφρασε τον βαθύ πόνο της εξαιτίας της απώλειας των ουκρανών στρατιωτών και φιλειρηνικών πολιτών». 

Και μια λεπτομέρεια που έχει τη σημασία της: Μέσα στα «επιλήψιμα» και «ύποπτα» υλικά που κατασχέθηκαν στις έρευνες ήταν και έργα της ρωσικής λογοτεχνίας! 

 

Τελεσίγραφα και ανακηρύξεις αυτοκεφάλου από πολιτικά όργανα 

  

Λίγο παραπάνω από την Ουκρανία στην Εσθονία ο πόλεμος είχε και το αντίκρυσμά του στην ορθόδοξη Εκκλησία της χώρας. Η κυβέρνηση έστειλε τελεσίγραφο στην ορθόδοξη Εκκλησία να πάρει ανοιχτή θέση,  να καταδικάσει τη Ρωσία και να αποκοπεί από το πατριαρχείο της Μόσχας. 

Η αφορμή δόθηκε από μια δήλωση του προκαθημένου της Εσθονικής Εκκλησίας μητροπολίτη Ευγένιου σε τηλεοπτικό σταθμό, στην οποία απέφυγε να καταδικάσει κατηγορηματική τη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία. « Δεν γνωρίζουμε, είπε, την κατάσταση σε βάθος. Πρόκειται για πολιτικό ζήτημα. Εμείς οι άνθρωποι της Εκκλησίας δεν πρέπει να αναμιχθούμε…». 

Οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας κλήθηκαν στο υπουργείο Εσωτερικών όπου ορθά κοφτά τους είπαν πως αν ο κλήρος δεν λάβει αντιρωσική θέση τότε θα υπάρξουν κυρώσεις και ο μητροπολίτης Ευγένιος, που είναι ρώσος πολίτης θα απελαθεί. Ακολούθησε μια δήλωση του μητροπολίτη που καταδίκασε τη ρωσική εισβολή. Όμως ούτε κι αυτό έφτασε για να ικανοποιήσει τους κυβερνώντες που θέλουν την πλήρη διακοπή των εκκλησιαστικών  σχέσεων με τη Μόσχα.  Η Εκκλησία της Εσθονίας είναι αυτόνομη συνδεδεμένη με το πατριαρχείο της Μόσχας και την ακολουθεί το 85% των ορθοδόξων της χώρας (150.000 πιστοί, η μεγαλύτερη θρησκευτική κοινότητα της Εσθονίας) και εξαρτάται οικονομικά από το κράτος. Μια μικρότερη κοινότητα ορθοδόξων είναι συνδεδεμένη με το πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης.  

Όχι μόνο στην Εσθονία , αλλά και στις άλλες δυο Βαλτικές χώρες την Λιθουανία και τη Λετονία ο πόλεμος στην Ουκρανία έδωσε την αφορμή για την άμεση παρέμβαση των κρατικών αρχών στα εσωτερικά των ορθοδόξων Εκκλησιών. 

Ο λιθουανός πρωθυπουργός έστειλε επιστολή στο Φανάρι ζητώντας από τον Βαρθολομαίο να παρέμβει ώστε η ορθόδοξη Εκκλησία  της χώρας να κόψει κάθε δεσμό με τη Μόσχα. Ακολούθησαν τον περασμένο Σεπτέμβριο συνομιλίες επί του πρακτέου.Τι απάντησαν οι φαναριώτες; Πως θα το μελετήσουν. Με βάση την έως τώρα εμπειρία η απάντηση είναι εύκολο να δοθεί. Η αίτηση των λιθουανών κυβερνητικών είναι βούτυρο στο ψωμί των ρασοφόρων του Φαναρίου. Άλλωστε και η ίδια η Εκκλησία στη Λιθουανία που έχει καταδικάσει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δείχνει πως είναι έτοιμη και για την τυπική διακοπή των σχέσεων με το πατριαρχείο της Μόσχας. Απλώς οι επίσκοποί της θέλουν οποιαδήποτε ενέργεια γίνει να μείνει σε εντελώς εκκλησιαστικά πλαίσια και όχι με την παρέμβαση των πολιτικών. 

Αντιπροσωπεία της λιθουανικής κυβέρνησης στο Φανάρι με τον πατριάρχη Βαρθολομαίο. Δεξιά στη φωτογραφία ο «υπουργός Εξωτερικών» του πατριαρχείου μητροπολίτης Χαλκηδόνος Εμμανουήλ, ο κληρικός που ως άλλος  Κίσινγκερ έπαιξε και παίζει καθοριστικό ρόλο στον «πόλεμο» με την Μόσχα.

 

Στη Λετονία το κράτος παρενέβη ανοιχτά στα εσωτερικά της  Εκκλησίας. Δεν χρειάστηκαν ούτε διπλωματίες , ούτε τήρηση προσχημάτων, έστω  για τα μάτια του κόσμου. Η κυβέρνηση κατέθεσε νόμο στη Βουλή (Seimas)  που ψηφίστηκε στις αρχές του Σεπτέμβρη. Σύμφωνα με το νόμο αυτό ένα πολιτικό όργανο αποφάσισε πως η ορθόδοξη Εκκλησία θα γίνει αυτοκέφαλη. Τελεία και παύλα και τα σκυλιά δεμένα. 

Έτσι ωμά και στεγνά στη λογική του «αποφασίζομεν και διατάσσομεν». 

Συμπέρασμα; Αυτό που έχουμε ξαναγράψει στον Ημεροδρόμο. Όπως σε κάθε πόλεμο των ιμπεριαλιστών έτσι και στον σημερινό της Ουκρανίας τα ράσα από όλες τις πλευρές ξεχνούν τον Θεό τους, που δηλώνουν υπηρέτες του , ντύνονται το χακί και κινούν και πάνε στον πόλεμο. Ευλογώντας οι μεν τα όπλα του Πούτιν και οι δε τα όπλα του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαικής Ένωσης και των ναζιστόμουτρων του Ζελένσκι. Όσο για τις χιλιάδες των ψυχών αυτών που χάνονται καθημερινά στις μάχες και γι’ αυτές θα προνοήσουν οι επί της Γης άθλιοι εκπρόσωποι του Θεού τους. Θα έχουν όπως τους υπόσχονται μια θέση στον Παράδεισο. Η Θεία Πρόνοια νάναι καλά και οι αλητήριοι πλασιέ της… 

 

 

Σχετικά θέματα

Απόψεις