Κάτω από την προκλητική παρουσία αστυνομικών δυνάμεων οι αρχαιολόγοι και οι εργαζόμενοι στο χώρο της πολιτιστικής κληρονομιάς διαδήλωσαν χθες έξω από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης – Ιδρυμα Γουλανδρή φωνάζοντας «Ούτε γυρισμός ούτε ιστορική συμφωνία, η κυβέρνηση νομιμοποιεί την αρχαιοκαπηλία». Οι εργαζόμενοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των συλλόγων του (Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων, Πανελλήνιο Σωματείο Εκτακτου Προσωπικού ΥΠΠΟ, Πανελλήνια Ενωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟ Αττικής, Στερεάς και Νήσων) με αφορμή τα εγκαίνια της έκθεσης 15 κυκλαδικών αντικειμένων, από την επονομαζόμενη «Συλλογή Στερν», που πραγματοποιήθηκαν την Τετάρτη παρουσία του πρωθυπουργού.
Κρατώντας πανό που έγραφε «Κλεμμένα είναι», κατήγγειλαν την κυβέρνηση και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού, που επιμένουν στον δρόμο της νομιμοποίησης της αρχαιοκαπηλίας, αναγορεύοντας αποδέκτες προϊόντων παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων σε «δωρητές» και «ευεργέτες». Απαίτησαν την κατάσχεσή τους από το ελληνικό Δημόσιο και την άμεση επιστροφή τους στη χώρα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της κινητοποίησης η παρουσία των αστυνομικών δυνάμεων ήταν προκλητική, με διαρκή προσπάθεια να μη φαίνεται το πανό και χαλάσει η φιέστα της κυβέρνησης.
Υπενθυμίζουμε ότι τα εγκαίνια έγιναν σχεδόν «εν κρυπτώ» και με ενημέρωση της τελευταίας στιγμής, μετά την ένοχη σιωπή του υπουργείου Πολιτισμού απέναντι σε καίρια ερωτήματα σχετικά με το ότι τα συγκεκριμένα αντικείμενα δεν έχουν ελεγχθεί με τη νόμιμη διαδικασία, για το αν είναι αυθεντικά ή κίβδηλα, ούτε για το πώς βρέθηκαν από τις Κυκλάδες στη «Συλλογή Στερν».
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων υπενθυμίζει στην ανακοίνωσή του ότι:
“Οι 15 αρχαιότητες της 3ης χιλιετίας, κλεμμένες από τις Κυκλάδες, παρουσιάζονται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, σαν να είναι διακοσμητικά αντικείμενα, χωρίς αρχαιολογικά συμφραζόμενα. Την ίδια στιγμή 145 κυκλαδικές αρχαιότητες βρίσκονται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Ν. Υόρκης και 1 ειδώλιο βρίσκεται ακόμη στην οικία του Λ. Στερν! Σε ένα χρόνο από τώρα τα 15 αντικείμενα θα γυρίσουν στην Ν. Υόρκη για να εκτεθούν εκεί για 25+25 χρόνια, αποδεικνύοντας πόσο στρεβλή είναι η χρήση του όρου «επαναπατρισμός» από την ελληνική κυβέρνηση.
Στην αφίσα της έκθεσης, οι διοργανωτές (το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης-Ίδρυμα Γουλανδρή και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού) επέλεξαν να εικονίσουν το ειδώλιο αρ. 138 της Συλλογής, που προέρχεται από λαθρανασκαφή στην Κέρο!
Πρόκειται για ειδώλιο γυναικείας μορφής, της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου. Το λυρόσχημο κεφάλι έχει ανάγλυφα αποδοσμένα τα μάτια και τα φρύδια. Αρχικά ήταν επιζωγραφισμένα, όπως και τα μαλλιά. Ο κορμός είναι σχεδόν παραλληλόγραμμος, τα χέρια τοποθετημένα οριζόντια κάτω από τα στήθη, που αποδίδονται σχηματικά, ως ανάγλυφα τρίγωνα. Τα πόδια έχουν μικρή κάμψη στα γόνατα και χωρίζονται μεταξύ τους από βαθιά διαμπερή χάραξη. Σε κατατομή το ειδώλιο είναι σχεδόν επίπεδο.
Πριν περάσει στη Συλλογή του L. Stern, βρισκόταν στην συλλογή της Woodner Family από το 1968 ή 1969, χρονολογία που συμπίπτει με την εμφάνιση του «Θησαυρού της Κέρου» στην αγορά αρχαιοτήτων, μετά τις μεγάλες λαθρανασκαφές της δεκαετίας του 1950 και 1960 στο νησί της Κέρου.
Πρόκειται για ένα από τα 5 ειδώλια της Συλλογής Στερν που προέρχονται από τις λαθρανασκαφές της Κέρου, σύμφωνα με την σχετική βιβλιογραφία. Το ίδιο το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης – Ίδρυμα Γουλανδρή αναφέρει στον ιστότοπο του ότι πρόκειται για ένα σύνολο «θραυσμένων ειδωλίων και αγγείων που ανασκάφηκαν παράνομα τη δεκαετία του 1950 στη νησίδα Κέρος, μεταξύ Νάξου και Αμοργού».
Τα στοιχεία αυτά έχουν κατατεθεί στην αρμόδια Εισαγγελέα από τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων και τον Σύλλογο Εκτάκτων Αρχαιολόγων.
Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι, σε αντίθεση με τα λεγόμενα της Υπουργού Πολιτισμού, οι κυκλαδικές αρχαιότητες της Συλλογής Στερν κάθε άλλο παρά άγνωστες είναι, αφού έχουν δημοσιευτεί σε πολλά εγχειρίδια από το 1977 και εξής, ενώ και ο ίδιος ο L. Stern έχει εκδώσει βιβλίο με τα κυκλαδικά ευρήματα της συλλογής του το 2004 (Cycladic Masterpieces, Harmon Fine Arts, New York 2004).
Η Υπουργός Πολιτισμού Λ. Μενδώνη και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης-Ίδρυμα Γουλανδρή είναι υπόλογοι για την νομιμοποίηση της αρχαιοκαπηλίας που επιφέρουν με την Συμφωνία που συνυπέγραψαν.”
