Η συνέντευξη που παραχώρησε χθες ο πρωθυπουργός στην κρατική ραδιοτηλεόραση ολοκληρώθηκε μετά τα μεσάνυχτα. Όποιος είχε την υπομονή να την παρακολουθήσει, δυσκολεύτηκε να καταλάβει ποια θα είναι εφεξής η τακτική της κυβέρνησης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Οφείλουμε όμως να πληροφορήσουμε τους τηλεθεατές ότι δεν ευθύνεται γι’ αυτό η αντιληπτική τους ικανότητα, ούτε έχουν έλλειψη ενημέρωσης στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Ήταν ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης που εξέπεμψε αντιφατικά μηνύματα, ακριβώς γιατί υπάρχουν εκ διαμέτρου διαφορετικές απόψεις στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας για τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Αυτό στο οποίο όμως συμφωνούν όλες οι τάσεις (και σύμφωνα με τον πρωθυπουργό και τα κόμματα του ΝΑΤΟϊκού τόξου) είναι πως η ελληνική εξωτερική πολιτική πρέπει να παραμείνει «δεμένη» στις κατευθύνσεις της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Του τρελού και του παράλογου
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ρωτήθηκε αν πρόκειται να συνεχίσει να συναντάται με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ιδίως μετά τις δηλώσεις του Τούρκου προέδρου ότι δεν επιθυμεί πλέον να συνομιλήσει μαζί του. Απάντησε ως εξής:
«Θεωρώ ότι νομοτελειακά κάποια στιγμή θα συναντηθούμε. Και πρέπει να συναντιόμαστε και πρέπει να συζητάμε. Όπως είπα και στον ίδιο τον Πρόεδρο Erdoğan, πρέπει να μπορούμε να συμφωνούμε ότι διαφωνούμε, αλλά να συμφωνούμε στο πλαίσιο επίλυσης των διαφορών μας».
Στη συνέχεια όμως πρόσθεσε: «Επίσης θα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε πότε τα επιχειρήματά μας αγγίζουν πια τη σφαίρα του παραλόγου. Διότι διάλογο με το παράλογο δεν μπορούμε να κάνουμε». Με λίγα λόγια ο πρωθυπουργός ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να επιζητεί τον διάλογο παρά το γεγονός πως δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος!
Αυτά από έναν πρωθυπουργό, που λίγες ημέρες πριν – και συγκεκριμένα στην τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού Συμβουλίου στις 27 Μάιου είχε δηλώσει ενώπιον των υπουργών του, αναφερόμενος στην Τουρκία και τον Ερντογάν πως, «δεν έχουμε λόγο να ανοίξουμε διάλογο με το παράνομο». Δηλαδή μέσα σε διάστημα μόλις μερικών ημερών έχει δηλώσει ότι είναι αδύνατος ο διάλογος με την τουρκική πλευρά.
Μια άποψη που αξίζει να επισημάνουμε έχει προκαλέσει την ευαρέσκεια της «σαμαρικής» πτέρυγας της Νέας Δημοκρατία,. ιδίως από την στιγμή που συμπίπτει με την θέση που εδώ και δύο χρόνια με συνέπεια εκφράζει ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Θυμίζουμε τις απανωτές συνεντεύξεις του στα «Νέα» και την «Καθημερινή» όπου έχει κάνει την εξής περίφημη δήλωση: «Με πειρατές δεν κάνεις διάλογο». Τη φράση επανέλαβε στην πρόσφατη ομιλία του ενώπιον του Κυριάκου Μητσοτάκη στο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας. Η πλευρά του πρώην πρωθυπουργού θεωρεί ούτε λίγο, ούτε πολύ τις εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ως δικαίωση της προσέγγισής της.
Στη ΝΔ όμως – ως γνωστόν- δεν υπάρχουν μόνον οι απόψεις του Αντώνη Σαμαρά (αν και απηχούν ένα σημαντικό τμήμα της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος). Υπάρχουν οι απόψεις, του Νίκου Δένδια, της Ντόρας Μπακογιάννη αλλά και του …Ευάγγελου Βενιζέλου που όπως ξέρουμε προτάθηκε από τον πρωθυπουργό να συμμετάσχει στο Council of Europe’s High-level Reflection Group (μια ομάδα «σοφών» που θα προτείνει τον νέο ρόλο το Συμβουλίου της Ευρώπης). Δηλαδή υπάρχει μια ευρύτατη μερίδα στελεχών που τάσσονται υπέρ της άοκνης προσπάθειας διατήρησης των διαύλων διαλόγου με την Τουρκία, προκειμένου να οδηγηθούν οι ελληνοτουρκικές διαφορές στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Προφανώς ολόκληρη αυτή την «γκάμα» απόψεων θέλησε να εκφράσει με την δήλωσή του ο πρωθυπουργός. Δυστυχώς γι’ αυτόν όμως το μόνο που τελικά κατάφερε είναι να παρουσιάσει μία …αλλοπρόσαλλη θέση.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης το πήγε ακόμη παραπέρα ερμηνεύοντας την τουρκική εξωτερική πολιτική ως αποτέλεσμα των … προσωπικών διαθέσεων του Ερντογάν. Σχολιάζοντας τη δήλωση του Τούρκου προέδρου, σχετικά με το ότι δεν επιθυμεί νέα συνάντηση μαζί του, ανέφερε πως το ίδιο περίπου είχε πει και μετά τα περιστατικά στον Έβρο «ότι δεν θα με συναντήσει και πάλι». Επίσης σε άλλο σημείο της συνέντευξης ανέφερε πως «έχω συναντηθεί με τον Πρόεδρο Ερντογάν τέσσερις φορές. Και στα τρία χρόνια που είμαι Πρωθυπουργός έχω δει πολλές διακυμάνσεις στην τουρκική πολιτική απέναντι στην Ελλάδα», υποστηρίζοντας: «Είμαι πια αρκετά συνηθισμένος στο ευμετάβολο της τουρκικής ρητορικής σε σχέση με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις». Έτσι, με βάση τα παραπάνω οποιαδήποτε αλλαγή στην στάση της ελληνικής κυβέρνησης, θα μπορούσε άνετα να αιτιολογηθεί από την …. «κυκλοθυμία» του Τούρκου προέδρου.
Η κυβέρνηση επιμένει… στους «συμμάχους»
Μπορεί η κυβερνητική τακτική για τις συναντήσεις με τον Ερντογάν να αλλάξει στο άμεσο μέλλον, όμως όπως δήλωσε, με σαφήνεια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τίποτε δεν θα αλλάξει την εξής αντίληψη: Για τη σταθερότητα των ελληνοτουρκικών σχέσεων η εξωτερική πολιτική βασίζεται στους … «συμμάχους».
Θέλοντας να δώσει μια αίσθηση σιγουριάς, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι απέναντι στην Τουρκία «η χώρα δεν έχει απλά μία ισχυρή αποτρεπτική δυνατότητα, την οποία πιστεύω ότι φροντίσαμε αυτά τα τρία χρόνια να την ενισχύσουμε έτι περαιτέρω, αλλά έχει ταυτόχρονα και πολύ ισχυρούς συμμάχους και εντάσσεται σε ένα πλαίσιο χωρών που αντιλαμβάνονται ότι τα σύνορα δεν μπορούν να παραβιάζονται δια της βίας και οι διαφορές μεταξύ των κρατών πρέπει να λύνονται με μοναδικό γνώμονα και μοναδικό σημείο αναφοράς το Διεθνές Δίκαιο». Η αναφορά προφανώς αφορούσε πρωτίστως το ΝΑΤΟ και ιδίως την Γαλλία, με την οποία η ελληνική κυβέρνηση έχει συνάψει συμφωνία «βοήθειας» (η οποία πάντως δεν υποχρεώνει το Παρίσι να εμπλακεί σε τυχόν ελληνοτουρκική διένεξη).
Ειδικά πάντως για το ΝΑΤΟ, αξίζει να θυμηθεί κανείς τις πρόσφατες δηλώσεις του γραμματέα του Γένς Στόλτενμπεργκ που επισήμανε ότι κατανοεί τη θέση της Τουρκίας και την πρόθεση της να ασκήσει βέτο για την ένταξη στην συμμαχία της Φινλανδίας και της Σουηδίας. Παρά το γεγονός πως ….και οι πέτρες γνωρίζουν ότι πρόκειται για μία τακτική της Άγκυρας, ώστε να διασφαλίσει ενίσχυση της αεροπορίας της από τις ΗΠΑ με 40 νέα F-16 και τον εκσυγχρονισμό 80 ακόμη αεροσκαφών.
Επίσης, μην ξεχνάμε τα όσα δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος μιλώντας στις 13 Απριλίου στην Βουλή όταν υποστήριξε πως «δεν είναι η καλύτερη εποχή να λες πράγματα εναντίον της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, γιατί αυτή την εποχή, οι σύμμαχοι είτε το θέλουμε είτε όχι, είτε μας αρέσει είτε όχι, θέλουν να εξασφαλίσουν ότι την Τουρκία παραμένει στο άρμα του ΝΑΤΟ». Επισημαίνοντας – εμμέσως πλην σαφώς- ότι οι «σύμμαχοι» θα κάνουν τα στραβά μάτια σε υπερπτήσεις και παραβιάσεις.
