Της Χριστίνας Πεσματζόγλου
14 Νοεμβρίου 1973, στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθηνών ξεκινά κατάληψη φοιτητών και σπουδαστών ως εκδήλωση αντίστασης ενάντια στην Χούντα των συνταγματαρχών, στην Χούντα που λεηλάτησε τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις ατομικές ελευθερίες, που τιμωρούσε την σκέψη.
Η φοιτητική αντίσταση εξέφραζε όλον τον καταπιεσμένο από χρόνια λαό που έμαθε για καιρό να ζει με τον φόβο. Εκλέγεται συντονιστική επιτροπή φοιτητών στην οποία συμμετέχουν δύο εργάτες, η αντιφασιστική και αντιιμπεριαλιστική εκδήλωση του Πολυτεχνείου έχει ως σύνθημα «Λαέ κατέβα στο πεζοδρόμιο, έλα να μας συμπαρασταθείς, την λευτεριά σου για να δεις», το οποίο ακούγεται από τα μεγάφωνα του Μετσόβιου πανεπιστημίου στην Αθήνα, και η φοιτητική κατάληψη δεν αργεί να γίνει λαϊκή εξέγερση.
Τα πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας ακολουθούν το δρόμο της κατάληψης, ο λαός, μαθητές, εργάτες, αγρότες συμπορεύονται με τους φοιτητές, συνδράμουν με τρόφιμα, φάρμακα και είδη πρώτης ανάγκης, το ποτάμι της λαϊκής οργής δεν γυρίζει πίσω. Κάποια παιδιά όμως του λαού, εκτελώντας διατεταγμένη υπηρεσία στέκονται απέναντι στους εξεγερμένους, απέναντι στα αδέλφια τους που μάχονταν για την ελευθερία.
Δύο μέρες αργότερα, με την εξέγερση να μαίνεται, τον λαό άοπλο να διεκδικεί την επάνοδο της Δημοκρατίας, ο στρατός και η αστυνομία ξεκινούν την επίθεση σε μαθητές, φοιτητές και άοπλους πολίτες. Το κράτος και η βία, όπως ο Αισχύλος περιγράφει την εξουσία και την έκφραση της στον Προμηθέα Δεσμώτη, ξεκινούν την άγρια δολοφονική καταστολή. Η περιοχή του Πολυτεχνείου, όπου ο λαός με τραγούδια διεκδικούσε την πτώση του καθεστώτος κάποιες ώρες πριν, γίνεται εμπόλεμη ζώνη με τα αιματηρά επεισόδια να διαδέχονται το ένα το άλλο. Ελεύθεροι σκοπευτές στις ταράτσες των απέναντι κτιρίων, πυροβολούν αδιακρίτως, το στρατιωτικό άρμα φτάνει στην πόρτα του Πολυτεχνείου και την ισοπεδώνει, ισοπεδώνοντας μαζί, κάθε πρόσχημα της τάξης και της ασφάλειας που έφερε η Χούντα των συνταγματαρχών.
Οι νεκροί του Πολυτεχνείου, οι τόσο άδικα δολοφονημένοι αθώοι πολίτες, ανάμεσα τους και ένα πεντάχρονο αγόρι, έγιναν ένας αστικός μύθος, ως και σήμερα, από αδιάντροπους υμνητές του δολοφονικού καθεστώτος και ορκισμένους εχθρούς της ελευθερίας. Οι νεκροί του Πολυτεχνείου δολοφονήθηκαν ξανά και ξανά, μαζί με τις οικογένειες τους, έως την αποκατάσταση της αλήθειας.
Τα αιτήματα των εξεγερμένων, όπως κάθε λαϊκό αίτημα, είναι διαχρονικά, το Ψωμί, η Παιδεία, η Ελευθερία, είναι πάντα αυτά που κάθε κακή εξουσία καταπατά και διακυβεύει.
Ακόμη, και μετά την ηρωική εξέγερση του Πολυτεχνείου, μετά και από την αποκατάσταση της δημοκρατίας, στις εποχές της βαθιάς κοινωνικοοικονομικής κρίσης, το ψωμί η παιδεία και η ελευθερία, δεν είναι δεδομένα αν και αναγκαία, δυστυχώς είμαστε και πάλι μπροστά στην υποτίμηση και καταπάτηση εν πολλοίς και των τριών, αυτή την φορά με νομοσχέδια που παραγκωνίζουν την δημοκρατία στην ουσία της κρατώντας όμως τους τύπους. Αυτό είναι και το στοιχείο που καθιστά αυτή την καταπάτηση εξίσου επικίνδυνη, η δημοκρατική αμφίεση των χουντικών πρακτικών.
Θα κλείσω με τα λόγια του μεγάλου καθηγητή του συνταγματικού δικαίου στην Νομική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Αριστόβουλου Μάνεση, στο τελευταίο του μάθημα προτού εξοριστεί από την Χούντα το 1969:
”Μην επιτρέψετε να σας εξανδραποδίσουν. Διατηρήστε, μέσα στους ζοφερούς και άρρωστους καιρούς, άγρυπνη και ανυπόταχτη τη σκέψη σας, περιφρουρήστε την άγια υγεία και ρωμαλεότητα της ψυχής σας, κρατήστε στητό και αγέρωχο το ωραίο ανάστημά σας. Και αν η εξουσία – που τη συμφέρει να έχει παθητικούς και πολιτικά αδιάφορους υπηκόους – σας πει ότι έτσι κάνοντας δεν είστε φρόνιμοι και νομοταγείς πολίτες, αποδείξετε της ότι καλός πολίτης είναι μόνον ο ελεύθερος πολίτης, ο συνειδητός, ενεργός και υπεύθυνος πολίτης. Και θυμίστε της ό,τι ο Περικλής είχε πει στον “Επιτάφιο”:
όποιος αδιαφορεί για τα πολιτικά πράγματα του τόπου του είναι όχι φιλήσυχος, αλλά άχρηστος, “αχρείος” πολίτης. Και μην ξεχνάτε, στις σημερινές δύσκολες για την πατρίδα και το λαό μας περιστάσεις, τα λόγια του ποιητή – και θέλω με αυτά να σας αποχαιρετήσω:
Όσοι το χάλκεον χέρι
βαρύ του φόβου αισθάνονται,
ζυγόν δουλείας ας έχωσι.
Θέλει αρετήν και τόλμην η Ελευθερία».
