Μια από τις παλαιότερες αναφορές στην εκκλησία με το προσωνύμιο «Παναγιά Γουδί», μετά την απελευθέρωση της Αθήνας και ανακήρυξή της σε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, το 1934, εμφανίζεται στα «ΑΤΤΙΚΑ ή περί Δήμων Αττικής εν οις και περί τινών μερών του ΑΣΤΕΩΣ», του Διονυσίου Σουρμελή, εν Αθήναις, 1854.
Στις σελίδες 122-123, ο Διονύσιος Σουρμελής, στα ΑΤΤΙΚΑ Ή ΠΕΡΙ ΔΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ, του 1854, τοποθετεί τον Δήμο Αλωπεκής στην περιοχή του Γουδιού και σημειώνει: «Η κώμη των Αλωπεκέων έκειτο όπου νυν κείται η εκκλησία «Παναγία Γουδί», ήτις πρότερον ήτον ναός Αφροδίτης, νυν δε ο τόπος ούτος είνε κτήμα της μονής Πετράκη…»
Ήδη η τοπωνύμιο: «θέση Γουδί» χρησιμοποιείται σε διάφορα έγγραφα όπως το 1852: ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ:
Ο Στέφανος Κουμανίδης, στο ΑΤΤΙΚΗΣ ΕΠΙΓΡΑΦΑΙ ΕΠΙΤΥΜΒΙΟΙ, έκδοση 1871, στη σελ. 34, σώζει το επίγραμμα:
«Αριστογείτων Νικίου Αλωπεκήθεν»
Και το τοποθετεί στη θέση ΓΟΥΔΙ
Τριανταπέντε χρόνια μετά τα ΑΤΤΙΚΑ του Δ. Σουρμελή, το 1889, αρχίζει η έκδοση του εξαιρετικού εξάτομου έργου του Δημητρίου Καμπούρογλου ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ – ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ (τρεις τόμοι) και ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ (τρεις τόμοι), που ολοκληρώνεται το 1896.
Στα «Μνημεία της Ιστορίας των Αθηναίων» δημοσιεύονται διάφορα έγγραφα της Μονής Ασωμάτων Πετράκη, ανάμεσά τους δυο Χοτζέτια και ένα Ιδιωτικό Πωλητήριο, στα οποία εμφανίζονται οι παλαιότερες αναφορές στο τοπωνύμιο: θέση «Παναγία Γουδή».
Ο Δ. Καμπούρογλου σημειώνει στην αρχή του κεφαλαίου ΕΓΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΑΣΩΜΑΤΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ: «Υπό του φιλοπροόδου ηγουμένου Ασωμάτων Πετράκη κυρίου Συμεών Κοροβέση και του αξιοτίμου Συμβουλίου της Μονή, παρεχωρήθη ημίν προς μελέτην σειρά πολυτίμων εγγράφων της Μονής. Ταύτα πλην του κατωτέρω δημοσιευομένου Σιγιλλίου εισίν εις Τουρκικήν γλώσσαν, μεθηρμηνεύθησαν δε υπό του κ. Β. Κάνδη» (Μνημεία της Ιστορίας των Αθηναίων, τόμος Α΄, σελ. 355).
Από αυτή τη δημοσίευση και μετά, αρχίζει ο προβληματισμός αρκετών συγγραφέων σχετικά με την επωνυμία Γουδή και κάποιοι καταλήγουν στην όχι και τόσο ασυνήθιστη πιθανότητα πίσω από την επωνυμία ΓΟΥΔΗ να κρύβεται φυσικό πρόσωπο, είτε ως κτήτορας της εκκλησίας είτε ως κτηματίας της περιοχής. Σε κάποιους συγγραφείς η πιθανότητα γίνεται βεβαιότητα, με κάπως αδιάφορο τρόπο, αφού το όνομα και η καταγωγή του δεν επηρεάζει το θέμα στο οποίο αναφέρονται.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αρχίζει να εμφανίζεται σποραδικά ο τύπος ΓΟΥΔΗ, όμως στα επίσημα έγγραφα, συμβόλαια, εφημερίδες, αναφορές ιστορικών η ονομασία Γουδί είναι κυρίαρχη, όπως κυριαρχεί και στη γλώσσα των κατοίκων της περιοχής.
Τα τρία αυθεντικά πρωτότυπα έγγραφα, που αναφέρονται στη θέση «Παναγιά Γουδή», γραμμένα στην τουρκική γλώσσα με οθωμανική (αραβική) γραφή, βρίσκονται και σε ψηφιοποιημένη μορφή, στα αρχεία της Μονής Πετράκη. Είχαμε τη τύχη να δούμε τα αυθεντικά έγγραφα, το αρχαιότερο Χοτζέτι του 1742, ταξινομημένο με α.α. 130 στον φάκελο 113 και το Ιδιωτικό Πωλητήριο του 1803, ταξινομημένο με α.α. 116, στον φάκελο 164/1803.
Ζητήσαμε, με γραπτό αίτημα, να μας παραχωρήσουν φωτογραφία ή φωτοτυπία ή αντίγραφο σε ηλεκτρονική μορφή των πρωτοτύπων, αλλά αντιμετωπίσαμε την άρνηση της Μονής, επειδή τα αυθεντικά κείμενα δεν είχαν δοθεί ακόμα… στη δημοσιότητα…
Το Χοτζέτι του 1742, στο οποίο εμφανίζεται για πρώτη φορά η θέση ΠΑΝΑΓΙΑ ΓΟΥΔΗ, (Μνημεία της Ιστορίας των Αθηναίων, Δ. Καμπούρογλου, Αθήνα 1892, τόμος Γ΄, σελ. 185 – 186 – 187).
Το Χοτζέτι του 1773, (Μνημεία της Ιστορίας των Αθηναίων, Δ. Καμπούρογλου, Αθήνα 1889, τόμος Α΄, σελ. 420)
Στο παλαιότερο Χοτζέτι, του 1742, πάνω στο κιτρινισμένο έγγραφο με την οθωμανική γραφή, υπάρχει πολύ μεταγενέστερη σημείως, με μολύβι, στα ελληνικά, Παναγιά Γουδί…
Το Ιδιωτικό πωλητήριο του 1803, (Μνημεία της Ιστορίας των Αθηναίων, Δ. Καμπούρογλου, Αθήνα 1889, τόμος Α΄, σελ. 427), το αυθεντικό έγγραφο σε οθωμανική γραφή, με αριθμό 116, βρίσκεται στα αρχεία της Μονής Ασωμάτων – Πετράκη, στο φάκελο 164/1803.
Σε όλες τις περιπτώσεις απουσιάζει από την ονομασία της περιοχής το άρθρο: Παναγιά η Γουδή, Παναγιά του Γουδή, Παναγιά στου Γουδή…
Ο ίδιος ο Δ. Καμπούρογλου στη συνέχεια, στα άρθρα του, αναφερόμενος στην περιοχή, χρησιμοποιούσε τον τύπο ΓΟΥΔΙ, όπως στο άρθρο του στην εφημερίδα ΕΣΤΙΑ της 16 του Απρίλη του 1931, με τίτλο Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΓΟΥΔΙΟΥ, το οποίο υπογράφει με το ψευδώνυμο ΑΝΑΔΡΟΜΑΡΗΣ.
Στο άρθρο στην ΕΣΤΙΑ της 16.4.1931, ο Δ. Καμπούρογλου, με το ψευδώνυμο «Αναδρομάρης», γράφει:
«… μας οδηγεί, με ειρηνικάς επί του παρόντος διαθέσεις, εις το ιστορικόν Γουδί, όπως και αυτό πάλιν εις το εκκλησάκι του…
…Σημείωμα
του αειμνήστου Αθηναιογράφου και φίλου μου Αρχιμανδρίτου Διονυσίου Βερσή. Το πολύ ενδιαφέρον Σημείωμα αυτό, του οποίου είμαι ευτυχής κάτοχος, έχει ως εξής:
«1867. Σημείωσις περί της εις θέσιν Γουδί εκκλησίας του Θωμά και της πανυγήρεως…»
Το σημείωμα του Βερσή, (1867) είναι γραμμένο πριν από την δημοσίευση των χοτζετιών σε μετάφραση Β. Κάνδη… Παρακάτω ο Αναδρομάρης σημειώνει: «Αλλ’ υπάρχει και άλλη Παναγία κατά το Γουδί και παρά τον ξηρόν χείμαρον, της οποίας το ερείπωμα άξιον και προσοχής και μελέτης, περιέγραψεν εις ιδίαν μονογραφίαν ο νεώτερος των Βυζαντινολόγων και Εφορος ήδη των Βυζαντινών αρχαιοτήτων (εννοεί τον Ανδρέα Ξυγγόπουλο) και παρακάτω: «… Η επιγραφή αύτη, σχετίζεται μετά της περί Παναγίας Πεντελιώτισσας του Γουδιού….».
Το 1916 δημοσιεύεται η μελέτη «Η Ελληνική Σχολή στην Βυζαντινή Αρχιτεκτονική» (L’ école qrecque dans L’ Architecture Byzantine), του Gabriel Millet, Paris 1916, στην οποία γίνεται αναφορά στην βυζαντινή εκκλησία που βρίσκεται στο «Γουδί Αθηνών», όπου παρατηρεί ότι είναι χτισμένη στον ίδιο ρυθμό με την εκκλησία την αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο, στην Λακωνία, στο Κάστρο Γερακίου, στις σελίδες 44 – 45, αναφέρει ότι πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική, δημοσιεύει φωτογραφία (σελ. 45) με τη λεζάντα: «Basilique de Goudi, près d’Athènes.Vue des nefs.» (Βασιλική του Γουδιού κοντά στην Αθήνα. Άποψη των κλιτών). Η φωτογραφία τραβήχτηκε από τον Γ. Λαμπάκη. Ο G. Millet, δεν αναφέρει ότι το ναΐδιο είναι αφιερωμένο στην Παναγία.
Η ημιερειπωμένη βυζαντινή εκκλησία που θεωρείται ότι έδωσε το όνομα στη περιοχή, με το ΒΔ της 19.4.1921 (ΦΕΚ 68/26.4.1921) κηρύσσεται «προέχον βυζαντινό μνημείο», αναφερόμενη ως «Ναΐδριον Παναγίας (Γουδί, κτήμα Δρακοπούλου)».
Στο BYZANTINISCHE ZEITSCHRIFT, 1929/1930, δημοσιεύεται η εργασία του Ακαδημαϊκού Γ.Α. Σωτηρίου, κορυφαίου Έλληνα αρχαιολόγου, βυζαντινολόγου, ιστορικού της Τέχνης και πανεπιστημιακού, με τίτλο: Βυζαντιναί βασιλικαί Μακεδονίας και παλαιάς Ελλάδος. Στη σελίδα 572 δημοσιεύεται σχέδιο «Κάτοψις της εκκλησίας, της θεωρηθείσης ως ανατολικής βασιλικής, παρά το Γουδί (Αθηνών)».
Στη σελίδα 573 «Τομή του ναού παρά το Γουδί (Αθηνών)
Στις σελίδες 574 – 575 γίνεται εκτεταμένη αναφορά στην «ερειπωμένην βασιλικήν εις το Γουδί παρά τας Αθήνας.
Ο Γ.Α. Σωτηρίου δεν αναφέρει τον όνομα του μεσαιωνικού ναΐδριου ως «Παναγιά Γουδί», αλλά ως «ηρειπωμένη βασιλική εις το Γουδί». Κάνει χρήση του τοπωνύμιου Γουδί, και παρά το ότι ο ίδιος είναι γεννημένος στις Σπέτσες, δεν φαίνεται να αναγνωρίζει κανέναν Γουδή, είτε μεγαλοκτηματία μεσαιωνικής οικογένειας, είτε εφοπλιστή και αγωνιστή του ’21 από τις Σπέτσες, που να έχει οποιαδήποτε σχέση με τον ναό ή την περιοχή.
Το 1933, ο αρχαιολόγος, καθηγητής του Πολυτεχνείου και Ακαδημαϊκός Αναστάσιος Ορλάνδος, ο άνθρωπος που αναστήλωσε το μεσαιωνικό ναΐδριο το 1959 – 1961, στα «ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ της πεδιάδος των Αθηνών και των κλιτυών Υμηττού – Πεντελικού – Πάρνηθος και Αιγάλεω» — (Απόσπασμα εκ του Ευρετηρίου των Μνημείων της Ελλάδος εκδιδομένου υπό του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, επιμελεία Κ. Κουρουνιώτη και Γ. Σωτηρίου), υιοθετεί για την ευρύτερη περιοχή την ονομασία ΓΟΥΔΗ, και παρόλο ότι κατάγεται από σπετσιώτικη οικογένεια, δεν κάνει καμιά αναφορά σε κανένα φυσικό πρόσωπο με το όνομα Γουδής, ενώ σε αρκετές άλλες περιπτώσεις αναφέρεται σε κτήτορες ή ανακαινιστές που έδωσαν το όνομά τους σε διάφορους ναούς.
Για την «Παναγιά Γουδή» δημοσιεύει φωτογραφία και κάτοψη του ναού, και σημειώνει στο κείμενο:
«Ευρίσκεται ημιερειπωμένη εντός του κτήματος Κακαβά (πρώην Δρακοπούλου). Αρχικώς ήτο ναός τύπου σταυροειδούς μετά τρούλλου στηριζομένου επί δύο κιόνων, αργότερον μετετράπη εις τρίκλιτον βασιλική, ης τα κλίτη εστεγάστηκαν δια κτιστών καμαρών».
Στην βιβλιογραφία που παραπέμπει, οι Millet, Σωτηρίου και Καμπούρογλου, που παρουσιάσαμε παραπάνω χρησιμοποιούν τον τύπο ΓΟΥΔΙ. Το ίδιο και ο Ανδρέας Ξυγγόπουλος («Αττικής βυζαντιακοί ναοί. Α.Ε. 39 (1913) 30 – 143. Des églises byzantines d’Attique» όπου «Περιγράφονται και χρονολογούνται ο ηρειπωμένος ναΐσκος της Παναγίας εις θέσιν Γουδί και η εις τους βορείους πρόποδας της Ακροπόλεως εκκλησία της Μεταμορφώσεως».
Από τις νεώτερες αναφορές υπάρχει η μελέτη του Γιώργου Πάλλη, στα Σύμμεικτα 23 (2013), «Τοπογραφικά του Αθηναϊκού πεδίου κατά τη μέση βυζαντινή περίοδο (9ος – 12ος αι.)», σελ. 132 – 133.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών
Η απάντηση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών – Τμήμα Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών χώρων, Μνημείων, Αρχαιογνωστικής Έρευνας και Μουσείων, σε σχετικό ερώτημά μας:
«Το μνημείο αναφέρεται σε οθωμανικά έγγραφα (χοτζέτια) του 1742, 1773 και 1811, καθώς και σε πωλητήριο του 1803, ως «Παναγία Γουδή», περιοχή που ανήκε στον οικισμό Αμπελοκήπων. Περαιτέρω πληροφορίες για την ονομασία «Γουδή» δεν εντοπίζονται στο αρχείο της Υπηρεσίας μας».
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων δεν γνωρίζει κανέναν κ. Γουδή…
Ο Φάκελος με τα «πειστήρια» που οδήγησαν
στην «αποκατάσταση» του τοπωνύμιου
Το «μικρό τομίδιο», η μελέτη που υπέβαλε η Κα Βασιλική Καραγιάννη στην Δ/νση Αρχιτεκτονικού – Τμήμα Τοπωνυμιών του Δήμου Αθηναίων, ζητώντας την «αποκατάσταση» του τοπωνύμιου , τον Ιούνιο 2002 και το εμπλούτιζε μέχρι το 2008, περιείχε τα εξής «αποδεικτικά» στοιχεία:
— Φωτογραφία με «νησιώτικες φορεσιές των χρόνων της Ελληνικής Επαναστάσεως, ενδυμασία του Δημ. Γουδή από τις Σπέτσες και γιορτινή φορεσιά από τα Ψαρά». Αθήνα Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
– Τέσσερις φωτοτυπημένες σελίδες από περιοδικό, με τη σφραγίδα της Ένωσης Σπετσιωτών, με σύντομα βιογραφικά 11 μελών της οικογένειας Γουδή των καραβοκύρηδων από τις Σπέτσες με τη μεγάλη, πράγματι, προσφορά στην Επανάσταση του 1821. Φυσικά δεν αναφέρεται καμιά σχέση με την περιοχή Γουδί της Αθήνας.
– Απόσπασμα από το ΑΙ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, του Κώστα Η. Μπίρη, ο οποίος δέχεται, ανεπιφύλακτα, την ύπαρξη μεσαιωνικής οικογενείας Γουδή, στην οποία άνηκε η ερειπωμένη εκκλησία της Παναγίας, αλλά γράφει το τοπωνύμιο: ΓΟΥΔΙ.
– Δημοσίευμα της εφημερίδας Καθημερινή της Κυριακής 24 Νοεμβρίου 2002, αφιέρωμα με τίτλο Η Σοφία Σλήμαν και το όραμα της «Σωτηρίας»…, των Αντώνη Ρασιδάκη και Γρηγόρη Στρατάκου, όπου καταγράφεται ότι τον Μάιο του 1902 η Σλήμαν και οι άλλες κυρίες της νεοσύστατης εταιρείας θα καταφέρουν να αποσπάσουν από την Ι. Μονή Πετράκη δωρεά οικοπέδου 600 στρεμμάτων «μακράν των Αθηνών», ΒΑ της θέσεως «Γουδή». Που δείχνει είτε οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν τον τύπο Γουδή, είτε η Σοφία Σλήμαν, όπως και αρκετοί άλλοι.
– Δημοσίευμα της ΕΣΤΙΑΣ, Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2004, όπου ανατυπώθηκε, σε ένθετο, το φύλλο της εφημερίδας της 31ης Δεκεμβρίου 1904 όπου αναγράφεται: «… Κατά το λήγον έτος 1904, εις την πόλιν των Αθηνών… από του Πυριτιδοποιείου μέχρι της θέσεως Γουδή…»
— Δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας 16.1.2004 με τίτλο «Πως το Γουδή παρεφθάρη σε Γουδί»:
«Η αναγνώστρια της “Ε” Βασιλική Καραγιάννη (Υπάτης 15, Αθήνα), έστειλε προς τον υπουργό Πολιτισμού Ευάγγελο Βενιζέλο, επιστολή που αναφέρεται στην ιστορία του τοπωνυμίου ΓΟΥΔΗ, όπου πρόκειται να κατασκευαστεί το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού:
«Κύριε υπουργέ,
Με όλο τον προσήκοντα σεβασμό επιτρέψτε μου να επιστήσω την προσοχή σας -με παρρησία και μετά λόγου γνώσεως- σε ένα γλωσσολογικό ατόπημα στο οποίο υποπέσατε στις 31/12/2003 όταν εξαγγείλατε τον μποναμά-καταστροφή του Πάρκου ΓΟΥΔΗ.
Σας παρακαλώ να δεχθείτε την έκφραση της οδυνηρής έκπληξής μου όταν σας παρακολούθησε το Πανελλήνιο να λέτε από τηλεοράσεως: “Με τη σύμφωνη γνώμη της κ. ΥΠΕΧΩΔΕ και της κ. Δημάρχου Αθηναίων το ποδοσφαιρικό γήπεδο θα κατασκευασθεί σε έκταση της περιοχής Γουδίου”!
Αξιότιμε κε καθηγητά, κε υπουργέ,
Γλωσσολογικά το “Γουδί”, το “Γουδίου”, το “Γουδιού” είναι απαράδεκτα. Δεικνύει ιστορική άγνοια και βαρύτατη έλλειψη γλωσσικής ευαισθησίας.
Σας γράφει, κ. υπουργέ, ένας ασήμαντος, ταπεινός, αλλά ευαίσθητος άνθρωπος αυτού του τόπου που έψαξε την ιστορία του τοπωνυμίου ΓΟΥΔΗ. Ξεκινά πριν από πολλά χρόνια και οφείλεται στο όνομα της οικογενείας ΓΟΥΔΗ και όχι στο αρχαίο “ιγδίον” δηλαδή στο σκεύος του φαγητού “γουδί”. Σιγά σιγά παρεφθάρη η λέξη και κατέληξε σ’ αυτή τη λεκτική ασχήμια.
Εγώ, κ. υπουργέ, με πολύ χρόνο και κόπο έρευνας σε πηγές και βιβλιοθήκες συνέλεξα τα στοιχεία που μιλούν για την περιοχή του ΓΟΥΔΗ, το πάρκο του ΓΟΥΔΗ κ.λπ. και δημιούργησα ένα μικρό τομίδιο. Το υπέβαλα τον Ιούνιο 2002 στη Δ/νση Αρχιτεκτονικού – Τμήμα Τοπωνυμίων του Δήμου Αθηναίων, όπου δυστυχώς εκκρεμούν ακόμα πολλές παρόμοιες περιπτώσεις.
Σας παραδίδω ένα αντίτυπο της έρευνάς μου με την ελπίδα ότι -έστω και την τελευταία στιγμή- θα σκεφθείτε όλες τις καταστροφικές παραμέτρους των ενεργειών σας εις βάρος του πρασίνου του ΓΟΥΔΗ”.
Με την αγωνία μου και τον μακρόχρονο αγώνα για το Πάρκο ΓΟΥΔΗ.
Υ.Γ.: Εικάζεται ότι η ψηφοπενία και η ψηφοθηρία σπρώχνουν το ΓΟΥΔΗ στα νύχια της ποδοσφαιρικής αλητείας των χουλιγκάνων».
– Φωτοτυπία από την «Σύγχρονον Παγκόσμιο Εγκυκλοπαίδεια Πρωΐας» και από το Λεξικό Ελευθερουδάκη όπου αναγράφεται το λήμμα Γουδή.
Μάλιστα στο λήμμα Γουδί. Τοποθεσία εν Αθήναις Βλ. Γουδή, επαναφέρει στην τάξη το λεξικό Ελευθερουδάκη, σημειώνοντας: «Δυο διαφορετικά πράγματα». Υπογραμμίζει και το λήμμα: γουδοχέρι και γουδόχερο για να υποδείξει την ασχήμια της λέξης Γουδί…
Και από το ορθογραφικό λεξικό του Δημητράκου: Γουδή το ή του, κοιν. Γουδί το, πεδίον Α. Αθηνών, απέχον 3 περίπου χλμ. Από πλατ. Συντάγματος. Ιστορικόν εκ της εκεί στρατ. Επαναστάσεως της 13 Αυγούστου 1909.
— Φωτοτυπία από επιστολή – πίεσης που δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της 13.2.2004, προς την Δήμαρχο Αθηναίων Ντόρα Μπακογιάννη
– Φωτοτυπία από τη σελίδα 90 του «Οδηγοί ταξιδιώτου «Ελευθερουδάκη» — Αθήναι και Αττική» του 1926, όπου αναφέρεται ότι «στο βάθος φαίνεται η νέα Ιερατική Σχολή και το πεδίον του Γουδή».
– Φαξ προς τον καθηγητή Μπαμπινιώτη και η απάντησή του (τηλεφωνική συνομιλία) και η, μέλλον με τον ίδιο τρόπο, τοποθέτηση του συγγραφέα Γιάννη Καιροφύλλα:
— Από το περιοδικό Ιστορία Εικονογραφημένη, τ. 268, 1990, η σελίδα 128, του γλωσσολόγου Δικαίου Βαγιακάκου, Επίτιμου Γενικού Διευθυντή του Κέντρου Συντάξεως του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών.
Ο καθηγητής δεχόταν τον τύπο «Γουδί». Έγραψε όμως:
Κατ’ αρχάς εκλήθη του Γουδή δηλ. περιοχή ανήκουσα εις κάποιον ονομαζόμενον Γουδήν. Ηδη το 1777 εις έγγραφον αναγράφεται ότι υπήρχεν εκκλησία της Παναγίας ανήκουσα εις την οικογένειαν Γουδή και κτήματα κείμενα εις θέσιν «Αμπελοκήπων Παναγία Γουδή» (σ.σ. εδώ ο καθηγητής έβαλε σε δοκιμασία την εγκυρότητα των γραφομένων του αφού στα χοτζέτια που προφανώς αναφέρεται – 1742 και 1773 — αναγράφεται μεν «Παναγία Γουδή» αλλά δεν αναφέρεται κανένας ιδιοκτήτης και καμία οικογένεια Γουδή ή κτήματα κείμενα στη θέση «Αμπελοκήπων Παναγία Γουδή»). Εκ της γενικής του Γουδή σχηματίζεται η ονομαστική ουδετέρου το Γουδί. Είναι συνήθης αυτός ο σχηματισμός ήδη από τους Βυζαντινούς χρόνους.
Το Γουδί κατέστη ιστορικόν…»
— Ακολουθούν φωτοτυπίες από διάφορα δημοσιεύματα που άλλα επικροτούν την αλλαγή, μερικά με… ανακούφιση, και άλλα απλά σημειώνουν την είδηση και αναπαράγουν την επιχειρηματολογία της Κας Β. Καραγιάννη χωρίς να προσθέτουν κάτι καινούργιο ή πειστικότερο. ΣΠΕΤΣΙΩΤΙΚΗ ΗΧΩ, Οκτώβρης Νοέμβρης, Δεκέμβρης 2004, με τίτλο «Πάρκο ή Γήπεδο στη θέση ΄΄ΓΟΥΔΗ΄΄ και όχι ΄΄Γουδί΄΄, ΤΟ ΣΚΟΝΑΚΙ4 Νοέμβρη 2004, «Το Γουδί, το γουδοχέρι και η συνοικία ΓΟΥΔΗ», ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 10.7.2003, στήλη Στα Πεταχτά, «Δύσκολοι καιροί για πρίγκηπες…», ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 8 Απριλίου 2004, στα ΙΣΤΟΡΙΚΑ, Τόπος Εκτελέσεων, άρθρο του Νίκου Κιάου και το σχόλιο του Γιώργου Βότση, στην Ελευθεροτυπία, 4.7.2003, που εκφράζει τον ενθουσιασμό του και την ελπίδα του να απαλλαχτεί από την γενική του… Γουδιού.
–Το Δεκέμβρη του 2004 συγχαρητήριο σημείωμα της τότε Προέδρου της Βουλής Κας Ψαρούδα – Μπενάκη, καταχωρημένο κι αυτό στο φάκελο της Γλωσσολογικής Ερευνας…
«Αγαπητή Κυρία Καραγιάννη,
Ευχαριστώ θερμά για την εργασία σας σχετικά με το τοπωνύμιο ΓΟΥΔΗ και σας συγχαίρω εγκάρδια. Καθώς κατάγομαι και εγώ από την περιοχή (Ερμιόνη) είδα με πολύ ενδιαφέρον το θέμα σας.
Σας χαιρετώ
(Υπογραφή
Μπενάκη)
— Ο φάκελος κλείνει με ένα αξιόλογο τετρασέλιδο βιογραφικό της Βασιλικής Καραγιάννη.
Στην 8η Συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων, στις 3 Μάη 2004, το θέμα μπαίνει για συζήτηση εκτός Ημερήσιας Διάταξης, και ψηφίζεται ομόφωνα…
Στις 28 Ιούνη 2004 το Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας επικυρώνει, και πάλι ομόφωνα, «την ορθή γραφή του τοπωνύμιου Γουδή» «προκειμένου να ενημερωθούν οι διάφοροι φορείς, ώστε να προβούν σε διορθώσεις (ΥΠΕΧΩΔΕ, ΟΑΣΑ, κλπ.).
Στις 17.6.2006, Στην Καθημερινή, σε άρθρο της η Λίνα Γιάνναρου, με τίτλο Ξεχάστε το Γουδί που ξέραμε, τώρα πια πάμε Γουδή, γράφει:
«Είναι οπωσδήποτε μια δικαίωση για μένα», λέει στην «K» η κ. Βασιλική Καραγιάννη, μεταφράστρια στο επάγγελμα και μέλος της Επιτροπής Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή. «Εψαξα πάρα πολύ. Πήγα παντού, σε βιβλιοθήκες, αρχεία, μίλησα με ιστοριοδίφες, απευθύνθηκα σε ειδικούς. Δεν μπορούσα να ακούω αυτό “του Γουδιού” ή “του Γουδίου”. Το όνομα προέρχεται από μεγάλη οικογένεια των Σπετσών, πολλά μέλη της οποίας διακρίθηκαν λόγω της μεγάλης προσφοράς τους στην Ελληνική Επανάσταση. Σε αναγνώριση της προσφοράς τους η Πατρίδα τούς αντάμειψε με την παραχώρηση της έκτασης που φέρει το όνομά τους».
Απόγονος αυτής της οικογένειας, ο Δημήτριος Γουδής που γεννήθηκε στις Σπέτσες του 1824, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας. Ηταν δε ο πρώτος Ελληνας που έφερε ατμόπλοιο και πρωτοστάτησε για την επικράτηση της ατμήλατης ναυτιλίας σε ολόκληρη την Ελλάδα.
«Η έκταση που είχε παραχωρηθεί στην οικογένεια ήταν τεράστια. Κάλυπτε εκτός από του Γουδή και την περιοχή του Παπάγου και του Χολαργού», σημειώνει η κ. Καραγιάννη. «Σιγά σιγά, χωρίστηκε σε δήμους και σήμερα η περιοχή Γουδή έχει έκταση 1,75 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να ξεχάσουμε την ιστορία μας». Τίτλοι κυριότητας δεν έχουν βρεθεί, ωστόσο εφημερίδες στις αρχές του αιώνα αναφέρουν την τοποθεσία με τη γραφή «Γουδή». Είναι χαρακτηριστική η αναφορά στα αρχεία του νοσοκομείου Σωτηρία: «Μέχρι τον Μάιο του 1902, η Σοφία Σλήμαν και άλλες κυρίες προβαίνουν στη σύσταση φιλανθρωπικής εταιρείας για την αντιμετώπιση πολλών κοινωνικών προβλημάτων (π.χ. φυματίωση) και καταφέρνουν να αποσπάσουν από την I. Μονή Πετράκη δωρεά οικοπέδου 600 στρεμ. μακράν των Αθηνών B.A. της θέσεως Γουδή».
Η κ. Καραγιάννη κατέθεσε το αποτέλεσμα της έρευνάς της στο ΥΠΕΧΩΔΕ, το υπουργείο Πολιτισμού και τον Δήμο Αθηναίων και έτσι δρομολογήθηκε η αντικατάσταση του ονόματος «Γουδί» με το σωστό «Γουδή». Τώρα μένει να το συνηθίσουν και οι Αθηναίοι…
Η κυρία Καραγιάννη δεν έχει καμία ευθύνη γι’ αυτό που έγινε. Πίστεψε στην υπόθεσή της, νόμισε ότι έχει δίκιο, έδωσε έναν αγώνα άξιο θαυμασμού, πολυετή και επίμονο και στο τέλος ευτύχησε να δει την αλλαγή της ονομασίας. Ακέραιη την ευθύνη την έχουν οι παράγοντες του Δήμου της Αθήνας, η Περιφέρεια, το ΥΠΕΧΩΔΕ και το Υπουργείο Πολιτισμού. Αυτοί οι φορείς εξακολουθούν και σήμερα, με άλλα πρόσωπα στις υπεύθυνες θέσεις, να έχουν την ευθύνη προκειμένου να ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΗΣΟΥΝ την «αποκατάσταση» που προκάλεσαν στο τοπωνύμιο και την Ιστορία. Έτσι κι αλλιώς δεν φαίνεται να το συνηθίζουν, 14 χρόνια μετά, οι Αθηναίοι…
